ဦးေႏွာက္ကို တရားခြင္တင္ျခင္း အပုိင္း(၁)

ဦးေႏွာက္ကို တရားခြင္တင္ျခင္း အပုိင္း(၁)   ၁၉၆၆ ခု ၾသဂုတ္လ၏ ပူျပင္းေသာ ေန႕တစ္ေန႕။ အသက္ ၂၅ ႏွစ္ အရြယ္ရွိ ခ်ားလ္စ္ဝွစ္တမန္-Charles Whitman သည္ တကၠဆပ္တကၠသိုလ္ ေမွ်ာ္စင္အေပၚဆုံးထပ္ သို႕ ဓာတ္ေလွကားျဖင့္ တက္လာခဲ့သည္။ ထိပ္ဆုံးထပ္ရွိ ႐ႈခင္းေဆာင္ Obser-vation Deck သို႕ ေလွကားျဖင့္ ထပ္တက္ျပန္သည္။ သူ႕လက္တြင္ဆဲြလာသည့္ ခရီးေဆာင္ ေသတၱာထဲ၌ ေသနတ္ႏွင့္ လက္နက္ခဲယမ္း မ်ားအျပည့္ပါလာသည္။ ႐ႈခင္းေဆာင္တြင္ရွိ ေနေသာ ဧည့္ႀကိဳစာေရးမကို ေသနတ္ ေျပာင္းျဖင့္ ႐ိုက္ကာ သတ္ပစ္လိုက္သည္။ ေလွကားမွ တက္လာေသာ အေပ်ာ္ခရီး သြား မိသားစု ႏွစ္စုလုံးကိုလည္း အနီးကပ္ ပစ္သတ္သည္။ သူသည္ ႐ႈခင္းေဆာင္မွေန၍ ေအာက္ေျမျပင္ေပၚမွ ျမင္ျမင္သမွ် လူမ်ားကို စ ပစ္ေတာ့သည္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးထိ မွန္သြားသျဖင့္ သူ၏အေဖာ္ေယာက္်ားက နံေဘးတြင္ ဒူးေထာက္လ်က္ ျပဳစုေနသည္ကို လည္းပစ္ခ်လိုက္သည္။ လမ္းေလွ်ာက္ေနသူ အားလုံးကို လိုက္ပစ္သည္။ ကူညီရန္ ေရာက္လာသည့္ သူနာျပဳယာဥ္ေမာင္းလည္း က်ည္သင့္သြားသည္။ ရဲက ဝွစ္တမန္ကို ပစ္ခ်လိုက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ သူ႕လက္ခ်က္ေၾကာင့္ လူ ၁၃ ဦး ေသဆုံးကာ ၃၂ ဦး ဒဏ္ရာရၿပီး ျဖစ္ေန သည္။ ေနာက္တစ္ေန႕တြင္ သူ႕သတင္းသည္ မီဒီယာမ်ား၏ထိပ္စည္းသတင္း ျဖစ္လာ သည္။ ရဲက သူ႕အိမ္သို႕သြားေရာက္ရွာေဖြ သည္။ ထိုအခါ ပိုမိုနားမလည္ႏိုင္စရာမ်ား ေတြ႕လာသည္။ အိမ္တြင္ သူ႕အေမႏွင့္ ဇနီး သည္ကိုလည္း သတ္ျဖတ္ထားသည္ကိုေတြ႕ ရသည္။ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားကို မက်ဴးလြန္မီ ထိုေန႕ နံနက္က သူ၏ေနာက္ဆုံးမွာတမ္းကို လက္ ႏွိပ္စက္ျဖင့္ ေရးခဲ့သည္။ ''အခုတေလာ ကြၽန္ ေတာ္ ဘာျဖစ္ေနသလဲဆိုတာ ကြၽန္ေတာ့္ ကိုယ္ကြၽန္ေတာ္ နားမလည္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ဟာ ဆင္ျခင္တုံတရားရွိတဲ့ သာမန္ လူတစ္ေယာက္ပါပဲ။ ဘယ္တုန္းက စမွန္း မသိပဲ ကြၽန္ေတာ့္စိတ္ေတြ အရမ္း႐ႈပ္ေထြး ေနာက္က်ိလာတယ္'' သူ၏ ေနာက္ဆုံးမွာတမ္းတြင္ ''ကြၽန္ ေတာ့္ဇနီး ေကသီဟာ ကြၽန္ေတာ့္အေပၚ အင္ မတန္ေကာင္းရွာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ဘာ ေၾကာင့္ သူ႕ကိုသတ္လိုက္မိတယ္ဆိုတာ တိ က်တဲ့အေျဖ ကြၽန္ေတာ္ စဥ္းစားလို႕မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ေသဆုံးၿပီးတဲ့အခါ ကြၽန္ ေတာ့္ဦးေႏွာက္ကိုခဲြစိတ္ၿပီး အထဲမွာဘာျဖစ္ေနသလဲ ဆိုတာ ေလ့လာေစခ်င္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ဆရာဝန္နဲ႕သြားေတြ႕ခဲ့ပါေသးတယ္။ ႏွစ္နာရီေတာင္ၾကာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ မုန္ယိုခ်င္ ေနတဲ့ စိတ္႐ိုင္းေတြအေၾကာင္း ဆရာဝန္ကိုေျပာျပခဲ့ တယ္။ အဲဒီတစ္ခါပဲ ဆရာဝန္ဆီကို သြားခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ မုန္ယုိေနတဲ့ စိတ္ဆင္႐ိုင္းကို ကြၽန္ ေတာ့္ဘာသာ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႕ ႀကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ ခဲ့ဘူး''ဟု သူ၏မွာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ဝွစ္တမန္သည္ သာမန္လူတစ္ေယာက္သာျဖစ္ သည္။ တကၠဆပ္တကၠသိုလ္တြင္ ဗိသုကာအင္ဂ်င္နီယာ ပညာရပ္ကိုသင္ယူခဲ့သည္။ မရင္းတပ္ဖဲြ႕တြင္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ဖူးသည္။ ဘဏ္ေငြကိုင္စာေရးအျဖစ္ ခဏလုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ကင္းေထာက္ လူငယ္ဆရာအျဖစ္ လည္း ေစတနာ့ဝန္ထမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ သူသည္ ဥာဏ္ရည္နိမ့္သူလည္းမဟုတ္။ ေဆး႐ုံတြင္ မႈခင္းဆရာဝန္ၾကီးက သူ၏ဦးေႏွာက္ ကိုထုတ္ယူေလ့လာသည္။ သူ႕ဦးေႏွာက္တြင္ ျပားေစ့ အရြယ္ရွိ အက်ိတ္တစ္လုံးကိုေတြ႕ရသည္။ Gliobla-stoma ဟုေခၚေသာ အဆိုပါ အက်ိတ္သည္ ဦးေႏွာက္ ထဲရွိ အမစ္ဒလာ- Amygdala ၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို ဖိထားသလိုျဖစ္သည္။ အမစ္ဒလာသည္ လူ၏စိတ္လႈပ္ ရွားမႈ၊ ခံစားမႈ၊ ေစ့ေဆာ္မႈကိုထိန္းကြပ္ေသာ ဦးေႏွာက္ အတြင္းပိုင္းရွိ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ေၾကာက္ရြံ႕မႈႏွင့္ ရန္လိုမႈကို ထိန္းေက်ာင္းေသာအပိုင္း ျဖစ္သည္။ ေၾကာက္တတ္သူမ်ား၏ အမစ္ဒလာသည္ မေၾကာက္တတ္သူမ်ား၏ အမစ္ဒလာထက္ ပိုမိုလႈပ္ ရွားေနတတ္သည္။ ၁၈ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းမွစ၍ အမစ္ဒလာအေၾကာင္းကို သုေတသီမ်ားက အေတာ္အတန္ သိလာၾကသည္။ အမစ္ဒလာအပိုင္းကို ထိခိုက္မိသူမ်ားသည္ လူမႈေရးႏွင့္ စိတ္ခံစားမႈ ကေသာင္းကနင္း ျဖစ္တတ္သည္ကို သိလာ သည္။ ၁၉၃ဝ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားတြင္ သုေတသီ ဟိန္း ရစ္ခ်္ ကလူဗာ - Heinrich Klüver ႏွင့္ Paul Bucy ေပါလ္ဘူစီတို႕က ေမ်ာက္ဦးေႏွာက္မ်ားကို ခဲြစိတ္ေလ့လာ ခဲ့သည္။ အမစ္ဒလာကိုခဲြထုတ္ခံထားရသည့္ ေမ်ာက္ မ်ားသည္ ေၾကာက္ရြံ႕မႈမရွိ၊ စိတ္ခံစားမႈမရွိေတာ့ဘဲ ရန္လို စိတ္ႀကီးလာသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ အမစ္ဒလာ ခဲြထုတ္ခံ ထားရေသာ ေမ်ာက္မမ်ားသည္ သူမ၏ကေလးမ်ားအား ရက္ရက္စက္စက္ျပဳမူသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ထိတ္လန္႕ဖြယ္အေျခအေနႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ရသည့္အခါ တြင္လည္းေကာင္း၊ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ မ်က္ႏွာႀကီးမ်ား (တေစၧ၊ သူရဲကဲ့သို႕)ကို ျမင္ေတြ႕ရသည့္ အခါတြင္လည္း ေကာင္း လူတို႕၏ အမစ္ဒလာ အစိတ္အပိုင္းသည္ တက္ၾ<ြကလႈပ္ရွားေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ခ်ားလ္စ္ဝတ္ မန္သည္ သူ႕ဦးေႏွာက္အတြင္း တစ္စုံတစ္ခုျဖစ္ပ်က္ေန သည္ကို ရိပ္မိခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ပင္ သူေသဆုံးသည့္ အခါ ဦးေႏွာက္ကို စစ္ေဆးရန္ မွာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဝွစ္တမန္၏ အျဖစ္မ်ိဳးသည္ ရွားရွားပါးပါးျဖစ္ သည္။ ဦးေႏွာက္၏႐ုပ္ပိုင္းေဖာက္ျပန္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ပြား ေသာ ရာဇဝတ္မႈမ်ားသည္ တစ္ေန႕တျခား တိုးပြား လ်က္ရွိသည္။ နည္းပညာႏွင့္အတူ ေဆး႐ုံသုံးကိရိယာ မ်ားလည္းအစြမ္းထက္လာသျဖင့္ ဦးေႏွာက္အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ေနသည္မ်ားႏွင့္ ပုံမွန္မဟုတ္ေသာ အမူအရာ တို႕ ဆက္စပ္ေနပံုမ်ားကို သိပံၸပညာရွင္မ်ား ပိုမိုသိရွိ လာၾကသည္။ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ ေသာ အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခု။ အသက္ ေလးဆယ္ျပည့္ၿပီးသည့္အခ်ိန္မွစ၍ အဲလက္စ္(အမည္လႊဲ)၏ လိင္ဆႏၵ သည္ ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲလာသည္။ သူသည္ ကေလးသူငယ္မ်ား အေပၚ တြင္ လိင္မႈက်ဴးလြန္ရန္ ဆႏၵျပင္းျပ လာသည္။ ထိုစိတ္ဆႏၵသည္ ထိန္းမႏိုင္ သိမ္းမရ ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ကေလးသူငယ္မ်ား အေပၚ လိင္မႈက်ဴးလြန္သည့္ Child Pornography အင္တာနက္ စာမ်က္ ႏွာမ်ားတြင္ အဲလက္စ္က က်က္စား ေနေတာ့သည္။ ယင္းႏွင့္ပတ္သက္ ေသာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကို ဝယ္ယူ စုေဆာင္းသည္။ အႏွိပ္ခန္းသြားကာ အႏွိပ္သမေလးမ်ားကို ေငြေၾကးျဖင့္ ျဖားေယာင္းသည္။ ထိုအျပဳအမူမ်ိဳးကို ယခင္က တစ္ခါမွ် မျပဳလုပ္ဖူးခဲ့ပါဟု အဲလက္စ္က ဆိုသည္။ ယင္းသို႕ စံလြဲေနေသာ အျပဳအမူ သည္ မမွန္ကန္။ ႀကီးေလးေသာ ျပစ္ မႈထိုက္သည္ကို သူေကာင္းေကာင္း သိသည္။ သူ႕ကိုယ္သူ ထိန္းခ်ဳပ္လိုပါေသာ္လည္း သူ႕စိတ္တြင္ ျဖစ္ေပၚေန သည့္ အာသာေျပေပ်ာက္ ဆႏၵျပည့္ဝ မႈက အေလးသာလြန္းမကသာသည့္ အတြက္ သူမည္သို႕မွ် မတတ္ႏိုင္ျဖစ္ ရသည္။ ယင္းသို႕ႏွင့္ ဇနီးဘက္မွပါ လာေသာ အရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သမီးကိုခ်ဥ္းကပ္ရန္ ႀကိဳးစားမိသည္။ သူ႕ဇနီးသည္ ထိတ္လန္႕တၾကားျဖစ္ ကာ အိမ္အတြင္း ေမႊေႏွာက္ရွာေဖြေသာ အခါ သူ စုေဆာင္းသိုဝွက္ထားေသာ စာအုပ္မ်ားကိုေတြ႕သည္။ သူ႕အား အိမ္မွ ႏွင္ထုတ္လိုက္သည္။ ကေလး သူငယ္အေပၚ လိင္မႈက်ဴးလြန္ရန္ ၾကိဳးစားမႈျဖင့္ ျပဳျပင္ေရးစခန္းသို႕ ပို႕ခံရသည္။ ထိုမွ်ႏွင့္မရပ္ေသး။ သူသည္ စိတ္ကို မထိန္းႏိုင္သျဖင့္ ျပဳ ျပင္ေရးစခန္း ဝန္ထမ္းမ်ားအား မဖြယ္မရာျပဳမူမိသျဖင့္ ေထာင္နန္း စံရေတာ့သည္။ ေထာင္ထဲတြင္ရွိေနစဥ္ တစ္ခ်ိန္ ၌ အဲလက္စ္သည္ ျပင္းထန္ေသာ ေခါင္းကိုက္ေဝဒနာကို ခံစားေနရ သည္။ ေဝဒနာကို မခံမရပ္ႏိုင္ေတာ့ သည့္အဆုံး ေဆး႐ုံ အေရးေပၚဌာန သို႕ေျပးရသည္။ ဦးေခါင္းကို ဓာတ္ မွန္႐ိုက္ၾကည့္ရာ ဦးေႏွာက္အတြင္းအကိ်တ္တည္ေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ထိုအက်ိတ္ကိုခဲြထုတ္လုိက္ေသာအခါ အဲလက္စ္၏ လိင္ဆႏၵသည္ ပုံမွန္အေန အထားသို႕ ျပန္ေရာက္သြားသည္။ တစ္ႏွစ္ခန္႕ ၾကာေသာအခါ ကေလးသူငယ္မ်ားအေပၚ လိင္မႈ တိမ္းညႊတ္ေသာ ဆႏၵျပန္ေပၚလာ သျဖင့္ ဆရာဝန္ထံသြားရျပန္သည္။ ဦးေႏွာက္ကို စစ္ေဆးေသာအခါပထမခဲြစိတ္စဥ္က က်န္ခဲ့ေသာ အက်ိတ္ အစအနက ႀကီးထြားစ ျပဳေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ အက်ိတ္ ကို ခဲြထုတ္လုိက္ေသာအခါ အဲလက္စ္ ၏ လိင္ဆႏၵ ပုံမွန္ ျပန္ျဖစ္သြားသည္။ လူတစ္ေယာက္၏ ဆုံးျဖတ္လုပ္ ကိုင္မႈႏွင့္ ကာမဆႏၵတို႕အေပၚ ခႏၶာ ကိုယ္အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားက တိုက္႐ိုက္ၾသဇာသက္ေရာက္ လ်က္ရွိသည္ကို ပညာရွင္မ်ားက သိ လာၾကသည္။ လူတို႕၏ မေလ်ာ္ကန္ေသာ စိတ္ဆႏၵတို႕သည္ အာ႐ုံေၾကာ စနစ္ေအာက္တြင္ ပုန္းေအာင္းလ်က္ ရွိေနသည္ဟုဆိုသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ထိုးထြက္လာတတ္ေသာ ထိုစိတ္႐ိုင္း မ်ားကို လူမႈေရးစည္းကမ္းမ်ားျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားရသည္။ သာမန္ဦး ေႏွာက္အေနအထား ရွိသူတစ္ဦးအေန ျဖင့္ ထိုဆႏၵဆိုးမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ ေသာ္လည္း ဦးေႏွာက္အတြင္း ဇီဝ ကမၼစနစ္ ေဖာက္ျပန္ေနသူအဖို႕ကား မထိန္းႏိုင္ မသိမ္းႏိုင္ျဖစ္ရသည္။ ဦးေႏွာက္တြင္း ဓာတုႏွင့္ ႐ုပ္ ပိုင္းေျပာင္းလဲမႈမ်ားျဖစ္လာသည့္အခါ စိတ္႐ိုင္းမ်ားသည္ ထိန္းမႏိုင္ သိမ္း မရျဖစ္လာတတ္သည္။ ကိုယ္က်င့္ အမူအရာမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ ဦးေႏွာက္၏ အစိတ္အပိုင္း Frontal lobe ေဖာက္ျပန္သည့္အခါ အတား အဆီးမဲ့ေသာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အျပဳ အမူမ်ားကိုျပဳလုပ္တတ္သည္။ အရက္ေသစာေၾကာင့္ ရမ္းကားျခင္း သည္ ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ အစိတ္အပိုင္း၌ ဓာတုေျပာင္းလဲျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထိုအစိတ္အပိုင္း ယိုယြင္းသည့္ေရာဂါ Frontotemporal Dementia ရေနသူ မ်ားသည္ အမူအရာ ႐ိုင္းစိုင္းပက္ စက္ၾကသည္။ ထိုအစိတ္အပိုင္း ယုိယြင္းလာသည့္အခါ မသိစိတ္ အတြင္း ခိုေအာင္းေနေသာ ဆႏၵ႐ိုင္း မ်ားကို ထိန္းကြပ္ ႏိုင္စြမ္းမရွိေတာ့။ ဆိုင္ပိုင္ရွင္ေရွ႕တြင္ပင္ ပစၥည္းခိုး ျခင္း။ လူပုံအလယ္တြင္ အဝတ္အစား မ်ား ခြၽတ္ပစ္ျခင္း။ မလုပ္ရဆိုသည္ မ်ားကိုလုပ္ျခင္း (မီးနီ ျဖတ္ေမာင္းျခင္း ကဲ့သို႕)၊ အမိႈက္ပုံးထဲမွ စားၾ<ြကင္းစာ က်န္မ်ား ေကာက္စားျခင္း။ လိင္စိတ္ ေဖာက္ျပန္ျခင္း။ ေသြးထြက္သံယို က်ဴးလြန္ျခင္း စသည္တို႕သည္ အမစ္ ဒလာအပိုင္း ပုံမွန္ မဟုတ္သည္ကို ညႊန္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ လက္ရွိတရားဥပေဒ မ်ားအရ ထိုသူမ်ားသည္ တရား႐ုံးသို႕ ေရာက္လာရေတာ့သည္။ Frontotem-poral Dementia ေရာဂါသည္မ်ား ၏ ၅၇ ရာႏႈန္းသည္ လူမႈေရးစည္း မ်ဥ္းမ်ားအား ခ်ိဳးေဖာက္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အယ္လ္ဇိုင္းမား ေရာဂါ သည္ ၂၇ ရာႏႈန္းသည္လည္း လူမႈ ေရးစည္းကမ္းမ်ား ခ်ဳိးေဖာက္တတ္ ၾကသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ဦးေႏွာက္အတြင္းရွိ ဓာတုအခ်ိဳး အစား အနည္းငယ္ေျပာင္းလဲ႐ုံမွ်ျဖင့္ ကိုယ္ႏႈတ္ အမူအရာမ်ား အႀကီး အက်ယ္ ေျပာင္းလဲသြားသည္ကို ေတြ႕ ရသည္။ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္တြင္ ပါကင္ဆန္ ေရာဂါသည္မ်ား၏အမူအက်င့္ေျပာင္း လဲလာသည္ကို သူတို႕၏ ေဆြမ်ိဳးသား ခ်င္းမ်ားက သတိျပဳမိၾကသည္။ ပရင္ မီပက္ဆိုးလ္ Pramipexole ေဆးကို လူနာမ်ားေသာက္သည့္အခါ လူနာ မ်ားသည္ ေလာင္းကစားသမားမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ အေလာင္းအစား မလုပ္ရလွ်င္ မေနႏိုင္ျဖစ္လာသည္။ ယခင္က တစ္ခါတစ္ရံသာ ေလာင္း ကစားမႈကို ျပဳသူမ်ားသည္ ေလာင္း ကစားၿမိဳ႕ေတာ္ လားဗီးဂတ္စ္ကို ေလ ယာဥ္ျဖင့္ ေခါက္တုံ႕ေခါက္ျပန္ သြားကာ ေလာင္းကစားသည္။ ေလာင္းကစားမႈကို အ႐ိုးစဲြေနသူမ်ား ကဲ့သို႕ ျပဳမူလာသည္။ လူနာတစ္ဦး ဆိုလွ်င္ ေျခာက္လအတြင္း ေဒၚလာ ႏွစ္သိန္း႐ႈံးသည္။ အင္တာနက္ေပၚ တြင္ ပိုကာကစားျခင္းျဖင့္ အေၾ<ြကးႏြံ နစ္ကုန္သည္။ အခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ အစား အေသာက္ အလြန္အကြၽံစားသည္။ အရက္ အလြန္အကြၽံေသာက္သည္။ လိင္စိတ္လည္း ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရ ေအာင္ျဖစ္လာသည္။ ပါကင္ဆန္ ေရာဂါသည္မ်ား၏ ဦးေႏွာက္တြင္းရွိ ဒိုဖာမိုင္း Dopamine ဟိုမုန္း ထုတ္လုပ္ေပးသည့္ ဆဲလ္ မ်ား ယုတ္ေလ်ာ့ပ်က္စီးေနသည္။ ပရင္မီပတ္ဆိုးလ္သည္ ဒိုဖာမိုင္းကို အစားထုိးေပးျခင္းျဖစ္သည္။ ဒိုဖာမိုင္း သည္ ခႏၼာေဗဒ တာဝန္ႏွစ္ခုကို ထမ္း ေဆာင္ေပးသည္။ ခႏၼာကိုယ္၏ ျပဳၿမဲ လႈပ္ရွားသြားလာမႈကို ထိန္းေက်ာင္း ေပးသည္။ အသက္ရွင္ရပ္တည္ရန္ လိုအပ္ေသာ အစာေရစာ စားေသာက္ ျခင္း၊ မ်ိဳးပြားျခင္းတို႕ကိုလည္း ထိန္း ေက်ာင္းေပးသည္။ အက်ိဳးအျပစ္ ခ်င့္ခ်ိန္လ်က္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ရာ၌ လည္း ဒိုဖာမိုင္းက အေထာက္အကူ ေပးသည္။ ဒိုဖာမိုင္း ေလ်ာ့နည္းလာ သည့္ (မလုံေလာက္သည့္) အတြက္ အက်ိဳးအျပစ္ဆင္ျခင္မႈကို မလုပ္ႏိုင္ ေတာ့။ ထိုအခါ အက်ိဳးအျပစ္ မဆင္ျခင္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ေလာင္းကစား ျခင္း၊ အေပ်ာ္က်ဴးျခင္း၊ မူးယစ္ေဆး သုံးစဲြျခင္းတို႕ ျဖစ္လာသည္။ ဆင္ျခင္ တုံကို ထိန္းမတ္ေပးေနသည့္ ဒိုဖာမိုင္း ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ပရင္မီပက္ဆိုးလ္ ေဆး၏ အာနိ သင္သက္ေရာက္မႈကို ေဆးသုေတသီ တို႕က ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာၾကသည္။ ေဆးဒဏ္ျပန္မႈ အက်ိဳးဆက္ကို ဆရာဝန္မ်ားက အလြယ္တကူ တား ဆီးလိုက္ႏိုင္သည္။ ေဆးပမာဏကို ေလွ်ာ့ေပးျခင္းျဖင့္ လူနာမ်ားတြင္ ေလာင္းကစားလိုစိတ္မရွိေတာ့သည္ ကို ေတြ႕ရသည္။ လူတို႕၏ အမူအက်င့္သည္ ခႏၼာ ကိုယ္အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ေနေသာ ဇီဝ ကမၼျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ဆက္ စပ္လ်က္ရွိသည္။ လူသည္ မိမိကိုယ္ ကို ထင္တစ္လုံးႏွင့္ေနသူ ျဖစ္သည္။ 'ငါလုပ္ႏိုင္တယ္။ ငါကေတာ္တယ္။ ငါ့စိတ္က သံမဏိလိုခိုင္မာတယ္။ ေလာင္းကစားမလုပ္ဘဲ စိတ္ျဖတ္ႏိုင္ တယ္'ဟု ေၾ<ြကးေၾကာ္ေနသူသည္ ဒို ဖာမိုင္း ကေမာက္ကမ မျဖစ္ေသးသ ေရြ႕သာေၾ<ြကးေၾကာ္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ သူသည္လည္း ဇီဝကမၼျဖစ္စဥ္ကို လြန္ ဆန္ႏိုင္သူမဟုတ္သည္မွာ ေသခ်ာ သည္။ ယင္းသို႕ဆိုလွ်င္ ဦးေႏွာက္ အတြင္း ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ အျပစ္ က်ဴးလြန္သူတို႕အား အျပစ္ေပး ေနျခင္းသည္ ေလ်ာ္ကန္ပါ၏ေလာ ဆိုေသာ ေမးခြန္းထြက္လာသည္။ ဥပေဒပညာရွင္၊ လူမႈေရးပညာရွင္၊ ဦးေႏွာက္နွင့္ အာ႐ုံေၾကာပါရဂူ၊ စိတ္ ပညာရွင္၊ အေတြးအေခၚ ပညာရွင္ တို႕ ေခါင္းခဲရေသာ ေမးခြန္းျဖစ္သည္။ ခ်ားလ္ဝွစ္မန္သည္ အေၾကာင္းမဲ့ လူမ်ားကို သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။ သူ႕ဦး ေႏွာက္အတြင္းအက်ိတ္ျဖစ္ေနျခင္း ေၾကာင့္ စိတ္ေထြျပားကာ သတ္ျဖတ္ မိျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းသို႕ဆိုလွ်င္ သူ႕ အားအျပစ္မရွိဟု သတ္မွတ္မည္ ေလာ။ ဦးေႏွာက္အတြင္းအက်ိတ္ ေၾကာင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမွန္သမွ် ကို ျပစ္ဒဏ္မွလြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ျပဳရမည္ေလာ။ ေဆးသိပၸံ တိုးတက္လာသည္ႏွင့္ အမွ် ဦးေႏွာက္အေၾကာင္း ပိုမိုသိရွိ နားလည္လာၾကသည္။ တရားသူႀကီး မ်ားအား အထက္ပါေမးခြန္းမ်ားက စိန္ေခၚလာၾကသည္။ တရားခံတစ္ ေယာက္ တရားခြင္သို႕ေရာက္လာ သည့္အခါ တရားခံ၏ အျပစ္ေလာ၊ သူ၏ ခႏၼာေဗဒ ျဖစ္စဥ္၏ မွားယြင္းမႈ ေလာ သိရွိရန္ လိုအပ္လာသည္။ ခႏၼာ ေဗဒ ျဖစ္စဥ္မ်ားအေပၚ သိနားလည္မႈ ျမင့္မားလာသည္ႏွင့္အမွ် အျပစ္ေပး ထိုက္ မေပးထိုက္ ဆိုသည့္ေမးခြန္း သည္ ပိုမိုက်ယ္ေလာင္စြာ ျမည္ဟည္းလာသည္။ ထိုေမးခြန္းကို တိတိ က်က် အေျဖေပးရန္လည္း ခက္ခဲ လာသည္။ အရြယ္ေရာက္ျပီး သူတိုင္းသည္ က်ိဳးေၾကာင္းခိုင္လုံေသာဆုံးျဖတ္ခ်က္ ကို ခ်ႏိုင္ၾကသည္ဟု ဥပေဒက မွတ္ ယူထားသည္။ ထိုယူဆခ်က္သည္ အခါခပ္သိမ္း မမွန္ကန္ႏိုင္။ လူတစ္ ဦးခ်င္း၏ဦးေႏွာက္သည္ မ်ားစြာကဲြ ျပားျခားနားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ထို႕ျပင္ သေႏၶပါ ဗီဇသည္လည္း လူသားမ်ားကို ခ်ဳပ္ကိုင္ လႊမ္းမိုးထား သည္။ အခ်ိဳ႕ေမြးရာပါ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇသည္ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ရန္ အားေပး သည္။ ထိုကဲ့သို႕ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇပါလာသူ သည္ ဗီဇမပါသူမ်ားထက္ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴး လြန္ရန္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ေလးဆပိုမ်ားသည္ ဟုဆိုသည္။ ထိုဗီဇပါလာသူမ်ားသည္ လုယက္မႈက်ဴးလြန္ရန္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ သုံးဆ၊ သူတစ္ပါးအား ျပင္းထန္စြာ နာက်င္ေစရန္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ငါးဆ၊ လူ သတ္မႈျဖင့္ ေထာင္က်ရန္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွစ္ဆ၊ မုဒိန္းမႈက်ဴးလြန္ရန္ ျဖစ္ႏိုင္ ေျခ ၁၃ ဆ ရွိသည္ဟု သုေတသနစစ္ တမ္းမ်ားကဆိုသည္။ ေသဒဏ္အျပစ္ က်ခံရသူမ်ား၏ ၉၈.၁ ရာႏႈန္းတြင္ အဆိုပါ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇကို ေတြ႕ရသည္။ ထိုေတြ႕ရွိခ်က္ကို ၾကည့္လွ်င္ လူသားအားလုံးသည္ ခႏၼာေဗဒအရ တူညီစြာေမြးဖြားလာျခင္း မဟုတ္သည္ ကိုေတြ႕ရသည္။ လူတစ္ဦးခ်င္း အျပင္ ပန္း႐ုပ္ရည္ မတူၾကသလို အတြင္း သေဘာလည္း မ်ားစြာကဲြျပားၾက သည္။ လူသားမ်ားသည္ သူတို႕အလို ရွိရာ ဘဝလမ္းေၾကာင္း ကိုယ္ပိုင္ဆုံး ျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ၾက သည္မဟုတ္။ လူသား၏ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ကို တိမ္းပါး ေဝဝါးေစႏိုင္ေသာ ခႏၼာေဗဒအစီအမံရွိေနသည္ ဆိုသည္ မွာ ထင္ရွားသည္။ ထိုအစီအမံသည္ ကံ ကံ၏အက်ိဳးဟုဆိုၾကသလို၊ တန္ ခိုးေတာ္ရွင္၏ အလိုေတာ္အတိုင္းဟု ဆိုၾကသည္လည္းရွိသည္။ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇသည္ လူတစ္ေယာက္ ၏အမူအက်င့္ကို အဆုံးအျဖတ္ေပး ႏိုင္သည္မွန္ေသာ္လည္း ၾကီးျပင္းလာ ရသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္သည္လည္း တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း အေရးၾကီးသည္။ ငယ္စဥ္က ေပယ်ာလကံပစ္ထားခံ ရျခင္း၊ ႐ိုက္ႏွက္ခံရျခင္း၊ ဦးေခါင္း ကို ထိခိုက္မိျခင္းတို႕သည္ ဥာဏ္ ရည္တိုးတက္မႈကို အဟန္႕အတား ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ မသန္႕ရွင္းေသာေရ (ခဲပါဝင္ျခင္း)စသည့္အစားအေသာက္ မ်ားေၾကာင့္လည္း ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ျဖိဳး မႈကိုထိခိုက္ေစသည္။ ဘဝလမ္း ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ေတြ႕ရေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားသည္ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇ ျပ႒ာန္းမႈကို အေတာ္အသင့္ျပဳျပင္ ေပးႏိုင္သည္။ ထိုအေတြ႕အႀကဳံမ်ား သည္ အခ်ိဳ႕ေသာဗီဇကို ေမွးမွိန္ေစျပီး၊ အခ်ိဳ႕ေသာဗီဇကို အားေကာင္းလာေစ သည္။ ထိုနည္းျဖင့္ အမူအက်င့္ ေျပာင္းလဲျခင္းကို ျဖစ္ေစသည္။ ဗီဇ ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္သည္ အျပန္အလွန္ မွီတြယ္ ခ်ိတ္ဆက္ေနသည္။ ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။ ေအးထြန္းမင္း Ref:The Brain on Trial ေအးမင္းထြန္း