ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ ေနာက္ဆက္တြဲ

ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡအတြင္း ေသဆံုးသူ ၆၂ ဦးရွိေၾကာင္း အာဏာပိုင္ေတြ အတည္ျပဳ

2012-06-21

ျပီးခဲ့တဲ႔ အပတ္တြင္းက စျပီး ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြအတြင္း ေသဆံုးသူ စုစုေပါင္း ၆၂ ဦး ရွိတယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစုိးရအဖြဲ႔ရံုး ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။

AFP

စစ္ေတြျမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားေသာ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးသြားေသာ အေဆာက္အဦးမ်ားကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ ေတြ႕ရစဥ္။

ျပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လ ၃ရက္ေန႔ကစျပီး ပဋိပကၡေတြအတြင္း ေသဆံုးသူ ၅၀ ရွိခဲ့ျပီး ဇြန္လ ၁၉ ရက္ေန႔က ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ရေသ့ေတာင္ျမိဳ႕နယ္က အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ၁၂ ဦး ထပ္တိုးလာတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သတင္းေတြအရ ေသဆံုးသူ စုစုေပါင္း ၈၀ ရွိတယ္လို႔ ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ျပည္နယ္အစိုးရ အဖြဲ႔ရံုး ေျပာခြင့္ရသူ ဦး၀င္းျမိဳင္က အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ ၆၂ ေယာက္ေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဒီမွာသတင္းက တခ်ဳိ႕ကလည္း အဲဒီလိုေပါ့။ ေဆးရံုတက္တာ တခ်ဳိ႕ကလည္း မဆံုးပဲနဲ႔၊ အခုဆိုရင္ဗ်ာ စျဖစ္တုန္းက ေမာင္ေတာ က ေဒါက္တာ ဦးခင္ေမာင္လတ္တို႔ ဆံုးတယ္ဆိုျပီး သတင္းတက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲတာေတြက မဟုတ္ဘူးခင္ဗ်။ ဆိုေတာ့ အဲတာမ်ဳိးေလးေတြေပါ့”

ဥိီး၀င္းျမိဳင္ရဲ႕ အဆိုအရ အေျခအေနမ်ား တည္ျငိမ္မႈ ရွိေနျပီး ျပည္နယ္အတြင္း ျမိဳ႕ၾကီးေတြက ပိတ္ထားတဲ့ ေစ်းမ်ားကို ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ဖို႔ စီစဥ္ေနျပီလို႔ သိရပါတယ္။ အလားတူ မီးေလာင္ၾကြမ္းမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေနရာမ်ားက အိုးမဲ့အိမ္မဲ့မ်ားအတြက္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ကိစၥေတြကို ျပည္နယ္အစိုးရ အေနနဲ႔ အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ေန တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီအေတာအတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံကေန ေနာက္ထပ္ထြက္ေျပးသြားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ ၁၆ ေယာက္ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြက ဖမ္းဆီးလိုက္ပါတယ္။ သူတို႕ကို စစ္ေဆးေမးျမန္းၿပီး စားနပ္ရိကၡာ ေဆးဝါးေတြနဲ႔အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ပို႔မယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္မွဴးက ေျပာပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္အတြင္း ထြက္ေျပးလာတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ ႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ကို ျပန္ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာသူေတြကို လက္ခံဖို႔ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို တိုက္တြန္းေနၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလည္း သူတို႔ဟာ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္လို႔ လက္မခံႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။

ရေသ႔ေတာင္ ပဋိပကၡ ေနာက္ဆက္တြဲ အဖမ္းအဆီးမ်ားျပဳလုပ္

2012-06-21

ရခိုင္ျပည္နယ္ ရေသ႔ေတာင္ျမိဳ႕နယ္ ကူေတာင္ေက်းရြာနဲ႔ အေနာက္ျပင္ေက်းရြာ အခ်င္းမ်ားျပီး လူသတ္မႈ ျဖစ္ပြားရတဲ့ကိစၥနဲ႔ အေနာက္ျပင္ရြာသား ၆၀ ေက်ာ္ကို သက္ဆိုင္ရာက ဖမ္းဆီးျပီး စစ္ေတြျမိဳ႕ကို ပို႔လိုက္တယ္လို႔ ေဒသ ခံေတြက ေျပာပါတယ္။

RFA

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနေသာ ပဋိပကၡမ်ား ထိန္းသိမ္းေနသည့္ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၂ ရက္တြင္ ေတြ႕ရစဥ္။

ဇြန္ ၁၉ ရက္ေန႔က အခင္းျဖစ္ပြားခဲ့တာျဖစ္ျပီး ကူေတာင္ရြာက ျပန္ေတာင္းတာ မရဘဲ ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ့ အေလာင္းေတြ ဒီမနက္ပိုင္းက ေဖာ္ထုတ္ရရွိျပီလို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရ အဖြဲ႔ရံုး ျပန္ၾကားေရးဌာနက စစ္ေတြျမိဳ႕မွာလုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာခြင့္ရသူ ဦး၀င္းျမိဳင္က အတည္ျပဳ ေျပာၾကားပါတယ္။

"မေန႔ကေတာ့ ေပ်ာက္တာေပါ့ေနာ္။ ေပ်ာက္ေနတဲ့လူေတြ ရိွတာကိုး။ ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္က ၅ ဦးလို႔ပဲ အတည္ျပဳတာ။ ဒီေန႔က်ေတာ့ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြသြားလို႔  ျပန္ရလို႔ အဲလို အတိအက်သိရ တာ။ အဲဒီဟာေတြအားလံုး ျပန္ေတြ႕တဲ့အခါက်ေတာ့ ရခိုင္က ၁၀ ဦး၊ မြတ္ဆလင္က ၂ ဦးဆိုေတာ့ အားလံုး ၁၂ ဦးျဖစ္သြားတယ္"

ေဒသခံေတြရဲ႕အဆိုအရ မသကၤာတဲ့လူေတြကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးေမးျမန္းျပီးမွ ရဲနဲ႔တပ္တို႔က အေလာင္းေတြကို ေဖာ္ထုတ္နိုင္တာလို႔ ေျပာပါတယ္။
ကူေတာင္ေက်းရြာသားေတြနဲ႔ အေနာက္ျပင္ေက်းရြာသားေတြ အခင္းျဖစ္ပြားျပီး အခုလို ေသဆံုးမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့တာပါ။ အေနာက္ျပင္ရြာသားေတြက ကူေတာင္ရြာကို ဇြန္ ၁၉ ရက္ေန႔က မီးရွိဳ႕တဲ့အတြက္ ကူေတာင္ရြာသားေတြက တုတ္ေတြ၊ ဓားေတြနဲ႔ လိုက္တဲ့အခါ အေနာက္ျပင္ ရြာသားေတြကလည္း ျပန္တိုက္ခိုက္ရာက ကူေတာင္ရြာသား ၁၀ ဦး ေသဆံုးသြားတယ္လို႔ ကူေတာင္ရြာသားေတြက ေျပာပါတယ္။
ေသဆံုးသူေတြထဲ ဦးသိန္းဟန္အေလာင္းကိုပဲ အေနာက္ျပင္ရြာက ျပန္ထုတ္ေပးျပီး က်န္အေလာင္းေတြ ျပန္မေပးလို႔ ႏွစ္ဘက္ အေျခအေန တင္းမာေနရာက အေလာင္းေတြ ဒီေန႔ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္တဲ့ အမႈလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ရေသ႔ေတာင္ျမိဳ႕နယ္က ပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေဒၚစမ္းစမ္းတင္က တင္ျပပါမယ္။

	တင္ျပခ်က္။
	အသံဖိုင္ယူရန္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ အၾကမ္းဖက္မႈ ဒုကၡသည္တခ်ဳိ႕ ေနရပ္ျပန္

By စုျမတ္မြန္

• 
• 
• More Sharing Services

• 
  

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း အစုိးရရဲ႕ အကူအညီတခ်ဳိ႕။

ရခိုင္ျပည္နယ္ဘက္မွာ အၾကမ္းဖက္ အဓိကရုဏ္ေၾကာင့္ ေဘးလြတ္ရာ တိမ္းေရွာင္ ခဲ့ၾက သူေတြကို ေနရပ္ ျပန္ေနနိုင္ဖုိ႔ ျပည္နယ္အစိုးရက စီစဥ္ေပးေနပါတယ္လို႔ တာဝန္ရွိသူက ဗြီအုိေအကို ေျပာပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တဝန္းမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး တည္ၿငိမ္ေနၿပီဖုိ႔ အေျခအေန ပံုမွန္ ျပန္ျဖစ္ေအာင္လဲ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ျပန္႔ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ အားလံုးကို အကူအညီ ေပးနုိင္ဖုိ႕ အခက္အလဲ ရွိတယ္လို႔ ပရဟိတ အလႈရွင္ေတြက ေျပာေနပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျပည္နယ္အစိုးရ အေနနဲ႔ အကူအညီေတြ လုိေနတဲ့သူေတြ လက္ထဲေရာက္ဖုိ႔ ဘယ္လို စီစဥ္ေပးေနပါသလဲ။ မစုျမတ္မြန္က တင္ျပ ေပးပါထားပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အေျခအေနေတြ တည္ၿငိမ္ေနၿပီျဖစ္လို႔ ေနရပ္ျပန္ခ်င္သူေတြ ျပန္နိုင္ေအာင္ စီစဥ္ ကူညီေပးေနတာလို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရရဲ႕ ကယ္ဆယ္ အကူအညီေပးေရး တာဝန္ရွိသူ
ဦးဝင္းၿမိဳင္က အခုလုိ ေျပာပါတယ္။

"လုံး၀ ၿငိမ္သြားပါၿပီ ခင္ဗ်ား။ အဲဒီ ရေသ့ေတာင္ေလးတခု ၁၉ ရက္ေန႔က ေဖာက္သြားတာပဲ ရွိပါတယ္။ က်န္တဲ့ေနရာေတြ အကုန္လုံးက ေအးခ်မ္းသြားပါၿပီ ခင္ဗ်။ စုိက္ပ်ဳိးခ်ိန္ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ လယ္သမားေတြပါ လယ္ထြန္လုိ႔ရေအာင္ စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနပါတယ္ ခင္ဗ်။ တခ်ဳိ႕ကက်ေတာ့လည္း ခက္တာေပါ့။
က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ကေတာ့ေလ လုံၿခံဳေရးပုိင္းကုိ လုံၿခံဳေရး ၀န္ႀကီးကေန တာ၀န္ယူၿပီးေတာ့ အကုန္လုံး သက္ဆုိင္ရာ ေဒသေတြမွာ စိတ္ခ် လက္ခ် ျပန္ေနရေအာင္ အကုန္လုံး စီစဥ္ေပးေနပါတယ္။ ေနာက္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာဆုိရင္ မေန႔က တီဗီြမွာလည္း ျပထားပါတယ္၊ တခ်ဳိ႕   တုိ႔ေဒသကုိ ျပန္တယ္။ ျပန္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တုိ႔က ဆန္တုိ႔၊ ဆီတုိ႔ေပါ့ေလ၊ တခ်ဳိ႕ ေ၀းတဲ့ေနရာဆုိရင္ ၅ ရက္စာ၊ နီးတဲ့ ေက်းရြာေတြဆုိရင္ ၃ ရက္စာေပးၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္ပုိ႔ေပးေနပါတယ္။"

ေနရပ္မျပန္ရဲေသးလို႔ ေဘးကင္းရာမွာ ခိုလႈံ ေနၾကရသူေတြ အတြက္ကိုလဲ ကူညီေထာက္ပံ့ေရးေတြ ပို႔ေပးေနၾကပါတယ္။

"စခန္းေတြ အားလုံးကိုေတာ့ ဆန္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အလုံအေလာက္ ျဖန္႔ထားတယ္ ခင္ဗ်။ ဆန္ရယ္၊ ဆီရယ္၊ ပဲရယ္ေပါ့။ WFP ရယ္၊ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ ရခုိင္ျပည္နယ္ အစုိးရရယ္က လႈဒါန္းတဲ့ ေနရာေတြကေန အကုန္လုံး ျဖန္႔ထားပါတယ္ ခင္ဗ်။ အကုန္လုံး တျပည္နယ္လုံး ျဖန္႔တယ္ခင္ဗ်။ အခု ျဖစ္ပြားတဲ့ ေနရာေတြအားလုံးေရာ၊ ေနာက္ ျဖစ္ပြားမႈ မရွိပဲနဲ႔ ေၾကာက္လန္႔ၿပီးေတာ့ ေရွာင္တိမ္းေနတဲ့ ေနရာေတြ အားလုံးကို ျဖန္႔ထားပါတယ္ ခင္ဗ်။ ဆန္ရယ္၊ ေခါက္ဆြဲေျခာက္၊ ဆီ၊ ပဲ၊ အကုန္လုံး ျဖန္႔ေပးထားပါတယ္ ခင္ဗ်။ ရခုိင္ဖက္ကေတာ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ သူက အမုိးအကာေတြ ရွိၿပီးသားဗ်ာ။ က်ေနာ္တုိ႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြဆုိတာ သိတဲ့အတုိင္းေပါ့၊ အမ်ားႀကီး ေနလုိ႔ ရတာကုိး။ ဒီ မူဆလင္ေတြ ဘက္ေတြက်ေတာ့ သူတုိ႔ အိမ္ေလးေတြက ေသးေတာ့၊ က်ေနာ္တုိ႔က တဲေတြ ထုိးထား ေပးတယ္ေလ၊ ေလာေလာဆယ္ ယာယီ ေနလုိ႔ရေအာင္။ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္နယ္အစုိးရက လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားတဲ့အတြက္ ႏွစ္ဖက္စလုံးကုိ ေပးတာပါခင္ဗ်။"

ဒုကၡသည္အမ်ားစုက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြ ဓမၼာရံုေတြမွာ ခိုလႈံ ေနၾကရတာျဖစ္လို႔ ေရနဲ႔ မိလႅာ သန္႔ရွင္းမႈပိုင္းမွာ အဓိက ျပႆနာ ရွိေနၾကပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ေရာ
ဘယ္လိုအစီအစဥ္ေတြ လုပ္ေပးေနပါသလဲဆုိေတာ့ -

"တေန႔က ကတည္းကစၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ႏွစ္ဖက္စလုံးေပါ့၊ ဒီလူစုတဲ့ေနရာေတြ မွန္သမွ် အိမ္သာကုိ ပထမေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ၁၅ အခ်ဳိး ၁ လုပ္ဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ စီစဥ္တယ္။ လူဦးမ်ားၿပီး ေနရာ က်ဥ္းတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔က ပုံစံ အခ်ဳိးေျပာင္းၿပီးေတာ့ မေန႔ကတည္းက စၿပီးေတာ့ လုပ္ေနပါၿပီ ခင္ဗ်။"

ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းကပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္ဘက္ သြားေရာက္လႈဒါန္းခဲ့တဲ့ Handy Myanmar Youth အဖြဲ႔က ကိုညီလင္းဆက္ကေတာ့ အကူအညီေပးေရးနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ သူေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အခက္အခဲကို ခုလို ေျပာပါတယ္။

"စစ္ေတြေလာက္ အထိက နဲနဲေလး လက္လွမ္းမွီတယ္ေပါ့ အစ္မရယ္။ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာတုိ႔၊ ရေသ့ေတာင္တုိ႔ဘက္ကက်ေတာ့ သြားေရး လာေရးေရာ၊ လုံၿခံဳေရး အရေရာ နဲနဲေလး အခက္အခဲ ရွိတဲ့ အခါက်ေတာ့ အဲဒီဘက္ကေတာ့ သိပ္မေရာက္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီဘက္ပုိင္းကုိ က်ေတာ့ UN တုိ႔၊ ဒီဘက္က အစုိးရတုိ႔ ဘာတုိ႔ဘက္က လုပ္ေပးေနတယ္လုိ႔ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားတယ္ ခင္ဗ်။ ဒါေပမဲ့ ကုိယ္တုိင္ မေတြ႔ရတဲ့အခါ က်ေတာ့လည္း ေျပာဖုိ႔ကေတာ့ ခက္တာေပါ့ေနာ္။"

ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျပည္နယ္အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူ တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဦး၀င္းၿမိဳင္ကေတာ့ အခုလုိ ေျပာပါတယ္။

"သူတုိ႔ လာဆက္သြယ္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီက စီစဥ္ေပးပါတယ္။ သူတုိ႔ ဘယ္သြားခ်င္လည္း၊ လာၿပီးေတာ့ သတင္းပုိ႔ရင္ က်ေနာ္တုိ႔က သူတုိ႔ သြားခ်င္တဲ့ေနရာ၊ ဘာလႈမလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ အင္အားရွိလဲ၊ သူတုိ႔ဖက္က အတိအက် သိရင္ေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကုိ တင္ျပပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က သြားလုိ႔ လြယ္ကူတဲ့ ေနရာဆုိရင္လည္း
သူ႔နည္း သူ႔ဟန္နဲ႔ သြားလုိ႔ရပါတယ္။ လုံၿခံဳေရး လုိအပ္မွ ဆုိရင္လည္း က်ေနာ္တုိ႔က ဒီ ပုိ႔ေနတဲ့ဟာေတြ ရွိတယ္ေလ။ အဲဒါေတြနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေပါင္းၿပီး ပုိ႔ပါတယ္။လာလႈတဲ့သူေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ႀကိဳက္တဲ့ေနရာမွာ သူတုိ႔သေဘာနဲ႔ သူတုိ႔ လႈခြင့္ ရွိပါတယ္ ခင္ဗ်။ က်ေနာ္တုိ႔က ပိတ္ပင္တာမ်ဳိး မရွိပါဘူး။"

ဒုကၡသည္ေတြကို အကူအညီ ေပးနုိင္ေရးမွာ လိုအပ္တဲ့ ေနာက္တခ်က္ကိုလံ ကိုညီလင္းဆက္က ခုလို အႀကံျပဳ ပါတယ္။

"ျပႆနာက အမရယ္၊ တခ်ဳိ႕ေတြက ဒုကၡသည္စခန္းမွာ မေနၾကဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတဲ့ ျပႆနာက ဒုကၡသည္ စခန္းမွာ မေနၾကဘူး။ ဒါေပမယ့္ မီးေလာင္တဲ့ အထဲမွာ သူတုိ႔ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ ဒုကၡသည္စခန္းကုိ ၀င္မေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ လႈမယ္ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ သူတုိ႔ကုိ လုိက္ရွာၿပီး လႈဖုိ႔က ခက္တယ္။ စာရင္းအရ မရွိဘူး ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ တတ္ႏုိင္သမွ် ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းေတြမွာ စာရင္းေတြ ဘာေတြ သြင္းထားဖုိ႔ေပါ့ေလ၊ အဲဒါမ်ဳိးကုိ က်ေနာ္တုိ႔လည္း တတ္ႏုိင္သမွ်ေတာ့ ရခုိင္ အေျခစုိက္ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ အႀကံဉာဏ္ ေပးတာေပါ့။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္း ဆုိေတာ့ အခုဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ သြားခဲ့ရတဲ့ ဥစၥာထဲမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔တယ္၊ တခ်ဳိ႕ေတြက ဒီရပ္ကြက္ထဲမွာ ေနတယ္၊ မီးျပာက်သြားတယ္၊ ဒါပေမယ့္ သူတုိ႔က အဲဒီမွာ မရွိတဲ့ အခါက်ေတာ့ စာရင္းထဲမွာလည္း မပါဘူး။ ေဘးကလူေတြကေတာ့ ၀ုိင္းေျပာတယ္ ဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ လႈရတဲ့ေနရာမွာ နဲနဲေလးေတာ့ အခက္အခဲ ရွိတာေပါ့ေနာ္။ ဆုိေတာ့ ဒီလူေတြဘက္ကလည္း စာရင္းေတြ ဘာေတြသြင္းဖုိ႔ေပါ့ေလ၊ အဲဒါမ်ဳိးေလးကုိ နဲနဲေလး ေဆာ္ၾသေပးဖုိ႔ေတာ့ လုိမယ္နဲ႔ တူပါတယ္ ခင္ဗ်။ စံနစ္တက် စာရင္းေလးေတြ ထြက္လာဖုိ႔ေပါ့ေလ။"

ေဘးလြတ္ရာ ခုိလႈံေနၾကသူေတြဖက္ကေတာ့  အဓိက ေနရပ္ ျပန္ေနခ်င္ၾကၿပီးေတာ့ ကူညီ ေထာက္ပံ့ၾက သူေတြ အေနနဲ႔ အကူအညီေတြကို သူတုိ႔လက္ထဲကို တိုက္ရိုက္ေပးဖုိ႔ လိုလားတယ္လို႔လဲ ေျပာၾကပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာေတြလက္ခံဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွကို HRW ဖိအားေပး

By မခင္ျဖဴေထြး

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက ျပန္ေမာင္းထုတ္ေနတာေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရကို ထပ္မံ တိုက္တြန္း ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေနတာမွာ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ကိုင္တြယ္တာမရွိေသးတဲ့အေၾကာင္း ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ကေန သတင္းေထာက္ Danielle Bernstein က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။ မခင္ျဖဴေထြးက အျပည့္စံု ေျပာျပပါမယ္ရွင္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရအေနနဲ႔ နယ္စပ္ဂိတ္ ေတြ ဖြင့္ေပးၿပီး အကူအညီေတြေပးဖို႔ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႔ Human Rights Watch က မေန႔က က်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့ဒုကၡသည္မ်ားေန႔မွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ မွာ ေဖာ္ျပ ေတာင္းဆိုလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္ကို ေလွေတြနဲ႔ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ ေတြက တားျမစ္ၿပီး ျပန္လည္ႏွင္ထုတ္တာေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္ လုပ္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။

ခုလို လုပ္ရပ္ေတြကို သူတို႔အဖြဲ႔က ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈ အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ညြန္ၾကားေရးမွဴး Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။
“ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကမ္း႐ိုးတန္းေစာင့္တပ္ေတြဟာ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ တျခားသူေတြကို ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ေတြ႔လို႔ မရေအာင္ ဟန္႔တားထားတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္ၿပီး ႏွင္ထုတ္တဲ့အထဲမွာ ကေလးငယ္ေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပါပါတယ္။ သူတို႔ကို ျပန္ႏွင္ထုတ္လုိက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီလူေတြ ဘယ္ကိုေရာက္သြားၿပီး ဘာျဖစ္သြားလဲဆိုတာ ေသခ်ာ မသိရပါဘူး။ ဒါက တကယ့္ေမးခြန္းပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ ေျဖရမယ့္ကိစၥပါ။”
ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ျခမ္းကို ျပန္လာေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အကာအကြယ္ေပးဖို႔နဲ႔ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ေဒသကို လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႔ လာေရာက္ ေလ့လာခြင့္ျပဳဖို႔ကိုလည္း Phil Robertson က ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ အိုးအိမ္ပစ္ ထြက္ေျပးေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ ၉ ေသာင္း ေလာက္ ရွိမယ္လို႔ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႔ WFP က ခန္႔မွန္းထားသလို ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္အတြင္း ဒီအထဲက ဒုကၡသည္ ၆ ေသာင္း ၆ ေထာင္ေက်ာ္ထံကို WFP က အကူအညီေတြ ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။
ဒီလအေစာပိုင္းက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ ရခိုင္ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးငယ္တဦးကို ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ ၃ ေယာက္က အဓမၼျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္အၿပီး ျဖစ္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကတဲ့ မူစလင္သံုးေယာက္ထဲက ႏွစ္ေယာက္ကို ႐ံုးတင္စစ္ေဆးခဲ့ၿပီး ေသဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တစ္ေယာက္ ကေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ၅၀ ေလာက္ရွိၿပီး ဒဏ္ရာရသူေတြလည္း အမ်ား အျပား ရွိတဲ့ အေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရ သတင္းေတြက ဆိုပါတယ္။ အခုလို ျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ဒီသီတင္းပတ္ သူ႔ရဲ႕ ဥေရာပခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ထည့္သြင္း ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနသူေတြ၊ ခန္႔မွန္းေခ် လူဦးေရ ၈ သိန္းေလာက္ရွိတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခုကိစၥမွာ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ စိစစ္မႈေတြ လုပ္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္းကို ေထာက္ျပ ေျပာဆိုသြားခဲ့တာပါ။
“ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလည္း သူတို႔ဆီက လူေတြ မဟုတ္ဘူးလို႔ေျပာတယ္၊ ျမန္မာဘက္ကလည္း ဒီလိုပဲ သူတို႔ဆီက မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ သနားစရာေကာင္းတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြက ၾကားမွာ ခံေနရတယ္။ ဆိုေတာ့ က်မတို႔မွာ ဥပေဒ စိုးမိုးမႈ ရွိဖို႔လိုေနတယ္။ ဥပေဒကို နားလည္ရမယ္၊ ဥပေဒအတိုင္း မွန္မွန္ကန္ကန္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တာမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒအရ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ျငင္းပယ္ခံထားရပါ တယ္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳး ရွိတဲ့အထဲမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ မပါပါဘူး။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္က ေကာက္ယူခဲ့တဲ့ သန္းေကာင္စာရင္းမွာလည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကို ႏိုင္ငံျခား သားေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားတာပါ။ ေနာက္တႀကိမ္ သန္းေကာင္းစာရင္း ျပဳစုဖို႔ ရွိတာမွာလည္း ဒီအတိုင္း ပဲ ေျပာင္းလဲမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူမႈေတြကို အဓိက ႀကီးၾကပ္မယ့္ ျမန္ မာႏုိင္ငံ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး အႀကီးတန္းအရာရွိ ဦးျမင့္ႀကိဳင္က ေျပာပါတယ္။

“ႏုိင္ငံထဲမွာရွိတဲ့သူ ဘယ္သူမဆို ႏိုင္ငံသားပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားသားပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တုိ႔ စာရင္းေကာက္မွာပါ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အေနနဲ႔ေတာ့ ဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္ပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ကို ႏုိင္ငံျခားသား၊ ဒါမွမဟုတ္ တျခား လူမ်ိဳး စသျဖင့္ သတ္မွတ္ႏုိင္ပါ တယ္။”
ေလ့လာသံုးသပ္သူေတြကေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥလိုမ်ိဳး လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡေတြကို ဘယ္လို ေျဖရွင္းမလဲ ဆိုတာက ျမန္မာ အစိုးရအတြက္ အဓိက စမ္းသပ္မႈတခု ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာေနၾကတာပါ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳခံရတဲ့ ႏုိင္ငံေရးေျဖရွင္းမႈမ်ိဳးကို သူတို႔အဖြဲ႔ ေထာက္ခံတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ Amnesty International က ျမန္မာ့အေရး သံုးသပ္သူ Benjamin Zawacki က ေျပာပါတယ္။
“လြန္ခဲ့တဲ့တႏွစ္ေလာက္က ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ စလုပ္လာတဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ ခ်ီးက်ဴးေလာက္စရာ တိုးတက္မႈေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ မေတြ႔ႀကံဳရေသးပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္က က်ေနာ္တုိ႔ကို ေျပာဖူးတယ္၊ အခု ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြက တျခား သူေတြအတြက္ပဲလိုပါပဲတဲ့။ သူတို႔အတြက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္ ထပ္ေျပာခ်င္တာက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ လက္ခံဖို႔အတြက္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒကို ျပင္ဆင္သင့္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။”
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူစလင္ေတြကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ လက္မခံတဲ့အတြက္ ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ ေမွ်ာ္လင့္အားကိုးရတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တျခား အတိုက္အခံ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြအၾကားမွာလည္း အခုကိစၥက ႏိုင္ငံေရးအရ သေဘာထားကြဲလြဲမႈေတြ ဆက္ၿပီးျဖစ္လာေစတယ္လို႔ ေလ့လာ သံုးသပ္သူေတြက ေျပာေနၾကပါတယ္ရွင္။