အစိုးရ တင္သြင္း ထားသည့္ တျပည္လံုး အပစ္ရပ္ေရး စာခ်ဳပ္ (မူၾကမ္း)

အစိုးရမွ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔မ်ား ထံသို႔ ေပးပို႔ ထားသည့္ "တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာ ပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာ တူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ (မူၾကမ္း) အား စာသားျဖင့္ ျပန္လည္ ႐ိုက္ႏွိပ္ကာ တင္ျပ ေပးထား ပါသည္။

 ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္း မ်ားအၾကား
တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္း အတာျဖင့္ပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္မွဳရပ္စဲေရးသေဘာ တူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္

ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္း မ်ားအၾကား ခ်ဳပ္ဆိုသည့္ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္း အတာျဖင့္ ပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္မွဳ ရပ္စဲေရး၊ သေဘာ တူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္သည္၊ ယခင္ ခ်ဳပ္ဆို ခဲ့ေသာ တည္ဆဲ ဥပေဒႏွင့္ မဆန္႔ က်င္သည့္ သေဘာ တူညီခ်က္ မ်ားအား အသိအမွတ္ ျပဳျခင္း၊ ပိုမို ခိုင္မာ ေစျခင္းႏွင့္ ထပ္ဆင့္ အတည္ ျပဳျခင္း ျဖစ္ၿပီး အားလံုး ပါ၀င္ေသာ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြး မွဳမွ တဆင့္ တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲသည့္ ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးတည္ ပါသည္။

နိဒါန္း

ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညြတ္မွဳ မျပိဳကြဲေရး၊ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာ တည္တံ့ ခိုင္ျမဲေရး ဟူေသာ ဦးတည္ခ်က္ မ်ားကို အစဥ္တစိုက္ စြဲျမဲစြာ ခံယူ ေစာင့္ထိန္း သြားၾကရန္ ဂတိျပဳလွ်က္၊

ႏိုင္ငံေတာ္၌ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ ျခင္းႏွင့္၊ ညီမွ်ျခင္း တည္းဟူေသာ ေလာကပါလ တရားမ်ား၊ ထြန္းကား ေစလ်ွက္ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူ အမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္း သာယာ ၀ေျပာေရးကို တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲေအာင္ စဥ္ဆက္ မျပတ္ ေဆာင္ရြက္ ထိန္းသိမ္း သြားၾကရန္ ဆႏၵ ျပဳလွ်က္၊

ႏိုင္ငံေတာ္ အတြင္း လူမ်ဳိးေရး တန္းတူမွဳျဖင့္ စစ္မွန္ေသာ မ်ိဳးခ်စ္ စိတ္ဓါတ္ ျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓါတ္ကို ခိုင္ၿမဲစြာ ေမြးျမဴလွ်က္၊ ထာ၀စဥ္ စည္းလံုး ညီညြတ္စြာ အတူတကြ လက္တြဲ ေနထိုင္ သြားၾက မည္ဟု ခိုင္မာစြာ ဆံုးျဖတ္လွ်က္၊

လက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနေသာ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပက ၡမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ မွဳမ်ား အဆံုးသတ္ ႏိုင္ေရး အတြက္ တည္ဆဲ ဥပေဒ မ်ားႏွင့္ မဆန္႔က်င္ဘဲ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲျခင္း မွတဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္း၍ အျပဳသေဘာ ေဆာင္ေသာ နည္းလမ္း မ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ သြားၾက မည္ဟု ယံုၾကည္လွ်က္၊

ျပည္ေထာင္စု အတြင္း မွီတင္း ေနထိုင္ ၾကေသာ ႏိုင္ငံသား အားလံုးကို ထိခိုက္ နစ္နာျခင္းမ်ား၊ လံုၿခဳံမွဳ ကင္းမဲ့ ျခင္းမ်ားႏွင့္ စိုးရိမ္ ထိတ္လန္႔ ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚ ခံစား ေစခဲ့သည့္ လက္နက္ကိုင္ လမ္းစဥ္ကို စြန္႔လႊတ္ ရန္ႏွင့္ အတိတ္ ျဖစ္ရပ္ မ်ားအေပၚ တဦးႏွင့္ တဦး အျပစ္ မတင္ဘဲ နားလည္ မွဳျဖင့္ ယံုၾကည္မွဳ တည္ေဆာက္ကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေျဖမ်ားကို ရွာေဖြရန္ သက္ဆိုင္ သူမ်ား အားလံုး ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားကို ေဖၚေဆာင္ သြားၾကရန္ ဆႏၵျပဳလွ်က္၊

ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိ ရန္ႏွင့္ စုစည္း ညီညြတ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုကို အေျခခံ၍ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္း မွဳမွသည္ ဖြ႔ံၿဖိဳး တိုးတက္ေသာ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္အား တည္ေဆာက္ သြားၾကရန္ ေရွးရွဳလ်ွက္၊

တိုင္းရင္းသား အားလံုး အျပန္ အလွန္ ေလးစား ယံုၾကည္ မွဳႏွင့္ အတူ ဂုဏ္သိကၡာ ရွိေသာ ျပည္ေထာင္ စုႀကီး တခု ျဖစ္ေပၚ လာေစရန္ ပင္လံု စိတ္ဓါတ္ကို အေျခခံေသာ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓါတ္ျဖင့္ စုေပါင္း တည္ေဆာက္ သြားၾက မည္ဟု ယံုၾကည္လ်ွက္၊

ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသား မ်ား၏ မတူ ကြဲျပားေသာ ၀ိေသသ လကၡဏာမ်ား လူတဦး တေယာက္ခ်င္း စီ၏ ဂုဏ္သိကၡာ မ်ားကို တန္ဘိုးထား အသိအမွတ္ ျပဳ၍ တိုင္းရင္းသား အားလံုး၏ သမိုင္း အစဥ္အလာ၊ ယဥ္ေက်းမွဳ၊ ဘာသာ စကား၊ စာေပႏွင့္ ၀ိေသသ လကၡဏာ မ်ားကို ေဖၚေဆာင္ ႏိုင္သည့္ အမ်ဳိးသားေရး ၀ိေသသ လကၡဏာကို  ႀကိဳးစား အေကာင္ အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ သြားၾက မည္ဟု ဆံုးျဖတ္ ၾကလွ်က္၊

ကြ်ႏု္ပ္တို႔ အားလံုး လိုလား ေတာင့္တလွ်က္ ရွိေသာ ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိရန္ အတြက္ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ပါ အခ်က္မ်ား အားလံုးကို မျဖစ္မေန အေကာင္ အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ သြားရန္ သႏၷိဌာန္ ျပဳလွ်က္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ အားလံုးက လက္ခံ ယံုၾကည္ ၾက၍ ေအာက္တြင္ ေဖၚျပ ထားခ်က္ မ်ားအတိုင္း သေဘာ တူညီ ၾကပါသည္။

အခန္း (၁)

ဦးတည္ခ်က္ႏွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား 

၁။ ေအာက္ပါအတိုင္း ခ်မွတ္သည္-

(က) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲျခင္းကို ျခြင္းခ်က္ မရွိ လက္ခံ ေဆာင္ရြက္ၿပီး ႏွစ္ဖက္ သေဘာ တူညီ ထားသည့္ ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ႏွင့္အညီ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္ရန္။

(ခ) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္မွဳ မ်ားႏွင့္ သတ္မွတ္ ထားသည့္ က်င့္၀တ္ စည္းကမ္း မ်ားအား လိုက္နာမွဳ အေပၚ ေစာင့္ၾကည့္ စစ္ေဆး ျခင္းႏွင့္ ျဖစ္ေပၚ လာသည့္ ျပသနာ မ်ားကို ေျဖရွင္း ေပးရန္ အတြက္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီကို ဖြဲ႔စည္းရန္။

(ဂ) အပစ္ရပ္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္း ၀င္မ်ား၊  သတ္မွတ္ နယ္ေျမ ျပင္ပတြင္ လက္နက္ ကိုင္ေဆာင္ျခင္း မျပဳဘဲ သြားလာခြင့္ အတြက္ အာမခံခ်က္ ေပးရန္။

အခန္း(၂)

ႏိုင္ငံေတာ္၏ တာ၀န္မ်ား

၂။ ေအာက္ပါ အတိုင္း လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာ တူညီသည္ -

(က) ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ေနသည့္ တပ္မေတာ္၏ ကြပ္ကဲမွဳ ေအာက္ရွိ  တပ္ဖြဲ႔မ်ား အတြက္ လိုအပ္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ ေထာက္ပ့ံ ေရးႏွင့္ တပ္လဲလွယ္ေရး တို႔မွ အပ အျခား စစ္ဆင္ေရး လွဳပ္ရွား မွဳမ်ား မျပဳ လုပ္ရန္။

(ခ) ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ နယ္ေျမ လံုၿခဳံေရး လိုအပ္ခ်က္ အရ မဟုတ္သည့္ တိုက္ခိုက္ေရး တပ္အင္အား တိုးခ်ဲ႔ ျဖည့္တင္း ျခင္းမ်ား အပါအ၀င္ စစ္သံုး လက္နက္ ခဲယမ္း မီးေက်ာက္ ဆိုင္ရာ ေရႊ႔ေျပာင္းမွဳ ျပဳျခင္း တို႔ကို မျပဳ လုပ္ရန္ႏွင့္ လိုအပ္ ပါက သက္ဆိုင္ရာ ကန္႔သတ္ နယ္ေျမ ေဒသ အတြင္း ႀကိဳတင္ ညွိႏွဳိင္း သေဘာ တူညီ ခ်က္ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ ေစရန္။

(ဂ) အပစ္ရပ္ နယ္ေျမ အတြင္း တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔က တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ရန္။

(ဃ) အပစ္ရပ္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္း မ်ား၏ သက္သာ ေခ်ာင္ခ်ိေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳ ကိစၥရပ္ မ်ားကို ကူညီ ျဖည့္ဆည္း သြားမည္။

(င) တပ္မေတာ္ ကြပ္ကဲမွဳ ေအာက္ရွိ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ မ်ားသည္ အပစ္ရပ္ နယ္ေျမ မ်ားသို႔ သြားလာရန္ လိုအပ္ လာပါက အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူ၍ သြားလာရန္။

(စ) ႏိုင္ငံေတာ္ အတြင္းရွိ လူလုပ္ႏွင့္ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ မ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္း ေနရပ္ ေရႊ႔ေျပာင္း ေနထိုင္ သူမ်ား (IDP) မ်ား အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ ၀တၱရား ရွိသည္ႏွင့္ အညီ ၄င္းတို႔အား အကာ အကြယ္ ေပးရန္ႏွင့္ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားသည့္ ကူညီ ပံ့ပိုးမွဳမ်ား ေထာက္ပံ့ ေပးရန္။

အခန္း(၃)

အပစ္ရပ္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း မ်ား၏ တာ၀န္မ်ား

၃။ ေအာက္ပါ အတိုင္း လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာ တူသည္ -

(က) တပ္စခန္း အသစ္မ်ား တည္ေဆာက္ျခင္း၊ တပ္ဖြဲ႔၀င္ သစ္မ်ား စုေဆာင္းျခင္း၊ လက္နက္ ခဲယမ္း မီးေက်ာက္မ်ား ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ေရာင္း၀ယ္ျခင္း၊ လႊဲေျပာင္း ျခင္းႏွင့္ စုေဆာင္းျခင္း တို႔အား မျပဳ လုပ္ရန္။

(ခ) လက္မွတ္ ေရးထိုးစဥ္ ကာလရွိ တပ္အင္အားႏွင့္ လက္နက္ ခဲယမ္း ဖြဲ႔စည္းပံု တို႔ကို အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီသို႔ ေပးပို႔ရန္။

(ဂ) ဥပေဒ တရပ္ရပ္ကို ခ်ဳိးေဖါက္သည့္ ျပစ္မွဳ က်ဴးလြန္ သူကို တည္ဆဲ ဥပေဒ ႏွင့္အညီသာ တရား စြဲဆို အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ ရန္ႏွင့္ ဥပေဒမဲ့ လုပ္ေဆာင္မွဳ မျပဳ လုပ္ရန္။

(ဃ) ျပည္သူ လူထုကို ၀န္ထုပ္ ၀န္ပိုး ျဖစ္ေစ ႏိုင္သည့္ ေငြေၾကးႏွင့္ ၀န္ေဆာင္ မွဳမ်ား ေတာင္းဆိုမွဳ မျပဳလုပ္ရန္။

(င) အပစ္ရပ္ နယ္ေျမ အတြင္း နယ္ဖက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကိစၥရပ္ မ်ားတြင္ ဥပေဒ ႏွင့္အညီ ပါ၀င္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္။

(စ) တပ္ေနရာ ခ်ထားရန္၊ သေဘာ တူညီေသာ ေနရာ မ်ားမွ အပ လက္နက္ျဖင့္ လွဳပ္ရွား သြားလာမွဳ မျပဳ လုပ္ရန္။

(ဆ) အပစ္ရပ္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔၀င္ မ်ားသည္ လက္နက္ ကိုင္ေဆာင္ျခင္း မျပဳဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခဳံေရး အတြက္ ကန္႔သတ္ ထားေသာ ေနရာ မွအပ လြတ္လပ္စြာ သြားလာ ခြင့္ကို အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူ၍ သြားလာရန္။

(ဇ) ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခဳံေရး တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ေနေသာ တပ္မေတာ္ ကြပ္ကဲမွဳ ေအာက္ရွိ တပ္စခန္း မ်ားႏွင့္ တပ္ဖြဲ႔၀င္ မ်ားအား မည္သည့္ အေၾကာင္း ျပခ်က္ ႏွင့္မွ် တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ေႏွာင့္ယွက္ ပစ္ခတ္ျခင္း၊ မိုင္းေထာင္ျခင္း မျပဳ လုပ္ရန္။

(စ်) လူလုပ္ႏွင့္ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ မ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္း ေနရပ္ ေရႊ႔ေျပာင္း ေနထိုင္ ၾကသူမ်ား (IDP) မ်ားႏွင့္ စပ္လွဥ္း၍ ႏိုင္ငံ တကာႏွင့္ ျပည္တြင္း အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ ရာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ တည္ဆဲ ဥပေဒမ်ား ႏိုင္ငံ ေတာ္၏ မူ၀ါဒ မ်ားႏွင့္ အညီသာ ေဆာင္ရြက္ ရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ IDP မ်ားအား အကာအကြယ္ ေပးျခင္းႏွင့္ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားသည့္ ကူညီ ပံ့ပိုးမွဳမ်ား ေထာက္ပံ့ ေပးျခင္း တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ ေပးရာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္ရန္။

အခန္း(၄)

ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ အပစ္ရပ္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းတို႔ ႏွစ္ဖက္ လိုက္နာ ရမည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား

၄။ ေအာက္ပါ အတိုင္း လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာ တူသည္-

(က) ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီညြတ္မွဳ မၿပိဳ ကြဲေရး၊ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္ကို လိုက္နာရန္။

(ခ) အပစ္ရပ္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္း မ်ား၏ နယ္ေျမ သတ္မွတ္ ျခင္းအား ညွိႏွဳိင္း ေဆာင္ရြက္ရန္။

(ဂ) အပစ္ရပ္ နယ္ေျမ အတြင္းရွိ ျပည္သူ လူထု၏ လူမွဳဘ၀ လံုၿခဳံေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး တို႔အတြက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္။

(ဃ) ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ  ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ျပဌာန္းခ်က္ မ်ားကို ေလးစား လိုက္နာရန္။

(င) အပစ္ရပ္ နယ္ေျမ အတြင္းရွိ ျပည္သူမ်ားအား၊ အဓမၼ ေနရပ္ စြန္႔ခြာ ေျပာင္းေရႊ႔ျခင္း မျပဳလုပ္ရန္။

(စ) ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္း စဥ္အား ထိခိုက္ ေစမည့္ အျပဳအမူ ၊ အေျပာအဆို၊ သတင္း ၿဖန္႔ခ်ီမွဳ အလားတူ သက္ေရာက္မွဳ ရွိေသာ အျခား မည္သည့္ ေဆာင္ရြက္မွဳ ကိုမွ ျပည္တြင္း တြင္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္ပ တြင္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ မျပဳ လုပ္ရန္။

 (ဆ) အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲျခင္း သေဘာ တူညီခ်က္ မ်ားကို လက္ေအာက္ရွိ တပ္ဖြဲ႔၀င္ မ်ားႏွင့္ အမ်ား ျပည္သူ သိရွိ ႏိုင္ေရး ထုတ္ျပန္ ေၾကညာရန္။

(ဇ) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီ၏ လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားတြင္ ပူးေပါင္း ကူညီ ေဆာင္ရြက္ရန္။

 (စ်) ႏွစ္ဖက္ တိုက္ရိုက္ ထိေတြ႔ ရင္ဆိုင္မွဳ ရွိေသာ ေနရာမ်ား၊ နီးကပ္စြာ ရွိေသာ ေနရာမ်ား တို႔တြင္ တိုက္ခိုက္မွဳ မရွိ ေစေရး၊ ေရဒီယို ဆက္သြယ္မွဳ အပါအ၀င္ အျခားေသာ ဆက္သြယ္မွဳ နည္းလမ္း မ်ားျဖင့္ ခ်က္ခ်င္း ေဆာင္ရြက္ရန္။

(ည) အပစ္ရပ္ နယ္ေျမ အတြင္း နယ္ဖက္ ၀န္ထမ္းမ်ား၊ ျပည္သူ မ်ား၏ လြတ္လပ္စြာ သြားလာ ျခင္းႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ ျခင္းကို အကူအညီ ေပးရန္။

(ဋ) ဘာသာေရး အေဆာက္အဦး စာသင္ေက်ာင္း၊ ေဆးရံုႏွင့္ ေဆးခန္း မ်ားတြင္ ေခတၲ ၀င္ေရာက္ နားေနျခင္း မွအပ စစ္ေရး ဆိုင္ရာ တပ္စခန္း ခ်ျခင္း မျပဳ လုပ္ရန္။

(ဌ) ႏွစ္ဖက္ တပ္မ်ားသည္ ခင္းက်င္း ထားေသာ မိုင္းမ်ားကို ရွင္းလင္း ရန္ႏွင့္ မိုင္းရွင္းလင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ား ကို ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္။

အခန္း(၅)
ဆက္ဆံေရး ရံုးမ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္း

၅။ လုပ္ငန္းမ်ား အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႔စြာ ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ရန္ အတြက္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာ တူညီ ခ်က္တြင္ သတ္မွတ္ ထားသည့္ နယ္ေျမ မ်ားအတြင္း ဆက္ဆံေရး ရံုးမ်ား ဖြင့္လွစ္ သြားရန္ သေဘာ တူသည္။

ဆက္ဆံေရး ရံုးမ်ားတြင္ ထားရွိမည့္ ဆက္ဆံေရး အရာရွိ မ်ားသည္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး လုပ္ငန္း စဥ္မ်ား ကႊ်မ္းက်င္စြာ ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ေရး အတြက္ ပူးတြဲ ေလ့က်င့္ သင္ၾကား ေရးမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူသည္။

အခန္း(၆)

လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားမွဳ အကူအညီ ေပးရန္ အခြင့္အလမ္း

ျပည္တြင္း ေနရပ္ ေရႊ႔ေျပာင္း ေနထိုင္ ၾကသူမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားေသာ အကူအညီ ေပးeရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားတြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာ တူညီသည္။

ျပည္တြင္း ေနရပ္ ေရႊ႔ေျပာင္း ေနထိုင္ ၾကသူ မ်ားကို ျပန္လည္ ေနရာ ခ်ထားေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားတြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာ တူညီသည္။

အခန္း(၇)

လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း

လူ႔အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာ ျမွင့္တင္ေရးႏွင့္ ကာကြယ ္ေရးကို ေလးစား လိုက္နာရန္ သေဘာ တူသည္။

အမ်ဳိ္းသမီး မ်ားႏွင့္ ကေလး သူငယ္မ်ားအား ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အခြင့္အေရး ျမွင့္တင္ ေပးရန္ တို႔ကို ႏိုင္ငံတကာ သေဘာ တူညီမွဳ မ်ားႏွင့္ အညီ ေလးစား လိုက္နာရန္ သေဘာ တူညီသည္။

အခန္း(၈)

ပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတဲြေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီ

၁၁။ ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္ လက္မွတ္ ေရးထိုး ထားေသာ ဤသေဘာ တူညီခ်က္အား လိုက္နာ ႏိုင္ေရး အတြက္ ညွိႏွဳိင္း ေဆာင္ရြက္ ေပးရန္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီကို ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး လုပ္ငန္း ေကာ္မီတီ အဖြဲ႔ ၀င္မ်ား၊ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္း မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားႏွင့္ အမ်ား ယံုၾကည္ ေလးစားေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္း တာ၀န္ ေပးရန္ သေဘာ တူညီသည္။

၁၂။ ေကာ္မီတီ၏ လုပ္ငန္း တာ၀န္ မ်ားမွာ ေအာက္ပါ အတိုင္း ျဖစ္သည္ -       

 (က) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး အေကာင္အထည္ ေဖၚေရး ဆိုင္ရာ လုပ္ထံုး လုပ္နည္း စံသတ္မွတ္ ခ်က္မ်ား ေရးဆြဲ အေကာင္အထည္ ေဖၚရန္။

(ခ) တိုင္းေဒသႀကီး (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္ အဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေရး အဖြဲ႔၏ လုပ္ငန္း တာ၀န္ မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ရံုးမ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ ခ်က္မ်ားကို ႀကီးၾကပ္ ရန္ႏွင့္ ကူညီရန္။

(ဂ) မိမိ၏ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားကို ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး လုပ္ငန္း ေကာ္မီတီ မွတဆင့္ ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး ဗဟို ေကာ္မီတီသို႔ တင္ျပရန္။

(ဃ) အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး အေကာင္ အထည္ ေဖၚရာတြင္ ဤသေဘာ တူညီခ်က္အား အနက္ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆို ျခင္းႏွင့္ ျဖစ္ေပၚ လာသည့္ အျငင္းပြား မွဳမ်ားကို ေျဖရွင္း ေပးရန္။

(င) လူလုပ္ႏွင့္ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ မ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္း ေရႊ႔ေျပာင္း ေနထိုင္ ၾကသူမ်ား၊ (IDP) မ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡဒဏ္ ခံစား ရသူ မ်ားအား အေျခခံ လူသားခ်င္း စာနာသည့္ အေထာက္ အပံ့မ်ား ေပးအပ္ မွဳကို ညွိႏွဳိင္း ေဆာင္ရြက္ ေပးရန္ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ စစ္ေဆးရန္။

၁၃။ ေကာ္မီတီ အေနျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္မ်ား မခ် ႏိုင္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ား ရွိလာ ပါက ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး  လုပ္ငန္း ေကာ္မီတီ မွတဆင့္ ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး ဗဟို ေကာ္မီတီသို႔ တင္ျပ၍ အဆံုးအျဖတ္ ခံယူ ရမည္။

၁၄။ ေကာ္မီတီသည္ ေပးအပ္ေသာ တာ၀န္မ်ားကို အေကာင္ အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ေရး အတြက္ လိုအပ္သည့္ သတင္း အခ်က္ အလက္ မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခဳံေရး အတြက္ ကန္႔သတ္ ထားသည့္ ကိစၥ မ်ားမွ အပ ေတာင္းခံ ရယူခြင့္ ရွိသည္။

အခန္း(၉)

ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြး ပြဲမ်ား က်င္းပျခင္း

၁၅။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား အၾကား၊ တန္းတူ ညီမွ်မွဳ ရွိေရး၊ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ေဒသ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး ကိစၥ မ်ားကို လိုအပ္ေသာ ေကာ္မီတီမ်ား ဖြဲ႔စည္းၿပီး၊ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ မ်ားတြင္ ေဆြးေႏြး အေျဖရ ွာရန္ သေဘာ တူညီသည္။

၁၆။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ လက္မွတ္ ေရးထိုး ၿပီးခ်ိန္မွ (၂) လ အတြင္း ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၏ သေဘာ တူညီ ခ်က္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမွဳ စတင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာ တူသည္။

အခန္း(၁၀)
      ေနာက္ဆက္တြဲ ပါ၀င္ လက္မွတ္ ေရးထိုးခြင့္

၁၇။ ဤသေဘာ တူညီ ခ်က္အား ပါ၀င္ လက္မွတ္ မထိုးႏိုင္ ေသးသည့္ (သို႔မဟုတ္) လက္မွတ္ ေရးထိုးရန္ အဆင္သင့္ မျဖစ္ ေသးသည့္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ အစည္း မ်ားအား ၄င္းတို႔ အဆင္သင့္ ျဖစ္သည့္ အခ်ိန္တြင္ လက္မွတ္ ေရးထိုးခြင့္ ျပဳရန္ သေဘာ တူညီသည္။

အခန္း (၁၁)
ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၌ အတည္ ျပဳျခင္း

၁၈။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ လက္မွတ္ ေရးထိုး ၿပီးခ်ိန္တြင္ ေဆာင္ရြက္ ၿပီးခဲ့သည့္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အဆင့္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာ တူညီခ်က္ မ်ားကို ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမွ တဆင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပ၍ အတည္ျပဳခ်က္ ရယူရန္ သေဘာ တူညီသည္။

 ၁၉။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္အား လက္မွတ္ ေရးထိုး ၿပီးပါက အနီးကပ္ဆံုး က်င္းပသည့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ အစည္း အေ၀းသို႔ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ မွတဆင့္ တင္ျပ၍ အတည္ ျပဳခ်က္ ရယူရန္ သေဘာ တူညီသည္။

အခန္း(၁၃)
အေထြေထြ

၂၀။ ဤအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ေဆာင္ရြက္ မွဳႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မည္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ အဖြဲ႔အစည္း ကိုမွ် တည္ဆဲ ဥပေဒ တရပ္ရပ္ အရ အေရး ယူျခင္း မျပဳရန္ သေဘာ တူညီသည္။

၂၁။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ ေရးထိုး ၿပီးခ်ိန္မွ စ၍ မတရား အသင္း အက္ဥပေဒ အရ အေရးယူ ခံထား ရသူ မ်ားအေပၚ ေျဖေလ်ွာ့ ေပးေရး ေဆာင္ရြက္ ေပးရန္ သေဘာ တူညီသည္။

၂၂။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ကို ျမန္မာ ဘာသာျဖင့္ ေရးသား ခ်ဳပ္ဆိုၿပီး အဂၤလိပ္ ဘာသာသို႔ ေရးသား ျပန္ဆို ရမည္။ ျမန္မာ ဘာသာႏွင့္ အဂၤလိပ္ ဘာသာတို႔ တရား၀င္ အတည္ ျဖစ္မွဳသည္ တူညီ ေသာ္လည္း စကားရပ္ မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အျငင္း ပြားမွဳမ်ား ေပၚေပါက္ လာပါက ျမန္မာ ဘာသာျဖင့္ ေရးသား ထားေသာ စကားရပ္ မ်ားအတိုင္းသာ အတည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာ တူညီသည္။

၂၃။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ပါ စည္းကမ္းမ်ားကို ခ်ဳိးေဖါက္မွဳ တစံုတရာ ရွိခဲ့ ပါက အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ပူးတြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မီတီ၏ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္အား လိုက္နာရန္ သေဘာ တူညီသည္။

အခန္း(၁၃)
သေဘာ တူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ အက်ဳိး သက္ေရာက္ျခင္း

၂၄။ ဤသေဘာ တူညီခ်က္ကို ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္ လက္မွတ္ ေရးထိုး ၿပီးသည့္ ေန႔ရက္တြင္ စတင္ အက်ဳိး သက္ေရာက္မွဳ ရွိေၾကာင္း သေဘာ တူညီသည္။

အခန္း(၁၄)
သေဘာ တူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ ေရးထိုးျခင္း

၂၅။ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္း မ်ားအၾကား ခ်ဳပ္ဆိုသည့္ ဤအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာ တူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ၊ ---- လ ----- ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္မွ ေအာက္ပါ အတိုင္း လက္မွတ္ ေရးထိုး ၾကပါသည္။

  

ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္                       လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ား