ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ (အပိုင္း-၃)

ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ (အပိုင္း-၃)

အျပိဳင္အဆိုင္ အဆိုျပဳခ်က္မ်ား (competing claims)

Spratlys ကၽြန္းစုမွာ အနည္းဆံုး (၁၉၀) barren islets ေတြ ရွိျပီး၊ အက်ယ္အ၀န္းအားျဖင့္ ခန္႕မွန္း 150,000 square mile ရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ကၽြန္းေတြဟာ ရံဖန္ရံခါမွာ ပင္လယ္ေရေအာက္မွာ နစ္ျမွဳပ္ေနတာေၾကာင့္ အက်ယ္အ၀န္းတိုင္းတာခ်က္ေတြမွာ ကြဲလြဲမွဳေတြလဲ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ Spratlys ကၽြန္းစုတည္ရွိရာေနရာဟာ ဗီယက္နမ္ကမ္းရိုးတန္းနဲ႕ မိုင္ (၃၀၀) အကြာမွာ ရွိျပီး၊ ဟိုင္နန္ကၽြန္းနဲ႕ မိုင္ (၆၀၀) အကြာမွာ ရွိပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ရဲ႕ Palawan ကၽြန္းနဲ႕ မိုင္ (၅၀-၉၀) အကြာမွာ ရွိျပီး၊ မေလးရွား state of Sabah နဲ႕ မိုင္ (၁၆၀) အကြာမွာ ရွိပါတယ္။ ဒီေဒသနဲ႕ပတ္သက္ျပီး စနစ္တက် တိုင္းတာသတ္မွတ္မွဳေတြမရွိပဲ navigation charts ေတြေပၚမွာ "Dangerous Ground" အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရပါတယ္။

တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံ၊ ထိုင္၀မ္နဲ႕ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံတို႕က ေဒသတခုလံုးကို ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အဆုိျပဳ ထားၾကျပီး၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွားနဲ႕ ဘရူးႏိုင္း ႏိုင္ငံတို႕ကေတာ့ တစိတ္တပိုင္း ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အဆိုျပဳထားၾကပါတယ္။ ဘရူးႏိုင္ကလြဲရင္ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြက သူတို႕အဆိုျပဳခ်က္ကို သက္ေသျပႏိုင္မယ့္ islets ေတြကို သိမ္းပိုက္ထားႏိုင္ၾကပါတယ္။

(ပံု-၅။ အျပိဳင္အဆိုင္အျငင္းပြားမွဳမ်ား ျပ ေျမပံု။ Source: Joe Burgess,"Territorial Claims

in the South China Sea," New York Times, May 31, 2012)

အၾကီးဆံုးကၽြန္းျဖစ္တဲ့ Thitu ကၽြန္းကို ဖိလစ္ပိုင္က သိမ္းယူထားျပီး၊ (၀.၅) square miles ရွိပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ အၾကီးဆံုးကၽြန္းျဖစ္တဲ့ Itu Aba ကိုေတာ့ ထိုင္၀မ္က သိမ္းယူထားျပီး 0.15 square miles ရွိပါတယ္။ က်န္တဲ့ကၽြန္းေတြကေတာ့ အၾကီးဆံုးကၽြန္းကေတာင္ 0.1 square miles ပဲ က်ယ္၀န္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံခ်င္းဆီရဲ႕ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မွဳအဆိုျပဳခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမယ္။

(၁) ဘရူႏိုင္း

ဘရူႏိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ေရပိုင္နက္အဆိုျပဳခ်က္က continental shelf တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ကမ္းရိုးတန္းကို တိုးခ်ဲ႕ျပီး အဆိုျပဳထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက တရုတ္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္၀မ္၊ ဗီယက္နမ္တို႕ရဲ႕ အဆိုျပဳထားတဲ့ ေရပိုင္နက္နဲ႕ overlap ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘရူႏိုင္းရဲ႕ ေရပိုင္နက္အဆိုျပဳခ်က္က (၁၉၅၄) ခုႏွစ္မွာ ျဗိတိန္အစိုးရက သတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ 100-fathom line မွာ အဆံုးသတ္မွဳကေန ေက်ာ္လြန္ျပီး Rifleman Bank အထိ တိုးခ်ဲ႕ အဆိုျပဳထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘရူႏိုင္းအဆိုျပဳခ်က္က UN Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ continental shelf ဆိုင္ရာ Articles 76 နဲ႕ 77 ကို အေျချပဳထားပါတယ္။ သူ႕ေတာင္းဆိုခ်က္မွာ Louisa Reef (မေလးရွားအဆိုျပဳထားေသာ ေနရာ) နဲ႕ Rifleman Bank တို႕ပါ၀င္ပါတယ္။

(၂) တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံ

တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ သမိုင္းေနာက္ခံ အေျခအေနေတြကို အေျချပဳထားပါတယ္။ ဟန္မင္းဆက္လက္ထက္ (206 B.C. to 220 A.D.) ကတည္းက ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ကို တရုတ္ငါးဖမ္းသမားေတြက အသံုးျပဳခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုထားပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး တရား၀င္နယ္ေျမပိုင္နက္ အဆိုျပဳခ်က္က (၁၈၈၇)ခုႏွစ္မွာ ျပင္သစ္နဲ႕ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ treaty နဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ Tonkin ပင္လယ္ေကြ႕နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး နယ္ေျမခြဲေ၀ေရး အခ်က္အလက္ေတြ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံက ဒီ treaty အရ Tonkin Gulf ပင္လယ္ေကြ႕အပါအ၀င္ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းက ကၽြန္းစုေတြ ကိုပါ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း အဆိုျပဳပါတယ္။

(၁၉၄၇)ခုႏွစ္မွာ တရုတ္အစိုးရျပည္ထဲေရးဌာနက ထုတ္တဲ့ ေျမပံုထဲမွာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ထဲက ကၽြန္းေတြကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားတဲ့ လိုင္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီေျမပံုနဲ႕ပတ္သက္လို႕ တရား၀င္ေၾကျငာခ်က္ေတြ မျပဳလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ တရုတ္နဲ႕ ထိုင္၀မ္တို႕က ဒီေျမပံုေပၚမွာ အေျချပဳျပီး ေရေျမပိုင္နက္ အဆိုျပဳခ်က္ကို ျပုလုပ္ေနၾကပါတယ္။ အဲဒီေျမပံုမွာ eleven dotted lines ေတြ ပါ၀င္ျပီး၊ ဒီလိုင္းေတြထဲက ကၽြန္းေတြအားလံုးက တရုတ္ပိုင္နက္ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ nine dotted lines အျဖစ္ ျပန္ျပီးျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။

(၁၉၅၈) ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံက "Declaration of Territorial Sea" ကို ထုတ္ျပန္ေၾကျငာပါတယ္။ အဲဒီမွာ တရုတ္ရဲ႕ territorial sea ကို ေရမိုင္ (၁၂) မိုင္ထပ္ခ်ဲ႕ထားျပီး၊ Spratly (Nansha) Islands, Taiwan, the Paracels, Macclesfield Bank, and the Pescadores တို႕ကို တရုတ္ပိုင္နက္အျဖစ္ ေၾကျငာထားပါတယ္။ (၁၉၉၂) ခႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ "Law on the Territorial Waters and their Contiguous Areas" မွာ ေရမိုင္ (၂၄) မိုင္ရွိတဲ့ Contiguous Zones ကို ထပ္မံျဖည့္စြက္ျပီး၊ (၁၉၅၈) ခုႏွစ္ ေၾကျငာခ်က္ကို အတည္ျပဳ ထားပါတယ္။ ထိုင္၀မ္အေရွ႕ဘက္က Senkaku islands ေတြကိုလဲ ထပ္မံထည့္သြင္းထားပါတယ္။ ဒီလို အဆိုျပဳခ်က္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး လိုအပ္လာရင္ စစ္အင္အားသံုးဖို႕ကိုလဲ ဥပေဒအရ ခြင့္ျပဳထားပါတယ္။

(၁၉၇၄) ခုႏွစ္မွာ ဗီယက္နမ္ေတြဆီကေန Paracel Islands ကို တရုတ္ေရတပ္က သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံကParacel Islands ေတြကို Xisha Islands လို႕ေခၚတြင္ျပီး (၁၉၈၈) ခုႏွစ္မွာ Hainan Island province ထဲမွာ ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ Spratlys က ကၽြန္းေတြကို တရုတ္ရဲ႕ ပထမဦးဆံုး သိမ္းပိုက္မွဳက (၁၉၈၈) မွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၈၈) မွာ Spratlys ထဲက reefs ေတြကို သိမ္းယူျပီး၊ Fiery Cross Reef မွာ စစ္အေျခစိုက္စခန္း တည္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ တျခား reefs ေတြကိုလဲ ထပ္မံသိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၉၅) အေစာပိုင္းမွာေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္က သူ႕ေရပိုင္နက္အျဖစ္ ေၾကျငာထားတဲ့ Mischief Reef မွာ "fisherman's structures" တည္ေဆာက္မွဳနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဖိလစ္ပိုင္နဲ႕ တရုတ္အၾကားမွာ တင္းမာမွဳေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

(၃) မေလးရွား

မေလးရွားရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ continental shelf ေပၚမွာ အေျချပဳထားျပီး၊ Spratly ရဲ႕ အေရွ႕ပိုင္း၊ ေတာင္ပိုင္းကၽြန္းစုေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီအဆိုျပဳခ်က္က တရုတ္၊ ထိုင္၀မ္၊ ဗီယက္နမ္တို႕ရဲ႕ အဆိုျပဳထားတဲ့ေနရာေတြနဲ႕ ထပ္တူျဖစ္ေနျပီး၊ ဖိလစ္ပိုင္က အဆိုျပဳထားတဲ့ reefs ေတြနဲ႕လဲ ထိစပ္ေနပါတယ္။ (၁၉၇၉) ခုႏွစ္မွာ တရား၀င္ေျမပံုထုတ္ျပန္ျပီး၊ အဆိုျပဳခ်က္ကို စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ (၁၉၈၃) ခုႏွစ္မွာ အေျခခ်စစ္စခန္းတခုကို Swallow Reef မွာ တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး၊ (၁၉၉၁) ခုႏွစ္မွာေတာ့ airstrip တခုကိုပါ ထပ္မံအင္အားျဖည့္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္းေပၚမွာ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားစင္တာတခုကိုပါ ထပ္မံတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ Mariveles နဲ႕ Ardasier Reefs ေတြကိုလဲ (၁၉၈၆) ခုႏွစ္မွာ သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။

(၄) ဖိလစ္ပိုင္

ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႕ နီးစပ္တဲ့ Kalayaan Islands ေတြကို ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း အဆိုျပဳခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ မနီလာက တာ၀န္ရွိသူမ်ားက Kalayaans ကၽြန္းေတြဟာ Spratlys နဲ႕ သီးျခားျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအဆိုျပဳခ်က္ေတြက တရုတ္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္၀မ္နဲ႕ ဗီယက္နမ္တို႕ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ေတြနဲ႕ overlap ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္တပ္ေတြက ကၽြန္းအခ်ိဳ႕ကို (၁၉၆၈) ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၇၁) ခုႏွစ္မွာေတာ့ Kalayaan Islands ကၽြန္းေတြလို႕ အမည္သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၇၈) ခုႏွစ္မွာ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႕ ဖိလစ္ပိုင္နယ္ေျမပိုင္နက္ျဖစ္လာျပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးနဲ႕ စီးပြားေရးအေျခအေန တည္တံ့ေရးအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ ကၽြန္းေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းအဆိုျပဳခ်က္ေတြဟာ လက္ရွိေခတ္နဲ႕ မကိုက္ညီေတာ့ေၾကာင္း ဖိလစ္ပိုင္က ေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေရွးေခတ္သမိုင္းေၾကာင္းအေျချပဳ အဆိုျပဳခ်က္ေတြအရၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွားနဲ႕ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတို႕မွာလဲ ေရွးေခတ္အခါက တရုတ္ငါးဖမ္းသမားေတြက ဒီကၽြန္းေတြအားလံုးကို ယာယီစခန္းခ်တဲ့ ေနရာေတြအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။

(၅) ထိုင္၀မ္

ထိုင္၀မ္ကေတာ့ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းက U-shaped line အတြင္းမွာရွိတဲ့ Spratly Islands အပါအ၀င္ ကၽြန္းအားလံုးကို သူ႕ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္နယ္ေျမအျဖစ္ အဆိုျပဳထားပါတယ္။ ဒီကၽြန္းေတြအားလံုးကို Itu Aba (Taiping) ကၽြန္းကေန ထိန္းခ်ဳပ္မယ္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။ Itu Aba ကၽြန္းေပၚမွာ မရင္းစစ္သည္ (၁၀၀) ေက်ာ္ စခန္းခ်တပ္စြဲထားျပီး၊ ေရဒါ စခန္း၊ မိုးေလ၀သဌာနနဲ႕ power plant တခုပါရွိပါတယ္။ ကၽြန္းေပၚမွာ ဆက္သြယ္ေရးဌာနတခုကို ထပ္မံတည္ေဆာက္ေနျပီး airstrip တခုကိုပါ ထပ္ျဖည့္မယ့္ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္။

(၆) ဗီယက္နမ္

ဗီယက္နမ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကေတာ့ ျပင္သစ္ဆီကေန လြတ္လပ္ေရးရယူျပီးကတည္းက Spratlys နဲ႕ Paracels ကၽြန္းစုေတြရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မွဳကိုပါ ရရွိျပီးျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆေပၚမွာ အေျခခံထားပါတယ္။ ျပင္သစ္က Spratly ကၽြန္းစုကို (၁၉၂၉) ခုႏွစ္ကတည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ခံနယ္ေျမအျဖစ္

ေၾကျငာခဲ့ျပီး၊ (၁၉၃၀) ခုႏွစ္မွာ သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၃၃) ခုႏွစ္မွာ Spratly ကၽြန္းစုထဲက ကၽြန္းကိုးကၽြန္းကို တရား၀င္သိမ္းယူျပီးေၾကာင္း ျပင္သစ္က ေၾကျငာပါတယ္။ (၁၉၅၁) ခုႏွစ္မွာ Spratly Islands ကိုပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ဗီယက္နမ္က ေၾကျငာခဲ့ျပီး၊ (၁၉၅၆) ခုႏွစ္မွာ ေတာင္ဗီယက္နမ္က ထပ္မံအတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၆၁) ခုႏွစ္မွာ ေတာင္ဗီယက္နမ္က ကၽြန္းေတြကို ဗီယက္နမ္နယ္ေျမပိုင္နက္အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ဒါဟာ ေတာင္ဗီယက္နမ္ရဲ႕ ေၾကာျငာခ်က္သာျဖစ္ျပီး၊ ေျမာက္ဗီယက္နမ္ကေတာ့ (၁၉၅၆) ခုႏွစ္ကေန (၁၉၇၅) ခုႏွစ္ ကာလအတြင္းမွာ တရုတ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ကို လက္ခံခဲ့ေၾကာင္း ဆိုထားပါတယ္။ ေျမာက္ဗီယက္နမ္က ထုတ္ေ၀တဲ့ ေျမပံုေတြနဲ႕ ေက်ာင္းသံုးသင္ခန္းစာေတြမွာ တရုတ္ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္အတိုင္း ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္က ကၽြန္းေတြကို တရုတ္က ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ထည့္သြင္းတာတယ္လို႕ တရုတ္ႏိုင္ငံက ေၾကျငာထားပါတယ္။

(၇) အင္ဒိုနီးရွား

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက UNCLOS က ခြင့္ျပဳထားတဲ့ 200‐mile EEZ ကို အဆိုမျပဳထားပါဘူး။ သို႕ေပမယ့္ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းမွာ တရုတ္နဲ႕ ထိုင္၀မ္တို႕က အဆိုျပဳထားတဲ့ ေရပိုင္နက္ေတြက အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ EEZ နဲ႕continental shelf ေတြထဲအထိ ေရာက္ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ Natuna gas field ပါ ပါ၀င္ေနတာေၾကာင့္ အင္ဒိုနီးရွားက ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမွုထဲမွာ အဆိုျပဳခ်က္မလုပ္ပဲ ပါ၀င္လာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုအျပိဳင္အဆိုင္ အဆိုျပဳခ်က္ေတြနဲ႕အတူ အဆိုျပဳခ်က္ေတြ ခိုင္မာေစဖို႕အတြက္ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕မွဳေတြ၊ သိမ္းပိုက္ထားတဲ့ ကၽြန္းေတြေပၚမွာ infrastructure တည္ေဆာက္မွဳေတြကလဲ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕မွဳ (အထူးသျဖင့္ ေရတပ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕မွဳ) ကလဲ တစထက္တစ ၾကီးထြားလာပါတယ္။  ဗီယက္နမ္က Ho Chi Mihn Trail ႏွစ္ငါးဆယ္ျပည့္ႏွစ္ပတ္လည္ အခမ္းအနားမွာ ရုရွားက၀ယ္ယူထားတဲ့ စစ္သေဘၤာေတြကို ထည့္သြင္းျပသထားျပီး၊ Spratlys ကို ကာကြယ္ေနတဲ့ ေရတပ္သားရဲ႕ ပိုစတာကို ခ်ိတ္ဆြဲျပသခဲ့ပါတယ္။ ရုရွားကေန Gepard class frigates ေတြ ထပ္မံ၀ယ္ယူျပီး ေရတပ္အင္အားကို ထပ္မံျဖည့္တင္းထားပါတယ္။

မေလးရွားႏိုင္ငံကလဲ Scorpene Class submarines ေတြ ထပ္မံ၀ယ္ယူျပီး ေရတပ္အင္အားျဖည့္တင္းထားသလို၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံကလဲ ေတာင္ကိုးရီးယားကေန Chanbogo Class submarines ေတြနဲ႕ ရုရွားထုတ္ Kilo Class submarines ေတြကို ထပ္မံ၀ယ္ယူျပီး အင္အားျဖည့္တင္းထားပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ေရတပ္ကေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႕ ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ Mutual defence Treaty ကို အားျပဳထားျပီး၊ စစ္ေရးပူးတြဲေလ့က်င့္ခန္းေတြကို ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းမွာ အေမရိကန္ ေရတပ္နဲ႕အတူ  ျပဳလုပ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ေရပိုင္နက္အျငင္းပြားမွဳျပႆနာေတြေၾကာင့္ မဟာဗ်ဴဟာအက်ိဳးဆက္ (Strategic implications) မ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ခင္မမမ်ိဳး (၃၀၊ ၉၊ ၂၀၁၂)