ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး မိမိမွာ ေလာေလာဆည္ ရွိေနတဲ့ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြကေတာ့ ဒီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ေရွ႕ဆက္သြားဖို႔ပဲ ျဖစ္သလို  ႏုိင္ငံေရး အရ ေရာ စီးပြားေရးအရပါ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ဥေရာပသမဂၢ EU ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ Catherine Ashton က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဥေရာပေကာ္မရွင္ ရဲ႕ အဆင့္အျမင့္ဆံုး တာ၀န္ရွိသူတဦးအျဖစ္ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္ကို အဆံုးသတ္ၿပီး တဲ့ေနာက္မွာ ဘန္ေကာက္ျမိဳ႔မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ အတြင္း Catherine Ashton က ခုလို ေျပာလုိက္တာပါ။ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ ဒီသတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ဆက္ျပီး ေျပာျပပါမယ္ရွင္။
ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ခရီးတခုကို စတင္ေနၿပီျဖစ္ၿပီး ခရီးဆံုးကိုေတာ့ မေရာက္ေသးဘူးလုိ႔ သူက ေျပာပါ တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ပတ္သက္ရင္ လက္ရွိမွာအျမဲလုိ ထည့္ေျပာေန ရတဲ့ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ လွည့္မယ့္ အလားအလာ ရွိေသး လားဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဲဒီစကားဟာ သူနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေျပာဆိုခဲ့သူေတြက သံုးႏႈန္းခဲ့တဲ့စကား ျဖစ္ပါတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ဘူးဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရဟာ က်မနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့သူေတြက သံုးႏႈန္း ေျပာဆို တဲ့ ေ၀ါဟာရ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ အားလံုးထဲမွာ အေရးအႀကီးဆံုး ေ၀ါဟာရျဖစ္တယ္လို႔ က်မ ထင္ပါ တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ က်မတို႔ျမင္ခ်င္တာက ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္လို႔ မရႏုိင္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး နဲ႔ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ပါတယ္”
လို႔ မစၥကက္သရင္းအက္ရွ္တြန္က ေျပာပါတယ္။
သူဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရွိေနခ်ိန္အတြင္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီ  ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔အျပင္ အစိုးရ အဖြဲ႔ ၀န္ႀကီးအသီးသီးနဲ႔ လည္း ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့တာပါ။
အခုလက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံအေျခအေနမွာ ရွိေနတဲ့ သူ႔ရဲ႕ စိုးရိမ္ခ်က္တခ်ဳိ႕ကိုလည္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ အတြင္း သူက ေျပာဆိုခဲ့ပါ တယ္။
“က်မမွာရွိေနတဲ့ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြကေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ ေရွ႕ဆက္သြားေရး ေသခ်ာေစ ဖို႔နဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မွာေရာ၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာပါ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ေနတာကို ျမင္ေတြ႔ေနရေရး ေသခ်ာေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻတ၀န္းက ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားမွာ က်မတို႔သိထားတာေတြ႔ထားတာေတြအရ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔စီးပြားေရး အတူတကြ ေျပာင္းလဲသြားဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာပါပဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အေျခခံအေဆာက္အအံုနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ စိန္ေခၚမႈႀကီးေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါဟာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံဖို႔ တကယ့္ကို အေရးႀကီးတာပါ။ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အတြက္၊ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြ အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို႔အတြက္ က်မတို႔ အေထာက္အပံ့ေပးေရး ေသခ်ာေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ကိစၥ ဟာ ေဒသအမ်ားအျပားအတြက္ တကယ့္စိုးရိမ္ဖြယ္ကိစၥ ျဖစ္ေနတာပါ၊ ၿပီးေတာ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြဆီ ဦးတည္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေတြ ဆက္ျဖစ္သြားတာကို က်မတို႔ျမင္ေတြ႔ လိုပါတယ္။”
လို႔ မစၥအက္ရွ္တြန္က ေျပာပါတယ္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့တာေတြထဲက ကိစၥရပ္တခ်ဳိ႕ကိုလည္း မစၥအက္ရွ္တြန္ က ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ လူမ်ဳိးစု လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အပစ္ရပ္တဲ့အဆင့္ကေန ေရရွည္ခံတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ဖို႔၊ လူမ်ဳိးစုပဋိပကၡကို အဆံုးသတ္ဖို႔၊ ဒုတိယအေနနဲ႔ ႏုိင္္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အားလံုးကို လႊတ္ေပးတာသာမက တိုင္းျပည္ရဲ႕ကိစၥရပ္ေတြမွာ သူတို႔ေတြအားလံုး အျပည့္အ၀ ပါ၀င္ခြင့္ ရေစဖို႔နဲ႔ တတိယအေနနဲ႔ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔၊ အဲဒီေနရာမွာ လူထုကို ဘယ္လို ကူညီေထာက္ပံ့ႏုိင္ မယ္၊ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစေရး ဘယ္လိုကူညီႏုိင္မယ္ဆိုတာေတြ ပါ၀င္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။၂၀၁၂-၂၀၁၃ ကာလအတြက္ ယူ႐ိုေငြသန္းေပါင္း ၁၅၀ အကူအညီေပးဖို႔ EU က လ်ာထားၿပီး သားျဖစ္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ပညာေရးနဲ႔က်န္းမာေရးက႑ေတြ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အကူအညီေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ပန္ၾကားခဲ့တာရွိၿပီး EU အေနနဲ႔ လည္း အဲဒီက႑ေတြအတြက္ အကူအညီေပးဖို႔ စိတ္အားထက္သန္ေနပံု ရပါတယ္။ စစ္ေရးကိစၥကလြဲလို႔ က်န္ကိစၥေတြ အားလံုး အတြက္ ဒဏ္ခတ္အေရးယူထားတာကို တႏွစ္တာ ရပ္ဆိုင္းထားၿပီးျဖစ္တဲ့အတြက္လည္း အကူအညီေတြေပးဖို႔ အတြက္ က လမ္းပြင့္ေနၿပီးသားပါ။
ျမန္မာအစိုးရဘက္ကေတာ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူတာေတြ လံုး၀ ႐ုပ္သိမ္းတာကိုျမင္ခ်င္ၿပီး အခု ႐ုပ္သိမ္း ထားတယ္ဆုိတာဟာ အင္မတန္အားေကာင္းတဲ့ သတင္းစကားပါးလုိက္တာပဲဆုိိတာကို သူတို႔ ေကာင္းေကာင္း နားလည္ပါတယ္လို႔ မစၥအက္ရွ္တြန္က ေျပာပါတယ္။
“အဲဒါဟာ အခုခ်ိန္ထိ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတာပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ အခုလို ႐ုပ္သိမ္း လိုက္တာရဲ႕ သေဘာသဘာ၀အရကိုက ခရီးရွည္ကို ဆက္ၿပီး သြားရဦးမွာျဖစ္ၿပီး လုပ္စရာ အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးတယ္ ဆိုတာကိုလည္း အားေကာင္းေကာင္း အခ်က္ျပလိုက္တာပါ။ သမၼတက ဒါကို နားလည္ တယ္လို႔ က်မထင္ပါတယ္။ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈ ေတြကို က်မတို႔႐ုပ္သိမ္းလိုက္ႏုိ္င္မယ့္တေန႔ကို သူတို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနမယ္ဆိုတာ က်မေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိ အခ်ိန္မွာ က်မတို႔ဟာ အေရးပါ တဲ့ေျခလွမ္း တခု လွမ္းလိုက္တာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္က သိပ္ရွင္းလင္းၿပီး ေကာင္းေကာင္း နားလည္ၿပီးသားျဖစ္တယ္လုိ႔ က်မထင္ပါတယ္”
လို႔ မစၥအက္ရွ္တြန္က ေျပာသြားပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုၿပီး တက္ေရာက္ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာကို လည္း မစၥအက္ရွ္တြန္က အသိအမွတ္ျပဳ ခ်ီးက်ဴးခဲ့သလို နယ္ပယ္အားလံုးမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္သြားခ်င္ေၾကာင္း ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက သူ႔ကိုေျပာခဲ့တာကို လည္း ျပန္ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံဆီ မၾကာခင္ကာလေတြအတြင္း ႏုိင္ငံျခားတုိက္႐ိုက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ အမ်ားအျပား ၀င္လာေတာ့မွာျဖစ္ေပမဲ့ အဲဒီ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာပဲ ရွိေနမွာ မ်ားတာမို႔႔ ေက်းလက္ေဒသေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးအတြက္ ဘယ္လို အကူအညီ ေပးႏုိင္မယ္ ဆိုတာကိုလည္း စဥ္းစားဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ထင္ျမင္ေၾကာင္း ဥေရာပေကာ္မရွင္ရဲ႕ ဒုတိယဥကၠ႒ ကက္သရင္းန္ အက္ရွ္တြန္က ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္ကအျပန္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။