မီဒီယာ ေခတ္ေျပာင္းခ်ိန္ေရာက္ျပီလား

ထက္အာင္ေက်ာ္  (၃၁-၀၁-၂၀၁၂)

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ ထား၀ယ္ေဒသ စည္းရံုးေရးခရီးစဥ္အေပၚ သတင္းဌာနအသီးသီးရဲ့ သတင္းတင္ျပပုံေတြကုိျကည့္ရင္း နားေထာင္ရင္းနဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀-နွစ္နီးပါးခန့္က က်ေနာ္တုိ့ တင္ျပခဲ့ဖူး တဲ့ ဒီပဲယင္းခရီးစဥ္တင္ျပပုံနဲ့ အေတာ္ကြာျခားသြားပီဆုိတာကုိ သတိထားလုိက္ မိပါတယ္။

 
၂၀၀၃ ေမလ ဒီပဲယင္းခရီးစဥ္တုန္းကဆုိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နဲ့အဖြဲ့ ဘယ္ေန့ ဘယ္ကုိ သြားမယ္။ ဘယ္ေနရာမွ ေဟာေျပာပဲြလုပ္မယ္။ ေဒသခံလူထုအေျခေနက ဘယ္လိုရွိတယ္ စသျဖင့္ ျကုိ သိနုိင္ဖုိ့ တယ္လီဖုန္းကုိဘဲ့အားကိုးပီး တခ်ိန္လုံးဆက္ေနရပါတယ္။ ေနာ္ေ၀း ကေန ျမန္မာနုိင္ငံဆီဖုန္းေခၚရ တာကလဲ ခက္သလားမေမးနဲ့။ ဆယ္ခါေခၚ တခါေလာက္ဘဲ့ ၀င္ပီး ေစ်းကလဲ အင္မတန္ျကီးပါတယ္။

အဲဒီလုိခဲရာခဲဆစ္ေမးထားရတဲ့သတင္းေတြကို ည ၈-နာရီ ၉-နာရီ၀န္းက်င္မွာ က်ေနာ္တုိ့ ျပည္ ပအေျခစုိက္ ေရဒီယုိေတြက ျပန္လြင့္ေတာ့မွ တျပည္လုံးက လူထုက သိခြင့္ရတဲ့အေျခေန မ်ဳီးပါ။ တယ္ လီဖုန္းဆက္လုိ့မရတဲ့ေန့ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ့လဲ ဘာမွကိုလြင့္စရာမရွိေတာ့ သလုိျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။


ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ သတင္းလုိက္ရတာက ဒီပဲယင္းေခတ္ကလုိမဟုတ္ေတာ့။ တယ္လီဖုန္းခ ကုန္စရာမလုိဘဲနဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နဲ့အဖြဲ့ ဘယ္ေန့ ထား၀ယ္ကိုေရာက္မယ္။ ဘယ္ေနရာေတြ ကိုသြားမယ္။ ေဒသခံလူထုက ျကုိဆုိဖုိ့ဘယ္လုိျပင္ဆင္ေနတယ္ ဆုိတဲ့သတင္းေတြ။ အထူူးသျဖင့္ ဓါတ္ပုံ ေတြကို Face book မွာ မီနစ္ပုိင္းအလုိက္  တက္လာေနတာကို ေတြ့ေနရပါတယ္။


နည္းပညာက မီဒီယာကုိ ေခတ္ေျပာင္းေစသလား

ဒီေမးခြန္းက ေမးစရမလုိေလာက္ေအာင္ ရွင္းေနတဲ့ေမးခြန္းျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဘာေျကာင့္လဲ ဆုိရင္ ဒီပဲယင္းေခတ္နဲ့ ဒီေန့ေခတ္ သတင္းတင္ျပပုံကြာတဲ့ အျပင္ ၂၀၀၇-ေရြ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးကာ လနဲ့ ဒီေန့ကာလ ျကားမွာေတာင္ သတင္းတင္ျပပုံေတြ က အေတာ္ကြာျခားသြားလုိ့ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၀၇ ၀န္းက်င္က ျမန္မာနုိင္ငံမွာ အင္တာနက္ဖြင့္ေပးကာစျဖစ္ပီး သတင္းဓါတ္ပုံေတြ အင္တာနက္ေပၚတင္ ရင္ အီလက္ထေရာနစ္ပုဒ္မေတြနဲ့ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အီးေမးလ္ပုိမႈနဲ့ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅-နွစ္စီက်သြားခဲ့တဲ့ မင္းကုိနုိင္ အပါ၀င္ ၈၈-မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္း သားေတြ။ ဘေလာ့ဂါ ေနဘုန္းလတ္လုိ ပုဂုိလ္ေတြကုိျကည့္ရင္ သိသာနုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ အေျခေနက ဒီလုိမဟုတ္ေတာ့။ အီလက္ထေရာနစ္ပုဒ္မနဲ့ ဖမ္းဆီးခံရသူေတြ အပါ၀င္ နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလုံးနီးပါးကို ျပန္လြတ္ေပးထားတဲ့အခ်ိန္။ အင္တာနက္ေတြကို အ ယင္လုိသိပ္မထိမ္းခ်ဳပ္ဘဲ အတုိင္းတာတခုအထိ လြတ္ေပးထားတဲ့အခ်ိန္ဆုိေတာ့ အင္တာနက္သုံးသူ ေတြဟာ ေျကာက္ရြ့ံစရာမလုိဘဲ အမည္ရင္းေတြနဲ့ကုိ Face book ေပၚ ေပၚတင္ တင္ေနျကတာဟာ တ ကယ့္အားရစရာ အေျပာင္းလဲတခုအျဖစ္ က်ေနာ္ျမင္မိပါတယ္။

ဒါက Social media အပုိင္းပါ။ ဂ်ာနယ္ေတြကိုျကည့္မယ္ဆုိရင္လဲ ၂၀၀၃။ ၂၀၀၇ နဲ့ အခု ၂၀၁၂ အျကား လုံး၀ ေျပာင္းလဲသြားတာကို ေတြ့ရပါတယ္။ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းျဖစ္စဥ္တုန္းကဆုိရင္ ဘယ္ ဂ်ာနယ္ကမွ မေရးရဲတဲ့အျပင္ ေရးခြင့္လဲမရွိပါဘူး။ ၂၀၀၇ မွာလဲ အလားတူ ခပ္ဆင္ဆင္ပါဘဲ့။ ထူးထူး ျခားျခား ဂ်ာနယ္ေတြရဲ့အခန္းကန္ဒကုိ က်ေနာ္မေတြ့မိပါဘူး။

ဒါေပမဲ့ အခု ၂၀၁၁ ေနွာင္းပိုင္း နုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြလြတ္ေပးတဲ့သတင္းကေနစ ဂ်ာနယ္ေတြရဲ့အခန္းကန္ဒ အေတာ္အေရးပါလာပီး သူတုိ့ရဲ့ အင္တာနက္ ၀က္ဆုိက္ေပၚမွာ ထူးျခားသတင္းေတြကုိ မီနစ္ပုိင္းအလုိက္ေဖၚျပလာနုိင္တာဟာ ဒီေန ဂ်ာနယ္မီဒီယာေခါတ္ရဲ့ထူးျခားမႈျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္ပမီဒီယာေတြကိုျကည့္မယ္ဆုိရင္လဲ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းေခါတ္ကနဲ့ ဘာမွမဆုိင္ေတာ့။ တယ္ လီဖုန္းအေျခခံ မီဒီယာကေန သတင္းေထာက္ကို္ယ္တုိင္ ကြင္းဆင္းေပးပုိ့တဲ့သတင္းေတြအျဖစ္သုိ့ အ သြင္ေျပာင္းလာနုိင္ခဲ့ပါတယ္။ နည္းပညာပုိင္းေျပာင္းလဲမႈရဲ့ ေနာက္ထပ္ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ DVB, VOA, RFA TV ေတြေပၚလာတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀-နွစ္၀န္းက်င္ ၂၀၀၃- ဒီပဲယင္း ကာလတုန္းက ဘယ္လုိမွမျဖစ္နုိင္ဘူးလုိ့ ထင္ထားတဲ့အရာေတြျဖစ္ပါတယ္။


နုိင္ငံေရးအျမင္။ သေဘာတရားအယူအဆအေျပာင္းအလဲနဲ့ မီဒီယာ

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ ထား၀ယ္ေဒသခရီးစဥ္ သတင္းတင္ျပပုံ အေျပာင္းလဲနဲ့ပါတ္သက္ပီး က်ေနာ္စဥ္းစားေနစဥ္မွာ တုိက္ဆုိင္စြာထြက္ေပၚလာတဲ့သတင္းတပုဒ္ကေတာ့ ျပည္ပက မီဒီယာသမား ေတြပါ ပါ၀င္တဲ့ မီဒီယာ စီမီနာျကီးတခု ရန္ကုန္မွာ က်င္းပေနတယ္ဆုိတဲ့သတင္းပါ။

ဒီ စီမီနာ ဘယ္ ေလာက္အလုပ္ျဖစ္မလဲဆုိပီး ေစာဒကတက္သူေတြရွိေကာင္းရွိေန နုိင္ေပမဲ့ ျပည္ပမီဒီယာနဲ့ ျပည္တြင္း မီဒီယာသမားေတြ။ အစိုးရအရာရွိေတြအပါ၀င္ အားလုံးစားပဲြတခုတည္းထုိင္ပီး မီဒီယာအေျကာင္း ေဆြးေနြးနုိင္တာကုိက မီဒီယာ ေခတ္ အေျပာင္းလဲတခုအျဖစ္ က်ေနာ္က ျမင္ပါတယ္။

"ျပည္ပအားကုိး ပုဆိန္ရုိး အဆုိးျမင္၀ါဒီမ်ားအား ဆန့္က်င္ျက"
"BBC, VOA ရန္တုိက္ေပးေနသည္္။"
"RFA, DVB ေသြးထုိးေနသည္။"
"ခေလာက္ဆံ အေကာက္ျကံ။ ေလလႈိင္းသံ လူသတ္သမား။ နားမေယာင္ေလနဲ့ သတိထား"

ဆုိတဲ့ ေျကြးေျကာ္သံေတြကို ေန့စဥ္ထုတ္ အစိုးရသတင္းစာေနာက္ေက်ာဖုံးကေန ဖယ္ပီးလုိ့ သိပ္မျကာ ေသး ခင္မွာ အဲဒီသတင္းဌာနက ဌာနမႈးေတြကုိယ္တုိင္ ရန္ကုန္က မီဒီယာ စီမီနာမွာ အစိုးရျပန္ျကားေရး အရာရွိေတြနဲဲ့ စကားတခုတည္းထုိင္ပီး ေဆြးေနြးေနတယ္ဆုိတာဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ လပုိင္းေတြအထိ ဘယ္ လုိမွ မျဖစ္နုိင္ဘူးလုိ့ ထင္ထားတဲ့အရာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ လက္ရွိအစိုးရအပါ၀င္ နုိင္ငံေရးနယ္ပယ္အသီးသီးမွာပါ၀င္ပါတ္သက္ေနသူေတြရဲ့ နုိင္ငံ ေရးအျမင္။ သေဘာတရားအျမင္ေတြေျပာင္းလဲလာတာေျကာင့္လုိ့ က်ေနာ္ကျမင္ပါတယ္။ လက္ရွိ အစိုးရကသြားေနတဲ့ လြတ္ေတာ္အခင္းအက်င္းသစ္။ နုိင္ငံေရးပါတီေတြနဲ့ဆက္ဆံမႈပုံစံသစ္။ လူမ်ဳိးစု လက္နက္ကုိင္အဖြဲ့ေတြနဲ့ေဆြးေနြးမႈပုံစံသစ္။ နုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရးပုံစံသစ္ေတြေျပာင္းလာရာကေန Sate Holder ေတြရဲ့ စဥ္းစားပုံေတြ။ Mindset ေတြ။ သေဘာတရားခံယူခ်က္ေတြေျပာင္းလဲလာတယ္ လုိ့ ယူဆမိပါတယ္။

ဆရာျကီး ဒဂုံတာရာရဲ့ စကားလုံးကုိ ငွားသုံးရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ "ရန္သူမရွိ မိတ္ေဆြသာရွိ။ နုိင္ငံ ေရးလုပ္တယ္ဆုိတာ ရန္သူကိုမိတ္ေဆြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ျခင္းျဖစ္တယ္" ဆုိတဲ့ ဒသာနသစ္ကို ျမန္မာနုိင္ ငံသားေတြလက္ခံလာတဲ့သေဘာ။ အျမင္မတူ တုိ့ရန္သူဆုိျပီး နွစ္ ၆၀။ နွစ္ ၄၀။ နွစ္ ၂၀- တုိက္လာတာ ေတြကိုရပ္တန့္ပီး အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နုိ္င္မွ ငါတုိ့တုိင္းျပည္နဲ့လူမ်ဳိး သူမ်ားတုိင္းျပည္ေတြ သူမ်ားနုိင္ငံေတြေနာက္ အမွိလုိက္နုိင္လိမ့္မယ္လုိ့ အျမင္မွန္ရလာတဲ့သေဘာလုိ့ က်ေနာ္က ျမင္မိပါ တယ္။


အေရတြက္မွ အရည္ခ်င္းသုိ့ မီဒီယာသမားေတြကိုယ္တုိင္ေျပာင္းလဲေရး

နည္းပညာအရအေျပာင္းအလဲ။ သေဘာတရားအရ အေျပာင္းလဲေတြပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ မီဒီ ယာ သမားေတြကိုယ္တုိင္အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို့လုိေနပီဆုိတာကို ေဆြးေနြးခ်င္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ေတာ့ ၂၀၀၃ ဒီပဲယင္းေခါတ္ကလုိ တယ္လီဖုန္းဆက္မရလုိ့။ တယ္လီဖုန္းလုိင္းမျကည္လုိ့ "သီးခံပါခင္ ဗ်ား" ဆုိပီး က်ေနာ္တုိ့ ဆက္လက္ ဆင္ေျခေပးေနလုိ့မရေတာ့။ "ဒိီသတင္းနဲ့ပါတ္သက္ပီး အစိုးရတာ ၀န္ရွိသူေတြကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ေပမဲ့ ျပန္လည္ေျဖျကားျခင္းမရွိပါဘူးခင္ဗ်ား" ဆုိပီးလဲ က်ေနာ္တုိ့ ဆက္လက္ ဆင္ေျခေပးမေနသင့္ေတာ့ပါ။

ေနာက္တခါ ၂၀၀၇ ေရြ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးေခါတ္ ကလုိ လုံျခုံေရးအေျကာင္းျပပီး "လုံျခုံေရး အေျခေနအရ ပုံေတြကိုခုိးရုိက္ရလုိ့ တုန္-မႈန္ျခင္း သီးခံပါခင္ဗ်ား" ဆုိပီး က်ေနာ္တုိ့ ဆက္လက္ ဆင္ ေျခေပးေနရင္လဲ ပရိတ္သတ္က လက္ခံမွာမဟုတ္ေတာ့။ အင္တာနက္ေနွးလုိ့ပါလုိ့ အေျကာင္းျပပီး ကုိယ္သတင္းေထာက္ဆီကပုံမရဘဲ့ Face book ေပၚက ပုံေတြခ်ည္းစြတ္တင္ျပသေနတာမ်ဳိးကိုလဲ ပရိ သတ္က လက္ခံမွာမဟုတ္ေတာ့။ က်ေနာ္တုိ့အားလုံး သတင္းေထာက္ပီပီ ကြင္းထဲဆင္းပီး အလုပ္လုပ္ ျက ရပါေတာ့မယ္။

ျပည္တြင္း ျပည္ပ ေ၀းကြာမႈ။ ဆက္သြယ္ေရးအားနဲမႈ။ နည္းပညာအားနဲမႈ။ လုံျခုံေရးစိတ္မခ်ရမႈ စသျဖင့္ စသျဖင့္ အယင္ကရွိခဲ့ဖူးတဲ့ အကန့္အသတ္ေတြကို က်ေနာ္တုိ့ ေက်ာ္ျဖတ္ဖုိ့အခ်ိန္ေရာက္ေနပါ ပီ။ ဒီအတြက္ က်ေနာ္တုိ့ မီဒီယာ သမားေတြအားလုံး အလုပ္က်ဳိးစားရပါလိမ့္မယ္။

တနာရီစာ သတင္းျပည့္ေရး။ နာရီ၀က္စာ သတင္းျပည့္ေရးကို ဦးစားေပးခဲ့တဲ့ ေခတ္က ေန အဲ ဒီတနာရီစာလြင့္တဲ့သတင္းေတြက ပရိတ္သတ္အတြက္ ဘယ္ေလာက္အက်ဳိးရွိနုိင္သလဲ။ လြင့္တဲ့သ တင္းေတြအားလုံး စံခ်ိန-စံညြန္း္မွီရဲ့လား။ သတင္းက်င့္၀တ္နဲ့ညီရဲ့လား။ စသျဖင့္ အေရတြက္ေခတ္က အရည္ခ်င္းေခတ္ကို က်ေနာ္တုိ့ေျပာင္းရပါလိမ့္မယ္။ တက္လွမ္းရပါလိမ့္မယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းနုိင္ငံက လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာေတြလုိမ်ဳီးျဖစ္လာေအာင္ က်ေနာ္တို့ မီဒီယာသမားေတြ ျကုိးစားရပါလိမ့္မယ္။ နုိင္ ငံတကာနဲ့ယွဥ္နုိင္တဲ့သတင္းတင္ျပမႈေတြျဖစ္လာေအာင္ က်ေနာ္တုိ့ က်ဳိးစားရပါလိမ့္မယ္။

ဒါေတြ ဒါေတြဟာ ဒီေန့ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚေနတဲ့ မီဒီယာ ေရစီးေျကာင္းအေပၚ ရႈျမင္ခ်က္ျဖစ္ပါ တယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ့ လက္ရွိတုိးတက္ျဖစ္ထြန္းေနတဲ့ နုိင္ငံေရးလမ္းေျကာင္းကေန ေနာက္ျပန္က် မသြားေအာင္။ လူသုံးမ်ားေနတဲ့စကားလုံအရဆုိရင္ေတာ့ "ေနာက္ျပန္ဆုတ္လုိ့မရေတာ့တဲ့ ခုိင္မာတဲ့ အ ေျပာင္းလဲ" ျဖစ္သြားေအာင္ က်ေနာ္တုိ့အားလုံး ၀ုိင္း၀န္းက်ဳိးပန္းဖုိ့ အခ်ိန္ေရာက္ေနပီျဖစ္ေျကာင္း တင္ ျပလုိက္ရပါတယ္။