“အမ်ိဳးသမီး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ပိုလုပ္ခ်င္တယ္”

အင္တာဗ်ဴး (January 29, 2014 )
“အမ်ိဳးသမီး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ပိုလုပ္ခ်င္တယ္”
****************************
မနီလာသိန္းသည္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသူ အရြယ္တြင္ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ၄၅ ရက္ၾကာ အခ်ဳပ္က် ခံခဲ့ရၿပီး ေနာက္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ေနာက္တႀကိမ္ ျပန္လည္ အဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္က်ခံခဲ့ရသည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ အေရးအခင္းတြင္ ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့ၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္ အဖမ္းခံခဲ့ရကာ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသည္။ ၎ႏွင့္ တၿပိဳက္နက္တည္း ခင္ပြန္းသည္ ကိုဂ်င္မီလည္း ေထာက္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံရသည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ႏွင့္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အတူ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာသူ တဦး ျဖစ္သည္။ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ အဖြဲ႔၀င္ တဦးျဖစ္သူ မနီလာသိန္းသည္ ယင္းအဖြဲ႔တြင္ အမ်ိဳးသမီး တာ၀န္ခံတဦးျဖစ္ၿပီး အမ်ိဳးသမီးေရးရာ မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိသူ ျဖစ္သည္။ မနီလာသိန္းကို အမ်ိဳးသမီးမ်ား အခန္းက႑ႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး သူ၏ သေဘာထား အျမင္မ်ားကို ဧရာဝတီသတင္းေထာက္ သူဇာက ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္း ထားပါသည္။

ေမး။ ။ ဒီလဆန္းမွာ ျပန္လည္ က်င္းပခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္မွာ စစ္တပ္ဘက္က အမ်ိဳးသမီး အမတ္ေလာင္း ႏွစ္ဦး ပါ၀င္လာတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီလို လဲလွယ္လိုက္တာက ဘာေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိလာႏုိင္မလဲ။ အဲဒီအေပၚ မနီလာသိန္း အျမင္ ေျပာျပေပးပါ။

ေျဖ။ ။ စစ္တပ္မွာ အဲဒီလို အမ်ိဳးသမီးေတြ ပါ၀င္လာမႈကိုေတာ့ ဘယ္ေထာင့္၊ ဘယ္ေနရာက ပါ၀င္လာတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ က်မတုိ႔က ႀကိဳဆုိပါတယ္။ ဒီအမ်ိဳးသမီးေတြ ပါ၀င္လာမႈမွာ ဒီအမ်ိဳးသမီးေတြက ဒီအတုိင္း ရုပ္ျပ မဟုတ္ဘဲ ထဲထဲ၀င္၀င္ ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးမႈ အခြင့္အလမ္းေတြ သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္ ရရွိၿပီး ဒီေနရာကို ေရာက္လာတယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ က်မတုိ႔ အတြက္ ၀မ္းသာစရာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔က အခုမွ ၀င္လာကာစ ရွိတဲ့အတြက္ က်မတုိ႔ ေသခ်ာ မေျပာႏုိင္ေသးဘူး။

ေမး။ ။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ လက္ရွိ အမ်ိဳးသမီး ရာခိုင္ႏႈန္းက ေျခာက္ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ ရွိေနေသးတယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ မနီလာသိန္း အေနနဲ႔ေရာ အက်ဥ္းေထာင္က ေနာက္ဆံုး ထြက္လာၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အခန္းက႑က ဘယ္ေလာက္အထိ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ရေနၿပီလို႔ ထင္ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ အရင္ကတည္းက အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ က႑ေတြကေတာ့ အသီးသီး ရွိၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ လုပ္ေဆာင္မႈေရာ၊ ပါ၀င္မႈေရာက အားနည္းတာေတြ ရွိတယ္။ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ မ်ားလာဖုိ႔ ဆုိရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ အေရအတြက္ထက္ အရည္အခ်င္းေတြရိွတဲ့ လြတ္ေတာ္ အမတ္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပိုမ်ားလာဖုိ႔ က်မတုိ႔အေနနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ ဖုိ႔ေတာ့ လိုတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ အေရအတြက္ တခုတည္းနဲ႔ အရည္အခ်င္းေၾကာင့္ အဲဒီ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္လည္း ေက်ာ္ႏုိင္ေအာင္ ဆုိရင္ က်မတုိ႔လည္း ႀကိဳးစားရအုန္းမယ္။

ေမး။ ။ အခု လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ ေရာက္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီး အမတ္ေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈကေရာ ထဲထဲ၀င္၀င္ လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရမလား။

ေျဖ။ ။ အခု လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကေတာ့ သူ႔အခန္းက႑နဲ႔ သူ ၀င္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ ေနတာေတြ ရွိတယ္။ က်မတခု ေျပာခ်င္တာက လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ က်မတုိ႔ အမ်ိဳးသမီး အေရအတြက္ မ်ားလာဖုိ႔ ဆုိရင္ ခ်က္ခ်င္းေတာ့ လုပ္ေဆာင္လို႔ မရဘူး။ ေအာက္ေျခမွာ အရည္အခ်င္းရွိၿပီး အေၾကာက္တရားေၾကာင့္ ေခါက္ရိုးက်ိဳး ေနတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ ထြက္လာႏုိင္ဖုိ႔ ကေတာ့ က်မတုိ႔ အမ်ားႀကီး လုပ္ရဦးမယ္။ အဖြဲ႔အစည္းမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ၀န္းက်င္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေနရာ တုိင္းမွာ လုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ အခန္းက႑ေတြ အမ်ားႀကီး လိုအပ္ေနေသးတယ္။ က်မ အၿမဲတမ္း ေျပာတဲ့ စကားတခု ရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးထက္ အမ်ိဳးသမီး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို က်မ ပိုလုပ္ခ်င္တယ္။ အဲဒါမွ အားလံုးဟာ အခ်ိဳး တူညီသြားလိမ့္မယ္။

ေမး။ ။ မနီလာသိန္း အေနနဲ႔ေရာ လာမယ့္ ၂၀၁၅ မွာ လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံေရးထဲ၀င္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ ရွိပါသလား။

ေျဖ။ ။ လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံေရးထဲ ၀င္ဖုိ႔ မရွိေပမယ့္၊ က်မတုိ႔ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပကေန လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ ႏုိင္ငံေရးကို အားေကာင္းေအာင္ လုပ္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲနဲ႔ ဟန္ခ်က္ ညီညီ သြားဖုိ႔ေတာ့ ရွိပါတယ္။ အခုလည္း လႊတ္ေတာ္ထဲက အမတ္တခ်ိဳ႕နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေနတာ ေတြလည္း ရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ တက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပည္ပကေန အရည္အခ်င္းရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြလည္း ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္လာသလို၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြမွာလည္း အမ်ိဳးသမီး စြမ္းေဆာင္ရွင္ေတြ အမ်ားႀကီး ထြက္ေပၚလာတာ ေတြ႔ရတယ္။ အခုဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈပိုင္း ေနရာေတြကို အမ်ိဳးသမီးေတြ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ၿပီလို႔ ေျပာလို႔ ရမလား။

ေျဖ။ ။ အဲဒီေမးခြန္းက အေရးႀကီးတဲ့ ေမးခြန္းတခုပဲ။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ အခုေျပာ အခုလုပ္ အခုခ်က္ခ်င္း မရဘူး။ အဲဒီ အတြက္ ျပင္ဆင္ထားဖုိ႔ လိုအပ္တယ္။ တကယ္ အရည္အခ်င္း ရွိတဲ့သူေတြက တကယ္တမ္း တာ၀န္ ေပးအပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနဖုိ႔ လိုအပ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ အလံုးစံု မဟုတ္ေပမယ့္ အသင့္ျဖစ္ေနတဲ့ သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ ႏုိင္ငံေရးမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ လႈပ္ရွားေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္အေနနဲ႔ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ိဳးသမီး ေခါင္းေဆာင္မႈပိုင္းက ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိေနပါၿပီလဲ။

ေျဖ။ ။ အမ်ိဳးသမီး ေခါင္းေဆာင္မႈ အပိုင္းထက္ အခု ႏုိင္ငံမွာ အမ်ိဳးသားေတြေရာ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ သိျမင္မႈ အရေရာ ေနာက္ၿပီး ကိုယ့္အခြင့္အေရးကို ကိုယ္ ကာကြယ္ရမယ့္ အရာေတြေရာ၊ အားလံုးဟာ ပိတ္ဆို႔မႈ ခံခဲ့ရတယ္။ အဲဒီၾကားထဲကမွ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ယဥ္ေက်းမႈ အရ ေနာက္ကို ေရာက္ေနတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီအရာေတြကို က်မတုိ႔ အေနနဲ႔ ဒီအတုိင္း ေျပာဆုိေနတာထက္ ေအာက္ေျခမွာရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကို သူတုိ႔ရဲ႕ အသိ၊ အျမင္ ဗဟုသုတေတြ ႂကြယ္၀လာေအာင္ သူတုိ႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ ကိုယ္တုိင္ ေတာင္းဆိုရဲလာေအာင္၊ သူတုိ႔ကို ကာကြယ္ႏုိင္တဲ့ ဥပေဒေတြ ရွိတယ္ဆုိတာ သိေအာင္၊ အဲဒီ ဥပေဒေတြ အသက္၀င္လာေအာင္ သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားေတြ ေရာက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔လည္း အမ်ားႀကီး လိုအပ္ ေနပါေသးတယ္။

Credit : The Irrawaddy

ျပန္လည္မွ်ေ၀ေပးပါတယ္
ေလးစားလ်က္
Martin Swe
29-01-2014 — with Tun Wai and 19 others.