ဘာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ေခတ္က ေအာင္ပြဲ ခံႏိုင္ခဲ့ၾကတာလဲ?

ဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္း | ေသာၾကာေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ၁၃ နာရီ ၅၉ မိနစ္

က်ေနာ္တို႔ ဗမာလူမ်ိဳးေတြဟာ သူရဲေကာင္း ကိုးကြယ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ရွိၾကတယ္။ ဒါေၾကာင္႕သူရဲေကာင္းေမွ်ာ္တဲ့ (မင္း)ေလာင္းေမွ်ာ္တဲ့ အက်င္႕ကေလးဟာလဲ တြယ္ကပ္ပါလာၾကျပန္တယ္။ ဒီ (စိတ္) ဒီအက်င္႕စ႐ိုက္ေတြေၾကာင့္ လူအမ်ားဟာ ကိုယ္႕အားကိုယ္ကိုးခ်င္တဲ႕ စိတ္ေတြနည္းပါးလာၾကၿပီး စၾကာဝေတးမင္း ျမင္းပ်ံၾကီးစီးၿပီး လာကယ္မယ့္ေန႔ကိုပဲ စိတ္ကူးယဥ္ေနၾကတယ္လို႔ ခံစားရမိတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေဒၚစုေမြးေန႔ေရာက္ရင္ ကမၻာတဝွမ္း ဧည့္သည္ေတာ္ၾကီးေတြကိုဖိတ္၊ ထမင္းစားပြဲၾကီးေတြ က်င္းပၾက၊ ဓာတ္ပံုစံုစံု ႐ိုက္ၿပီး အင္တာနက္ေပၚ အၿပိဳင္အဆိုင္ တင္ၾက၊ အန္တီစု ..အေမစုရဲ႕… ဆိုၿပီး ငိုၾကယိုၾက၊ ကဗ်ာေတြသီကံုးဖြဲ႕ဆိုၾကေပါ့။ အဲ အာဇာနည္ေန႔ ေရာက္ျပန္ရင္တခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို လြမ္းၾကျပန္ေရာ။ အို…..ဖခင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕… အာဇာနည္ၾကီးရဲ႕ …. ကယ္တင္ရွင္ၾကီးရဲ႕….. ဆိုၿပီး တခါ ငိုၾက..ယိုၾက..တမ္းတ ၾကျပန္ေရာ။ အဲၿပီးသြားရင္ ကိုယ္အိမ္ကိုယ္ျပန္ၾကၿပီး ကိုယ့္ဘဝ ကိုယ္ေလွ်ာက္ၾက၊ ၾကံဳရင္ ၾကည္႕မရတဲ့သူ ကိုခလုတ္တိုက္သြားၾက၊ ဒါမွမဟုတ္ နာမည္ရေအာင္ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို အင္တာနက္ေပၚ တက္ဆဲလိုက္ၾကနဲ႔ တႏွစ္ကုန္သြားျပန္ေပါ့။ စစ္အာဏာရွင္ စံနစ္က လြတ္ေျမာက္ေအာင္ (ငါ) တို႔ဘာလုပ္ရမယ္၊ ဘာေတြလုိအပ္တယ္၊ ဘာေတြျပင္ဆင္ရမယ္၊ ဘယ္လိုရင္ဆိုင္မယ္၊ ဘယ္လိုဗ်ဴဟာနဲ႔ အႏိုင္တိုက္မယ္္ ဆိုတာ ေတြကို စိတ္မဝင္စားၾကဘူး။

ေခတ္သစ္ ႏုိင္ငံေရး စာေရးသူ အမ်ားစုကို ေလ႕လာၾကည္႕ရင္ Objective Analysis လို႔ေခၚရမယ့္ ဓမၼဒိ႒ာန္က်က် သံုးသပ္မႈဟာ ရွားပါးလွ တယ္လို႔ထင္မိျပန္တယ္။

ေဒၚစု အိမ္တြင္း အထိန္းသိမ္းခံဘဝက လြတ္ေျမာက္တဲ့ေန႔ရယ္၊ ေနာက္တေန႔ လူထုနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ေန႔မွာ လူထုက ေသာင္းေသာင္းျဖျဖ ၾကိဳဆိုတာဟာ လူထုရဲ႕ အသည္းၾကားမွာ ေဒၚစုရွိေနေသးတယ္ ဆိုတာကို ျပလိုက္တာပဲ။ မ်က္ရည္က်ေလာက္ေအာင္ အားရစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ ေဒၚစုရဲ႕ ဖခင္ က်ဳပ္တို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေရႊတိဂံုမွာ မိန္႔ခြန္းေျခြတဲ့ေန႔နဲ႔ ေနသူရိန္ အစည္းအေဝးပြဲေတြကို ေျပးသတိရမိတယ္။ လူထုေထာက္ခံမႈရတာဟာ ပထမအပိုင္းပဲ ရွိပါေသးတယ္၊ ဒုတိယအပိုင္းက ဒီေထာက္ခံမႈကို အေျခခံ (အား)ယူၿပီး ဒုတိယ လြတ္လပ္ေရးကို ဆြတ္ခူးႏို္င္ဖို႔က်န္ေသးတယ္။ ေဒၚစုကိုယ္တိုင္က အားလံုးပါဝင္ၾကရမယ္ က်မတေယာက္ထဲနဲ႔မျဖစ္ဖူးလုိ႔ ဆိုခဲ့ၿပီ။ ေတြးတတ္ရင္ အလံုးစံုကို ေဒၚစုပုခံုးေပၚ ဝိုင္းတင္ၾကတာ မတရားပါဘူး။ သမၼတကေနဒီ ေျပာခဲ့တဲ့ နာမည္ၾကီး စကားစု ရွိပါတယ္။ “တိုင္းျပည္ကငါ့အတြက္ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္သလဲဆိုတာကိုမေမးပါနဲ႔၊ ငါကတိုင္းျပည္အတြက္ ဘာလုပ္ေပးႏိုင္သလဲ ဆိုတာကိုသာ ေမးပါတဲ႕”။ မွတ္သားစရာေလးပါ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ တိုင္းျပည္ကို လြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ဦးေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္ေရး ဖခင္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေလးစားတာ ခ်စ္ခင္တာ သဘာဝက်ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ လြတ္လပ္ေရးကို ရေအာင္ ဦးေဆာင္ တိုက္ယူႏိုင္ခဲ့တဲ႕ မ်ိဳးခ်စ္ေခါင္းေဆာင္ လြတ္လပ္္ေရး ဗိသုကာ ႏိုင္ငံ့သူရဲေကာင္းဆိုတာ ဘယ္သူမွ မျငင္းႏုိင္တဲ့ အခ်က္ပါ။  ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ သူရဲေကာင္းအျပင္ တေခတ္မွာ တေယာက္သာ ေပၚေပါက္တတ္တဲ့ တကယ့္ လူေတာ္လူေကာင္း ထူးျခားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတဦးျဖစ္ျပန္တယ္။

ေလာကမွာ အက်ိဳးတရားနဲ႔ အေၾကာင္းတရား ဆိုတာ ဒြန္တြဲေနတာပဲ မဟုတ္ပါလား။ ဒါေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဖဆပလ အဖြဲ႕ၾကီး အဂၤလိပ္လက္က လြတ္လပ္ေရးကို ရေအာင္ တိုက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ (အက်ိဳးတရား) အေနာက္မွာ (အေၾကာင္းတရား)ေတြ အမ်ားၾကီးရွိသလုိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ဆီက အတုယူစရာ အက်င့္အၾကံ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈ - (စံ) နဲ႔ စနစ္ - နည္းပရိယာယ္ - အေျမာက္အျမားရွိပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔ ဗမာလူမ်ိဳးအမ်ားစုဟာ သူရဲေကာင္း ကိုးကြယ္ခ်င္တဲ့ အက်င့္ေၾကာင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ခ်ီးက်ဴးေတး ေတြကိုသာ ဖြဲ႕ဆိုက်ဳးရင့္လိုၾကတယ္။ အတြင္းက်က် ဆည္းပူးၿပီး ေလ႕လာသံုးသပ္မႈ Analysis မွာ အားနည္းတာကို ဉာဏ္ရွိသူေတြ သတိျပဳမိၾကမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေခတ္သစ္ ႏုိင္ငံေရး စာေရးသူ အမ်ားစုကို ေလ႕လာၾကည္႕ရင္ Objective Analysis လို႔ေခၚရမယ့္ ဓမၼဒိ႒ာန္က်က် သံုးသပ္မႈဟာ ရွားပါးလွ တယ္လို႔ထင္မိျပန္တယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ ေခတ္က မ်ိဳးခ်စ္ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ ဘာေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရးကို အႏိုင္တိုက္ႏိုင္ခဲ့ၾကသလဲ ဆိုတာကို ေလ႕လာသံုးသပ္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ရဲ႕ တိုက္နည္း တိုက္ဟန္ တိုက္ကြက္ နည္းဗ်ဴဟာ မဟာဗ်ဴဟာေတြကို ေလ့လာ သေဘာေပါက္ၿပီး အတုယူ ႏိုင္မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ေခတ္ကလို ေအာင္ပြဲခံႏုိင္လိမ့္မယ္ လို႔ ထင္ျမင္ ယံုၾကည္တာေၾကာင့္ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးရတာပါ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ အခ်ိန္ (Time) နဲ႔ယွဥ္ၿပီး မွတ္ေက်ာက္အတင္ခံႏိုင္တဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ဆိုတာကို အရင္ အသိအမွတ္ျပဳပါရေစ။

က်ေနာ္ဘာကို ဆိုလိုတာဘာလဲ။

ဥပမာ ေမာ္စီတံုး ဟာ အသက္ရွိစဥ္ ကာလမွာ တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးမွာ ဘုရားတဆူတမွ် တန္ခိုးၾကီးထြားခဲ႕ပါတယ္ ဒါေပမဲ႕ ယေန႔တ႐ုတ္စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ေမာ္စီတံုး အေၾကာင္း စာတပိုဒ္ပဲ သင္ၾကရေတာ့တယ္။ အာဏာနဲ႔ ရမ္းခဲ႕တာေတြ သတ္ခဲ့တာေတြ ေပၚလာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ေမာ္ဟာ ဘုရားမဟုတ္ဖူးဆိုတာ တ႐ုတ္ေတြ သိသြားၾကရၿပီ။ သို႔ေသာ္လဲ ေမာ္ဟာ တ႐ုတ္ေတာ္လွန္ေရးမွာ အေရးပါတဲ႕ေနရာက ပါခဲ႕တယ္ဆိုတာ ဟာျငင္းမရတဲ႕အခ်က္ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ရာဇဝင္မွာ ေနရာမွန္ ျပန္ေရာက္သြားရတာပါ။ ထို႔နည္းအတူ စတာလင္ဟာ သက္ရွိ အထင္အရွားရွိစဥ္က ေမာ္ကိုပင္ ၾကိဳးဆြဲႏိုင္ခဲ႕တဲ႕ ဘုရားတဆူပါပဲ။ ႐ုရွားေတြသာမက ကမၻာ့ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ ဘုရားတဆူေပါ့။ ဒါေပမဲ႕ ေသၿပီးမၾကာမီမွာပဲ ကရူး႐ွက္ရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ဒို႔ဘုရားဟာ လူသတ္သမား (mass murderer) ၾကီးဆိုတာ ကမၻာက သိခြင့္ရခဲ့ၾကရတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အေၾကာင္းကို ၾကိဳက္တဲ႕(အခ်ိန္) ၾကိဳက္တဲ႕ေခတ္မွာ ေလ႕လာၾကပါ စံတင္ၾကည့္ပါ။ မေျပာင္းလဲေစရပါဘူး။ ေခါင္းေထာင္လ်က္ပဲ….ေလးစားလ်က္ပဲ။ ရဲရဲေျပာရဲပါတယ္၊ လက္ရွိစစ္အစိုးရဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ေဒၚစုရဲ႕ ဖခင္ဆိုၿပီး အေလးမေပးခ်င္ဘူးလုိ႔ထင္မိတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုျပည္သူေတြရဲ႕ အသည္းၾကားက ဆြဲႏႈတ္လို႔မရပါဘူး။

ဘာေၾကာင့္လဲ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ရဲ႕အဓိက လက္နက္ဟာ အမွန္တရားကို လက္ကိုင္ထားတဲ့ မလိမ္မညာတဲ့ ႐ိုးသားျဖဴစင္မႈ (Honesty)၊ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳး အေပၚထားတဲ့ ေစတနာနဲ႔ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ေၾကာင့္ပဲဲ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ ဒီ ႐ိုးသားျဖဴစင္မႈ (Honesty) နဲ႔ သူရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ေတြအျပင္ ၿပိဳင္ဖက္ေတြကိုပါ အႏိုင္ယူ စည္း႐ုံး ႏိုင္ခဲ့တယ္။

ဒီစိတ္ဓာတ္ေတြေၾကာင့္  ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ အားလံုးကို ေျဗာင္ေျဗာင္တင္းတင္း.. ခုေခတ္ အၾကိဳက္စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ဖံုးကြယ္ျခင္း အလ်င္းမရွိတဲ့ Transparency အျပည့္နဲ႔ တိုင္းျပည္တာဝန္ ကိုထမ္းေဆာင္ခဲ႕တယ္၊ တာဝန္ခံရဲတယ္။

အားရစရာ ရွိတာက ဗိုလ္ခ်ဳပ္သမီးဟာလဲ ဖခင္နည္းတူ ႐ိုးသားျဖဴစင္ (Honest) ျဖစ္တယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးဘဝ ကို ေလ႕လာရင္ (၂) ပိုင္းေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ပထမအပိုင္းက ၁၉၃၆ ေက်ာင္းသားသပိတ္ ေခါင္းေဆာင္ဘဝစၿပီး ဖဆပလအဖြဲ႕ၾကီးကို ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ႕တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တည္ေဆာက္မႈဘဝ ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယဘဝမွာ ၿပိဳင္ဘက္မရွိ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ၿပီးမွ မိမိရရွိလာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ ေနရာ၊ ျပည္သူရဲ႕ေထာက္ခံမႈ (ျပည္သူ႔အာဏာ)ကို အရင္းျပဳၿပီး မိမိရည္မွန္းခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖၚတဲ့ ဘဝ၊ လြတ္လပ္ေရးကို အရတိုက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ဘဝလို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ပထမႏိုင္ငံေရးဘဝ - ေက်ာင္းသားသမဂၢ

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားဘဝ၊ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ဘဝမွာ ေက်ာက္႐ို္င္းသာသာ ရွိေသးခ်ိန္မွာေတာင္ ပင္ရင္းဇာတိက ေပၚလြင္ခဲ့တယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ ေရွ႕တန္းကေနရာယူၿပီး  တာဝန္ယူ ေခါင္းေဆာင္ခ်င္တဲ့လူမ်ိဳးုျဖစ္တယ္ ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ေကာလိပ္ေရာက္သည့္ အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းသားသမဂၢဟာ အဂၤလိပ္ အလိုေတာ္ရိ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာ က်ေရာက္လ်က္ ရွိပါတယ္။ ၁၉၃၄-၃၅ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ိဳးသားေရး ႏိုးၾကားမႈရွိ၍ ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္ ရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားတစု ဝင္အေရြးခံၾကတယ္။ ကိုေအာင္ဆန္း ကိုသီဟန္ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း ကိုသိန္းေဖ တို႔ျဖစ္ၾကတယ္ (ဦးသိန္းေဖျမင္႕၏ေက်ာ္ၿငိမ္း စာမ်က္ႏွာ(၂၅))

အေရြးမခံရခင္ကထဲက ကိုေအာင္ဆန္းက ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းကို ငါအတြင္းေရးမႉး လုပ္မယ္လို႔ ၾကဳိ အသိေပးထားတယ္။ (ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၏ ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္းမွ) ကံဆိုးခ်င္ေတာ့ အဲဒီႏွစ္မွာ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းနဲ႔ ကိုသိန္းေဖတို႔ပဲ အေရြးခံရခဲ့တယ္။ ေအာက္တိုဘာ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မွာ ဒုဥကၠ႒ ေနရာလစ္လပ္သြားေတာ့ ၅ဦးအဖြဲ႕ (ကိုႏု-ကိုေအာင္ဆန္း-ကိုအုန္း-ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း-ကိုသိန္းေဖ) တိုက္တြန္းခ်က္အရ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ကိုႏု ဝင္ၿပိဳင္ရာ ယွဥ္ၿပိဳင္သူမရွိ အေရြးခံခဲ့ရပါတယ္။ (ေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈ သမိုင္း (ေအာင္ထြန္း) -စာမ်က္ႏွာ(၆၁))

၁၉၃၅-၁၉၃၆ တကသ အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕မွာေတာ့ ႏို္င္ငံေရး ေက်ာင္းသားမ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏို္င္ရ အုပ္စိုးထားႏိုင္ခဲ႕ၾကေပၿပီ။ ၁၉၃၅-၃၆ တကသ အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ကို ရာဇဝင္ အမွတ္တရျဖစ္ေစရန္ တင္ျပပါရေစ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တကၠသိုလ္သမဂၢဟာ ေနာင္ တိုင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာၾကမယ့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေမြးဖြားေပးရာဌာန ျဖစ္လာတာေၾကာင့္ပါ။

၁။ ကိုႏု            ဥကၠ႒             (ေနာင္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္)
၂။ ကိုရာရွစ္        ဒုဥကၠ႒            (ေနာင္ဝန္ၾကီး)
၃၊ ကိုသီဟန္        အတြင္းေရးမႉး        (ေနာင္ဝန္ၾကီး)
၄။ ကိုေအာင္ဆန္း    အိုးေဝစာတည္းအယ္ဒီတာ                (ေနာင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း)
၅။ ကိုအုန္း        ေငြထိန္း            (ေနာင္သံအမတ္)
၆။ ကိုထြန္းအံု        စာၾကည္႕တိုက္မႉး        (ေနာင္ ရန္ကုန္ျမဴနီစပယ္မင္းၾကီး)
ရ။ ကိုသာလွ        ႏိုင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရး    (ေနာင္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္)
ဂ။ ကိုဘဆက္        အားကစားမႉး            (ေနာင္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန)
၉။ ကိုထြန္းတင္        ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးမႉး    (ေနာင္ လွ်ပ္စစ္ဘုတ္ဥကၠ႒)

တို႔ျဖစ္ၾကတယ္။ (  ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈသမိုင္း - စာမ်က္ႏွာ (၆၂))

၁၉၃၆ မွာ ဥကၠ႒ ကိုႏု ေက်ာင္းထုတ္ခံရျခင္း နဲ႔ အိုးေဝမဂၢဇင္းတြင္ ငရဲေခြးၾကီး လြတ္ေနၿပီ (Hell Hound at large) ေဆာင္းပါးရွင္ နာမည္ကို မေဖၚႏိုင္ဆိုတဲ့အမႈနဲ႔ အိုးေဝ အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းပါ ေက်ာင္းထုတ္ခံရမႈေၾကာင့္ သမဂၢေခါင္းေဆာင္မ်ား ဦးေဆာင္ၿပီး ၁၉၃၆ေက်ာင္းသားသပိတ္ကို ေဖၚထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဤသပိတ္ဟာ ၁၉၂ဝခု ေက်ာင္းသားသပိတ္ေနာက္ ဒုတိယ ေက်ာင္းသားသပိတ္ျဖစ္ၿပီး ဗမာႏိုင္ငံရဲ့ လြတ္လပ္ေရးကို ဦးေဆာင္မယ့္္ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေမြးဖြား စုစည္းေပးခဲ့တဲ့့ မွတ္ေက်ာက္ ဆိုရင္လဲ မမွားပါ။

ဤေက်ာင္းသားသပိတ္ရဲ့ထူးျခားခ်က္မွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္သာ (ဝ)ကြက္၍ အံုၾကြခဲ့ၾကတာမဟုတ္၊ တႏိုင္ငံလံုး ျပန္႔ႏွံ႔ကာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား မ်ားနဲ႔ အထက္တန္းေက်ာင္းသားမ်ား အဆက္အသြယ္ရၾကကာ ေက်ာင္းသားအခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္မႈ ကြန္ယက္ ( Communication Network ) ကုိေဖၚထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဤဆက္သြယ္မႈမွ ဗမာျပည္လံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ (ဗကသ) ကို ေဖၚထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။

ဗ်ဴဟာအျမင္က ၾကည့္ရင္္ ေနာင္လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာၾကမယ့္္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ လူငယ္မ်ား ဤေက်ာင္းသားသပိတ္မွာ လူထုစည္း႐ုံးေရး - အဖြဲ႕အစည္းထူေထာင္ေရး  - လူထုႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး - ေခါင္းေဆာင္မႈပညာတို႔ကို စစ္္ေျမျပင္မွာ လက္ေတြ႔သင္ၾကားရသလို နဖူးေတြ႔ ဒူးေတြ႔ တတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကရတယ္။

အဖြဲ႕အစည္းတခုကို တည္ေထာင္႐ုံသာမက အဖြဲ႕စည္းအတြင္း အားၿပိဳင္မႈ (Factional Politics) ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရးအသံုးခ်တတ္မႈ (Political Manipulations) ေတြကိုပါ ေကာင္းေကာင္းနားလည္လာၾကတယ္။

အေရးၾကီးတဲ့ ေနာက္တခ်က္က ႏုိင္ငံေရးလုပ္ၾကရင္း တဦးကိုတဦး ယံုၾကည္ေလးစားမႈ တည္ေဆာက္ေပးတဲ့ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ စိတ္ဓာတ္ကို အလုပ္ကေမြးဖြားေပးလိုက္တယ္္။ 

စုေပါင္းေခါင္းေဆာင္မႈ

အုပ္စုအလိုက္ဦးေဆာင္မႈကိုလဲပဲ ဒီေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တစု ေကာင္းေကာင္းသေဘာေပါက္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင္႕ (အတြင္းအုပ္စု) ဆိုတာကို ဖြဲ႕ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီအတြင္းအုပ္စုကပဲ သမဂၢၾကီးထြားေရး ကို ေခါင္းေဆာင္မႈေပးခဲ့တယ္။

ဥပမာ ၁၉၃၅ စာေမးပြဲၿပီးေတာ့ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းဟာ အုိုင္စီအက္ ျဖစ္ဖို႔ ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ ေက်ာင္းထားေပးတဲ႕ ဦးေလးအလိုက် တတိယႏွစ္ ဂုဏ္ထူးတန္းအတြက္ စာၾကိဳးစားေနရတယ္။ သမဂၢ အလုပ္အမႈေဆာင္ပင္ ဝင္မလုပ္ႏုိင္ေတာ့။ သို႔ေသာ္ ကိုသာလွကို သမဂၢမွာ ဝင္လုပ္ဖို႔ စည္း႐ုံးၾကေတာ့ ကိုသာလွက အ့့ံအားသင့္ေနတယ္။ ဒါ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းေနရာလို႔ ဆိုခဲ့တယ္။ ခင္ဗ်ားကို ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း က အဆိုျပဳတာဗ်လုိ႔ေျပာမွ လက္ခံခဲ့တယ္။ (ေဒါက္တာသာလွ ကိုယ္တိုင္ေရး မွတ္တမ္းမွ) -  အလားအလာရွိေသာ လူေတာ္မ်ားကို ေရြးစုၿပီး ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးၾကတယ္။   ထို႔နည္းတူစြာ ႏုိင္ငံေရး အကြက္မ်ား အုပ္စုတိုက္ပြဲပညာမ်ားကို ကိုေအာင္ဆန္း - ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔ ကိုရာရွစ္ထံမွ ပညာရခဲ့ၾကတယ္ (ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း ကိုယ္တိုင္ေျပာျပခ်က္) (မွတ္ခ်က္။ ကိုရာရွစ္ဟာ တကသရဲ့ ပထမဦးဆံုး အတြင္းေရးမႉး ျဖစ္ၿပီး ကိုေအာင္ဆန္းတို႔ထက္ (၃) ႏွစ္ၾကီးတယ္၊ (ေက်ာင္းသားသမဂၢသမိုင္း စာမ်က္ႏွာ ၁၅၁ ) ၁၉၃၁ ခု ေက်ာင္းသားသမဂၢေပၚေပါက္လာအၿပီး သၡင္ဗစိန္ႏွင့္ ကိုရာရွစ္တို႔ အထင္ေပၚဆံုး ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္လာၾကတယ္)

၁၉၃၆  ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ မွ ေနာင္တေန႔ေခါင္းေဆာင္္ျဖစ္မယ့္ လူငယ္္မ်ား အတုယူႏိုင္ရန္ ျဖစ္စဥ္ (၂)ခု ကို ေဆြးေႏြးပါရေစ။ Mr Butwell ရဲ့စာအုပ္ U Nu of Burma - Chapter 3 – The 1936 Student Strike ကို ကိုးကားပါတယ္။ မစၥတာဘတ္ဝဲလ္ က ကိုရာရွစ္ကို ကိုးကားၿပီးေရးခဲ့တာက

“ကိုႏုဟာ အေသးစိပ္ကိစၥေတြကိုစိတ္မဝင္စားပါ။ သို႔ေသာ္ စကားေျပာေကာင္း၍ လူထု စိတ္ပါလာေအာင္ ေထာက္ခံလာေအာင္ ေျပာႏိုင္တယ္။ (မွတ္ခ်က္ ။ အဂၤလိပ္လိုေတာ႕ ဒါကို Charisma ဟု ေခၚၾကတယ၊္ စာေရးသူကေတာ႕ (ဘုန္း) လုိ႔ုေခၚခ်င္တယ္္) ဒါေၾကာင္႕ ေဆြးေႏြးမႈတာဝန္ နဲ႔ ေန႔တဓူဝ အဖြဲ႕အစည္း ေဆာင္ရြက္္မႈတာဝန္တို႔ဟာ ေအာင္ဆန္း၊ ေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ က်ေနာ့ထံ က်ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

လူတိုင္းကိုယ္စီမွာ အားသာခ်က္ အားနဲခ်က္ဆိုတာရွိၾကစၿမဲပဲ။ တဦးရဲ႕အားနဲခ်က္ကို တဦးရဲ႕ အားသာခ်က္နဲ႔ ျဖည္႕ဆည္းလိုက္တဲ႕အခါ (အုပ္စုအား) (အုပ္စုေခါင္းေဆာင္မႈ) ဆိုတာ ေပၚလာရပါတယ္။ ေနာက္သတိျပဳရန္ အခ်က္မွာ သူသာသည္ ငါနာသည္ စိတ္မထားၾက မနာလို စိတ္္မျဖစ္ၾက ။

က်ေနာ့ အျမင္အရေျပာရရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဟာ ဦးႏုရဲ႕ Charisma ကို ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္တယ္။ ဒါေၾကာင္႕ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးကိုဝင္ဖို႔ အတင္းဆြဲေခၚလာသလို ဖဆပလ အမတ္ဝင္ေရြးဖို႔ ဦးႏုက အေၾကာက္အကန္ျငင္းေနေတာ့ “The country is doomed” တိုင္းျပည္ေတာ႕ (ဒုကၡျဖစ္ပီ) ဆိုၿပီးညည္းတြားလိုက္တာပဲ ။”

ေနာက္ျဖစ္စဥ္ေလးတခုမွာ ကိုႏုနဲ႔ ကိုရာရွစ္တို႔ ဟသၤာတမွာ စည္း႐ုံးေရးထြက္ၾကေတာ့ ကိုရာရွစ္က အိပ္ရာဝင္သြားၿပီ။ ကိုႏုတေယာက္ပဲ ပရိသတ္နဲ႔က်န္ခဲ႕တယ္။ ေျပာရင္း  ေဆြးေႏြးရင္း တကၠသိုလ္ထံုးကို ေရာက္သြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီ တကၠသိုလ္ထံုး မွာ ဘာေတြမ်ား မွားေနသလဲ၊ ဘာေတြ ျပင္ရမွာလဲလို႔ အေမးခံရေတာ့ ကိုႏု မေျဖႏုိင္ဘူး။ ကိုႏုက ပရိသတ္္ကို မညာဘူး၊ မလွည့္စားဘူး၊ က်ေနာ္ မသိဘူး အားလံုးကိုသိတဲ႕ ကိုရာရွစ္ကိုေခၚေပးမယ္ ဆိုၿပီး ေျဖလိုက္တယ္။ ကိုႏု ဒီေလာက္အထိပြင့္လင္းတာကို ကိုရာရွစ္က အံ႕အားသင့္မယံုႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမဲ႕ ကိုႏုက ငါတို႔အမွန္အတိုင္း ႐ိုးသား ရမယ္ (we must be honest)  လို႔ေျဖခဲ႕တယ္။ ဒါဟာ လူေကာင္း - ေခါင္းေဆာင္ ေကာင္း ျဖစ္တာကို သက္ေသျပလိုက္တာပဲ။ ယၡဳေခတ္ ကိုယ္မသိတာကို ဝန္္မခံခ်င္တဲ့ တတ္ေယာင္ကား ေတြနဲ႔ ကြာလိုက္ပါၿပီ။ လူငယ္ေလးေတြကို သတိျပဳ အတုယူ ေစခ်င္တာပါ။ ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ (မူ) ဆိုတာ အေရးၾကီးလွပါတယ္။

အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အေတြ႔အၾကံဳ မရွိတဲ့အေပၚမွာ မဆလစိတ္ဓာတ္က ဖိစီးလိုက္ေတာ့ ရွစ္ေလးလံုးလူငယ္ ေတြခမ်ာ ရွင္သန္တိုးတက္ခြင့္မရေတာ့ဘူးလို႔ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သံုးသပ္ ႏိုင္ပါတယ္။

ကိုေအာင္ဆန္းဟာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ထဲမွာ တကသ ေရာ ဗကသ မွာပါ ဥကၠ႒ အျဖစ္နဲ႔ ဆက္ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးခဲ႕တာေၾကာင့္ ေရွ႕မီေနာက္မီ ေက်ာင္းသား ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ရင္းႏွီး အကြ်မ္းဝင္ခြင့္ရခဲ့ရတယ္၊၊ ၁၉၃၆ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမွာ ကိုႏု ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း ကိုသိန္းေဖ ကိုရာရွစ္ ကိုလွေဖ (ဗိုလ္လက်္ာ) ကိုခင္ေမာင္ကေလး တို႔နဲ႔ ရင္းႏွီးခဲ့ရတယ္။ ထို႔ျပင္ ေနာင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔ မယားညီအကို ျဖစ္လာမယ့္ ကိုသန္းထြန္း (သၡင္သန္းထြန္း) ကို  ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း ရဲ႕ မိတ္ဆက္ေပးမႈေၾကာင့္ သိကြ်မ္းခဲ႕ရျပန္တယ္။ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းနဲ႔ ကိုသန္းထြန္းတို႔က ပ်ဥ္းမနားသား အခ်င္းခ်င္း မႏၲေလးတကၠသိုလ္မွာ ကထဲက သိခဲ့ၾကရတယ္။ ၁၃ဝဝျပည္႕အေရးေတာ္ပံုမွာ နာမည္ၾကီးလာၾကမယ့္ ကိုဗဟိန္း (ေနာင္ကြန္ျမဴနစ္ ေခါင္းေဆာင္)၊ ကိုဗေဆြ (ေနာင္ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္) တို႔နဲ႔လဲ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ဘဝမွာ ခင္မင္ရင္းႏွီးခဲ့ရျပန္တယ္။ ဗိုလ္ရန္ႏုိင္ ဗိုလ္ေဇယ်တို႔ဟာလဲ ေက်ာင္းသားသမဂၢက တက္လာၾကသူေတြပါပဲ။

မွတ္သားစရာ နဲ႔ သံုးသပ္မႈ

အဂၤလိပ္ဟာ ကိုလိုနီ က်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကားသူေတြ ျဖစ္လင့္ကစား သူတို႔ႏိုင္ငံမွာ ဒီမီုကေရစီ က်င့္သံုးတာေၾကာင္႕ civil society လို႔ေခၚတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြကို တည္ေထာင္ခြင့္ျပဳတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ေခတ္က လူငယ္ေတြဟာ သမဂၢေတြေထာင္ၿပီး ဦးေဆာင္ခြင့္ရခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ သိုင္းသိုင္းသိုင္းဝိုင္းဝိုင္း လုပ္ေဆာင္္ခြင့္ ရခဲ့ၾကတယ္။ အတြင္းအုပ္စုကို တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။

၁၉၆၂ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းၿပီးကထဲက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို ႏွိမ္ႏွင္း၊ စစ္တပ္ကလြဲလို႔ civil society လို႔ ေခၚႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမွန္သမွ်ကို စံနစ္တက် ႐ိုက္ခ်ိဳးဖ်က္စီးခဲ့တာ ၁၉၆၂ ေနာက္ ဗမာျပည္မွာ လူလုပ္ရသူတိုင္း စစ္တပ္နဲ႔ မဆလကလြဲလို႔ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ လုပ္ခြင့္ကိုမရၾကေတာ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ အဖြဲ႕အစည္းေထာင္ၿပီး အင္အားယူရမည္ကိုမသိၾကသလို အဖြဲ႕အစည္း ဘယ္လို ေထာင္ၿပီး ဘယ္လိုၾကီးထြားေအာင္ လုပ္ရမွာကုိ မသိၾကလုိ႔ သံုးသပ္မိပါတယ္။

၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုၾကီး အတြင္းက မင္းကိုႏုိင္ ကိုကိုၾကီး မိုးသီးဇြန္ ဝင္းမိုး ေအာင္ႏုိင္ စတဲ့ ဗကသ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ထြန္းေပၚလာၾကေသာ္လဲ ဗို္လ္ခ်ဳပ္တို႔ေခတ္ကလုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဦးေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ေရရွည္ မရခဲ့ၾကပါ။ ထို႔ျပင္ ရွစ္ေလးလံုး အံုၾကြမႈၾကီးကို ေဖၚထုတ္ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား၊ ေဒၚစုတုိ႔နဲ႔ ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္ခြင့္ အခ်ိန္မရခဲ့ၾက။ စစ္တပ္က ေပါင္းစည္းခြင့္ႏွင့္ေပါင္းစည္းခ်ိန္မေပးခဲ့။ အတိုက္အခံဆိုတာက ဦးေနဝင္း (၂၆) ႏွစ္ အုပ္စိုးၿပီးခ်ိန္မွာ ယဲ့ယဲ့သာ က်န္တာမို႔ ရွစ္ေလးလံုး ျဗဳန္းစားၾကီးေပၚလာၿပီး အခြင့္အေရး အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္မွာ အာဏာကို (လု) ယူလိုက္သင္႕တယ္၊  မ(လု)ယူ ႏိုင္ခဲ႕ၾက ။ စစ္အစိုးရက ဒုတိယအၾကိမ္ အာဏာသိမ္းအၿပီး ဖိႏွိပ္ၿဖိဳခြဲခ်ိန္ ေရာက္လာၿပီမို႔ ေက်ာင္းသားအမ်ားစု အေဝးေရာက္ကုန္ၾကၿပီး ေက်ာင္းသား တပ္မေတာ္လဲ ႏွစ္ျခမ္းကြဲ၊ အမ်ားစု တကမၻာလံုးျပန္႔ၾကဲ အစိပ္စိပ္အမႊာမႊာ ျဖစ္ကုန္ၾကေတာ့ အဖြဲ႕အစည္း တည္ေထာင္ၿပီး အင္အားကို ျပန္မတည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကေတာ့ပါ။ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔တိုက္မွ အင္အားရွိမည္ကိုမသိၾက၊ အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္မလုပ္တတ္တာေတြ ပါပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးဆိုတာအင္မတန္ ရႈပ္ေထြးသလို သိမ္ေမြ႔ နက္နဲလွပါတယ္ ။

မဆလ စံနစ္ၾကီးၿပိဳကြဲသြားေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕အေမြဆိုးျဖစ္တဲ႕ “ မဆလစိတ္ဓာတ္ဆိုး“  ၾကီးဟာ ဗမာေတြအၾကားမွာ ယေန႔အထိ စစ္တပ္အတြင္းမွာေရာ အတိုက္ခံေတြ အၾကားမွာပါ ရွင္သန္လ်က္ပါပဲ။

အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အေတြ႔အၾကံဳ မရွိတဲ့အေပၚမွာ မဆလစိတ္ဓာတ္က ဖိစီးလိုက္ေတာ့ ရွစ္ေလးလံုးလူငယ္ ေတြခမ်ာ ရွင္သန္တိုးတက္ခြင့္မရေတာ့ဘူးလို႔ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သံုးသပ္ ႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္သိသာထင္ရွားတဲ႕ အခ်က္က capacity လိုေခၚႏုိင္တဲ႕ (အသိစြမ္းအား) ပါပဲ

ရင္နာဖို႔ေကာင္းတာက ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ ေခတ္က ကိုလိုနီ(ကၽြန္) ပညာေရးျဖစ္ေပမယ့္ အဆင့္အတန္းရွိတယ္။ ဟိုေခတ္က ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားဆိုရင္ အဂၤလိပ္စာကို ပိုင္ပိုင္နင္းနင္း ေရးႏိုင္ေျပာႏိုင္ၿပီ။ ဆရာေတြက ဖိဖိစီးစီး သင္တာေၾကာင့္တေၾကာင္း၊ အဂၤလိပ္စာ ႏိုင္နင္းတာေၾကာင့္တေၾကာင္း စာဖတ္အားေကာင္းၾကတယ္ ဗဟုသုတၾကြြယ္ၾကျပန္တယ္ ။ အေတြးအေခၚ (အသိစြမ္းအား) capacity ျမင့္ၾကတယ္ လို႔ဆိုႏိုင္တယ္ ။

ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္ေက်ာ္ၿပီးသည့္တိုင္ ဗမာႏို္င္ငံရဲ႕ ပညာေရးဟာျမင့္မားခဲ့ပါေသးတယ္။ စစ္အစိုးရတက္ကာစ ကာလအထိ ရွင္သန္လ်က္ရွိပါတယ္။ ၁၉၅ဝ ခုႏွစ္မ်ားမွာ ရာဇဝင္ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္ အဂၤလိပ္လုိ သင္ၾကားပို႔ခ်ေနတာကို (YouTube) မွာရွာေဖြၾကည့္႐ႈႏိုင္္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ စက္မႈတကၠသိုလ္ေရာက္ေတာ့ (၁၉၆၈ခု) ဆရာေတြဟာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ ေက်ာင္းေကာင္းေတြျဖစ္တဲ႕ MIT- Harvardမွ ဘြဲ႔ရသူေတြနဲ႔ ျပည့္လ်က္ပါ။ ဖဆပလ အစိုးရဟာ ရသမွ် အခြင္႕ေရးေတြကို ယူၿပီး ႏိုင္ငံျခားပညာေတာ္သင္ေတြ လႊတ္ ခဲ့တာကိုး။

စစ္အစိုးရတက္အၿပီး တကသ တပ္ဦးေက်ာင္းသားေဟာင္း ေဒါက္တာညီညီ ဒုဝန္ၾကီးအျဖစ္မွာ စနစ္သစ္ပညာေရး ဆိုၿပီး ဆိုရွယ္လစ္စံနစ္ ပညာေရးစံနစ္သစ္ကို စတင္အေကာင္ အထည္ေဖာ္ခ်ိန္ကစၿပီး ဗမာျပည္ရဲ႕ ပညာေရးစံနစ္ဟာ ထိုးက်ခဲ႕ရတယ္။ အရင္က အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ ရဲ႕ ထံုးတမ္းစဥ္လာအတိုင္း Liberal arts ပညာေရးကို ဦးစားေပးခဲ့တယ္။ ဘီေအ ဘီအက္စ္စီ အဆင့္မွာ အေျခခံပညာရပ္ေတြကို ဖက္စံုကသင္ေပးတာေပါ့။ ေဒါက္တာ ညီညီတို႔ေခတ္မွာေတာ႕ ေရႊဉာဏ္ေတာ္ စူးေရာက္ၿပီး ဆိုရွယ္လစ္ပညာေရးအတိုင္း (အထူးျပဳ) Specialization ကို ဦးစားေပးရမယ္ဆိုၿပီး စံနစ္တခုလံုး ေျပာင္းလဲခဲ႕ၾကပါတယ္။ အဓိက ထိခိုက္တာကေတာ့ critical thinking လို႔ေခၚတဲ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ခ်င့္ခ်ိန္ ေတြးေခၚျခင္းပညာရပ္ဟာ တိမ္ေကာခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။

၁၉၆၂ ဇူလိုင္ (၇) ရက္ ေက်ာင္းသားထုနဲ႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ အၿပီးမွာ စစ္အစိုးရဟာ ေက်ာင္းသားေတြကို မရွိမျဖစ္တဲ့ တိုင္းျပည္ ရတနာေတြလို႔ မျမင္ေတာ့ဘူး။ ျပႆနာေကာင္ေတြလို႔ ျမင္စျပဳလာၿပီ။ ဒါေၾကာင္႕ ေနာင္ေခတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ပညာတတ္ေတြ ေမြးဖို႔ထက္ ေက်ာင္းသားေတြကို ကိုင္တြယ္ႏိုင္ဖို႔ အားသန္ၾကိဳးစားလာေတာ့တယ္။

ထို႔ျပင္ ဦးေနဝင္းဟာသူ႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္သက္တမ္း (၂၆) ႏွစ္မွာ အေရွ႕နဲ႔အေနာက္ စစ္ေအး တိုက္ပြဲကိုအခြင္႕ေကာင္းယူၿပီး isolation policy လို႔ေခၚတဲ႕ တကိုယ္တည္းသီးျခားေနတဲ႕ ေပၚလစီ ကိုက်င့္သံုးခဲ့ၿပီး တတိုင္းျပည္လံုးကိုလဲ သတင္းေမွာင္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႕ (အသိဉာဏ္) ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဟာ ထိုးက် လာခဲ႕ရတယ္။

ကြယ္လြန္သူ ဦးတင္ေမာင္ဝင္းေျပာျပလို႔ သိရတာပါ။ ရွစ္ေလးလံုးအံုၾကြမႈၾကီးအၿပီး ေက်ာင္းသား ေတြစုျပံဳျပီး ထြက္လာၾကေတာ႕ လူငယ္ေက်ာင္းသားတစုက စိတ္ဓာတ္ ထက္သန္စြာနဲ႔ ဦးတြတ္…. က်ေနာ္တို႔ကို အက္(၁၅) (F-15) ေလယာဥ္ရွာေပးပါ၊ စစ္တပ္ကိုအေသခံ ဗံုးၾကဲမယ္ လို႔ေတာင္းဆိုခဲ႕ၾကတယ္။ စိတ္ဓာတ္ကိုခ်ီးက်ဴးစရာေကာင္းလွေပမယ့္ ဒီလိို စစ္ေလယာဥ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ေစ်းၾကီးတယ္၊ ဒီေလယာဥ္ေတြ ပ်ံႏိုင္ဖို႔ ေနာက္က ဘယ္ေလာက္ပံ့ပိုးရတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြကို မစဥ္းစားမိတာဟာ (အသိဉာဏ္စြမ္းအား) မျပည္႕စံုေသးေသာေၾကာင့္လို႔ ျငင္းခ်က္ထုတ္ႏို္င္ပါတယ္။ (အသိဉာဏ္စြမ္းအား) နဲရင္ ႐ိုး႐ိုးအအ ေတြျဖစ္ကုန္တာေပါ့။

ဗုဒၶတရားေတာ္မွာ အဝိဇၨာ လႊမ္းေနရင္ တဏွာကိုလဲမပယ္ႏုိင္၊ တြယ္တာမႈကိုလဲ မေက်ာ္ႏုိင္ပဲ သံသရာကမထြက္ႏုိင္သလို အသိဉာဏ္စြမ္းအားသည္လဲ ႏိုင္ငံေရးမွာ အေရးပါလွပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အဝိဇၨာလို႔ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒီ (အသိဉာဏ္စြမ္းအား) အေပၚ အမ်ားၾကီး မူတည္ပါတယ္။ ဒိအျပင္ (အသိဉာဏ္စြမ္းအာား) ရွိတဲ့သူေတြဟာ အသိပညာရဲ႕ ထိန္းသိမ္းမႈေၾကာင့္ ရမ္းရမ္းကားကားဆဲဆိုျခင္း တဖက္သတ္ တိုက္ခိုက္ျခင္း မတရား စြပ္စြဲေစာ္ကားျခင္းတို႔ကုိ ေရွာင္ရွားၾကပါတယ္။ မိမိရဲ့ဂုဏ္သိကၡာ မိမိအေပၚယံုၾကည္မႈ (credibility) ထိိခိုက္မွာကို ေၾကာက္ရြံ႕သတိရွိၾကပါတယ္။ မိမိရဲ့ (မူ) principle မွေသြဖည္မွာကို စိုးရိမ္ၾကပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေျပာအဆို အေရးအသားမွအစ (သတိ) ရွိၾက၊ (မူ) ရွိၾကပါတယ္။

က်ေနာ္ဥပမာေလး တခုကိုတင္ျပပါရေစ။

၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ မွာ အတူတူပါဝင္ခဲ့ၾကတဲ့ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းနဲ႔ ေနာင္လူထုေဒၚအမာျဖစ္လာၾကမယ့္ မအမာ တို႔ဟာ ပုဂၢိဳလ္ေရးသက္သက္ပဲလား ဝါဒေရးေၾကာင့္ပဲလားမသိ၊ တေယာက္ကိုတေယာက္ ၾကည့္မရခဲ့ၾကပါ။ ဒါေပမဲ့ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းဟာ ၁၉၃၆ ခုေက်ာင္းသားသပိတ္ အေၾကာင္းေရးျပေတာ့ ရာဇဝင္ကို အမွန္အတိုင္း (မူ) Principle အရ အရွိကိုအရွိအတိုင္း ေရးျပခဲ့ပါတယ္။

“လူထုတရားပြဲတြင္ ေယာက်္ား မ်ားႏွင္႕ ယွဥ္၍ ရဲရဲေတာက္ ရင္ေဘာင္တန္း တရားေဟာ ေကာင္းသူ ေက်ာင္းသူ ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ မအမာ-ဘီေအေအာက္တန္း (ယၡဳလူထုဦးလွဇနီး)၊ မမၾကီး (ယၡဳအထက္တန္းေက်ာင္းဆရာမၾကီး-ျမဴမင္းၾကီးေဟာင္း ဦးထြန္းအံု၏ဇနီး)၊ မခင္ျမ (ယၡဳ ေဒါက္တာေဒၚခင္ျမ-ပညာေရးတကၠသိုလ္) ၊ မအံုး (ယၡဳ မႏၲေလးတကၠသိုလ္ ပါဠိ ဌာန ပင္စင္စား ပါေမာကၡ - အမ္ေအေဒၚအံုး) တို႔ပါဝင္သည္။ က်န္သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသူမ်ားမွာ စင္ျမင္႕ေပၚ၌ တရားေဟာမေကာင္းေသာ္လည္း ရဲရဲေတာက္ေတြခ်ည္းျဖစ္ၾကပါသည္။”
(ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၏ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္းမွ )

ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းဟာ လူထုေဒၚအမာႏွင့္ ႏို္င္ငံေရးအရ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လဲ ရာဇဝင္ အခ်က္အလက္ ကိုေရးရာမွာ အာဃာတမရွိ အမွန္အတိုင္း ေရးျပခဲ့တယ္။ (မူ) Principle ကိုအေလးထားတာကတေၾကာင္း ၊ self-respect ဟုေခၚေသာ မိမိကိုယ္ကို မိမိ ေလးစားတာေၾကာင့္လဲျဖစ္တယ္။

သို႔ေသာ္ အသိဉာဏ္စြမ္းအားနဲေသာ လက္ဝဲ တယူသန္အခ်ဳိ႔သည္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းကို မုန္းတာနဲ႔ ရာဇဝင္ အခ်က္ေတြကိုပါ ျပင္ခ်င္ၾကတယ္။

ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးမွာ တိုင္းေတြခြဲၾကေတာ့ တိုင္း (၆)မွာ ဗိုလ္ရဲထြဋ္က စစ္တိုင္းမႉး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက ႏိုင္ငံေရးမႉးအျဖစ္ တာဝန္ခြဲေဝခဲ႕ၾကပါတယ္ (သၡင္ တင္ျမ၏ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရးဌာနခ်ဳပ္ႏွင္႕တိုင္း(၁ဝ)တိုင္း - စာမ်က္ႏွာ ၄၄) ဒါလူတိုင္းအသိပါ။

သို႔ေသာ္ ဝင္းတင့္ထြန္းရဲ့ အေမွာင္ၾကားကဗမာျပည္စာအုပ္မွာ “ဦးဗေဆြ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းသည္ ရန္ကုန္တာဝန္ခံ ျဖစ္္သည္ ”လုိ႔ သမိုင္းကိုလိမ္ညာေရးခဲ့တယ္ (စာမ်က္ႏွာ ၃၅)။ က်ေနာ္ မွတ္မိသေလာက္ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ ျပဳစုထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ (လြတ္လပ္ေရး ေရႊရတုသဘင္) စာအုပ္မွာလည္း ဤနည္းတူေရးသားခဲ့ၾကတယ္။

ပုိဆိုးတာက ဝင္းတင့္ထြန္းက (စာမ်က္ႏွာ ၃၅မွာပဲ) “စစ္တိုင္းမ်ား ၏ ႏိုင္ငံေရးမႉးမ်ားမွာ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီမွခ်ည္းျဖစ္သည္”  လုိ႔ လိုရာဆြဲ ေကာက္ခ်က္ခ်ျပန္တယ္။ ဒီတုန္းက သၡင္ခ်စ္ဟာ ျပည္သူ႔အေရး ေတာ္ပံုပါတီ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တယ္။ စစ္ၿပီး ေနာင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေထာင္မွ ကြန္ျမဴနစ္ဘက္ ပါသြားသူျဖစ္တယ္။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းလဲ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီကျဖစ္တယ္။ ဒီလုိရာဇဝင္ အခ်က္အလက္ကိုလိမ္ၿပီး ကိုယ္လိုရာဆြဲ ေကာက္ခ်က္ခ်တာ တာဝန္မဲ့ ေရးသားခ်က္သာျဖစ္တယ္။

ဝင္းတင့္ထြန္းက ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း တေယာက္ကိုသာ ကြန္ျမဴနစ္ အမ်က္ ကြန္ျမဴနစ္ အၿငိဳးနဲ႔ ရာဇဝင္ အခ်က္အလက္ ကို ျပင္ဆင္တင္ျပခဲ့တာမဟုတ္။

ဖတပလ (ဖက္စစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး) အဖြဲ႕ၾကီးကိုဖြဲ႕ၾကေတာ့ အဓိကအင္အားျဖစ္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီနဲ႔ ဗမာ့တပ္မေတာ္က ကိုယ္စားလွယ္ ေခါင္းေဆာင္ (၃) ဦးစီ - ေပါင္း(၉)ဦးပါတဲ့ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕နဲ႔စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာပါ။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ သၡင္စိုး - သၡင္သန္းထြန္း - သၡင္တင္ျမ၊ ျပည္သူ႔ေရးေတာ္ပံုပါတီမွ ဦိးေက်ာ္ၿငိမ္း - ဦးဗေဆြ - သၡင္ခ်စ္၊ တပ္မေတာ္မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း - ဗိုလ္လက်္ာ - ဗိုလ္ေနဝင္းတို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ (သၡင္တင္ျမရဲ့ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ တိုင္း (၁ဝ)တိုင္း - စာမ်က္ႏွာ ၄ဝ)

ဤအခ်က္ကို ရာဇဝင္စိတ္ဝင္စားသူတိုင္း သိၾကပါသည္၊ သိသင့္ပါသည္။ စာအုပ္ေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာတြင္လည္း ေဖၚျပထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ အေရးပါေသာ ရာဇဝင္ အခ်က္တခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။

ဒါေပမဲ့ ဝင္းတင့္ထြန္းဟာ သၡင္တင္ျမကို ၾကည္႕မရ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သၡင္ဗဟိန္းကို ၾကည္ညိဳစိတ္ေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း သၡင္တင္ျမအစား သၡင္ဗဟိန္းကို ကြန္ျမဴနစ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေျပာင္းပစ္ခဲ့ပါတယ္ (ဝင္းတင့္ထြန္း စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၃၂ ကိုၾကည့္ပါ)။ ဒီလုိရာဇဝင္ကိုေရးရာမွာ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္ရာကို တကယ့္အျဖစ္မွန္နဲ႔ အစားထိုးလုိ႔ မရသလို လိုရာကို ျဖစ္သလို မေရးေကာင္းပါ။ (မွတ္ခ်က္။ ကိုဗဟိန္းကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ေဆြးေႏြးပြဲစဖိတ္ေသာ္လဲ ေနမေကာင္းလုိ႔မပါႏိုင္လုိ႔ သၡင္တင္ျမက အမွတ္ (၆ဝ) -  ဧၿပီလ (၁) ရက္ -၂ဝ၁ဝ ထုတ္ Northern Star ဂ်ာနယ္မွာ ေရးျပမွ ဇာတ္ရည္လည္ရပါတယ္)

ေနာက္ ဥပမာတခု ထပ္တင္ျပပါရေစ။

ဆိုရွယ္လစ္ပါတီေထာင္ကာစက အေရးပါခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားတဦးက ဦးကိုကိုၾကီးပါ။ ဆိုရယ္လစ္ပါတီမွာ ဦးကိုကိုၾကီးတို႔က မာ့က္(စ္)ဆစ္ Marxists မ်ားျဖစ္၍ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးဗေဆြ တို႔က ဆိုရွယ္လစ္စံနစ္ကို ဒီမိုကေရစီနည္းအရ ထူေထာင္လိုတဲ့ ဆိုရွယ္ဒီမိုကရက္ (Social Democrat) မ်ားျဖစ္ၾကတယ္။ အုပ္စု တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ကာ ဦးကိုကိုၾကီးတို႔အုပ္စု ဆိုရွယ္လစ္ပါတီမွ ထြက္ခဲ့ၾကရတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရ နာမယ္ဆိုရင္ နာစရာေတြ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဦးကိုကိုၾကီးရဲ့ ေျမးျဖစ္သူ ေဒါက္တာေက်ာ္ေဇာ္ဝင္း ပါရဂူဘြဲ႕အတြက္ ျပဳစုေရးသားတဲ့ ဗမာျပည္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီသမိုင္း (A History of Burma Socialist Party 1930-1964) စာတန္းကို ဖတ္ၾကည့္ၾကပါ။ လူပုဂၢိဳလ္တိုက္ခိုက္ျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ ရာဇဝင္ အခ်က္အလက္ကို လိမ္ညာရန္ ၾကိဳးစားျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း မေတြ႔ရပါ။

ေမာ္စီတံုးကြယ္လြန္အၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးတြင္ အသိဉာဏ္စြမ္းအားနည္းတဲ့ ေမာ္ရဲ့ဇနီး ခ်န္ခ်င္းဦးေဆာင္တဲ့ (၄)ဦးဂိုဏ္းသာ အာဏာရခဲ့ရင္ တ႐ုတ္ေတြ ေျမာက္ကိုရီးယားျပည္သူေတြလုိ ဆင္းရဲတြင္းနက္ေနႏုိင္တယ္။ အသိဉာဏ္ျမင့္မားလွတဲ့ တိန္ေလ်ာက္ပိန္လုိ ေခါင္းေဆာင္ေၾကာင့္သာ ယေန႔တ႐ုတ္ေတြ ကမၻာမွာ ေခါင္းေထာင္ ႏိုင္ခဲ့ၾကရတာကို မေမ့သင့္ပါ။

တခ်ိန္က ဗမာေတြဟာလဲ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ဗမာကြလုိ႔ ေမာ္ၾကြားႏို္င္ခဲ႕ဖူးပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္သူမ်ားရဲ့ ေစတနာနဲ႔ အသိဉာဏ္စြမ္းအား ကြာျခားမႈပဲ မဟုတ္ပါလား။

ယၡဳေဒၚစုရဲ့ မိန္႔ခြန္းမ်ား - မီဒီယာေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခန္းေတြကို နားဆင္ၾကည့္ၾကပါ။ ေစတနာနဲ႔ အသိဉာဏ္စြမ္းအား ရဲ့ အက်ိဳးတရား ထင္ေပၚလွပါတယ္။

ေနာက္ အသိဉာဏ္စြမ္းအား (capacity) နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ သတိျပဳေစခ်င္တာက အသိဉာဏ္စြမ္းအားဆိုတာ ေက်ာင္းစာသက္သက္ေသာ္လည္းေကာင္း စင္မီနာမ်ား တက္႐ုံနဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း အဆင့္အတန္းတက္ မလာႏိုင္ပါ။ ေလ႕လာမႈအားလို႐ုံမက လက္ေတြ႔ အလုပ္အေတြ႔အၾကံဳ၊ ဘဝအေတြ႔အၾကံဳမ်ားနဲ႔ ေပါင္းစပ္မွသာ ၿပီးျပည္႕စံုလာၿပီး အဆင္႕အတန္းျမင္႕မားလာႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ လူတစုကိုၾကည့္ရင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ၿပီးမွ သၡင္ေခါင္းေဆာင္ (သို႔) ယူဂ်ီေခါင္းေဆာင္၊ ထိုမွတဆင့္ ဂ်ပန္ေခတ္္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ (သို႔) ဝန္ၾကီး ။ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာ တဆင့္ထက္တဆင့္ျမင့္တက္ကာ ေနာက္ဆံုး ဖဆပလ လြတ္လပ္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္လာၾကရတယ္။

ထိုနည္းတူစြာ တ႐ုတ္္ျပည္သမိုင္းကိုၾကည့္ရင္လဲ ခ်ဴအင္လုိင္းသည္လည္းေကာင္း၊ တိန္ေလ်ာက္ပိန္ သည္လည္းေကာင္း ေက်ာင္းသားလူငယ္ဘဝမွာ ျပင္သစ္ျပည္ကုိ ပညာေတာ္သင္ ထြက္ခဲ့ၾကေသာ္လဲ စာကိုေျဖာင့္ေအာင္ မသင္ၾကရ၊ ပါတီအက်ိဳးအတြက္ေဆာင္ရြက္ၾကရင္း တ႐ုတ္ျပည္ ျပန္ေခၚခံရကာ ပါတီ တာဝန္ေတြကို ထမ္းေဆာင္ရင္း တာဝန္အဆင့္မ်ား ျမင့္သထက္ျမင့္လာကာ ေနာက္ဆံုးဝန္ၾကီးခ်ဳပ္/ဒုဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဘဝေရာက္ခဲ့ၾကရတယ္။ (မွတ္ခ်က္- The eldest son by Han Su Ying ႏွင္႕My father Deng Xiaoping – The war years by Deng Rong တို႔ကိုဖတ္ၾကည့္ၾကပါ)

ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ေခတ္က ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္တဲ့ ကိုေအာင္ဆန္း ကိုႏု သၡင္စိုး သၡင္သန္းထြန္း ဂိုရွယ္ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း သၡင္သိန္းေဖ ကိုရာရွစ္ ကိုဗဟိန္း ကိုဗေဆြတုိ႔ဟာ စာဖတ္အားေကာင္းၿပီး စာတန္းတခုကို လက္တန္းေရးႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းျပည္႔ (အသိဉာဏ္စြမ္းအား) ျမင့္မားတဲ့ ပညာတတ္မ်ားျဖစ္ၾက႐ုံမက ေအာက္ေျခစည္း႐ုံးေရးကို ေကာင္းေကာင္းေနာေၾကတဲ့ အေရြးေကာက္ခံေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပါတီထူေထာင္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ၾကတယ္ ။

ကေန႔အျဖစ္ကို ၾကည္႕ၾကရင္ (အထူးသျဖင့္ ျပင္ပတြင္) ႏိုင္ငံေရးအရ မူလတန္း သာသာ ရွိေသာ သူမ်ားကလဲ မိမိကိုယ္မိမိ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးလုိ႔ထင္သူကထင္၊ ၈၈၈၈ မွာ ငါတို႔ကမွေခါင္းေဆာင္အစစ္ဟု ေၾကြးေၾကာ္သူကေၾကြးေၾကာ္၊ စာအုပ္ေလးအုပ္ႏွစ္ဆယ္္သာသာေလာက္ ဖတ္ၿပီးတာႏွင့္ မိမိအထင္ကို ရာဇဝင္ အျဖစ္ ေရးသူကေရး၊ ေျမႇာက္ေပး သူမ်ားက ေျမႇာက္ေပး။

ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ တံဆိပ္တပ္.. အလံေထာင္.. ေၾကြးေက်ာ္႐ုံနဲ႔ ႏို္င္ငံေရးသမား စစ္စစ္ ႏိုင္ငံေရးသမားေကာင္း ျဖစ္မလာပါဘူး။

ျပည္တြင္းမွာလဲ ႏိုင္ငံေရးနားမလည္တဲ့ အင္ဂ်ီအို နဲ႔ စီ္းပြားေရးသမားမ်ားက ေန႔တြင္းညတြင္းခ်င္း ႏိုင္ငံေရးသမား အမတ္ေလာင္းမ်ား ျဖစ္လုိျဖစ္၊ မေန႔ကမွ ပုခုံးအေပၚက အပြင့္ေတြနဲ႔ စစ္ယူနီေဖါင္း ဝတ္ထားသူမ်ားကလဲ ေမာင္႕က်က္သေရေခါင္းေပါင္းတလူလူႏွင့္ အရပ္သားႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ၾကီးေတြျဖစ္၊ လမ္းမေတာ္ ဖိုးတုတ္နဲ႔ အလီဘာဘာ လူမိုက္အုပ္စု ဖြတ္ၾကီးအဖြဲ႕ကလဲ ႐ုတ္တရက္ တရားဝင္ ႏို္င္ငံေရး  ေပၚပင္ ပါတီဝင္မ်ား ျဖစ္လိုျဖစ္ နဲ႔ ပလုိ႔ဂ်ိ ဆိုၿပီး ၾကိမ္တို႔ကာ ေပၚလာလိုက္တဲ့့ ေခတ္ေပၚ  ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ ….ဒုနဲ႔ေဒး။

ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ တံဆိပ္တပ္..အလံေထာင္..ေၾကြးေက်ာ္႐ုံနဲ႔ ႏို္င္ငံေရးသမား စစ္စစ္ ႏိုင္ငံေရးသမားေကာင္း ျဖစ္မလာပါဘူး။

ႏိုင္ငံေရးသမား စစ္စစ္ဆိုတာ တိုင္းျပည္ႏွင္႕လူမ်ိဳးကို ခ်စ္သည့္စိတ္ကို အေျခခံကာ ယံုၾကည္ခ်က္၊ ခံယူခ်က္္ ရွိရပါမယ္။ အတြင္း စိတ္ဓာတ္ ခိုင္မာရပါမယ္။ မိမိေလွ်ာက္လိုတဲ့ ဦးတည္ခ်က္ - လမ္းစဥ္ - ရည္မွန္းခ်က္ - ေဖၚေဆာင္လိုတဲ့ ေပၚလစီ - ေတြကို မိမိကိုယ္တိုင္သိမွ - လူထုကိုခ်ျပ ဦးေဆာင္မႈေပးႏိုင္ပါမယ္။ ဒါေတြျပည့္စံုဖို႔- အသိဉာဏ္စြမ္းအား - လိုလာျပန္တယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ သူအထင္ၾကီးတဲ့ ေဒါက္တာဗေမာ္ ေလသံနဲ႔ ဌာန္က႐ုိဏ္း က်က် အဂၤလိပ္ စကား ေျပာက်င့္ခဲ့ရတယ္ (ဦးသိန္းေဖျမင္႕၏ေက်ာ္ၿငိမ္း စာမ်က္ႏွာ ၃၉)။ အဂၤလိပ္ကို အထင္ၾကီးလုိ႔မဟုတ္၊ ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ မိမိအေတြး မိမိအျမင္ မိမိ ယံုၾကည္ခ်က္ကို အမ်ားလူထုသိေအာင္ ခ်ျပဖို႔လိုတယ္။ ပရိသတ္အလယ္မွာ ရဲရဲေျပာတတ္ဖို႔လုိတယ္။ အဂၤလိပ္စာဟာ ကမၻာသိစာျဖစ္ေနလုိ႔ အဂၤလိပ္စာကို လက္နက္အျဖစ္သံုးရမွာကို သိလုိ႔ ျဖစ္တယ္။

တခါ ေက်ာင္းသားတဦးက ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းကုိအျပစ္တင္စကားေျပာလာတယ္။ ကိုေအာင္ဆန္းက မခံ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းအခန္းေခၚသြားၿပီး စာအုပ္ပံုအၾကားငံု႔ဖတ္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသားကိုလက္ညိဳးထိုးၿပီး အဲဒါ ေက်ာ္ၿငိမ္း တို္င္းျပည္အတြက္ ကုန္းဖတ္ေနတာကြလုိ႔ ကာကြယ္ခဲ့တယ္။ ဘာလုပ္လုပ္ တိုင္းျပည္အတြက္လုိ႔ု စိတ္ထဲမွာ ရွိခဲ႕ၾကတယ္။ ဗဟုသုတ ၾကြယ္ရန္စာဖတ္ၾကတယ္၊ သေဘာတရားေရးေတြ ေလ့လာေဆြးေႏြးၾကတယ္၊ တရားေဟာစည္း႐ုံးေရးဆင္းၾကတယ္၊ အားလံုးတိုင္းျပည္အတြက္ သူ႔ကြ်န္ဘဝက လြတ္ဖို႔။

ယၡဳေခတ္ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ခ်င္သူမ်ား (ျပည္ပ) ၊ႏိုင္င့ံံအာဏာ ယူထားသူမ်ား နဲ႔ကြာျခားလွပါၿပီ။

ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္ -  တိုင္းျပည္ ႏွင္႕လူမ်ိုဳးအေပၚ ထားတဲ့႕ ေစတနာကြာျခားပါၿပီ။

ေစတနာ နဲ႔ တိုင္းျပည္ခ်စ္စိတ္ တို႔ဟာ ဗီဇ လုိ႔ုေျပာႏိုင္တယ္၊ ႏွလံုးသားမွစီးဆင္းလာတယ္။

(မူ) ႏွင္႕ (ယံုၾကည္ခ်က္) တို႔ ဟာ (အသိဉာဏ္စြမ္းအား) အေပၚ မူတည္ျပန္တယ္။

အတိုခ်ဳပ္ရေသာ္

ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ေခတ္က ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ သၡင္ေပါက္စမ်ားဟာ သူ႔ကၽြန္မခံလိုစိတ္ တိုင္းျပည္ခ်စ္စိတ္ အရင္းတည္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဖြဲ႕အစည္းတြင္း စနစ္တက် စည္းကမ္းတက် လုပ္ေဆာင္ခြင့္ရွိခဲ့ၾက႐ုံမက မဲနဲ႔အေရြးေကာက္ခံရတဲ့ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ရပ္တည္ၾကရလုိ႔ တာဝန္နဲ႔ ဝတၱရားကို နားလည္သလို အဖြဲ႕အစည္းတြင္း အုပ္စုအားၿပိဳင္မႈအေၾကာင္းကို လက္ေတြ႔ ေျဖရွင္းၾကရလုိ႔ အေပးအယူ အေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္းၾကီး နားလည္ခြင့္ရခဲ့ၾကတယ္။  တျပည္လံုး ျပန္႔သြားတဲ့ေက်ာင္းသားသပိတ္ၾကီးကို ေဖၚထုတ္ႏိုင္စြမ္းရွိလုိ႔ ေက်ာင္းသားကြန္ယက္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ၾက႐ုံမက ထိုေခတ္ ႏိုင္ငံေရးသမားၾကီးမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံခြင့္ရခဲ့ၾကတယ္။

ေက်ာင္းသားသမဂၢဟာ ေနာင္တိုင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရးကို အရယူေပးမယ့့္္္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေမြးထုတ္ေပးရာ ဘူမိလက္သံ မွန္ေသာ မ႑ိဳင္ တခု ျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကလဲ အစြမ္းအစ ရွိတဲ့ စာဖတ္အား ေလ့လာအား ေကာင္းတဲ့ အသိိဉာဏ္ (capacity) ျမင့္မားၿပီး (မူ) ရွိတဲ့ တိုင္းျပည္ခ်စ္တဲ့ လူငယ္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳေစခ်င္ပါတယ္။

လူငယ္အေပါင္း အမ်ိဳးခ်စ္စိတ္ တိုင္းျပည္ခ်စ္စိတ္ တိုးပြား၍ အသိိဉာဏ္စြမ္းအားျမင့္မားၾကပါေစေသာဝ္္။

ဘိုေက်ာ္ၿငိမ္း
ဇင္းမယ္ (ခ်င္းမိုင္)

ကိုးကားစာအုပ္စာတမ္းမ်ား

ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈသမိုင္း (ေအာင္ထြန္း)
ဦးသိန္းေဖျမင့္ရဲ့ ေက်ာ္ၿငိမ္း
ဦးႏုရဲ့ တာေတစေနသား
U Nu of Burma by Mr Butwell
Aung San of Burma by Aung San Suu  Kyi
ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း  ကိုယ္ေတြ႔မွတ္တမ္း
ေဒါက္တာသာလွ ကိုယ္ေတြ႔မွတ္တမ္း
သၡင္တင္ျမရဲ့ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ တိုင္း(၁ဝ)တိုင္း
A History of Burma Socialist Party 1930-1964 by Dr Kyaw Zaw Win
ဝင္းတင္႕ထြန္းရဲ့ အေမွာင္ၾကားကဗမာျပည္
The eldest son by Han Su Ying
My father Deng Xiaoping – The war years by Deng Rong

ေနာက္ဆက္တြဲ

ဒုတိယပိုင္းမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ဘဝက ႏိုင္ငံေရးသမားဘဝ သို႔ ကူးေျပာင္းသြားပံု ကုိ ဆက္လက္ ေဖၚျပသြားၿပီး အတိုက္အခိုက္ အၿပိဳင္အဆိုင္ မ်ားၾကားက ၿပိဳင္ဘက္မရွိ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ဘဝ သို႔ ေရာက္လာပံု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေလ့လာစရာ ႏိုင္ငံေရးအကြက္ေတြကို ဆည္းပူး ေဖၚထုတ္ရင္း..

တတိယအပိုင္းမွာ…. အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ အဆင္႕ေရာက္မွ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီတို႔နဲ႔ ဉာဏ္္ခ်င္းယွဥ္ၿပီး လြပ္လပ္ေရးကို မည္သို႔ အကြက္က်က် တိုက္ယူႏိုင္ခဲ့ပံုတို႔ကိုတင္ျပေဆြးေႏြးပါရေစ။
****************


ရာဇဝင္ မွတ္တမ္းအတြက္ ၁၉၃၆ သပိတ္ေမွာက္ေကာင္စီ စာရင္းကို တင္ျပပါရေစ။
ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈသမိုင္း (စာမ်က္ႏွာ ၇၈) ကိုညႊန္းပါတယ္။

၁။  ကိုရာရွစ္                ဥကၠ႒
၂။  ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း            အတြင္းေရးမႈး
၃။  ကိုအုန္း
၄။  ကိုသီဟန္
၅။  ကိုလွေဖ                (ဗိုလ္လက်္ာ)
၆။  ကိုထြန္းအံု
၇။  ကိုထြန္းတင္
၈။  ကိုတီေကဘြန္း
၉။  ကိုေအးခ်ိဳ
၁ဝ။ကိုညိဳျမ                (ကိုသိန္းတင္)
၁၁။ကိုသာလွ
၁၂။သရဲကိုဘေအး
၁၃။ကိုညိဳထြန္း
၁၄။မအမာ                (လူထုေဒၚအမာ)
၁၅။ကိုစိုးေမာင္
၁၆။မအုန္း
၁၇။မမၾကီး
၁၈။မခင္ျမ
၁၉။ကိုလွေမာင္            (ရမည္းသင္း)
၂ဝ။ကိုညြန္႔
၂၁။ကိုခင္ေမာင္
၂၂။ကိုသိန္းေဖ
၂၃။ကိုေအာင္ဆန္း
၂၄။ကိုႏု
၂၅။မခင္ၾကီး အပါအဝင္ (၂၉)ဦး

(မွတ္ခ်က္။ ေက်ာင္းသားသမဂၢသမိုင္း စာအုပ္အရ ကိုရာရွစ္ဟာ သပိတ္ေမွာက္ေကာင္စီဥကၠ႒ျဖစ္ၿပီး ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းဟာ အတြင္းေရးမႉးျဖစ္တယ္္။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းနဲ႔ ေဒါက္တာသာလွတို႔ရဲ့ ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္းအရ ကိုႏု ဥကၠ႒၊ ကိုရာရွစ္ ဒုဥကၠ႒၊ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း အတြင္းေရးမႉး အျဖစ္ အေရြးခံရတယ္လုိ႔ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ခဲ႕ၾကတယ္)