၁၉၈၈လူထုလႈပ္ရွားမႈတြင္ျပည္သူ႕အသံကို ထင္ဟပ္ေစခဲ့သည့္ ဘီဘီစီသတင္းေထာက္ ခရစၥတိုဖာဂန္းနက္(စ)နွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း

 Subject: ၁၉၈၈လူထုလႈပ္ရွားမႈတြင္ျပည္သူ႕အသံကို ထင္ဟပ္ေစခဲ့သည့္ ဘီဘီစီသတင္းေထာက္ ခရစၥတိုဖာဂန္းနက္(စ)နွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း -
 

၁၉၈၈လူထုလႈပ္ရွားမႈတြင္ျပည္သူ႕အသံကို ထင္ဟပ္ေစခဲ့သည့္ ဘီဘီစီသတင္းေထာက္ ခရစၥတိုဖာဂန္းနက္(စ)နွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း -

၈၈၈၈ ေငြရတုနွစ္ပတ္လည္အခ်ိန္အခါသို႕ နီးကပ္လာသည္နွင့္အမွ် အမ်ားစုက ထိုခမ္းနားစိတ္လႈပ္ရွားစရာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကိုျပန္လည္ သံုးသပ္ကာ (မ်က္ေမွာက္နိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲမ်ားအတြက္) ၈၈၈၈ လႈပ္ရွားမႈ၏ အနက္ သက္ေရာက္မႈ နွင့္ထိေရာက္အေရးပါမႈတို့ကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္လာျကေပသည္။ အမ်ားစုမွာ ၈၈၈၈ လႈပ္ရွားမႈကို မွတ္မိရန္ သို့မဟုတ္ ဂရုျပုအေလးမူမိရန္ လြန္စြာငယ္ရြယ္ေနျကေပေသးသည္။ သို႕ေသာ္ ယေန့ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ လူ တိုင္းလူတိုင္း ၏ဘဝမ်ားသည္ ထိုေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ၏ရလဒ္ေျကာင့္ တစ္မ်ိဳးတစ္ဖံုကြဲျပားခဲ့ျပီဆိုသည္မွာမူ သံသယ ျဖစ္ဖြယ္မရွိပါေခ်။ ၈၈ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံကိုထာဝရေျပာင္းလဲေစခဲ့ျပီ။ သို့ရာတြင္ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရး သမိုင္းတြင္ သမိုင္းဝင္အခန္းက႑ဍမွ ပါဝင္ခဲ့ဖူးသူတစ္ဦးကို ထိုေခတ္အခါက လူအမ်ားကအမွတ္ရဆဲရွိေနပါေသး သည္။ ထိုသူမွာ တိုးရစ္ဗီဇာျဖင့္ ထိုင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံတို့မွ ရန္ကုန္သို့ တစ္ျကိမ္မက တိတ္တဆိတ္ဝင္ေရာက္ လာကာ ဘီဘီစီေရဒီယိုအစီအစဉ္ အတြက္ ၈၈၈၈ လႈပ္ရွားမႈသတင္းမ်ားကို တင္ဆက္ေပးခဲ့သူ ခရစၥတိုဖာဂန္းနက္စ္ စChrisopher Gunnessပင္ျဖစ္ပါသည္။

သူ၏သတင္းေပးပို့ခ်က္မ်ားကို သန္းနွင့္ခ်ီေသာျမန္မာနိုင္ငံသားမ်ားက ခံုမင္မက္ ေမာစြာနားေထာင္ခဲ့ျကျပီး ၈၈၈၈ လႈပ္ရွားမႈ၏ အသက္ေသြးေျကာသဖြယ္ အေရးပါခဲ့ေလသည္။

သူသည္ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း ၂၅ နွစ္လံုးလံုးျပည္ဝင္ခြင့္ တားျမစ္ခံထားရေသာ နာမည္ပ်က္စာရင္းတြင္ ပါဝင္ခဲ့သျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံသို့ ထပ္မံေရာက္လာနိုင္ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ သို့ရာတြင္ ယခုအခါ ကုလသမဂၢဌာနတစ္ခုတာဝန္ျဖင့္ ေဂ်ရုစလင္သို့ေရာက္ရွိေနေသာ ခရစၥတိုဖာဂန္းနက္စ္ကို ပဲ့တင္သံက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။ ယခုေဖာ္ျပမည့္ အင္တာဗ်ူးမွာ ပဲ့တင္သံဂ်ာနယ္သို့ သူ ထုတ္ေဖာ္ေျပာျပသည့္ သူ တစ္ကိုယ္ရည္ပုဂၢလိကဖြင့္ဟခ်က္ပင္ျဖစ္ပါသည္။

ေမး။ ၁၉၈၈ မွာ ျမန္မာနိုင္ငံကို ဘာလို့လာခဲ့တာလဲ။ ဘယ္တုန္းက ေရာက္ခဲ့တာလဲ။
ေျဖ။ ကြ်န္ေတာ္ ျမန္မာနိုင္ငံကို ၁၉၈၈ ဇူလိုင္ ၂၂ ရက္မွာလာခဲ့တာပါ။ အေျကာင္းကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီးေနဝင္းက မဆလပါတီညီလာခံကို extraordinary အထူးညီလာခံဆိုျပီး ေခၚလိုက္လို့ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို နည္းနည္းထူးဆန္း တယ္လို့ထင္တယ္။ ေရွ့ပိုင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့အျဖစ္အပ်က္ေတြကလည္း ရွိေနေတာ့ ကြ်န္ေတာ္နဲ့ဘီဘီစီက အယ္ဒီတာက ျမန္မာနိုင္ငံမွာ တစ္ခုခုထူးထူးျခားျခား ျကီးျကီးက်ယ္က်ယ္ကိစၥျဖစ္လာေတာ့မယ္လို့ ခံစားရတယ္။ ၁၉၈၇ ျသဂုတ္ တုန္းက အဲဒီစက္ဆုပ္ဖြယ္အာဏာရွင္ကပဲ နိုင္ငံပိုင္ေရဒီယိုနဲ့တီဗီမွာ အမွားေတြ လုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္ လို့ ဝန္ခံထားတာ လည္း ရွိတယ္ေလ။ သူက ဘယ္လိုမ်ားနွိမ့္ခ်နိုင္တာပါလိမ့္။ ၁၉၈၇ စက္တင္ဘာ မွာက်ေတာ့ ၂၅ က်ပ္တန္၊ ၃၅ က်ပ္တန္၊ ၇၅ က်ပ္တန္ေတြကို တရား မဝင္ေျကညာခဲ့တာမွာ သာမန္လူအမ်ားစုက အေတာ္ျကီးထိခိုက္ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္ကေတာ့ ျကီးပြားေနျပီေလ။ လူေတြက ေဒါသထြက္ေနခ်ိန္မွာ လက္နက္မဲ့ေက်ာင္းသားေတြ အေပၚ မတ္နဲ့ဇြန္လမွာ လူသတ္သမားဆန္ဆန္ သတ္ျဖတ္နွိပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ လံုထိန္းေတြကိုမုန္းလာျကပါတယ္။ အဲ့ဒီကိစၥ ေတြအတြက္ အစိုးရရဲ့တရားဝင္စံုစမ္းေရးေကာ္မတီက ထုတ္ျပန္ေပးတာေတြကလည္း ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့အတိုင္း မွင္ျဖူ အုပ္ေပးလိုက္သလိုပဲမို့ လူထုရဲ့မခံခ်င္စိတ္ေတြ ပိုမိုျကီးထြားလာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဦးေနဝင္းထံေပးတဲ့ ဦးေအာင္ ျကီးရဲ့သူမတူစာတစ္ေစာင္ကလည္း ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ဖို့ေတာင္းဆိုထားတာပါ။ အဲဒီျဖစ္ရပ္ေတြက လန္ဒန္မွာရွိတဲ့ ကြ်န္ေတာ့္အလုပ္စားပြဲကေနျကည့္ေတာ့ အေျပာင္းအလဲရဲ့အနံ့အသက္ကို ရသလိုျဖစ္ျပီး ရန္ကုန္ကို လူကိုယ္တိုင္ ေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ သက္ေသထူျပီးျဖစ္ေနပါတယ္။ အေျကာက္တရားနဲ့စက္ဆုပ္ရြံ့ရွာမႈေတြဟာ ရန္ကုန္ေလ ထုထဲမွာ ဖမ္းဆုပ္ကိုင္တြယ္လို့ေတာင္ ရေနသလိုပါ။ ဒါေပမဲ့ ကြ်န္ေတာ္ေရာ ဘယ္သူကမွ ဒီ အေမ့ခံေျမ ေပၚမွာ အေျပာင္းအလဲေလေျပကေန အေျပာင္းလဲတကာ့အေျပာင္းလဲဆံုး ဟာရီကိန္းမုန္တိုင္းျကီးျဖစ္လာေတာ့မယ္လို့ ဘယ္ လိုသိနိုင္ခဲ့မွာပါလိမ့္။

ေမး။ ၁၉၈၈ မွာ ခရစၥအတြက္ အေရးအျကီးဆံုးအခိုက္အတန့္က ဘယ္အခ်ိန္ပါလဲ။
ေျဖ။ စကၠန့္နဲ့အတိအက်ကို ေျပာနိုင္ပါတယ္။ ၁၉၈၈၊ ၈ လပိုင္း၊ ၈ ရက္ နံနက္ ၈ နာရီ ၈ မိနစ္ပါပဲ။ အဲဒီေန့က ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ အမ်ိုးသားေရးဆိုင္ရာကိုယ္ပိုင္အနက္ဖြင့္နိုင္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္လို့ဆိုရမွာပါ။ (moment of national self definition) အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံက လူထုကသူ့တို့အေနနဲ့ ကိုယ့္ျကမၼာကိုယ္ဆံုးျဖတ္ဖို့ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အိပ္မက္မက္ခဲ့ရတာေတြ တကယ္ျဖစ္လာနိုင္ေခ်ရွိတယ္လို့ သေဘာေပါက္ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ကြ်န္ေတာ္ဟာ ၇ ရက္ပဲ ဗီဇာရတာမို့ ဘဂၤႅာေဒ့ရွ္ကို ထြက္သြားခဲ့ရျပီး ျမို့ေတာ္ ဒက္ကာ မွာရွိတဲ့ ရွရင္တန္ေဟာ္တယ္မွာပဲ ဘီဘီစီရံုးခန္း သေဘာထားျပီး ျမန္မာနိုင္ငံသတင္းေတြကို ျပင္ဆင္ထုတ္လွြင့္ခဲ့ရပါတယ္။ ၈ ရက္ ၈ လ၊ ၈၈ မွာ ကြ်န္ေတာ္ဟာ ျမန္မာျပည္မွာတုန္းက ခ်ိတ္ခဲ့တဲ့လူေတြနဲ့ အခ်ိန္အတိအက်ခ်ိန္းထားတာမို့ ဖုန္းဆက္ဖို့ေစာင့္ရင္း စိတ္ေတြ လႈပ္ရွားေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီလွိုင္းေတြတက္လာသလိုကို စိတ္လႈပ္ရွားခဲ့ရတာကိုမွတ္မိေနပါတယ္။ အေထြေထြသပိတ္ျကီးစေတာ့ ရန္ကုန္ျမို့ရဲ့ လမ္းမ်ားေပၚမွာနဲ့ ျမို့ရြာအသီးသီးရဲ့လမ္းေတြေပၚမွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆနၵထုတ္ေဖာ္ျကတဲ့လူေတြ သန္းနဲ့ခ်ီျပီး ျပည့္နွက္ေနခဲ့တယ္ေလ။ ျမန္မာ့လူထုဟာသူတို့ရဲ့ကိုယ္ပိုင္ပန္းတိုင္အတြက္ခ်ီတက္တဲ့ေခတ္ကို ေရာက္သြားသလိုပါပဲ။

ေမး။ ၁၉၈၈ နဲ့ပတ္သက္ရင္ ဘယ္အရာကို မ်က္စိထဲမွာ ခုထိ တိတိက်က် ျမင္ေယာင္ေနေသးလဲ။
ေျဖ။ ဒီေန့ထိ ကြ်န္ေတာ့္ေခါင္းထဲမွာ ဝဲလည္လွည့္ေနေသးတာကေတာ့ ျမန္မာ့လူထုရဲ့သူရသတၱိ၊ တီထြင္ဉာဏ္နဲ့ ဟာသဉာဏ္ေတြကို ထင္ဟပ္တဲ့ပံုရိပ္သြင္ေတြအမ်ားျကီးေပါ့။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေဒသ တစ္ခုက အသက္ခပ္ျကီးျကီးေရွ့ေနတစ္ေယာက္ရဲ့ရဲရင့္လွတဲ့အင္တာဗ်ူးအေျဖေတြေပါ့။ (သူ့ခြင့္ျပုခ်က္မယူနိုင္လို့ နာမည္မေဖာ္ျပနိုင္ေပမယ့္ သူ့ကို တကယ္ေက်းဇူးတင္ေနပါတယ္) ျပီးေတာ့ စစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကြ်န္ေတာ္က အေမရိကန္သံတမန္တစ္ေယာက္နဲ့ ဖုန္းလိုင္းေပၚမွာရွိေနခဲ့တယ္။ SLORC ဆိုတဲ့ အတိုေကာက္ေဝါဟာရကို စျကားျကားခ်င္းပဲ ကြ်န္ေတာ့္ေခါင္းထဲမွာ (အဂၤႅိပ္ေဝါဟာရ Slaught လို ) အသံထြက္တဲ့အတိုင္း အနက္မွာ သတ္ျဖတ္နွိပ္ကြပ္မယ့္သေဘာကို ပက္ပက္စက္စက္ျကီး ထင္ဟပ္တဲ့အတိုေကာက္စကားလံုးပါလားလို့ ေတြးမိပါတယ္။ အဲဒီအတိုေကာက္ရဲ့ဖြင့္ဆိုခ်က္ နိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးနဲ့ ဖြံ့ျဖိုးေရးေကာင္စီဆိုတာမွာလည္း နိုင္ငံေရးေလာ္မာမႈ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ အင္မတန္ေရွ့ေနာက္မညီကေမာက္ကမတြဲဘက္ထားတဲ့စကားစုဆိုတာမ်ိုးခံစားရပါတယ္။

ေမး။ ေက်ာင္းသားဘယ္နွစ္ေယာက္နဲ့ ေတြ့ခဲ့ပါလဲ။ ခုထိမွတ္မိေနတဲ့သူ ဘယ္သူေတြရွိပါလဲ။ ဘာလို့မွတ္မိေနတာပါလဲ။သူတို့နဲ့ပတ္သက္ျပီး ခရစၥကို ဆြဲေဆာင္နိုင္ဆံုးကဘာျဖစ္မလဲ။ သူတို့ရဲ့တက္ျကြေနတဲ့ စိတ္ေတြလား၊ ပုန္ကန္လိုေနတဲ့စိတ္ေတြလား၊ ဒါမွမဟုတ္ သူတို့ရဲ့လႈပ္ရွားမႈအစီအစဉ္စီစဉ္မႈေတြလား။
ေျဖ။ ေက်ာင္းသားဘယ္နွစ္ေယာက္နဲ့ေတြ့ခဲ့လဲဆိုတာေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ စုစုေပါင္းေတာ့ အေယာက္ ၂၀ မေက်ာ္ဘူးထင္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဘီဘီစီနဲ့စကားမေျပာခ်င္ျကတာနားလည္ေပးနိုင္စရာပဲေလ။ ဒါေပမယ့္အုပ္စုတစ္စုကေတာ့ သူတို့ရဲ့သတၱိ၊ ေဒါသ၊ အစြမ္းအစေတြေျကာင့္ ကြ်န္ေတာ္နဲ့စကားေျပာဖို့ ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္Strand ဟိုတယ္မွာတည္းေနတုန္း တစ္ေန့ေတာ့အိပ္ခန္းျပန္ေရာက္ခ်ိန္ ေခါင္းအံုးေအာက္မွာ စာတစ္ေစာင္ေတြ့ခဲ့ရပါတယ္။ စာထဲမွာ ဟိုတယ္အျပင္ဘက္ေနရာတစ္ခုမွာ ဘယ္အခ်ိန္အတိအက် ကားနဲ့ လာေခၚမယ္ဆိုတာပါပါတယ္။ အဲဒီလိုနဲ့ သူတို့ခ်ိန္းတဲ့အတိုင္း ကြ်န္ေတာ္လိုက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္မွတ္မိတာကေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ရဲ့အခန္းတစ္ခုထဲ ေရာက္သြားပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြက အသံတိုးတိုးနဲ့ပဲသူတို့ခံစား ရသမွ်နွိပ္စက္ဖိနွိပ္မႈေတြကိုေျပာျပပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ကို အဓိကအံ့အားသင့္ေစခဲ့တာကေတာ့ သူတို့ရဲ့အျပစ္မဲ့မႈနဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္မေတာ္သားေတြနဲ့ယွဉ္လိုက္ရင္ ကိုယ္ခနၶာျကံ့ခိုင္မႈလံုးဝအားနည္းလြန္းေနတဲ့ သူတို့ရဲ့ပံုပန္းသ႑ဍာန္ ေတြပါပဲ။ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္က ကြ်န္ေတာ့္ကိုေတာ္လွန္ေရးကို ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲလို့ေမးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္က သူတို့ေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး ရိုးအျကေသးတာပဲလို့ ေတြးမိခဲ့ပါတယ္။ သတင္းေထာက္တစ္ေယာက္အေနနဲ့ သူတို့ကို ျမင္မိတာကေတာ့ လႈပ္ရွားမႈထဲမွာနွစ္ျမႈပ္ျပီး သတၱိလည္းရွိ၊ စိတ္ဓာတ္လည္း ပိုင္းျဖတ္ထားျကသလို ေမွ်ာ္လင့္တာေတြကလည္း တကယ့္ကိုစံျပျဖစ္လြန္းသလို ထူးဆန္းတာက အေကာင္းလည္းျမင္ လြန္းေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြ်န္ေတာ့္မွာေတာ့ လူသတ္တပ္မေတာ္ျကီးနဲ့ ရင္ဆိုင္ေနတဲ့ သူတို့အတြက္အရမ္းကာေရာကို စိုးရိမ္ေျကာက္လန့္ခဲ့တာပါ။

ေမး။ ၁၉၈၈ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈကို ဘယ္လိုထင္ပါသလဲ။ ျမန္မာ့ သမိုင္းအတြက္ အေရးပါတဲ့လႈပ္ရွားမႈလား။ ဒါမွမဟုတ္သိပ္အေရးပါခဲ့တာ မ်ိုးမရွိလို့ထင္လား။
ေျဖ။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈဟာ ျမန္မာ့သမိုင္းသာမက အာရွေဒသတြင္းသမိုင္းမွာပါေဖ်ာက္ဖ်က္လို့မရေအာင္ လံုးဝဥႆံုအေရးပါတယ္လို့ ယံုျကည္ပါတယ္။ ဒီေန့ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတာေတြဟာ ဒီလႈပ္ရွားမႈကေနအေျခတည္ခဲ့တာပါ။ ေက်ာင္းသားေတြနဲ့ ၈၈ လႈပ္ရွားသူအားလံုးဟာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာဒီမိုကေရစီ၊ လူ့ဂုဏ္သိကၡာျကြယ္ဝခ်မ္းသာတဲ့ အနာဂတ္ကို အာမခံနိုင္သြားေအာင္ သူတို့ရဲ့ဘဝေတြကိုရင္းခဲ့ျကပါတယ္။ အသက္ေတြကို နွင္းခဲ့ျကပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲဟာ ျပီးျပည့္စံုတဲ့အေနအထားကို မေရာက္ေသးေပမယ့္ ေနာက္လာတဲ့မ်ိုးဆက္ဟာ ၁၉၈၈ လႈပ္ရွားမႈမ်ိုးဆက္ အေပၚမွာ ေက်းဇူးေတြအမ်ားျကီးတင္ရွိေနတာပါ။ သူတို့ကတကယ့္သူရဲေကာင္းေတြပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို့အေနနဲ့ သူတို့ရဲ့သတၱိနဲ့လူ့ဂုဏ္သိကၡာေတြဟာ အားက်စရာအတုယူစရာျဖစ္ရတဲ့အတြက္ကိုပဲေမ့လို့မရနိုင္ပါဘူး။ ကမၻာ့အေနအထားကိုျကည့္ျပီး အာရွမွာရွိခဲ့တဲ့စစ္ေအးနိဂံုးကို သံုးသပ္ျကည့္မယ္ဆိုရင္ ၈၈ မ်ိုးဆက္ေက်ာင္းသားထုျကီးဟာ ၂၀ ရာစုမွာေရာ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာပါ ေနရာမွန္တစ္ခုအခိုင္အမာရသင့္တယ္လို့ ကြ်န္ေတာ္ျမင္ပါ တယ္။ ဒီ ၁၉၈၈ လႈပ္ရွားမႈဆိုတာ တရုတ္ျပည္တီယန္မင္လႈပ္ရွားမႈထက္ ၁ နွစ္ေစာျပီး အင္ဒိုနီးရွားက ဆူဟာတိုကိုျဖုတ္ခ်တဲ့လႈပ္ရွားမႈထက္ ၁၀ စုနွစ္တစ္ခုလံုးလံုး ေစာတယ္ဆိုတာကို မေမ့ျကပါနဲ့။ ၈၈ လႈပ္ရွားမႈနဲ့ ေက်ာင္းသားထုဟာ အာရွနိုင္ငံေရးမွာကို သမိုင္းဝင္ေျခရာတစ္ခု၊ လမ္းတစ္လမ္းေဖာက္ထြက္ခဲ့တာပါ။ ၁၉၈၆ ခုနွစ္ကဖိလစ္ပိုင္မွာမားကို့စ္ကို ျဖုတ္ခ်ခဲ့တာ ျပည္သူ့အာဏာနဲ့ဆိုတာ မွန္သင့္သေလာက္မွန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာ မားကို့စ္နဲ့သူ့ရဲ့ခရိုနီေတြကို တြန္းခ်ခဲ့တာ စူပါပါဝါျဖစ္တဲ့ အေမရိကလို့ဆိုရမွာပါ။ အဲဒါနဲ့ယွဉ္ရင္ ျမန္မာဟာဘယ္သူနဲ့မွလည္း အခ်ိတ္အဆက္မရွိခဲ့ပါဘူး။ မဆလစစ္ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီးေတြရဲ့ ရုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈဟာတကယ္ေတာ့ အထီးက်န္လႈပ္ရွားမႈပါ။ ျကိုတင္ျကံစည္ျပင္ဆင္ခဲ့ တာမ်ိုးလည္းမရွိခဲ့ပါဘူး။ အေနာက္နိုင္ငံေတြက ပိတ္ဆို့မႈေတြနဲ့အေရးယူတဲ့အခ်ိန္မွာ အာဆီယံနဲ့တရုတ္လို အိမ္နီးခ်င္းေတြက အာဏာရွင္အစိုးရကို ဝိုင္းအားေပးခဲ့ျကတာမ်ိုးပဲရွိတာမို့ ဘယ္သူ့အကူအညီမွ ဟုတ္တိပတ္တိမရခဲ့တဲ့ ၈၈ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈဟာ သူရဲေကာင္းဆန္တယ္လို့လည္းေျပာလို့ရပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ ကမၻာနဲ့အဝန္းက အာဏာရွင္ေတြရဲ့ ထံုးစံအတိုင္းထိတ္လန့္ဖြယ္တံု့ျပန္မႈေတြအပါအဝင္ အခက္အခဲမွန္သမွ်ကိုေတာင့္ခံခဲ့ရတဲ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈဟာအာရွမွာရွိတဲ့ ဖိနွိပ္ခံလူထုကို ရိုက္ခတ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ့နိုင္ငံရဲ့အာဏာရွင္ကိုအံတုျပီး နိုင္ငံအနာဂတ္အေျပာင္းအလဲကိုလည္း ပံုေဖာ္ေပးနိုင္ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကမၻာ့စစ္ေအးေခတ္ဟာ ဥေရာပမွာစတင္ျပီးဆံုးခဲ့တာမဟုတ္ဘဲ အာရွမွာဦးစြာ ျပီးဆံုးခဲ့တာပါ။ အဲဒီစစ္ေအးနိဂံုးမွာ ၈၈ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈဟာ ေရွ့တန္းတစ္ေနရာကပါပါတယ္။ ဒီလိုေျပာတာ ျမွောက္ပင့္ေျပာသလို ေလက်ယ္သလို ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္ကအဲဒီလိုကိုယံုျကည္ပါတယ္။

ေမး။ ၁၉၈၈ လႈပ္ရွားမႈမွာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ့အခန္းက႑ဍကို ဘယ္လိုျမင္ သလဲ။ ဦးနု၊ ဦးေအာင္ျကီး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္စတဲ့ေခါင္းေဆာင္ ေတြနဲ့ယွဉ္ရင္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ဆိုသူေတြက နယ္ရုပ္ေလးေတြ ေလာက္ပဲျဖစ္ခဲ့လား။ ဒါမွမဟုတ္ဘာေတြျဖစ္ခဲ့လဲ။
ေျဖ။ ကမၻာရဲ့ဒီေန့အေျခအေနကို လွည့္ပတ္ျကည့္ရင္ေတာင္ နိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲအခန္းက႑ဍကို အသိအမွတ္မျပုဘဲေနဖို့မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ လူျကီးနိုင္ငံေရးသမားေတြဆိုတာကေတာ့ လူငယ္ေက်ာင္းသားေတြထြင္ခဲ့တဲ့ နိုင္ငံေရးေျခရာလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ သူတို့ကိုယ္တိုင္ မေလွ်ာက္နိုင္ခ်ိန္မွာ ဆက္ျပီးတက္ေလွ်ာက္ေပးဖို့ ျဖစ္လာတာမ်ိုးရွိပါတယ္။ ၁၉၈၈ မွာ ေက်ာင္း သားေတြရဲ့ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ အဓိကေသာ့ခ်က္လိုျဖစ္တဲ့ လကၡဏာသြင္ ျပင္ကေတာ့ သူတို့ရင္ဆိုင္ရတဲ့ျကမ္းတမ္းနွိပ္စက္မႈေျကာင့္ တစ္ျခားလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ့ ကြဲျပားျခားနားလြန္းသလို ရုတ္တရတ္ေပၚထြက္လာတာမ်ိုး လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ေကာင္းေကာင္းလည္း အနက္မဖြင့္ထားနိုင္ ပါဘူး။ (ဘယ္လိုလႈပ္ရွားမႈမ်ိုးပါလို့ ဖြင့္ဆိုရွင္းျပဖို့ခက္တာမ်ိုးေပါ့။ ဒါ လည္း တကယ့္ကိုအမွန္ပါ) တကယ္ေတာ့ အဲဒီလိုျဖစ္တာကိုက ေက်ာင္းသားေတြကို ပိုျပီးထိထိေရာက္ေရာက္စြမ္းနိုင္ေစခဲ့တယ္လို့ဆိုရမွာပါ။ (ရယ္စရာလိုေတာ့ ျဖစ္မွာေပါ့။) ဒါေျကာင့္ပဲ ဒီလႈပ္ရွားမႈျကီးကရပ္လို့မရေတာ့တာေလ။ ျမန္မာ့ေက်ာင္းသားေတြမွာ ေခါင္းေဆာင္အစုအဖြဲ့ဆိုတာ အတည္တက်အာဏာပိုင္ဖြဲ့စည္းပံုမ်ိုး လံုးလံုးမရွိဘဲ အခ်ိန္ရဲ့လိုအပ္ခ်က္နဲ့အမွ် ေျပာင္းလဲေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပထဝီအေနအထားအလိုက္လဲ ျပန့္က်ဲ ျပီး စုစည္းဖို့ခက္ျပန္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကိုယ္ခ်စ္ရတဲ့သူေတြ၊ သူငယ္ခ်င္း ေတြကို ခြဲခြာျပီး လႈပ္ရွားမႈဆက္လက္အသက္ဝင္ေအာင္ နယ္စပ္ကိုထြက္ခြာ လာခဲ့တဲ့ မိုးသီးဇြန္တို့လို ေက်ာင္းသားေတြကိုလည္း ထည့္တြက္ရပါမယ္။ ၈၈ ေက်ာင္းသားေတြဟာ နယ္ရုပ္ေလးေတြလိုျဖစ္ခဲ့လား ဆိုတာကေတာ့ ဘယ္သူ့ရဲ့နယ္ရုပ္ျဖစ္ရမွာလဲ။ ဘယ္သူကမွ သူတို့ကိုအဲဒီလိုေျပာနိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေန့ေတြ့ေနရတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ သူတို့ကပဲစခဲ့တာပါ။ အခုထိလည္း သူတို့ဟာအျကံသစ္၊ ဉာဏ္သစ္ေတြကို သယ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ျမန္မာ့လက္ရွိနိုင္ငံေရးဘဝမွာေပၚထြက္လာတဲ့ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမႈဆိုတာကိုလည္း ေစာင့္ျကည့္ထိန္းေက်ာင္းေပးေနပါတယ္။ (ခ်က္စ္စကားနဲ့ေျပာရင္ ခ်က္ ေနပါတယ္ေပါ့) ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ သူတို့ရဲ့ လႈပ္ရွားမႈကို တကယ့္ကိုခမ္းနားစြာျမင္မိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နဲ့ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ၁၉၈၈ ဇူလိုင္လ ကြ်န္ေတာ္ ရန္ကုန္မွာရွိစဉ္တုန္းက သူဟာ လူထုျမင္ကြင္းထဲကို မေရာက္လာခဲ့ေသးပါဘူး။ ေနာက္တစ္လအျကာ ေရွြတိဂံုမိန့္ခြန္းေျပာေတာ့မွ သူကလူထုျကားကိုေရာက္လာတာပါ။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ ရုတ္တရတ္ထျဖစ္လာတဲ့ လႈပ္ရွားမႈကေနပါရာက အစီအစဉ္တက်ျဖစ္ျပီး စုစည္းတဲ့နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈျကီးအျဖစ္ ကူး ေျပာင္းရာမွာ အေရးပါတဲ့အခန္းက႑ဍက ပါဝင္ခဲ့တာကိုေတာ့ ျငင္းလို့ မရနိုင္ပါဘူး။ ဦးနုနဲ့ ဦးေအာင္ျကီးတို့လိုလူျကီးေတြကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္လိုပါပဲ။ ျပည္တြင္းလႈပ္ရွားမႈအေနအထားကေန ျပည္ပကပါ စိတ္ဝင္စားသြားေအာင္၊ အေရာင္ပိုထြက္လာေအာင္ ကူညီရာမွာအေရးပါခဲ့ပါတယ္။

ေမး။ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ၈၈မွာ တကယ့္ေခါင္းေဆာင္အစစ္ေတြဆိုရင္ ဘယ္သူက ၈၈၈၈ ဆိုတာကို ဦးေဆာင္ခဲ့လဲ။ ကိုမင္းကိုနိုင္လား၊ ကိုကိုျကီးလား၊ ကိုမင္းေဇယ်လား၊ ကိုေ႒ဌးျကြယ္လား။
ေျဖ။ ၁၉၈၈ လႈပ္ရွားမႈကို ဘယ္သူက ဦးေဆာင္ပါတယ္လို့ ေျပာဖို့ေတာ့ခက္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္အျမင္ကေတာ့ လႈပ္ရွားမႈဟာ သူ့ အလိုလိုေပၚထြက္လာျပီး ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ အေကာင္အထည္သေဘာထက္ လွိုင္းအေရြ့သေဘာ ဆန္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အမ်ားျကီးေပၚထြက္ခဲ့ျပီး အားလံုးဟာ အေရးျကီးတဲ့အခန္းက႑ဍေတြမွာ သူမတူ အေရးပါခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္လို့ကို လႈပ္ရွားမႈကထိေရာက္ခဲ့တာလို့ ေျပာရမလိုပါပဲ။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဟာ ဆယ္စုနွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္သူေတြကိုနွိမ္နင္းခဲ့ပါတယ္။ စစ္တပ္မွာ အျမဲတမ္းမွန္တဲ့ အမွန္တရားတစ္ခုကေတာ့ ေနာက္ဆံုးစစ္ပြဲ ေတြကို ဗိုလ္ခ်ုပ္ေတြကိုယ္တိုင္ တိုက္တယ္ဆိုတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၈၈ မွာေတာ့ ကိုယ္ဘာသာေက်နပ္ေနတဲ့ ျမန္မာ့အာဏာရွင္အစိုးရ ဟာ ရုတ္တရက္ဆိုသလိုရန္သူ အသစ္တစ္မ်ိုးကိုရင္ဆိုင္လာရျပီး သူတို့ဘာသာသူတို့ အရံႈးမရွိနိုင္လို့ ေတြးထင္မႈ ေတြနဲ့တိမ္းမူးလာျပန္ပါတယ္။ ဒီရန္သူအသစ္ကေတာ့ တစ္ခ်ိန္လံုးေျပာင္းလဲေနတာပါ။ အမ်ိုးစံုပံုကလည္း အသခၤ࿿်ေအနနၱေပါ့။ ျမို့ေပၚက ပညာတတ္လူတန္းစားေတြေလ။ သူတို့ကို စိတ္ဓာတ္တျကေနျပီး ေသေသခ်ာခ်ာလည္း မထင္ရွားေပမယ့္ စိတ္တူကိုယ္တူ လူငယ္ေတြစုဖြဲ့ထားတဲ့ အုပ္စုက ဦးေဆာင္ပါတယ္။ သူတို့အားလံုးကို ေတာေရာျမို့ပါလူထုျကီးက အျပည့္အဝအားေပးပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ ဒီလို ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြေပၚထြက္လာတဲ့အခါ ေသြးျကီးသေလာက္ လူထုအေရးေျကာင့္ျကမဲ့တဲ့ စစ္တပ္ဟာေတြေဝစျပုလာပါတယ္။ ဒီလိုေပၚထြက္လာတာဟာ မေတာ္တဆပဲ ျဖစ္လာတာလား။ ေသခ်ာစီမံခဲ့တာမ်ားလားရယ္လို့ေပါ့။ ဒီလိုေျပာနိုင္ဖို့ ကြ်န္ေတာ့္မွာ သက္ေသေတြအမ်ား ျကီးပဲရွိပါတယ္။ ဥပမာ ဦးစိန္လြင္ဟာ သမၼတအျဖစ္ ၁၈ ရက္ပဲလုပ္ျပီး ရာထူးကဖယ္ရွားခံလိုက္ရတာဟာ စစ္တပ္အေနနဲ့ေယာက္ယက္ခတ္လာတာကို ျပတာ။ ေအာ္ျကီးဟစ္က်ယ္နဲ့ေရြးထုတ္ခန့္လိုက္ျပန္တဲ့ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ကလည္း စစ္အစိုးရမတက္ခင္ အခ်ိန္ပိုင္းေလးပဲခံလိုက္ျပန္တာ ပါ။ စစ္တပ္မွာေက်ာင္းသားေတြ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ဆနၵျပမႈကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ရမယ္ဆိုတာ အရိပ္အျမြက္ေလးေတာင္ ေသခ်ာမသိခဲ့ပါဘူး။ အျဖစ္အပ်က္ေတြေပၚလာတိုင္း သူတို့ေရြ့သမွ်ေတြကလည္း မွားခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို့အေနနဲ့လႈပ္ရွားမႈထဲမွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ျကီးျကီးငယ္ငယ္၊ က်ားမ မေရြးအားလံုးကို သူတို့ရဲ့ အံ့မခန္းသတၱိေတြအတြက္အမွတ္ရေနမွာပါ။

ေမး။ ၁၉၈၈ မွာတုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ အခန္းက႑ဍကိုေရာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။ အဲဒီအခ်ိန္က သူ့အေပၚပထမဆံုးနဲ့ေနာက္ဆံုးအျမင္ကို ေျပာျပေပးပါလား။
ေျဖ။ ၁၉၈၈ လႈပ္ရွားမႈေတြ တစ္ဝက္က်ိဳးတဲ့အထိ သူက အတိုက္အခံရယ္လို့မျဖစ္လာခဲ့ေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ့ရဲ့အခန္းက႑ဍက ေရတြက္လို့ရနိုင္တာမ်ိုးမဟုတ္သလို အခုထိလည္းဆက္ျပီးရွိေနပါေသးတယ္။ သူက အရင္ကေရာအခုပါ ထူးခြ်န္ထင္ရွားလြန္းခဲ့တဲ့ျပယုဂ္တစ္ခုပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္သူနဲ့လူခ်င္းမဆံုခဲ့ဖူးသလို သူနဲ့ပတ္သက္တဲ့သတင္းလည္း မတင္ဆက္ဖူးသေလာက္ပါပဲ။ သူ့အခန္းက႑ဍက လႈပ္ရွားမႈေတြကိုေက်ာင္းသားေတြက စတင္လုပ္ေဆာင္ျပီးေနာက္ပိုင္းမွ စတင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။ ၂၀ဝ၇ လႈပ္ရွားမႈထက္စာရင္ ၁၉၈၈ လႈပ္ရွားမႈမွာ လူထုပိုျပီးပါခဲ့တဲ့ အေပၚေရာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ၂၀ဝ၇ တုန္းက ကြ်န္ေတာ္ ျမန္မာျပည္မွာမဟုတ္လို့ေျဖရေတာ့ ခက္ပါတယ္။ ၂၀ဝ၇ မွာ လူထုက စစ္အစိုးရရဲ့ ေနရာကြက္က်ားေပမဲ့ အခ်ိန္ျပည့္ ဆက္တိုက္ခံရလြန္းလို့ ေျကာက္ရြံ့ေနျကျပီျဖစ္ပါတယ္။ မနၱေလးမွာ ျဖစ္ခဲ့တာတို့ လွြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ဆက္ဆံတာတို့ကနမႈနာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ၈၈ ကိုပဲေျပာေျပာ ၂၀ဝ၇ ကိုပဲျကည့္ျကည့္ အဓိကက်တဲ့အခ်က္ကေတာ့ ငယ္ငယ္ျကီးျကီး ျမန္မာလူထုျကီးတစ္ရပ္လံုးက တစ္ျခားနိုင္ငံကလူထုေတြခံစားေနရသလို ဒီမိုကေရစီနဲ့စီးပြားေရး ဆိုင္ရာအခြင့္အေရးေတြကိုရရွိဖို့နဲ့လြတ္လပ္ခြင့္ရဖို့ အင္မတန္မွလိုခ်င္ဆနၵရွိေနျကတာပါပဲ။ ျမန္မာလူထုဆိုတာလူသားမ်ိုးနြယ္အားလံုးနဲ့ ဘာမွမကြာျခားပါဘူး။ သူတို့ခံစားခဲ့ရတာက နွစ္ကာလအလြန္ရွည္ျကာလွပါျပီ။ ကြ်န္ေတာ္ သူတို့ျကြယ္ဝျပီး သိကၡာလည္းရွိ၊ ျငိမ္းလည္းျငိမ္းခ်မ္းတဲ့အနာဂတ္ရွိေစခ်င္လွပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္တို့အေနနဲ့အဲ့ဒီအေနထားအလို့ငွာျကိုးစားခဲ့ျကေတာ့ ၁၉၈၈ သူရဲေကာင္းမ်ားကိုမေမ့သင့္ပါဘူး။

ေမး။ ၈၈၈၈ လႈပ္ရွားမႈနဲ့ပတ္သက္တဲ့ ခရစၥရဲ့ခံစားခ်က္နဲ့ အေတြ့အျကံုကိုခပ္က်ဉ္းက်ဉ္းပံုေဖာ္ျပရရင္ဘယ္လိုျဖစ္မလဲ။
ေျဖ။ ပထမဆံုးေတာ့ ၁၉၈၈ မွာ ကြ်န္ေတာ့္ကို အဖိုးမျဖတ္နိုင္ေလာက္ေအာင္ ကူညီေပးခဲ့ရာက ေထာင္က်ခဲ့ရသူေတြ၊ လြတ္လပ္ျပီးက်န္သူေတြ၊ ေသဆံုးခဲ့သူေတြ၊ ရွင္က်န္သူေတြအားလံုး အားလံုးကိုေက်းဇူးတင္သလို ေလးစားဂုဏ္ျပုေျကာင္း ေျပာပါရေစ။ သူတို့မပါဘဲနဲ့ကြ်န္ေတာ္ဘာဆို ဘာမွလုပ္နိုင္ခဲ့မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၈၈ က အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ကြ်န္ေတာ္ တင္ဆက္နိုင္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ျမန္မာလူထုေတြက ကြ်န္ေတာ့္ကို သူတို့ရဲ့ဘဝနဲ့လြတ္လပ္မႈေတြ အထိခိုက္ခံျပီး အင္တာဗ်ူးေပးခဲ့ျက၊ သံုးသပ္ခ်က္ေတြေျပာေပးခဲ့ျကတာေျကာင့္ပါ။

အထူးသျဖင့္ ရခိုင္လူမ်ိုးစကားျပန္တစ္ ေယာက္ဟာ တစ္ေန့ကို ၁၈ နာရီနႈန္းနဲ့ သံုးလတိုင္တိုင္ ကြ်န္ေတာ္နဲ့အလုပ္အတူလုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ သူ့ကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ၈၈ လႈပ္ရွားမႈမွာ သူ့အခန္းက႑ဍ ဘယ္ေလာက္အထိ ျကီးမားတယ္ဆိုတာ သူ့ဖာသာသိေနတဲ့ အေရွ့ျကယ္ ကိုေရာေပါ့။ သူတို့ရဲ့ေက်းဇူးကိုေတာ့ ဟိုတုန္းကတည္းကေရာ အခုထိပါမေမ့နိုင္ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ စစ္အစိုးရက လုပ္ျကံခဲ့တဲ့ ဒ႑ဍာရီျဖစ္တဲ့ခရစၥတိုဖာဂန္းနက္စ္ေျကာင့္ ၈၈ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္လာရတယ္ဆိုတာကို ပယ္ဖ်က္ေစခ်င္ပါတယ္။

ဒီစြပ္စြဲမႈကို ျကည့္ရင္ အေတြ့အျကံုမရွိေသးတဲ့ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္သတင္းေထာက္ တစ္ေယာက္က လူထု ၄၅ သန္းကို ျကြလာေအာင္ လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ျဖစ္မွမျဖစ္နိုင္တာဘဲ။ တကယ့္အေျကာင္းအရင္းကေနလည္း ေသြဖီေစပါ တယ္။ တကယ္ေတာ့ အဂတိလိုက္စားျပီး ရုန္းရင္းျကမ္းတမ္းလွတဲ့ ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီးမ်ားကို ၂၆ နွစ္ျကာေအာင္ ေဒါသထြက္ေနခဲ့တဲ့ လူထုဟာ ေပါက္ကြဲ လုျဖစ္ေနခဲ့တာေျကာင့္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ လုပ္ခဲ့သမွ်အားလံုးကေတာ့ အေျခ အေနကို အမွန္အတိုင္းေတြ့ျမင္နိုင္ေအာင္ မွန္ေထာင္ျပလိုက္တဲ့သေဘာပါပဲ။ တကယ့္သူရဲေကာင္းေတြကေတာ့ သူတို့ေတြ့ျမင္ရတဲ့အရာေတြအေပၚမွာ ရုတ္ခ်ည္းဆိုသလို သတၱိရွိရွိ စိတ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပိုင္ပိုင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျကတဲ့ ျမန္မာလူထုပါပဲ။ ကြ်န္ေတာ္က ဘာသာေရးကိုင္းရွိုင္းသူမဟုတ္ေပမယ့္ သမၼာက်မ္းစာထဲက အေျကာင္းတစ္ေျကာင္းကို သတိရမိပါတယ္။ သင္ ဟာ အမွန္တရားကို သိရမယ္။ အမွန္တရားက သင့္ကို လြတ္လပ္ေစမယ္ ဒီစကားက ၁၉၈၈ မွာေရာ အခုအထိပါ ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ မွန္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးကေတာ့ ျမန္မာလူထုဟာ သူတို့နည္းသူတို့ဟန္နဲ့သူတို့ ၁၉၈၈ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းသြားမွာပါ။ လူသားသိကၡာနဲ့ တရားမွ်တမႈဆိုတာ ခြဲျခားလို့ရတာမွ မဟုတ္တာပဲ။ ကြ်န္ေတာ့္မွာ ျမန္မာလူထုဟာ သူတို့ကိုယ္ပိုင္သိကၡာနဲ့ တရားမွ်တမႈရရွိေအာင္ ဘယ္လိုရွာသင့္ပါတယ္ဆိုတဲ့ ေဆးညြန္းေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာလူထုမွာသာ သိကၡာမရွိဘူးဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္တို့ လူသားအားလံုးရဲ့သိကၡာဟာလည္း နိမ့္က်ေနဦးမွာပဲဆိုတာကိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ သံသယ မရွိပါဘူး။

ပဲ့တင္သံဂ်ာနယ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္ -
http://www.8888peopletoday.net/