ရခိုင္ျပႆနာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီအေရး ထိခိုက္သလား

ဒီတပတ္ မ်က္ေမွာက္ေရးရာ ေဆြးေႏြးခန္းမွာ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ျပႆနာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ ေဖၚေဆာင္ေရးကို ဘယ္ေလာက္ထိ ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါသလဲ။ ေနာက္ျပန္လွည့္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ ၾသဇာအာဏာ ဒိထက္ပိုႀကီးမားလာႏိုင္ပါသလား။ ဒီျပႆနာကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ုိင္းက ေျခေျချမစ္ျမစ္ေကာ နားလည္ၾကပါ႐ဲ့လား။ ျမန္မာ႔အေရးကၽြမ္းက်င္သူ အေမရိကန္ပါေမာကၡ David Steinberg နဲ႔ ဦးေက်ာ္ဇံသာတို႔ ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ထားပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အခု ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနာက္ဘက္ျခမ္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေရးကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေမးလိုပါတယ္။ ဒီျပႆနာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ထိခိုက္မႈ ရွိပါသလဲ။
Prof. Steinberg ။ ။ ထိခိုက္ေစတဲ့အေၾကာင္း အမ်ားႀကီး ရွိိပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရး ေရွ ႔တိုးသြားေနတဲ့အခ်ိန္ ႏုိင္ငံတကာမွာ ဂုဏ္သတင္းကို ထိခုိက္ေစပါတယ္။ ျပည္တြင္းက အာဏာတည္ေဆာက္ပံုေၾကာင့္ ဒီမုိကေရစီ အျပည့္အဝ မျဖစ္ေသးေပမယ့္လည္း မွန္ကန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ေရြ ႔ေနတာပါ။ ဒီလို ျပည္ပမွာ ထိခိုက္သလို၊ ျပည္တြင္းမွာလည္း ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္က ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာဟာ စစ္ေရးျပႆနာ ျဖစ္လာေတာ့ စစ္တပ္က ခိုင္မာတဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါဝင္လာပါတယ္။ ဒီလိုပိုၿပီး ခိုင္မာေအာင္ လုပ္လာတဲ့အတြက္ လူ႔အသိုင္းအဝိုင္းေပၚမွာ စစ္တပ္ရဲ ႔ လႊမ္းမုိးမႈကို ေလွ်ာ့ခ်သြားမယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥဟာ ပိုၿပီးေတာ့ ခက္ခဲလာေစပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက သိပ္ၿပီးေတာ့ ေဝဖန္ရႈတ္ခ်ေနၾကပါတယ္။ ဒီကိစၥကို ဘာမွ မေျပာဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ အာဏာ အျပည့္အဝ မရွိဘူးဆိုတာကို သူတုိ႔ နားလည္ၾကပါလား။
Prof. Steinberg ။ ။ မွန္ပါတယ္။ သူ႔မွာ အာဏာအျပည့္အဝ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက နားမလည္ပါဘူး။ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္က သိပ္ၿပီးျမင့္မားေနပါတယ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ေမွ်ာ္မွန္းထားခဲ့ၾကတာက သိပ္ၿပီးေတာ့ ျမင့္လြန္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းအေနနဲ႔ မျဖစ္ႏုိင္တာကို ေမွ်ာ္မွန္းခဲ့ၾကတာပါ။ တုိင္းျပည္ရဲ ႔ အေျခအေန အစစ္အမွန္ကို သူတုိ႔ သတိမျပဳ၊ နားမလည္ခဲ့ၾကပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ သူဟာ အစိုးရႏွစ္ရပ္ရွိတဲ့အထဲက တစ္ရပ္ကိုပဲ စီမံေနရတာပါ။ စစ္တပ္ဟာ စစ္တပ္နဲ႔ ရဲကိုသာမက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုပါ ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ သူလုပ္ႏုိင္တာက အကန္႔အသတ္ ရွိေနပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလို ျဖစ္မလာေတာ့ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက အထူးစိတ္ပ်က္ၾကပါတယ္။ ႏိုိင္ငံတကာ မီဒီယာေတြ၊ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ေတြက အမ်ားအျပား ေဝဖန္တာေတြကို ဖတ္ရပါတယ္။ သူကေတာ့ ဒီမုိကေရစီ မီးရွဴးတေဆာင္ မဟုတ္ဘူး။ ႏုိင္ငံေရးသမား ျဖစ္တယ္လို႔ လူသိရွင္ၾကား ဝန္ခံေျပာၾကားထားပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ့္အျမင္ ေျပာရရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေတာ့ ခံယူႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာအျမင္မွာေတာ့ ဒီမိုကေရစီ မီးရွဴးတေဆာင္ပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ သူဟာ ႏိုင္ငံေရးသမားစစ္စစ္တေယာက္ မဟုတ္ပါဘူး။ အေတြ႔အႀကံဳ သိပ္နည္းပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးသမားစစ္စစ္ဆုိရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ခ်က္ခ်င္းလုပ္သင့္တာက စစ္တပ္နဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ထိပ္တန္းရင္ဆိုင္တာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ခဲ့ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ဆိုတဲ့ ရာထူးကိုလည္း မဖန္တီးသင့္ပါဘူး။ အခု ဒါေတြလုပ္ခဲ့ေတာ့ စစ္တပ္က သူကို မယံုၾကည္ေတာ့ပါဘူး။ သူနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္တုိ႔ ဆက္ဆံေရးက သိပ္မေကာင္းဘူးလို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီေနရာမွာ တခ်ဳိ ႔က အခု ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒါက စစ္တပ္အႀကိဳက္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆုိၾကပါတယ္။ စစ္တပ္ကို လိုလားသူတခ်ဳိ ႔က စစ္တပ္ျပန္ၿပီးေတာ့ အာဏာသိမ္းႏိုင္ေအာင္ စစ္တပ္ျပန္လာေအာင္ တမင္တကာ လမ္းေၾကာင္းေပးေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲေျပာဆိုၾကတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီအေျခအေနေၾကာင့္ စစ္တပ္ျပန္ၿပီးေတာ့ အင္အားေကာင္းလာမယ္။ အာဏာျပန္ယူလာႏိုင္မယ့္ အလားအလာေကာ ျမင္ပါလား။
Prof. Steinberg ။ ။ ဒါေတာ့ သိပ္မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္လို႔ စစ္တပ္အတြက္ အက်ဳိးမရွိိႏိုင္ပါဘူး။ စစ္တပ္က နာမည္ေကာင္း လုိခ်င္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ မ်ဳိးခ်စ္ေတြပါ။ သူတုိ႔မွားတဲ့အခါလည္း မွားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဟာ တုိင္းျပည္ရဲ ႔ အက်ဳိးအတြက္ အၿမဲစဥ္းစားပါတယ္။ တုိင္းျပည္အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းဖို႔အတြက္ဆိုရင္ ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာကို တတ္ႏုိင္သမွ် ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ သူတို႔ခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္ပံု မမွန္ကန္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ စစ္တပ္ဟာ ဒီျပႆနာေၾကာင့္ အာဏာပိုႀကီးလာေအာင္ လုပ္ေနတယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ သူတုိ႔က အာဏာကို လိုသေလာက္ ရထားၿပီးပါၿပီ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ တကယ္ေတာ့ စစ္တပ္ကို သူတုိ႔တာဝန္ကို သူတုိ႔ထမ္းေဆာင္ေနတယ္။ သူတို႔တာဝန္က တုိင္းျပည္ကို ကာကြယ္ရမယ္။ သူတုိ႔အေခၚ အမိေျမကို တလက္မေတာင္ အထိမခံႏိုင္ဘူးဆုိၿပီးေတာ့ ေျပာေနၾကတာပါ။ အခုကိစၥက နယ္စပ္ၿခံစည္းရိုး က်ဳိးေပါက္လာတဲ့ကိစၥ ျဖစ္တယ္။ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကိစၥျဖစ္လို႔ ငါတုိ႔ ကာကြယ္မယ္ဆိုၿပီး ကာကြယ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ႏုိင္ငံတကာက သူတုိ႔စစ္တပ္ေျပာသလို ျမင္ၾကပါရဲ ႔လား။
Prof. Steinberg ။ ။ မွန္ပါတယ္။ သူတုိ႔ တကယ္ပဲ ကာကြယ္ရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ တုံ႔ျပန္မႈ အတိုင္းအတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေမးစရာ ရွိလာပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ ႏုိင္ငံကို ကာကြယ္ဖို႔ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အလြန္အကၽြံ ျဖစ္ေနသလား။ ေနာက္တနည္းေျပာရရင္ ဖိႏိွပ္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ မလိုအပ္ဘဲ လုပ္ခဲ့သလားဆိုတာပါ။ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ ႔ လက္ခ်က္နဲ႔ လူဒါဇင္ အနည္းငယ္ေသခဲ့ရတာဟာ စိတ္မေကာင္းစရာပါ။ ဒါေပမဲ့ နယ္စပ္ေဒသမွာ သူတုိ႔လုပ္ေနသေလာက္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တံု႔ျပန္စရာ မလုိပါဘူး။ အႏၱရာယ္ရွိေနတဲ့ ပမာဏနဲ႔ အခ်ဳိးညီတဲ့ တံု႔ျပန္မႈမ်ဳိးသာ ျဖစ္ရပါလိမ့္မယ္။ အခု လူ (၄) သိန္းေလာက္ ထြက္ေျပးရေလာက္ေအာင္ လုပ္တာဟာ အလြန္အကၽြံ တံု႔ျပန္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါဘာကို ေဖာ္ျပေနသလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ ႔ အႏၱရာယ္ သူတုိ႔အေပၚ က်ေရာက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ယူဆခ်က္ ရွိေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၇၀ ျပည့္တုန္းကလည္း ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၉၀ တဝိုက္မွာတခါ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ သူတုိ႔အမ်ားစုက ကုလသမဂၢရဲ ႔ ႀကီးၾကပ္မႈနဲ႔ ျပန္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ အခု အေျခအေနက ပိုၿပီးဆိုးေနပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ စကားမစပ္ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လြတ္လပ္ေရးစစ္ပြဲတုန္းက ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က လူေပါင္း (၅) သိန္းေက်ာ္ ဝင္ခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပါကစၥတန္နဲ႔ ဆက္လက္ေပါင္းၿပီး ေနခ်င္တဲ့လူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူေတြ ဝင္လာတဲ့ကိစၥကို ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သံအမတ္ႀကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၿဗိတိသွ်သံအမတ္ႀကီးကို ဝန္ခံေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၿဗိတိသွ်သံရံုးက ထြက္လာတဲ့ အေထာက္အထားတခုခုကို ဆရာႀကီး ေတြ႔ဖူးပါလား။
Prof. Steinberg ။ ။ မေတြ႔ဖူးပါဘူး။ ဒါကို နားလည္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာက သူတုိ႔က ဒီဘက္မွာ အစဥ္အၿမဲ ေနလာတယ္လို႔ ေျပာဆုိၾကလို႔လား။ မူစလင္ လူနည္းစုတခ်ဳိ ႔အတြက္ေတာ့ မွန္ပါတယ္။ မူစလင္လူနည္းစုတခ်ဳိ ႔အတြက္ေတာ့ မွန္ပါတယ္။ (၁၆-၁၇) ရာစုကတည္းက ေနထိုင္လာတဲ့လူတခ်ဳိ ႔ ရွိိတယ္ဆိုတာ အေထာက္အထားေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္မွာတုန္းက ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အိႏိၵယႏိုင္ငံရဲ ႔ အစိတ္အပိုင္းတခုလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဆန္စပါး အထြက္တိုးေအာင္ အိႏိၵယဘက္ကလူေတြ အမ်ားအျပား ဝင္လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လြတ္လပ္ေရးစစ္ပြဲ ဒါေတြဟာ ဟိုဘက္ကလူေတြ ဝင္လာေစခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ႀကီးေတြပါ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္က ကိုလိုနီေခတ္တုိ႔ ဘာတို႔ကို မေျပာလိုေတာ့ဘူး။ ထားလိုက္ပါေတာ့။ ၁၉၇၁ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လြတ္လပ္ေရးစစ္ပြဲတုန္းက လူ (၅) သိန္းေလာက္ ဝင္လာတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာခ်င္ပါတယ္။
Prof. Steinberg ။ ။ အဲဒီအထဲက ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ျပန္သြားခဲ့ၾကသလဲ ဆိုတာကို သိရသလား။ မသိရဘူး မဟုတ္လား။ ထားပါေတာ့ သူတို႔ ျပန္မသြားဘဲ ေနၾကတယ္ထားပါအံုး။ သူတုိ႔ကေတာ့ ႏုိင္ငံသား မျဖစ္ထိုက္တာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ေမြးဖြားလာၾကတဲ့ သူတုိ႔သားသမီးေတြၾကေတာ့ေကာ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္က အဓိကေျပာခ်င္တာက ဒီလိုပါ ဆရာႀကီး - ၁၉၇၁ ဆိုတာဟာ ကမာၻေပၚမွာလည္း မီဒီယာလည္း သိပ္ထြန္းကားေနတဲ့အခ်ိန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စစ္ပြဲကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာက မ်က္ေစ့ေဒါက္ေထာက္ ၾကည့္ေနခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ပါ။ အဲဒီအခ်ိန္က လူေပါင္း (၅) သိန္းေက်ာ္ သန္းတဝက္နီးပါး ဒီဘက္ကို ဝင္လာတာကို အဲဒီတုန္းက ဘယ္သူမွ ဘာမွမေျပာခဲ့ၾကဘူး။ ျမန္မာအစိုးရလည္း မကန္႔ကြက္ခဲ့ဘူး။ ႏိုင္ငံတကာကလည္း ဘာေၾကာင့္ မေျပာၾကခဲ့ဘူးဆိုတာကို ေျပာခ်င္တာပါ။ အခုၾကမွ ဘာေၾကာင့္ အေရးတႀကီး ေျပာေနၾကသလဲဆိုတာ ေျပာခ်င္တာပါ။
Prof. Steinberg ။ ။ ဒီေနရာမွာ ခင္မ်ား ေထာက္ျပတဲ့အခ်က္ မွန္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္ ႏိုင္ငံသားေပးေရးကိစၥမွာ အဓိက အဖုအထစ္ ျဖစ္ေနတာကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာနာမည္နဲ႔ ပတ္သက္ပါတယ္။ ရခိုင္လူမ်ဳိးေတြသာမက ဗမာအပါအဝင္ လူသားအမ်ားအျပားဟာ ဒီနာမည္ကို လက္မခံႏိုင္ၾကပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံက မူစလင္တခ်ဳိ ႔ေတာင္ ဒီနာမည္ကို လက္မခံၾကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီလူေတြက သူတုိ႔ လိုခ်င္တဲ့နာမည္ေခၚမွသာ ႏုိင္ငံသား အသိအမွတ္ျပဳေရးကို လက္ခံမယ္ဆိုၿပီး တင္းခံေနၾကပါတယ္။
Prof. Steinberg ။ ။ လြတ္လပ္ေရး အေစာပိုင္းကာလတုန္းကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္က မူစလင္တခ်ဳိ ႔ဟာ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ႏုိင္ငံထူေထာင္ဖို႔ လိုလားခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကေတာ့ ၿပီးသြားခဲ့ပါၿပီ။ သူတို႔က အခု ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို လိုခ်င္ေနၾကပါတယ္။ ျပႆနာက သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဒီလိုကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ နယ္ေျမထူေထာင္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ နဲ႔ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရရွိဖို႔အတြက္၊ တုိင္းရင္းသားတရပ္ျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒကလည္း အသိအမွတ္ျပဳ တုိင္းရင္းသားမဟုတ္ရင္ သူတို႔ရဲ ႔ ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ဟာ ၁၈၂၃ ခုႏွစ္ကတည္းက ျမန္မာျပည္မွာ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၿပီးသာ ျဖစ္ရမယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ အဲဒီလို ေနခဲ့တယ္ဆုိတာ တကယ္တမ္းၾကေတာ့ ဘယ္သူမွ သက္ေသမျပႏုိင္ပါဘူး။ ဆိုေတာ့ ဒီလူေတြဟာ ႏိုင္ငံမဲ့ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားလည္း မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ စစ္တပ္ကေရာ ျမန္မာျပည္သူေတြကပါ သူတို႔ကို အပယ္ခံေတြလို ဆက္ဆံၾကပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ကို ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒအရ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ထိုက္သူကို ႏုိင္ငံသားေပးမယ္လို႔ လုပ္ပါတယ္။ အဲဒါကို သူတို႔ကလည္း သူတုိ႔ႀကိဳက္တဲ့ နာမည္ကို ေခၚတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လက္မခံဘူး ျငင္းဆိုပါတယ္။
Prof. Steinberg ။ ။ တကယ္ေတာ့ ႏုိင္ငံသား ေပးမယ္ဆုိတာ မူစလင္၊ ဗုဒၶဘာသာ၊ ခရစ္ယာန္ ခြဲျခားေပးအပ္ရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာသမၼတႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ေနထိုင္သူမ်ားအေနနဲ႔ ေပးရတာပါ။ ႏုိင္ငံသားနာမည္ပဲ လိုတာပါ။ ဘာသာေရးတုိ႔ ဘာတို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။ ဘယ္လူမ်ဳိး၊ ဘယ္ဘာသာဝင္ဆိုတာ ေဖာ္ျပတာကိုယ္ႏိႈက္က မွတ္ပံုတင္ကဒ္ျပားရဲ ႔ အားနည္းခ်က္တရပ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘယ္ႏုိင္ငံမွာမဆုိ အဲဒီလို မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ လူေတြဟာ ကိုးကြယ္ခ်င္တာကို ကိုးကြယ္မယ္။ ဘယ္ဘာသာမွ မကိုးကြယ္ရင္လည္း ေနလို႔ရပါတယ္။ ဒါေတြကို ေဖာ္ျပေနရတယ္ဆိုတာ ေခတ္သစ္ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ေရးကို လြဲမွားစြာ သတ္မွတ္ထားျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္မွာ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံသားဥပေဒဟာ အေတာ့္ကို လြဲမွားေနတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ မွတ္ပံုတင္ကဒ္ျပားမွာ အဲဒီလို လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ စတာေတြကို ေဖာ္ျပတာ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒ မတိုင္ခင္ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ငယ္ငယ္တုန္းက အဲဒီဥပေဒမေပၚခင္က က်ေနာ္တို႔က အမ်ဳိးသားမွတ္ပံုတင္ကဒ္ျပား ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲက က်ေနာ္တုိ႔ကို ဘယ္လူမ်ဳိး၊ ဘယ္ဘာသာဆုိၿပီး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
Prof. Steinberg ။ ။ အဲဒီလိုဆိုရင္ ဘယ္လူမ်ဳိး၊ ဘယ္တုိင္းရင္းသားဆိုတာ အၿမဲတမ္း တမ်ဳိးတည္း ျပတ္ျပတ္သားသား ရွိခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆိုပါေတာ့ ကခ်င္ နဲ႔ ရွမ္း လက္ထပ္ထားၾကတယ္။ ကရင္ နဲ႔ ဗမာ လက္ထပ္ထားၾကရင္ေကာ - ဒါေတြဟာ ႏုိင္ငံသားကိစၥမွာ အဓိကက်တဲ့ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္ ျဖစ္ေစခ်င္တာက ဘယ္တုိင္းရင္းသား၊ ဘယ္ဘာသာဝင္ ဆိုတာကို ေဖာ္ျပမထားတဲ့ မွတ္ပံုတင္ကဒ္ျပားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသား (၁၂၅) မ်ဳိးဆိုတာလည္း တုိင္းရင္းသားေတြ အင္အားႀကီးႀကီးမားမား မရွိေစခ်င္လို႔ တမင္လုပ္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးပရိယာရ္ Political Tactics သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်င္းတမ်ဳိးထဲမွာ (၅၃) မ်ဳိး ခြဲထားတာဟာ သိပ္အဓိပၸါယ္ ကင္းမဲ့ေနပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ဆရာႀကီး လက္ရွိအေျခအေန ေျပလည္ေရးအတြက္ လုပ္သင့္တာေတြကို ေျပာပါ။
Prof. Steinberg ။ ။ အခုေလာေလာဆယ္မွာ လုပ္သင့္တာကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အစိုးရက ဒီေဒသဆီကို ကုလသမဂၢအကဲခတ္ေတြကို သြားခြင့္ေပးသင့္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈ ကင္းမဲ့ေရးအတြက္ အာမခံေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျဖစ္လာမယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္ မထင္ပါဘူး။