(ေဆာင္းပါး အစ အဆံုး)
ရိုဟင္ဂ်ာပုုန္ကန္မွႈတြင္ ေသာ့ခ်က္က်ေနေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုုင္ငံေရး
================
ဘာေတးလင့္တနာ
(The Asia Times တြင္ သတင္းစာဆရာ ဘာေတးလင့္တနာ ေရးသားေသာ Bangladesh holds the key to Rohingya insurgency ေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဤေဆာင္းပါးပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားသည္ Myanmar Now သတင္းဌာန၏ အာေဘာ္ႏွင့္သေဘာထား မဟုုတ္ပါ။ ႏိုုင္ငံတကာတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျမန္မာျပည္ဆိုုင္ရာ ထိပ္တန္းသံုးသပ္ခ်က္ေဆာင္းပါးတခ်ဳိ႕ကို ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္ ဖတ္ရႈႏိုင္ရန္ ေဖာ္ျပေပးေနျခင္းသာျဖစ္သည္။)
ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡသည္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုုင္းႏွင့္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုုင္းတို႔တြင္ ႏွစ္ကာလၾကာရွည္ျဖစ္ေနေသာ အင္အားေတာင့္တင္းသည့္ ပုန္ကန္ထၾကြမွႈအဆင့္တစ္ခုသို႔ ကူးေျပာင္းသြားေတာ့မည္လား။
ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က အာရကန္ရိုဟင္ဂ်ာကယ္ဆယ္ေရးတပ္ ေခၚ အာဆာ (ARSA) အဖြဲ႔က လံုုျခံဳေရးကင္းစခန္းမ်ားကိုု ဝင္ေရာက္တိုုက္ခိုုက္ၿပီး၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကလည္း လူေပါင္း ၄ သိန္းေက်ာ္မွ် တစ္ဖက္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုုင္ငံသိုု႔ ထြက္ေျပးေစေလာက္ေအာင္အထိ အလြန္ျပင္းထန္သည့္ လက္တုံ႔ျပန္ တိုုက္ခိုုက္မွႈ ျပဳလုုပ္ၿပီးေနာက္တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ လံုုျခံဳေရးေလ့လာဆန္းစစ္သူတိုု႔က အထက္ပါေမးခြန္းကိုု အေျဖထုုတ္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ေမးခြန္း၏ အေျဖမွာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ေပၚတြင္ အမ်ားႀကီးမူတည္သည္။ ပထမအခ်က္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ မည္သူအာဏာရေနသနည္းႏွင့္ ဒုတိယအခ်က္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာစစ္ေသြးၾကမ်ားက ၄င္းတိုု႔၏ဗ်ဴဟာျဖစ္ေသာ ပစ္လိုုက္ေျပးလိုုက္ျပဳလုုပ္ေသာ ေတာတြင္းလွႈပ္ရွားမွႈကိုု စဥ္ဆက္မျပတ္ အရွိန္ျမွင့္လုပ္ေဆာင္ရန္ ႏိုုင္ငံတကာ အဆက္အသြယ္မ်ားထံမွ မည္၍မည္မွ်ေသာ ေထာက္ပံ့မွႈရေအာင္ ႀကိဳးစားႏိုုင္မည္နည္း ဆိုုေသာအခ်က္ ျဖစ္သည္။
အာဆာမွာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔သစ္တစ္ဖြဲ႔ဟု ဆိုုႏိုင္ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရွိ အပယ္ခံရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ အေျချပဳလွႈပ္ရွားေနေသာ ႏိုုင္ငံရပ္ျခား အကူအညီမ်ားျဖင့္ စစ္ေသြးၾကြလွႈပ္ရွားမွႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အစဥ္အလာရွိသည္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ပိုုင္းသည္ ၄င္းတိုု႔၏ ပိုုင္နက္နယ္ေျမေပၚတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ထိုုသမိုုင္းေၾကာင္းကိုု ေကာင္းစြာသိရွိသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၅ တိုုက္ခိုုက္မွႈျဖစ္ၿပီး ေလးရက္ေျမာက္အၾကာတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္ဟာဆီနာ၏ အစိုုးရက အာဆာအား စစ္ေရးအရ အတူတကြ တိုုက္ခုိက္ရန္ ျမန္မာအစိုုးရကိုု ကမ္းလွမ္းခဲ့ၿပီး၊ ဝင္ေရာက္လာေသာ ဒုကၡသည္အားလံုးကိုုလည္း ျမန္မာႏိုုင္ငံသိုု႔ ျပန္ပိုု႔မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။
ရွိတ္ဟာဆီနာ၏ အဝါမီညြန္႔ေပါင္းပါတီသည္ ရိုဟင္ဂ်ာႏိုုင္ငံေရးအဖြဲ႔မ်ားအား လံုုျခံဳေရးအႏၱရာယ္ဟုု ရွႈျမင္ေနသည္မွာ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဂ်မားအယ္အစၥလာမ္ (Bangladesh Jamaat-e-Islami-BJI) ပါတီ ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာႏိုုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားၾကားတြင္ ကာလၾကာျမင့္စြာတည္ရွိလာသည့္ ဆက္ဆံေရးေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ထိုု BJN ပါတီသည္ ရခိုုင္ျပည္အေနာက္ဖက္ႏွင့္ ကပ္လ်က္တည္ရွိေသာ စစ္တေကာင္းေဒသတြင္ အားေကာင္းေသာ ႏိုုင္ငံေရးအင္အားစုတစ္ခုျဖစ္ၿပီး၊ လက္ရွိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုုင္ငံတြင္ အင္အားအႀကီးဆံုုးအတိုုက္အခံျဖစ္သည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အမ်ဳိးသားေရးပါတီ (BNP) ၏ မဟာမိတ္လည္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏွင့္တြဲၿပီး အာဆာကိုု စစ္ေရးအရ တိုုက္ခိုုက္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့ေသာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာဆီနာ၏ အဆိုုမွာ ဒုုကၡသည္ အံုႏွင့္က်င္းႏွင့္ ျပံဳဆင္းလာသည့္အတြက္ အေကာင္အထည္ မေပၚခဲ့ပါ။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ေထာင္ေသာင္းခ်ီ၍ နယ္စပ္ျဖတ္လာေနေသာ လူေပါင္းမ်ားစြာကိုု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားက တားဆီးပါက အေသအေပ်ာက္ မ်ားစြာျဖစ္ေပၚမည္ျဖစ္သည္၊ ထိုု႔ေၾကာင့္ သူ၏ မူလအဆိုုကိုု ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းသြားျခင္းျဖစ္သည္။
ရိုုဟင္ဂ်ာတို႔ကိုု ေထာက္ခံသည့္ လူထုုစုုေဝးမွႈမ်ား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျမိဳ႔ႀကီးမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္အခါတြင္ ဟာဆီနာ၏အသံ ေျပာင္းလဲလာသည္။ စက္တင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔က သူကိုုယ္တိုုင္ နယ္စပ္ရွိဒုကၡသည္စခန္းသို႔ပင္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ဒုကၡသည္မ်ားကိုု ယာယီေနထိုုင္စရာမ်ားႏွင့္ ကူညီပံ့ပိုုးမွႈမ်ားကိုု ျပဳလုုပ္ေပးသြားျဖစ္ေၾကာင္း၊ မၾကာခင္ ျမန္မာႏိုုင္ငံကလည္း သူ႔ႏိုုင္ငံသားမ်ားကိုု ျပန္လည္ေခၚယူသင့္ေၾကာင္း သူက ဆိုုခဲ့သည္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကိုု လာမည့္နွစ္ ၂ဝ၁၈ သိုု႔မဟုုတ္ အနည္းဆံုုး ၂ဝ၁၉ ဇန္နဝါရီ ေနာက္ဆံုုးထားၿပီး က်င္းပမည္ျဖစ္သည္။ ထိုုေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အဓိကအတိုုက္အခံပါတီျဖစ္သည့္ BNP သာ အႏိုုင္ရရွိၿပီး တစ္ေက်ာ့ျပန္ အာဏာရလာပါက အေျခအေနသည္ အႀကီးအက်ယ္ ေျပာင္းလဲသြားႏိုုင္ၿပီး ရိုုဟင္ဂ်ာတိုု႔ကိုု ပိုုမိုုေထာက္ခံေသာ မူဝါဒတစ္ရပ္လည္း ျဖစ္ေပၚလာႏိုုင္သကဲ့သိုု႔၊ နယ္စပ္ေဒသတြင္ စစ္ေသြးၾကြမ်ား ခုုိေအာင္းရာေနရာသစ္မ်ား ဖန္တီးလာမွႈကိုု ထိုုတက္လာေသာအစိုုးရသစ္က မ်က္ကြယ္ျပဳႏိုုင္သည့္အေျခအေန ရွိသည္။
BNP ပါတီမွာ အစၥလာမ္ႏိုုင္ငံေရးပါတီျဖစ္သည့္ BJI ႏွင့္ ညႊန္႔ေပါင္းဖြဲ႔ကာ ၁၉၉၁ မွ ၁၉၉၆ ကာလ ႏွင့္ ၂ဝဝ၁ မွ ၂ဝဝ၆ ကာလမ်ားတြင္ အာဏာရပါတီျဖစ္ခဲ့သည္။
BJI ၏ ပါတီသေကၤတမ်ားသည္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ညီညြတ္မွႈမရွိေသာေၾကာင့္ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားခံရသည္။ သိုု႔ေသာ္ ဟာဆီနာ၏ အဝါမီညြန္႔ေပါင္းပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အေရးနိမ့္ပါက BJI ႏွင့္ ၄င္းကဲ့သိုု႔ေသာ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္အုုပ္စုုမ်ားသည္ အတိုုက္အခံ BNP ပါတီ ဦးေဆာင္မည့္အစိုုးရကိုု အႀကီးအက်ယ္ ၾသဇာလႊမ္းမိုုးႏိုုင္ေျခရွိသည္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ ႀကီးမားေသာစစ္ေရးလွႈပ္ရွားမွႈမ်ားကိုု တန္ျပန္ရန္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္
ရိုဟင္ဂ်ာေသြးစည္းညီညြတ္ေရး RSO အဖြဲ႔ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ RSO ၏ ဦးေဆာင္မွႈျဖင့္
ရိုုဟင္ဂ်ာသူပုုန္မ်ားသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ကိုု ေျခကုပ္ယူလာခဲ့သည္။ RSO အဖြဲ႔အစည္းမွာ မရွိေတာ့သေလာက္ ပ်က္ျပယ္သြားၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အေရွ႕ေတာင္ဖက္ရွိ အူခီယာၿမိဳ႕အနီးတြင္ စခန္းႀကီးတစ္ခု ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ရခိုုင္ေဒသတြင္ မြတ္စလင္မ်ား လက္နက္ကိုုင္ပုုန္ကိုုင္မွႈမွာ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ျဗိတိသွ်လက္ေအာက္မွ ျမန္မာႏိုုင္ငံမလြတ္ေျမာက္မီကပင္ စတင္ခဲ့သည္။ ထိုုအခ်ိန္က ရိုဟင္ဂ်ာဆိုုေသာ အသံုုးအႏွဳန္းမွာ ေရပန္းမစားေသးဘဲ ထိုုပုုန္ကန္သူ ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားက သူတိုု႔ကိုုယ္သူတိုု႔ မူဂ်ာဟစ္မ်ားဟုု သမုုတ္ခဲ့သည္။
ထိုုသူတိုု႔အနက္ လူသိမ်ားသည့္အဆိုုေတာ္ ဂ်ဖားေကာ္ဝဲလ္ (Jafar Kawwal) ေခၚ ဂ်ဖားဟူစိန္ဆိုုသူက ဦးေဆာင္ကာ မူဂ်ာဟစ္တိုု႔သည္ ရခိုုင္ျပည္နယ္၏ ေဒသတခ်ဳိ႔ကိုု လြတ္လပ္ေရးရခါစ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္းသိုု႔ သြတ္သြင္းရန္ၾကံရြယ္ခဲ့သည္။ ထိုုစဥ္အခ်ိန္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုုင္ငံမွာ ပါကစၥတန္ႏိုုင္ငံ၏ အေရွ႕ပိုုင္းေဒသေခၚ အေရွ႕ပါကစၥတန္အျဖစ္သာ တည္ရွိေနသည္။
သိုု႔ရာတြင္ ျမန္မာမြတ္စလင္ေခါင္းေဆာင္တိုု႔က ထိုုမူဂ်ာဟစ္မ်ား၏ ပုုန္ကန္ထၾကြမွႈကိုု လက္သင့္မခံခဲ့ေပ။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ေမလေစာပိုုင္းတြင္ ျမန္မာႏိုုင္ငံမွ ခြဲထြက္လိုုသူ မူဂ်ာဟစ္မ်ား၏ အင္အား အရွိန္ရလာေနသည္၊ သိုု႔ရာတြင္ လက္နက္ကိုုင္ လွႈပ္ရွားမွႈအဆင့္သိုု႔ မေရာက္ရွိေသး။ ထိုုအခ်ိန္တြင္ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အတူ လုုပ္ၾကံခံခဲ့ရာသူ ျမန္မာ့အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ျမန္မာမြတ္စလင္အမ်ဳိးသား ဦးရာဇတ္က ပါကစၥတန္ႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ၾကံစည္မွႈအား လက္သင့္မခံရန္ ႏိုုင္ငံတြင္းရွိ မြတ္စလင္မ်ားကုုိ စာထုုတ္ျပန္သတိေပးခဲ့သည္။
ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားကို ေပါက္ဖြားႀကီးျပင္းရာ ဇာတိႏိုုင္ငံတြင္ အင္အားေကာင္းၿပီး၊ ဂုုဏ္သိကၡာရွိသည့္ အသိုုက္အဝန္းတစ္ခုုအေနျဖင့္သာ ျမင္လိုုခ်င္သည္မွာ ဦးရာဇတ္၏ဆႏၵျဖစ္သကဲ့သို႔၊ ထိုုအခ်ိန္မွ ယေန႔မ်က္ေမွာက္အခ်ိန္ထိလည္းေကာင္း၊ ယခုုၾကံဳေတြ႔ေနရေသာ အေရးအခင္းတြင္လည္းေကာင္း ျမန္မာမြတ္စလင္တိုု႔၏ ရပ္တည္ခ်က္မွာ ထိုုအတိုုင္းပင္ျဖစ္သည္။
စက္တင္ဘာ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုုင္ငံလံုုးဆိုုင္ရာ အစၥလာမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႔ႀကီးက အာဆာအဖြဲ႔ကိုု ရွဳတ္ခ်ေၾကာင္း၊ အစိုုးရ၊ ဘာသာေပါင္းစုံခ်စ္ၾကည္အဖြဲ႔မ်ား အပါအဝင္ ျပည္သူလူထုုႏွင့္ အတူတကြ လက္တြဲၿပီး အၾကမ္းဖက္မွႈမ်ားကိုု ကာကြယ္ တားဆီးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကတိကဝတ္ျပဳခဲ့သည္။
၁၉၅ဝ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ မူဂ်ာဟစ္လွႈပ္ရွားမွႈမ်ား ေမွးမွိန္လာခဲ့သည္။ ၁၉၆၁ တြင္မူ လက္က်န္ မူဂ်ာဟစ္သူပုုန္မ်ားက အစိုုးရႏွင့္သေဘာတူညီမႈယူကာ လက္နက္ခ်ခဲ့သည္။ ထိုုသေဘာတူညီမွႈ၏ အက်ဳိးဆက္အားျဖင့္ ရခိုုင္ျပည္ေျမာက္ပိုုင္းတြင္ ေမယုနယ္ျခားခရိုုင္ အမည္ရ ေဒသႏၱရ ကိုုယ္ပိုုင္အုုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ သိုု႔ေသာ္ ၁၉၆၂ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္တြင္ ထိုုအုုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကိုု ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။
မိုဟာမက္ဂ်ဖားဟာဘစ္ဦးေဆာင္ေသာ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအပါအဝင္ မြတ္စလင္အေရး တက္ၾကြလွႈပ္ရွားသူတခ်ဳိ႕ ၁၉၆၃ တြင္ ေတာခိုုကာ ရိုုဟင္ဂ်ာ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး ထိုုအဖြဲ႔မွာ ၁၉၇၄ တြင္ ရိုုဟင္ဂ်ာမ်ဳိးခ်စ္တပ္ဦး ဟူ၍ အသြင္ေျပာင္းလာခဲ့သည္။
သိုု႔ရာတြင္ ထုုိအဖြဲ႔မွာ ျမန္မာျပည္တြင္းတြင္ လွႈပ္ရွားမွႈမယ္မယ္ရရ ဘာမွ်မျပဳလုုပ္ခဲ့ဘဲ၊ ဦးေဆာင္သူေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ စစ္တေကာင္းတြင္ အေျခစိုုက္ၿပီး ရိုုဟင္ဂ်ာ လွႈပ္ရွားမွႈ အေၾကာင္း စာေစာင္မ်ား၊ သတင္းထုုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားသာ ထုုတ္ေနခဲ့သည္။ ၄င္းတိုု႔၏ လက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔မွာလည္း မည္ကာမတၱမွ်သာျဖစ္ၿပီး၊ ထိုုလက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔ကိုု ျမန္မာႏိုုင္ငံနယ္စပ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အေရွ႕ေတာင္ဖက္စြန္းရွိ တက္နက္(ဖ္)ျမိဳ႔တဝိုုက္တြင္ အေျချပဳထားခဲ့သည္။
ရိုုဟင္ဂ်ာအေရးကိုု ႏိုုင္ငံတကာက သိသိသာသာ စိတ္ဝင္စားလာခဲ့သည္မွာ “တရားမဝင္ခုိးဝင္လာသူမ်ား” ဟု ယူဆခံရသူမ်ားအား သုုတ္သင္ရန္ ျမန္မာအစိုုးရက
၁၉၇၈ ခုႏွစ္ ရခိုုင္ျပည္နယ္တြင္ ျပဳလုုပ္ခဲ့သည့္ နဂါးမင္းစစ္ဆင္ေရးေနာက္ပိုုင္းမွ ျဖစ္သည္။ ဒုုကၡသည္ ၂ သိန္းခန္႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သိုု႔ေရာက္ရွိလာခ်ိန္တြင္ ႏိုုင္ငံတကာမွ ေဝဖန္ျပစ္တင္မွႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာသည္။ ထိုုအေရးအခင္းေၾကာင့္ ရက္ဘိတက္၊ အယ္ အလမ္မယ္အစၥလာမီအမည္ရ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားႏိုုင္ငံမွ ေငြအင္အား အလြန္ ေတာင့္တင္းသည့္ ပရဟိတအဖြဲ႔တစ္ခု ျမန္မာႏွင့္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္နိမိတ္ေဒသမ်ားသိုု႔ စတင္ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္။
ထိုုပရဟိတအဖြဲ႔က ဒုုကၡသည္မ်ားကိုု အကူအညီေပးရံုမက ေဆးရံုုတစ္ရံုု၊ ဝတ္ျပဳဗလီတစ္လံုုး၊ ဘာသာေရးစာသင္ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းတိုု႔ကို အူခီရာျမိဳ႔တြင္ ေဆာက္ေပးခဲ့သည္။ ထိုုဘာသာေရးအေဆာက္အအံုမွာ အေရာင္အေသြးအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိ မြတ္စလင္စစ္ေသြးၾကြမ်ား ဆံုစည္းရာေနရာတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့သည္။
ေနာက္ပိုုင္းတြင္ ပိုုအစြန္းေရာက္ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားက ရိုုဟင္ဂ်ာမ်ုိးခ်စ္တပ္ဦး (Rohingya Patriotic Front) မွ ခြဲထြက္ၿပီး ရိုုဟင္ဂ်ာေသြးစည္းညီညြတ္ေရးတပ္ (RSO) ကိုု ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ရခိုုင္ျပည္ဇာတိ ဆရာဝန္တစ္ဦးျဖစ္သူ မိုုဟာမက္ယူႏြတ္ ဦးေဆာင္သည့္ RSO အဖြဲ႔သည္ ေပၚထြက္ခဲ့သမွ်ေသာ ရိုုဟင္ဂ်ာအုုပ္စုုမ်ားအနက္ အင္အားအေကာင္းဆံုုးႏွင့္ စစ္ေသြးအၾကြဆံုုးအဖြဲ႔ ျဖစ္လာသည္။ မ်ားမၾကာမီ ထိုုအဖြဲ႔သည္ သေဘာထားျခင္းတိုုက္ဆိုုင္ေသာ မြတ္စလင္ကမၻာမွ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မိၿပီး ေထာက္ပံ့မွႈမ်ား ရရွိလာခဲ့သည္။
RSO သည္ ကတ္ရွမီးယား ရွိ ဟစ္ဘီအူမူဂ်ာေဟဒင္အဖြဲ႔ႏွင့္ အာဖဂန္နစၥတန္ရွိ ဂါဘဒၵင္အဖြဲ႔မ်ား၏ ပံ့ပိုးကူညီမွႈမ်ားကိုုလည္း ရရွိခဲ့သည္။ RSO တိုု႔၏ အူခီယာအေျခစိုက္စခန္းသိုု႔ အာဖဂန္ စစ္သင္တန္းနည္းျပမ်ား ေရာက္ရွိလာၿပီး၊ RSO ၁ဝဝ ခန္႔မွာ အာဖဂန္ႏိုုင္ငံ ခိုု႔စ္ (Khost) ျပည္နယ္သိုု႔ ဟစ္ဘီအစၥလာမီအဖြဲ႔ႏွင့္အတူ စစ္ေရးေလ့က်င့္ရန္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ RSO အဖြဲ႔သည္ ေနာက္ပိုုင္းတြင္ ေဒသတြင္း ေမွာင္ခုုိေစ်းကြက္မ်ားမွ ေရာ့ကတ္အေျမာက္မ်ား၊ စက္ေသနတ္မ်ား ဝယ္ယူႏိုုင္ခဲ့သည္။
၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္အေစာပိုင္းတြင္ နယ္စပ္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာသူပုန္တို႔၏ လူသူ လက္နက္ ျဖည့္တင္းေနမွႈကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သတင္းစာမ်ားက အထူးအသားေပး ေရးသားေဖာ္ျပၾကသည္။
သိုု႔ရာတြင္ RSO စစ္စခန္းမ်ားတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္ေနသူတို႔မွာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသာမက၊ စစ္တေကာင္းတကၠသိုုလ္မွ အစၥလာမီခ်ားဟတ္တရားရွီဘား အဖြဲ႔ဝင္မ်ားပါ ပါဝင္ေနသည့္အခ်က္ ေပၚထြက္လာသည္။ ထိုုအဖြဲ႔မွာ ၄င္းတိုု႔၏ စစ္ေသြးၾကြ လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားအတြက္ ရိုုဟင္ဂ်ာစခန္းမ်ားကိုု ေယာင္ျပ ျပဳလုုပ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။
အမွန္စင္စစ္ RSO မွာ ျမန္မာႏိုုင္ငံထဲတြင္ မည္သည့္တိုက္ခိုက္မွႈကိုုမွ် လုုပ္ေဆာင္မွႈ မရွိသေလာက္ဟု ဆိုုရမည္ျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ရုပ္သံဌာန CNN သတင္းဌာနက အာဖဂန္ႏိုုင္ငံ ကဘူးလ္ေဒသရွိ အယ္ခိုုင္ဒါတို႔ထံမွ RSO စစ္စခန္းမ်ားအေၾကာင္း ရုပ္သံမွတ္တမ္းေခြမ်ား ရရွိခဲ့သည္။ ထိုုမွတ္တမ္းေခြမ်ားတြင္ အာရဗီဘာသာျဖင့္ ဗမာဟုု စာတမ္းေရးထိုုးထားသည္။ ထိုုမွတ္တမ္းမ်ားကို CNN သတင္းဌာနက ၂ဝဝ၂ ၾသဂုုတ္လတြင္ ကမၻာအႏွံ႔ထုုတ္လႊင့္ျပသခဲ့ၿပီး၊ မွတ္တမ္းတြင္ ပါရွိေသာ အခင္းအက်င္းအရ နယ္စပ္အူခီရာ တဝိုုက္တြင္မဟုုတ္ဘဲ ျမန္မာႏိုုင္ငံအတြင္းတြင္ ရိုုိက္ကူးခဲ့သည္ဟု ယူဆရသည္။
RSO အဖြဲ႔မွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ မရွိေတာ့ဟုု ဆိုုႏိုုင္သည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျမန္မာ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္တြင္လည္း သူပုန္စခန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားျခင္းလည္း မရွိေတာ့ေပ။ သို႔ရာတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာႏိုုင္ငံေရးအဖြဲ႔မ်ား အစြန္းေရာက္ လွႈပ္ရွားလာျခင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ဳိးခ်စ္တပ္ဦး ေခတ္ဆန္းပိုုင္းမွ ရိုုဟင္ဂ်ာ ေသြးစည္းညီညြတ္တပ္ ျဖစ္ေပၚလာပံုုသမိုုင္းေၾကာင္းမ်ားကိုု ေထာက္ရွႈ၍လည္းေကာင္း၊ ထိုု႔ျပင္ ယခုု ျဖစ္ေပၚလာေသာ အာဆာအဖြဲ႔၏ ေခတ္မီေသာ လူထုုဆက္ဆံေရးယႏၱယား ႏွင့္ RSO အဖြဲ႔၏ မူလအဆက္အသြယ္မ်ားထက္ ပိုမိုေျခလွမ္းၾကဲေသာ ႏိုင္ငံတကာအခ်ိတ္အဆက္မ်ားကိုု ေထာက္ရွႈ၍လည္း သိႏိုုင္ပါသည္။
အာဆာမေပၚလာမီက ရွိခဲ့ေသာအဖြဲ႔မ်ားမွာ အူခီရာစခန္းမ်ားတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မွႈ မည္ကာမတၱမွ်သာ ေဆာင္ရြက္ေနခဲ့ၿပီး၊ စစ္တေကာင္းရွိ အျခားေသာ အစၥလာမ္အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ႏိုုင္ငံေရးလွႈပ္ရွားမွႈမ်ားတြင္သာ ပါဝင္ေနခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ ယခုုတိုုက္ခိုုက္မွႈမ်ားမွာ ၁၉၅ဝ ျပည့္ႏွစ္မွစၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္း မြတ္စလင္စစ္ေသြးၾကြတို႔၏ ပထမဦးဆံုုးေသာ တိုက္ခိုက္မွႈမ်ားဟု ဆိုုႏိုု္င္သည္။
အာဆာကို စစ္ေျမျပင္တြင္ အမွန္တကယ္အကဲစမ္းသည့္ပြဲမွာ ၄င္းက တစ္ဖက္သက္ ေၾကညာထားသည့္ တစ္လၾကာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကာလ ကုန္ဆံုုးသည့္အခါတြင္ ေတြ႔ျမင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထုုိအပစ္ရပ္ကာလမွာ ေအာက္တိုုဘာ ၁ဝ တြင္ ကုုန္ဆံုုးမည္ျဖစ္သည္။ အာဆာက လက္နက္အလံုအေလာက္ စုေဆာင္းၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္းတြင္ လက္နက္ကိုုင္လွႈပ္ရွားမွႈ ဆက္လုုပ္ႏိုုင္မည္၊ မလုုပ္ႏိုုင္မည္အေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္။
တၿပဳိင္နက္တည္းတြင္ အာဆာတိုု႔၏ကံၾကမၼာမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုုးရေပၚ မူတည္ေနၿပီး၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုုင္ငံေရြးေကာက္ပြဲက အာဆာတိုု႔၏ နယ္စပ္လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားအတြက္ ပိုုမိုု အေျခအေနေကာင္းေသာ အခင္းအက်င္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေနမည္လားဆိုုသည္ကိုု ေတြ႔ျမင္ရမည္ျဖစ္သည္။
#
စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္ေန႔က ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွ Cox's Bazar ၿမိဳ႕တြင္ ကူညီေရးပစၥည္းရရိွရန္ ေစာင့္ဆိုင္းစဥ္ တိုးေဝွ႔ေနၾကေသာ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ား (ဓာတ္ပံု - Reuters/Cathal McNaughton)
================
ဘာေတးလင့္တနာ
(The Asia Times တြင္ သတင္းစာဆရာ ဘာေတးလင့္တနာ ေရးသားေသာ Bangladesh holds the key to Rohingya insurgency ေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဤေဆာင္းပါးပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားသည္ Myanmar Now သတင္းဌာန၏ အာေဘာ္ႏွင့္သေဘာထား မဟုုတ္ပါ။ ႏိုုင္ငံတကာတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျမန္မာျပည္ဆိုုင္ရာ ထိပ္တန္းသံုးသပ္ခ်က္ေဆာင္းပါးတခ်ဳိ႕ကို ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္ ဖတ္ရႈႏိုင္ရန္ ေဖာ္ျပေပးေနျခင္းသာျဖစ္သည္။)
ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡသည္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုုင္းႏွင့္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုုင္းတို႔တြင္ ႏွစ္ကာလၾကာရွည္ျဖစ္ေနေသာ အင္အားေတာင့္တင္းသည့္ ပုန္ကန္ထၾကြမွႈအဆင့္တစ္ခုသို႔ ကူးေျပာင္းသြားေတာ့မည္လား။
ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က အာရကန္ရိုဟင္ဂ်ာကယ္ဆယ္ေရးတပ္ ေခၚ အာဆာ (ARSA) အဖြဲ႔က လံုုျခံဳေရးကင္းစခန္းမ်ားကိုု ဝင္ေရာက္တိုုက္ခိုုက္ၿပီး၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကလည္း လူေပါင္း ၄ သိန္းေက်ာ္မွ် တစ္ဖက္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုုင္ငံသိုု႔ ထြက္ေျပးေစေလာက္ေအာင္အထိ အလြန္ျပင္းထန္သည့္ လက္တုံ႔ျပန္ တိုုက္ခိုုက္မွႈ ျပဳလုုပ္ၿပီးေနာက္တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ လံုုျခံဳေရးေလ့လာဆန္းစစ္သူတိုု႔က အထက္ပါေမးခြန္းကိုု အေျဖထုုတ္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ေမးခြန္း၏ အေျဖမွာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ေပၚတြင္ အမ်ားႀကီးမူတည္သည္။ ပထမအခ်က္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ မည္သူအာဏာရေနသနည္းႏွင့္ ဒုတိယအခ်က္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာစစ္ေသြးၾကမ်ားက ၄င္းတိုု႔၏ဗ်ဴဟာျဖစ္ေသာ ပစ္လိုုက္ေျပးလိုုက္ျပဳလုုပ္ေသာ ေတာတြင္းလွႈပ္ရွားမွႈကိုု စဥ္ဆက္မျပတ္ အရွိန္ျမွင့္လုပ္ေဆာင္ရန္ ႏိုုင္ငံတကာ အဆက္အသြယ္မ်ားထံမွ မည္၍မည္မွ်ေသာ ေထာက္ပံ့မွႈရေအာင္ ႀကိဳးစားႏိုုင္မည္နည္း ဆိုုေသာအခ်က္ ျဖစ္သည္။
အာဆာမွာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔သစ္တစ္ဖြဲ႔ဟု ဆိုုႏိုင္ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုုင္ငံ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရွိ အပယ္ခံရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ အေျချပဳလွႈပ္ရွားေနေသာ ႏိုုင္ငံရပ္ျခား အကူအညီမ်ားျဖင့္ စစ္ေသြးၾကြလွႈပ္ရွားမွႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အစဥ္အလာရွိသည္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ပိုုင္းသည္ ၄င္းတိုု႔၏ ပိုုင္နက္နယ္ေျမေပၚတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ထိုုသမိုုင္းေၾကာင္းကိုု ေကာင္းစြာသိရွိသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၅ တိုုက္ခိုုက္မွႈျဖစ္ၿပီး ေလးရက္ေျမာက္အၾကာတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္ဟာဆီနာ၏ အစိုုးရက အာဆာအား စစ္ေရးအရ အတူတကြ တိုုက္ခုိက္ရန္ ျမန္မာအစိုုးရကိုု ကမ္းလွမ္းခဲ့ၿပီး၊ ဝင္ေရာက္လာေသာ ဒုကၡသည္အားလံုးကိုုလည္း ျမန္မာႏိုုင္ငံသိုု႔ ျပန္ပိုု႔မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။
ရွိတ္ဟာဆီနာ၏ အဝါမီညြန္႔ေပါင္းပါတီသည္ ရိုဟင္ဂ်ာႏိုုင္ငံေရးအဖြဲ႔မ်ားအား လံုုျခံဳေရးအႏၱရာယ္ဟုု ရွႈျမင္ေနသည္မွာ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဂ်မားအယ္အစၥလာမ္ (Bangladesh Jamaat-e-Islami-BJI) ပါတီ ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာႏိုုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားၾကားတြင္ ကာလၾကာျမင့္စြာတည္ရွိလာသည့္ ဆက္ဆံေရးေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ထိုု BJN ပါတီသည္ ရခိုုင္ျပည္အေနာက္ဖက္ႏွင့္ ကပ္လ်က္တည္ရွိေသာ စစ္တေကာင္းေဒသတြင္ အားေကာင္းေသာ ႏိုုင္ငံေရးအင္အားစုတစ္ခုျဖစ္ၿပီး၊ လက္ရွိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုုင္ငံတြင္ အင္အားအႀကီးဆံုုးအတိုုက္အခံျဖစ္သည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အမ်ဳိးသားေရးပါတီ (BNP) ၏ မဟာမိတ္လည္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏွင့္တြဲၿပီး အာဆာကိုု စစ္ေရးအရ တိုုက္ခိုုက္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့ေသာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာဆီနာ၏ အဆိုုမွာ ဒုုကၡသည္ အံုႏွင့္က်င္းႏွင့္ ျပံဳဆင္းလာသည့္အတြက္ အေကာင္အထည္ မေပၚခဲ့ပါ။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ေထာင္ေသာင္းခ်ီ၍ နယ္စပ္ျဖတ္လာေနေသာ လူေပါင္းမ်ားစြာကိုု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားက တားဆီးပါက အေသအေပ်ာက္ မ်ားစြာျဖစ္ေပၚမည္ျဖစ္သည္၊ ထိုု႔ေၾကာင့္ သူ၏ မူလအဆိုုကိုု ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းသြားျခင္းျဖစ္သည္။
ရိုုဟင္ဂ်ာတို႔ကိုု ေထာက္ခံသည့္ လူထုုစုုေဝးမွႈမ်ား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျမိဳ႔ႀကီးမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္အခါတြင္ ဟာဆီနာ၏အသံ ေျပာင္းလဲလာသည္။ စက္တင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔က သူကိုုယ္တိုုင္ နယ္စပ္ရွိဒုကၡသည္စခန္းသို႔ပင္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ဒုကၡသည္မ်ားကိုု ယာယီေနထိုုင္စရာမ်ားႏွင့္ ကူညီပံ့ပိုုးမွႈမ်ားကိုု ျပဳလုုပ္ေပးသြားျဖစ္ေၾကာင္း၊ မၾကာခင္ ျမန္မာႏိုုင္ငံကလည္း သူ႔ႏိုုင္ငံသားမ်ားကိုု ျပန္လည္ေခၚယူသင့္ေၾကာင္း သူက ဆိုုခဲ့သည္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကိုု လာမည့္နွစ္ ၂ဝ၁၈ သိုု႔မဟုုတ္ အနည္းဆံုုး ၂ဝ၁၉ ဇန္နဝါရီ ေနာက္ဆံုုးထားၿပီး က်င္းပမည္ျဖစ္သည္။ ထိုုေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အဓိကအတိုုက္အခံပါတီျဖစ္သည့္ BNP သာ အႏိုုင္ရရွိၿပီး တစ္ေက်ာ့ျပန္ အာဏာရလာပါက အေျခအေနသည္ အႀကီးအက်ယ္ ေျပာင္းလဲသြားႏိုုင္ၿပီး ရိုုဟင္ဂ်ာတိုု႔ကိုု ပိုုမိုုေထာက္ခံေသာ မူဝါဒတစ္ရပ္လည္း ျဖစ္ေပၚလာႏိုုင္သကဲ့သိုု႔၊ နယ္စပ္ေဒသတြင္ စစ္ေသြးၾကြမ်ား ခုုိေအာင္းရာေနရာသစ္မ်ား ဖန္တီးလာမွႈကိုု ထိုုတက္လာေသာအစိုုးရသစ္က မ်က္ကြယ္ျပဳႏိုုင္သည့္အေျခအေန ရွိသည္။
BNP ပါတီမွာ အစၥလာမ္ႏိုုင္ငံေရးပါတီျဖစ္သည့္ BJI ႏွင့္ ညႊန္႔ေပါင္းဖြဲ႔ကာ ၁၉၉၁ မွ ၁၉၉၆ ကာလ ႏွင့္ ၂ဝဝ၁ မွ ၂ဝဝ၆ ကာလမ်ားတြင္ အာဏာရပါတီျဖစ္ခဲ့သည္။
BJI ၏ ပါတီသေကၤတမ်ားသည္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ညီညြတ္မွႈမရွိေသာေၾကာင့္ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားခံရသည္။ သိုု႔ေသာ္ ဟာဆီနာ၏ အဝါမီညြန္႔ေပါင္းပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အေရးနိမ့္ပါက BJI ႏွင့္ ၄င္းကဲ့သိုု႔ေသာ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္အုုပ္စုုမ်ားသည္ အတိုုက္အခံ BNP ပါတီ ဦးေဆာင္မည့္အစိုုးရကိုု အႀကီးအက်ယ္ ၾသဇာလႊမ္းမိုုးႏိုုင္ေျခရွိသည္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ ႀကီးမားေသာစစ္ေရးလွႈပ္ရွားမွႈမ်ားကိုု တန္ျပန္ရန္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္
ရိုဟင္ဂ်ာေသြးစည္းညီညြတ္ေရး RSO အဖြဲ႔ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ RSO ၏ ဦးေဆာင္မွႈျဖင့္
ရိုုဟင္ဂ်ာသူပုုန္မ်ားသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ကိုု ေျခကုပ္ယူလာခဲ့သည္။ RSO အဖြဲ႔အစည္းမွာ မရွိေတာ့သေလာက္ ပ်က္ျပယ္သြားၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အေရွ႕ေတာင္ဖက္ရွိ အူခီယာၿမိဳ႕အနီးတြင္ စခန္းႀကီးတစ္ခု ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ရခိုုင္ေဒသတြင္ မြတ္စလင္မ်ား လက္နက္ကိုုင္ပုုန္ကိုုင္မွႈမွာ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ျဗိတိသွ်လက္ေအာက္မွ ျမန္မာႏိုုင္ငံမလြတ္ေျမာက္မီကပင္ စတင္ခဲ့သည္။ ထိုုအခ်ိန္က ရိုဟင္ဂ်ာဆိုုေသာ အသံုုးအႏွဳန္းမွာ ေရပန္းမစားေသးဘဲ ထိုုပုုန္ကန္သူ ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားက သူတိုု႔ကိုုယ္သူတိုု႔ မူဂ်ာဟစ္မ်ားဟုု သမုုတ္ခဲ့သည္။
ထိုုသူတိုု႔အနက္ လူသိမ်ားသည့္အဆိုုေတာ္ ဂ်ဖားေကာ္ဝဲလ္ (Jafar Kawwal) ေခၚ ဂ်ဖားဟူစိန္ဆိုုသူက ဦးေဆာင္ကာ မူဂ်ာဟစ္တိုု႔သည္ ရခိုုင္ျပည္နယ္၏ ေဒသတခ်ဳိ႔ကိုု လြတ္လပ္ေရးရခါစ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္းသိုု႔ သြတ္သြင္းရန္ၾကံရြယ္ခဲ့သည္။ ထိုုစဥ္အခ်ိန္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုုင္ငံမွာ ပါကစၥတန္ႏိုုင္ငံ၏ အေရွ႕ပိုုင္းေဒသေခၚ အေရွ႕ပါကစၥတန္အျဖစ္သာ တည္ရွိေနသည္။
သိုု႔ရာတြင္ ျမန္မာမြတ္စလင္ေခါင္းေဆာင္တိုု႔က ထိုုမူဂ်ာဟစ္မ်ား၏ ပုုန္ကန္ထၾကြမွႈကိုု လက္သင့္မခံခဲ့ေပ။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ေမလေစာပိုုင္းတြင္ ျမန္မာႏိုုင္ငံမွ ခြဲထြက္လိုုသူ မူဂ်ာဟစ္မ်ား၏ အင္အား အရွိန္ရလာေနသည္၊ သိုု႔ရာတြင္ လက္နက္ကိုုင္ လွႈပ္ရွားမွႈအဆင့္သိုု႔ မေရာက္ရွိေသး။ ထိုုအခ်ိန္တြင္ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အတူ လုုပ္ၾကံခံခဲ့ရာသူ ျမန္မာ့အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ျမန္မာမြတ္စလင္အမ်ဳိးသား ဦးရာဇတ္က ပါကစၥတန္ႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ၾကံစည္မွႈအား လက္သင့္မခံရန္ ႏိုုင္ငံတြင္းရွိ မြတ္စလင္မ်ားကုုိ စာထုုတ္ျပန္သတိေပးခဲ့သည္။
ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားကို ေပါက္ဖြားႀကီးျပင္းရာ ဇာတိႏိုုင္ငံတြင္ အင္အားေကာင္းၿပီး၊ ဂုုဏ္သိကၡာရွိသည့္ အသိုုက္အဝန္းတစ္ခုုအေနျဖင့္သာ ျမင္လိုုခ်င္သည္မွာ ဦးရာဇတ္၏ဆႏၵျဖစ္သကဲ့သို႔၊ ထိုုအခ်ိန္မွ ယေန႔မ်က္ေမွာက္အခ်ိန္ထိလည္းေကာင္း၊ ယခုုၾကံဳေတြ႔ေနရေသာ အေရးအခင္းတြင္လည္းေကာင္း ျမန္မာမြတ္စလင္တိုု႔၏ ရပ္တည္ခ်က္မွာ ထိုုအတိုုင္းပင္ျဖစ္သည္။
စက္တင္ဘာ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုုင္ငံလံုုးဆိုုင္ရာ အစၥလာမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႔ႀကီးက အာဆာအဖြဲ႔ကိုု ရွဳတ္ခ်ေၾကာင္း၊ အစိုုးရ၊ ဘာသာေပါင္းစုံခ်စ္ၾကည္အဖြဲ႔မ်ား အပါအဝင္ ျပည္သူလူထုုႏွင့္ အတူတကြ လက္တြဲၿပီး အၾကမ္းဖက္မွႈမ်ားကိုု ကာကြယ္ တားဆီးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကတိကဝတ္ျပဳခဲ့သည္။
၁၉၅ဝ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ မူဂ်ာဟစ္လွႈပ္ရွားမွႈမ်ား ေမွးမွိန္လာခဲ့သည္။ ၁၉၆၁ တြင္မူ လက္က်န္ မူဂ်ာဟစ္သူပုုန္မ်ားက အစိုုးရႏွင့္သေဘာတူညီမႈယူကာ လက္နက္ခ်ခဲ့သည္။ ထိုုသေဘာတူညီမွႈ၏ အက်ဳိးဆက္အားျဖင့္ ရခိုုင္ျပည္ေျမာက္ပိုုင္းတြင္ ေမယုနယ္ျခားခရိုုင္ အမည္ရ ေဒသႏၱရ ကိုုယ္ပိုုင္အုုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ သိုု႔ေသာ္ ၁၉၆၂ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္တြင္ ထိုုအုုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကိုု ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။
မိုဟာမက္ဂ်ဖားဟာဘစ္ဦးေဆာင္ေသာ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအပါအဝင္ မြတ္စလင္အေရး တက္ၾကြလွႈပ္ရွားသူတခ်ဳိ႕ ၁၉၆၃ တြင္ ေတာခိုုကာ ရိုုဟင္ဂ်ာ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး ထိုုအဖြဲ႔မွာ ၁၉၇၄ တြင္ ရိုုဟင္ဂ်ာမ်ဳိးခ်စ္တပ္ဦး ဟူ၍ အသြင္ေျပာင္းလာခဲ့သည္။
သိုု႔ရာတြင္ ထုုိအဖြဲ႔မွာ ျမန္မာျပည္တြင္းတြင္ လွႈပ္ရွားမွႈမယ္မယ္ရရ ဘာမွ်မျပဳလုုပ္ခဲ့ဘဲ၊ ဦးေဆာင္သူေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ စစ္တေကာင္းတြင္ အေျခစိုုက္ၿပီး ရိုုဟင္ဂ်ာ လွႈပ္ရွားမွႈ အေၾကာင္း စာေစာင္မ်ား၊ သတင္းထုုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားသာ ထုုတ္ေနခဲ့သည္။ ၄င္းတိုု႔၏ လက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔မွာလည္း မည္ကာမတၱမွ်သာျဖစ္ၿပီး၊ ထိုုလက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔ကိုု ျမန္မာႏိုုင္ငံနယ္စပ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အေရွ႕ေတာင္ဖက္စြန္းရွိ တက္နက္(ဖ္)ျမိဳ႔တဝိုုက္တြင္ အေျချပဳထားခဲ့သည္။
ရိုုဟင္ဂ်ာအေရးကိုု ႏိုုင္ငံတကာက သိသိသာသာ စိတ္ဝင္စားလာခဲ့သည္မွာ “တရားမဝင္ခုိးဝင္လာသူမ်ား” ဟု ယူဆခံရသူမ်ားအား သုုတ္သင္ရန္ ျမန္မာအစိုုးရက
၁၉၇၈ ခုႏွစ္ ရခိုုင္ျပည္နယ္တြင္ ျပဳလုုပ္ခဲ့သည့္ နဂါးမင္းစစ္ဆင္ေရးေနာက္ပိုုင္းမွ ျဖစ္သည္။ ဒုုကၡသည္ ၂ သိန္းခန္႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သိုု႔ေရာက္ရွိလာခ်ိန္တြင္ ႏိုုင္ငံတကာမွ ေဝဖန္ျပစ္တင္မွႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာသည္။ ထိုုအေရးအခင္းေၾကာင့္ ရက္ဘိတက္၊ အယ္ အလမ္မယ္အစၥလာမီအမည္ရ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားႏိုုင္ငံမွ ေငြအင္အား အလြန္ ေတာင့္တင္းသည့္ ပရဟိတအဖြဲ႔တစ္ခု ျမန္မာႏွင့္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္နိမိတ္ေဒသမ်ားသိုု႔ စတင္ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္။
ထိုုပရဟိတအဖြဲ႔က ဒုုကၡသည္မ်ားကိုု အကူအညီေပးရံုမက ေဆးရံုုတစ္ရံုု၊ ဝတ္ျပဳဗလီတစ္လံုုး၊ ဘာသာေရးစာသင္ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းတိုု႔ကို အူခီရာျမိဳ႔တြင္ ေဆာက္ေပးခဲ့သည္။ ထိုုဘာသာေရးအေဆာက္အအံုမွာ အေရာင္အေသြးအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိ မြတ္စလင္စစ္ေသြးၾကြမ်ား ဆံုစည္းရာေနရာတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့သည္။
ေနာက္ပိုုင္းတြင္ ပိုုအစြန္းေရာက္ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားက ရိုုဟင္ဂ်ာမ်ုိးခ်စ္တပ္ဦး (Rohingya Patriotic Front) မွ ခြဲထြက္ၿပီး ရိုုဟင္ဂ်ာေသြးစည္းညီညြတ္ေရးတပ္ (RSO) ကိုု ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ရခိုုင္ျပည္ဇာတိ ဆရာဝန္တစ္ဦးျဖစ္သူ မိုုဟာမက္ယူႏြတ္ ဦးေဆာင္သည့္ RSO အဖြဲ႔သည္ ေပၚထြက္ခဲ့သမွ်ေသာ ရိုုဟင္ဂ်ာအုုပ္စုုမ်ားအနက္ အင္အားအေကာင္းဆံုုးႏွင့္ စစ္ေသြးအၾကြဆံုုးအဖြဲ႔ ျဖစ္လာသည္။ မ်ားမၾကာမီ ထိုုအဖြဲ႔သည္ သေဘာထားျခင္းတိုုက္ဆိုုင္ေသာ မြတ္စလင္ကမၻာမွ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မိၿပီး ေထာက္ပံ့မွႈမ်ား ရရွိလာခဲ့သည္။
RSO သည္ ကတ္ရွမီးယား ရွိ ဟစ္ဘီအူမူဂ်ာေဟဒင္အဖြဲ႔ႏွင့္ အာဖဂန္နစၥတန္ရွိ ဂါဘဒၵင္အဖြဲ႔မ်ား၏ ပံ့ပိုးကူညီမွႈမ်ားကိုုလည္း ရရွိခဲ့သည္။ RSO တိုု႔၏ အူခီယာအေျခစိုက္စခန္းသိုု႔ အာဖဂန္ စစ္သင္တန္းနည္းျပမ်ား ေရာက္ရွိလာၿပီး၊ RSO ၁ဝဝ ခန္႔မွာ အာဖဂန္ႏိုုင္ငံ ခိုု႔စ္ (Khost) ျပည္နယ္သိုု႔ ဟစ္ဘီအစၥလာမီအဖြဲ႔ႏွင့္အတူ စစ္ေရးေလ့က်င့္ရန္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ RSO အဖြဲ႔သည္ ေနာက္ပိုုင္းတြင္ ေဒသတြင္း ေမွာင္ခုုိေစ်းကြက္မ်ားမွ ေရာ့ကတ္အေျမာက္မ်ား၊ စက္ေသနတ္မ်ား ဝယ္ယူႏိုုင္ခဲ့သည္။
၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္အေစာပိုင္းတြင္ နယ္စပ္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာသူပုန္တို႔၏ လူသူ လက္နက္ ျဖည့္တင္းေနမွႈကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သတင္းစာမ်ားက အထူးအသားေပး ေရးသားေဖာ္ျပၾကသည္။
သိုု႔ရာတြင္ RSO စစ္စခန္းမ်ားတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္ေနသူတို႔မွာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသာမက၊ စစ္တေကာင္းတကၠသိုုလ္မွ အစၥလာမီခ်ားဟတ္တရားရွီဘား အဖြဲ႔ဝင္မ်ားပါ ပါဝင္ေနသည့္အခ်က္ ေပၚထြက္လာသည္။ ထိုုအဖြဲ႔မွာ ၄င္းတိုု႔၏ စစ္ေသြးၾကြ လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားအတြက္ ရိုုဟင္ဂ်ာစခန္းမ်ားကိုု ေယာင္ျပ ျပဳလုုပ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။
အမွန္စင္စစ္ RSO မွာ ျမန္မာႏိုုင္ငံထဲတြင္ မည္သည့္တိုက္ခိုက္မွႈကိုုမွ် လုုပ္ေဆာင္မွႈ မရွိသေလာက္ဟု ဆိုုရမည္ျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ရုပ္သံဌာန CNN သတင္းဌာနက အာဖဂန္ႏိုုင္ငံ ကဘူးလ္ေဒသရွိ အယ္ခိုုင္ဒါတို႔ထံမွ RSO စစ္စခန္းမ်ားအေၾကာင္း ရုပ္သံမွတ္တမ္းေခြမ်ား ရရွိခဲ့သည္။ ထိုုမွတ္တမ္းေခြမ်ားတြင္ အာရဗီဘာသာျဖင့္ ဗမာဟုု စာတမ္းေရးထိုုးထားသည္။ ထိုုမွတ္တမ္းမ်ားကို CNN သတင္းဌာနက ၂ဝဝ၂ ၾသဂုုတ္လတြင္ ကမၻာအႏွံ႔ထုုတ္လႊင့္ျပသခဲ့ၿပီး၊ မွတ္တမ္းတြင္ ပါရွိေသာ အခင္းအက်င္းအရ နယ္စပ္အူခီရာ တဝိုုက္တြင္မဟုုတ္ဘဲ ျမန္မာႏိုုင္ငံအတြင္းတြင္ ရိုုိက္ကူးခဲ့သည္ဟု ယူဆရသည္။
RSO အဖြဲ႔မွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ မရွိေတာ့ဟုု ဆိုုႏိုုင္သည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျမန္မာ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္တြင္လည္း သူပုန္စခန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားျခင္းလည္း မရွိေတာ့ေပ။ သို႔ရာတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာႏိုုင္ငံေရးအဖြဲ႔မ်ား အစြန္းေရာက္ လွႈပ္ရွားလာျခင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ဳိးခ်စ္တပ္ဦး ေခတ္ဆန္းပိုုင္းမွ ရိုုဟင္ဂ်ာ ေသြးစည္းညီညြတ္တပ္ ျဖစ္ေပၚလာပံုုသမိုုင္းေၾကာင္းမ်ားကိုု ေထာက္ရွႈ၍လည္းေကာင္း၊ ထိုု႔ျပင္ ယခုု ျဖစ္ေပၚလာေသာ အာဆာအဖြဲ႔၏ ေခတ္မီေသာ လူထုုဆက္ဆံေရးယႏၱယား ႏွင့္ RSO အဖြဲ႔၏ မူလအဆက္အသြယ္မ်ားထက္ ပိုမိုေျခလွမ္းၾကဲေသာ ႏိုင္ငံတကာအခ်ိတ္အဆက္မ်ားကိုု ေထာက္ရွႈ၍လည္း သိႏိုုင္ပါသည္။
အာဆာမေပၚလာမီက ရွိခဲ့ေသာအဖြဲ႔မ်ားမွာ အူခီရာစခန္းမ်ားတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မွႈ မည္ကာမတၱမွ်သာ ေဆာင္ရြက္ေနခဲ့ၿပီး၊ စစ္တေကာင္းရွိ အျခားေသာ အစၥလာမ္အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ႏိုုင္ငံေရးလွႈပ္ရွားမွႈမ်ားတြင္သာ ပါဝင္ေနခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ ယခုုတိုုက္ခိုုက္မွႈမ်ားမွာ ၁၉၅ဝ ျပည့္ႏွစ္မွစၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္း မြတ္စလင္စစ္ေသြးၾကြတို႔၏ ပထမဦးဆံုုးေသာ တိုက္ခိုက္မွႈမ်ားဟု ဆိုုႏိုု္င္သည္။
အာဆာကို စစ္ေျမျပင္တြင္ အမွန္တကယ္အကဲစမ္းသည့္ပြဲမွာ ၄င္းက တစ္ဖက္သက္ ေၾကညာထားသည့္ တစ္လၾကာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကာလ ကုန္ဆံုုးသည့္အခါတြင္ ေတြ႔ျမင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထုုိအပစ္ရပ္ကာလမွာ ေအာက္တိုုဘာ ၁ဝ တြင္ ကုုန္ဆံုုးမည္ျဖစ္သည္။ အာဆာက လက္နက္အလံုအေလာက္ စုေဆာင္းၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္းတြင္ လက္နက္ကိုုင္လွႈပ္ရွားမွႈ ဆက္လုုပ္ႏိုုင္မည္၊ မလုုပ္ႏိုုင္မည္အေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္။
တၿပဳိင္နက္တည္းတြင္ အာဆာတိုု႔၏ကံၾကမၼာမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုုးရေပၚ မူတည္ေနၿပီး၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုုင္ငံေရြးေကာက္ပြဲက အာဆာတိုု႔၏ နယ္စပ္လွႈပ္ရွားမွႈမ်ားအတြက္ ပိုုမိုု အေျခအေနေကာင္းေသာ အခင္းအက်င္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေနမည္လားဆိုုသည္ကိုု ေတြ႔ျမင္ရမည္ျဖစ္သည္။
#
စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္ေန႔က ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွ Cox's Bazar ၿမိဳ႕တြင္ ကူညီေရးပစၥည္းရရိွရန္ ေစာင့္ဆိုင္းစဥ္ တိုးေဝွ႔ေနၾကေသာ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ား (ဓာတ္ပံု - Reuters/Cathal McNaughton)
No comments:
Post a Comment