စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးလာမည္ ဆိုပါက တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္တြင္ ပါဝင္ လက္မွတ္ေရးထိုးမည္ မဟုတ္ဟု ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA) ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္က သတိေပး

စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးလာမည္ ဆိုပါက တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္တြင္ ပါဝင္ လက္မွတ္ေရးထိုးမည္ မဟုတ္ဟု ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA) ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္က သတိေပးလိုက္သည္။
ဧၿပီလဆန္းပိုင္းတြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ေကအိုင္ေအတို႔အၾကား တိုက္ပြဲမ်ား ခပ္စိပ္စိပ္ ျပန္လည္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ယင္းမွာ အပစ္ရပ္လက္မွတ္ မထိုးႏိုင္ေသးေသာ ေကအိုင္အို/ေကအိုင္ေအ အဖြဲ႔ကို စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးသည့္ သေဘာ သက္ေရာက္ေနေၾကာင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသို႔ ေရာက္ရွိစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္က ေျပာဆိုလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
“တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးအတြက္ ႀကဳိးစားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလိုမလုပ္ဖို႔ ကြၽန္ေတာ္ေျပာတယ္။ စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးရင္ လက္မွတ္ထိုးမွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ၎က သတိေပးေျပာၾကားသည္။
အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား အပစ္အခတ္ရပ္စဲရန္ ေဆြးေႏြးရာ၌ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ၁၄ ဖြဲ႔ႏွင့္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆိုထားႏိုင္ၿပီး ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ႏွင့္ ပေလာင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး (PSLF) တို႔ႏွင့္မူ ႏွစ္ဖက္တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနဆဲ ျဖစ္သည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ရည္႐ြယ္ခဲ့ေသာ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမွာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဝက္သို႔ ေရာက္ခ်ိန္နီးသည့္တိုင္ အၿပီးသတ္ သေဘာတူညီမႈ မရရွိႏိုင္ေသးဘဲ ၾသဂုတ္လမတိုင္မီ လက္မွတ္ထိုးႏိုင္ရန္သာ အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔မ်ား အႀကဳိသေဘာတူထားသည္။ ထပ္မံျဖစ္ပြားေသာ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ တပ္မေတာ္မွ အရာရွိအခ်ဳိ႕ႏွင့္ တပ္မေတာ္သား ၁၀ ဦးခန္႔ က်ဆုံးခဲ့ၿပီး ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရမႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ဗန္းေမာ္-လြယ္ဂ်ယ္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း လုံၿခံဳစိတ္ခ်ေစရန္အတြက္ နယ္ေျမ ရွင္းလင္းစဥ္ ယင္းသို႔ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အစိုးရက တရားဝင္ သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
သို႔ေသာ္ ေကအိုင္ေအ အဖြဲ႔ႏွင့္ ကခ်င္လူမႈအဖြဲ႔အစည္း အခ်ဳိ႕ကမူ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မလုပ္ေဆာင္မီ တပ္မေတာ္က ေကအိုင္ေအ နယ္ေျမမ်ားကို ပိုမိုထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ႀကဳိးပမ္းေနျခင္း ျဖစ္ၿပီး ယင္းလုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ယင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က ေကအိုင္ေအ တပ္ဖြဲ႔မ်ားကသာ အပစ္မရပ္မီ ေရွ႕တိုးေနရာယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနျခင္း ျဖစ္ၿပီး ယခင္က အစိုးရနယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးစခန္း ျဖစ္သည့္ ပန္ခမ္းကဲ့သို႔ ေဒသမ်ားကို ဝင္ေရာက္ တပ္စြဲမႈမ်ားရွိေၾကာင္း ျပန္လည္ေခ်ပသည္။
“ဒီလိုကိစၥေတြကို ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းမယ္၊ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုေျဖရွင္းမယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ထပ္ၿပီး ေဆြးေႏြးဖို႔ လိုမယ္” ဟု ဦးရဲထြဋ္က သုံးသပ္ေျပာၾကားသည္။
အစိုးရ အသြင္ေျပာင္းကာလ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွ စတင္ျဖစ္ပြားေသာ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ေကအိုင္ေအတို႔ အၾကား တိုက္ပြဲႀကီးငယ္မ်ားေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္ ထိခိုက္က်ဆုံးမႈ အမ်ားအျပား ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စားပြဲဝိုင္းတြင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးေနေသာ္လည္း ထိေတြ႔တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ယခုလအတြင္း ထပ္မံျဖစ္ပြားေသာ တိုက္ပြဲမ်ားမွာမူ အရွိန္ေကာင္းေနေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ေရွ႕ခရီးစဥ္ကို ပိုမို ေဝဝါးသြားေစၿပီး တပ္မေတာ္၏ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အပစ္ရပ္ ညႇိႏိႈင္းမႈကို ျပန္လည္ သုံးသပ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္က ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုလိုက္သည္။
“ေသခ်ာ ေျပာႏိုင္တာကေတာ့ ခုျဖစ္ေနတာေတြက မေတာ္တဆ မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရဘက္က အစီအစဥ္တက် လုပ္ေနတာ” ဟု ႏွစ္ဖက္တိုက္ပြဲမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၎က အစိုးရကို စြပ္စြဲျပစ္တင္ခဲ့သည္။
ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ (MPC) မွ အႀကီးတန္း အႀကံေပးတစ္ဦးကမူ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ ရပ္ဆိုင္းသြားၿပီ ျဖစ္ၿပီး တိုက္ပြဲႀကီးမ်ား ထပ္မံ မျဖစ္ပြားပါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈအေပၚ အေႏွာင့္အယွက္ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သုံးသပ္ေျပာၾကားသည္။ “ထပ္မျဖစ္ဘူးလို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု ၎က ဆႏၵျပဳသည္။
အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ေကအိုင္အိုတို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြး သေဘာတူညီမႈမ်ား ရွိထားေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ား မရပ္စဲႏိုင္ျခင္းမွာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ အားနည္းေန၍ ျဖစ္ေၾကာင္း ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္အဖြဲ႔ (PCG) မွ ဦးဆန္းေအာင္က ေျပာဆိုသည္။ တိုက္ပြဲမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေရးႏွင့္ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရး (Joint Monitoring) အတြက္ အစိုးရႏွင့္ ေကအိုင္အိုတို႔ သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ျဖစ္မလာေသးဘဲ ယေန႔တိုင္ တိုက္ပြဲမ်ား ခပ္စိပ္စိပ္ ျဖစ္ပြားေနဆဲသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ရွင္းျပသည္။
“ဒီအတိုင္း ဆက္သြားရင္ အရင္အေျခအေန ျပန္ေရာက္ၿပီး ျပည္တြင္းမွာ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ဖို႔ေတာင္ ခက္သြားႏိုင္တယ္” ဟု ဦးဆန္းေအာင္က သုံးသပ္သည္။
၁၇ ႏွစ္ၾကာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး နယ္ျခားေစာင့္ တပ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ဖြဲ႔စည္းေရးကို အစျပဳ၍ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ေကအိုင္ေအတို႔ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ တိုက္ပြဲမ်ား အျပင္းအထန္ ျပန္လည္ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၌ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ေရႊလီၿမဳိ႕တြင္ ႏွစ္ဖက္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား စတင္ခဲ့သည္။ ယင္းမွတစ္ဆင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမဳိ႕ေတာ္တြင္ ႏွစ္ဖက္အဖြဲ႔မ်ား အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတြ႔ဆုံႏိုင္ခဲ့ၿပီး ေကအိုင္အိုအဖြဲ႔၏ နည္းပညာ အႀကံေပး ႐ုံးကို ျမစ္ႀကီးနားၿမဳိ႕တြင္ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္သည္အထိ ယုံၾကည္မႈႏွင့္ ဆက္ဆံေရးမ်ား ေကာင္းမြန္ခဲ့ေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ားကို လုံးဝ ရပ္တန္႔ႏိုင္ျခင္း မရွိသည့္အတြက္ တိက်ခိုင္မာေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အာမခံခ်က္ကိုမူ ႏွစ္ဖက္အဖြဲ႔မ်ားက မထုတ္ျပန္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္မ်ားက ေထာက္ျပသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ လက္က်န္ အစိုးရသက္တမ္းကာလအတြင္း အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ရည္မွန္းထားေသာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ဖက္၊ တိုက္ပြဲတစ္လွည့္ တစ္နည္း စကားတစ္လွည့္ ဓားတစ္လွည့္ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ေဝဝါးေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာဆိုသည္။
ေကအိုင္ေအနည္းတူ ပေလာင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦးႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔အၾကား ထိေတြ႔မႈမ်ားလည္း ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြားေနၿပီး မူးယစ္ေဆးဝါး ႏွိမ္ႏွင္းေရး လုပ္ေဆာင္ေနေသာ PSLF/ TNLA တပ္ဖြဲ႔မ်ားကို တပ္မေတာ္က လိုက္လံ တိုက္ခိုက္ေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါအဖြဲ႔က ေျပာဆိုသည္။ တပ္မေတာ္ႏွင့္ TNLA တို႔ ဧၿပီလ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး တပ္မေတာ္မွ အနည္းဆုံး ၁၀ ဦးခန္႔ ထိခိုက္က်ဆုံးခဲ့ေၾကာင္း ယင္းအဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္ေျပာၾကားသည္။
ေကအိုင္အိုနည္းတူ အစိုးရႏွင့္ အပစ္ရပ္ သေဘာတူညီမႈ မရရွိေသးေသာ TNLA အေနႏွင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း အစိုးရႏွင့္ တရားဝင္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား မရွိဘဲ ယင္းသို႔ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနျခင္းမွာ ႏွစ္ဖက္ယုံၾကည္မႈကို ထိခိုက္ေစေၾကာင္း PSLF/ TNLA အဖြဲ႔ ျပန္ၾကားေရးဌာန တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးက ဖြင့္ဆိုသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ လိုင္ဇာႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္ ေလာ္ခီးလာ ေဒသတို႔တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ထိပ္သီးညီလာခံမ်ား ေနာက္ပိုင္း တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ ေဆြးေႏြးမႈ အရွိန္အျမင့္ဆုံးသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး တပ္မေတာ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆႏၵအေပၚ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ အမ်ားအျပားက အသိအမွတ္ ျပဳရသည္အထိ တိုးတက္လာေသာ္လည္း ဧၿပီလဆန္းတြင္မူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေျခလွမ္းမ်ား မွန္းဆရ ခက္ခဲလာခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ျပန္လည္ တုံ႔ဆိုင္းလာျခင္းမွာ ယခုလဆန္းပိုင္းက ျပဳလုပ္ေသာ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးညႇိႏိႈင္းမႈအဖြဲ႔ (NCCT) တို႔ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၌ ဒုတိယအႀကိမ္ ေတြ႔ဆုံမႈအၿပီး ျဖစ္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္သည္။
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စနစ္၊ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ တပ္မေတာ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မူဝါဒမ်ားအေပၚ ႏွစ္ဖက္ နားလည္မႈ ရရွိေအာင္ မေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သျဖင့္ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ ေရးဆြဲေရး ညႇိႏိႈင္းမႈမ်ားတြင္ သေဘာထားကြဲလြဲမႈမ်ား ထပ္မံေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ဘားအံၿမဳိ႕တြင္ ျပဳလုပ္မည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲကိုလည္း ရက္သတ္မွတ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာၾကားသည္။
အစိုးရႏွင့္ NCCT တို႔ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ၌ ဒုတိယအႀကိမ္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ကခ်င္ေဒသတြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးရန္ အစိုးရက စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးသည့္ သေဘာ သက္ေရာက္ေနေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္က ေျပာဆိုလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ ျဖစ္ပြားရျခင္း၏ အေၾကာင္းအရင္း အတိအက်ကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုႏိုင္ျခင္း မရွိေသာ္လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တပ္မေတာ္က အင္အားအလုံးအရင္းျဖင့္ တိုးခ်ဲ႕ ေနရာယူလာေၾကာင္း ေကအိုင္အိုက စြပ္စြဲေျပာၾကားသည္။
အဆိုပါတိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္းမွာ အစိုးရက ေဆာင္႐ြက္ေနေသာ ျပည္လုံးကြၽတ္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ပါဝင္သည့္ စာရင္းေကာက္ ဝန္ထမ္းမ်ားကို ေကအိုင္ေအအဖြဲ႔က အသက္အႏၲရာယ္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ႀကံဳေတြ႔လာသျဖင့္ တပ္မေတာ္က လုံၿခံဳေရးေဆာင္႐ြက္စဥ္ ထိေတြ႔မႈမ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးက ရွင္းျပသည္။ ဧၿပီလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ စတင္သည့္ ထိေတြ႔မႈမ်ားေၾကာင့္ ဒုတပ္ရင္းမွဴးတစ္ဦး က်ဆုံးခဲ့သျဖင့္ ႏွစ္ဖက္တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ဧၿပီလ ၁၇ ရက္ေန႔ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထပ္မံထိေတြ႔ တိုက္ပြဲမ်ား မရွိေတာ့ေၾကာင္း၊ ထိေတြ႔မႈမ်ားမွာလည္း ေကအိုင္ေအက စြပ္စြဲသကဲ့သို႔ စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးမႈ လုံးဝမဟုတ္ေၾကာင္း ၎က ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားသည္။
“ဒီတိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈကို လုံးဝ ထိခိုက္ေစမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီထိေတြ႔မႈေတြကလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေကအိုင္ေအေတြကို ရွာတိုက္ေနတာ မဟုတ္ဘူးေလ” ဟု ၎ကဆိုသည္။
ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ဖက္၊ တိုက္ပြဲတစ္ဖက္ျဖင့္ လိပ္ခဲတည္းလည္း ျဖစ္ေနေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈတြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အပါအဝင္ ကုလသမဂၢႏွင့္ တ႐ုတ္၊ ၿဗိတိန္ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား ပါဝင္လာရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္က ေတာင္းဆိုလိုက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥမွာ ျပည္တြင္းေရးသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဒုတိယဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က တုံ႔ျပန္ခဲ့သည္။
ကခ်င္ေဒသတြင္ ျဖစ္ပြားေသာ တိုက္ပြဲမ်ား၏ အျခားအေၾကာင္း တစ္ရပ္မွာ ေကအိုင္ေအႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ားက သစ္ေမွာင္ခိုကဲ့သို႔ေသာ သယံဇာတ ထုတ္ယူမႈမ်ားကို တားဆီး ဟန္႔တားရာမွ ျဖစ္ပြားလာျခင္း ျဖစ္ၿပီး စီပြားေရး အက်ဳိးအျမတ္ကို အေျခခံသည့္ ထိေတြ႔မႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အစိုးရက ရွင္းလင္းသည္။
သို႔ေသာ္ အစိုးရႏွင့္ ေကအိုင္ေအမွာ စီးပြားၿပဳိင္ဘက္ မဟုတ္သည့္အတြက္ ယင္းအေၾကာင္းျပခ်က္မွာ မခိုင္လုံေၾကာင္း၊ တိုက္ပြဲကို စီးပြားေရးကိစၥျဖင့္ အေၾကာင္းျပ၍ မရေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ခရီးစဥ္အတြင္း ျပန္လည္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စကားဝိုင္းတြင္ အဓိကအခက္အခဲမွာ တိုင္းရင္းသားမ်ား လိုလားေသာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကိို အစိုးရ လက္မခံလိုသည့္အတြက္ ႏွစ္ဖက္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ၾကန္႔ၾကာေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ထပ္ေလာင္းေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ယင္းေျပာဆိုခ်က္မွာ မဟုတ္မွန္ေၾကာင္း ဒုတိယဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ႏွင့္ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္မ်ားက ျပန္လည္ ရွင္းလင္းခဲ့သည္။
ကမာၻ႔အရွည္ၾကာဆုံး ျပည္တြင္းစစ္ဟု သတ္မွတ္ခံရေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေရးအတြက္ ညႇိႏိႈင္းစဥ္တြင္ ယင္းသို႔ တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ျဖစ္ပြားမႈမွာ ေကာင္းမြန္သည့္ လကၡဏာ မဟုတ္ေၾကာင္း အစိုးရႏွင့္ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ရာတြင္ နာမည္ေကာင္း ရထားေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး (KNU) မွ ဖဒိုမန္းၿငိမ္းေမာင္က ရွင္းျပသည္။
“ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္က ဒါေတြ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ လိုပါတယ္” ဟု တိုက္ပြဲမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ၎က တိုက္တြန္းလိုက္သည္။
KNU နည္းတူ အျခားတိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားမႈအေပၚ အသီးသီး စိုးရိမ္ေနၾကၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈတြင္ ယုံၾကည္မႈကို မ်ားစြာ ထိခိုက္ေစေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားသည္။
အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲဆိုင္ရာ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ NCCT အဖြဲ႔ဝင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ဧၿပီလ ေနာက္ဆုံးပတ္၌ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမဳိ႕တြင္ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးမည္ ျဖစ္ၿပီး ေမလလယ္ခန္႔တြင္ အစိုးရႏွင့္ ထပ္မံေတြ႔ဆုံမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း NCCT ထံမွ သိရသည္။
တိုင္းရင္းသားေဒသ အမ်ားစုတြင္ မိုးရာသီကာလ၌ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲမႈေၾကာင့္ လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္မႈမ်ား အခက္အခဲ ေတြ႔ႏိုင္သျဖင့္ ယင္းကာလမတိုင္မီ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္ေဆာင္ရန္ ႏွစ္ဖက္အဖြဲ႔မ်ား ေမွ်ာ္လင့္ထားေသာ္လည္း ေဆြးေႏြးမႈမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားၾကားမွ ထိေတြ႔ တိုက္ပြဲမ်ားကိုလည္း တိုင္းရင္းသားမ်ား အပါအဝင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္မ်ားက စိုးရိမ္ေနၿပီး တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအလားအလာ မည္သို႔ ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည္ကို အတိအက် မခန္႔မွန္းႏိုင္ေသးေၾကာင္း ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာမွ အႀကီးတန္းအႀကံေပး တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
“တိုက္ပြဲေတြ ႀကီးႀကီးမားမား မရွိရင္ေတာ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြက သတ္မွတ္ထားတဲ့အတိုင္း ဆက္သြားေနမွာ။ အဲဒီလို မဟုတ္ဘဲ တိုက္ပြဲ မ်ားလာရင္ေတာ့ အပစ္ရပ္ ေဆြးေႏြးမႈအေပၚ ထိခိုက္လာလိမ့္မယ္” ဟု ၎က သုံးသပ္ ေျပာဆိုသည္။