teacher and student (Philosophy)

(၁)
ဆရာက ေက်ာင္းသားႏွစ္ေယာက္ကို ေမးခြန္းေမးပါတယ္။ အင္မတန္အဆင့္ျမင့္ၿပီး
အေတာ္စဥ္းစားယူရတဲ့ သခၤ်ာဥာဏ္စမ္းေတြပါ။
ပထမေက်ာင္းသားက ေမးခြန္းခက္တာကို ျမင္ၿပီး ဒီလိုစဥ္းစားပါတယ္၊
"ဆရာက ငါမေျဖႏိူင္မယ့္ ေမးခြန္းေတြကို တမင္သက္သက္ ေမးတာပဲ၊
ဟိုတစ္ခါတုန္းက သူလာတာကို ထႏႈတ္မဆက္ပဲ ေနမိတာကို မေက်နပ္လို.ျဖစ္မယ္"
.... သူဒီလို စေတြးတာနဲ.တင္ ေမးခြန္းေတြကို ေကာင္းေကာင္း
မေျဖႏိူင္ေတာ့ပါဘူး...
ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ ဒီလိုျမင္ပါတယ္
"ဆရာ့ေမးခြန္းေတြက အေတာ္အဆင့္ျမင့္တယ္၊ ငါတို.အဆင့္နဲ. ေျဖလို.ရတဲ့
ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္ေလာက္ပါတယ္၊ ႀကိဳးစားေျဖၾကည္.ဦးမွပဲ" ... သူကေတာ့
ေမးခြန္းအေတာ္မ်ားမ်ားကို ဆရာ ေက်နပ္ေလာက္တဲ့ အထိ
ေျဖဆိုႏိူင္ခဲ့ပါတယ္....
ဒီအျဖစ္အပ်က္ေလးကို ႀကည့္မယ္ဆိုရင္ Perception လို.ေခၚတဲ့ အထင္အျမင္
ယူဆခ်က္တစ္ခုဟာ အစစအရာရာ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ.ေစဖို.အတြက္ ဘယ္အတိုင္းအတာထိ
အေရးပါ အရာေရာက္တယ္ဆိုတာ ေတြ.ျမင္ႏိူင္ပါတယ္၊ အျခားသူတစ္ေယာက္ရဲ့
စိတ္ထဲမွာ ဘယ္လိုပဲရွိရွိ၊ ဘာရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ.ပဲ ေမးေမး "ဒုတိယ ေက်ာင္းသား"
လိုပဲ ႐ိုး႐ိုးေတြးၿပီး အေကာင္းဆံုး အေျဖေပးသင့္ပါတယ္
(၂)
ဆရာက ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ကို စားပြဲေ႐ွ .မွာ ထိုင္ခိုင္းၿပီး "က"
တစ္လံုးေရးျပပါလို. ခိုင္းပါတယ္။ ေက်ာင္းသားက ေရးၿပီး ဆရာ့ေ႐ွ.ကို
ထိုးေပးလိုက္ပါတယ္.... ဆရာက သူ.အေျဖကို လက္မခံခဲ့ပါဘူး။
ဆရာ့ဘက္က ၾကည့္ေတာ့ အေျဖက "ယ" ျဖစ္ေနတာကိုး...
ေနာက္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ကို ဆရာက ေခၚခိုင္းပါတယ္...ေက်ာင္းသားက ေရးၿပီး
"စာ႐ြက္ကို ဆရာ့ဘက္ တစ္ပတ္လွည့္ၿပီး ျပလိုက္ပါတယ္... ဆရာက သူ.အေျဖကို
သေဘာက် လက္ခံခဲ့ပါတယ္....
ဒီအျဖစ္ပ်က္ေလးမွာ "ကိစၥရပ္တိုင္းမွာ Angle Of Vision လို.ေခၚတဲ့႐ႈေထာင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိႏိူင္တယ္ဆိုတာပါပဲ"...
ေက်ာင္းသားႏွစ္ေယာက္လံုးရဲ့ အေျဖဟာ အမွန္ေတြခ်ည္းပါပဲ...ဒါေပမဲ့
ပထမေက်ာင္းသားဟာ သူ.ဘက္အျမင္အတိုင္း ဆရာ့ကို ျပတာကိုး... ဒီေနရာမွာ
သတိထားရမွာက ဒုတိယေက်ာင္းသားဟာ ဆရာ့ဘက္က "က" လို. ျမင္ရေအာင္ သူက "ယ"
လို. အမွားႀကီးေရးလိုက္တာ မဟုတ္ပါဘူး...သူလည္း အမွန္ပဲ ေရးလိုက္ၿပီး
ဆရာ့ဘက္ကလည္း အမွန္ပဲျမင္ႏိူင္ေအာင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အဆင္ေျပမယ့္
အေျခအေနတစ္ခုကို ဖန္တီးလိုက္တာပါ...
အခ်ိဳ.ေသာ ကိစၥရပ္ေတြမွာ သူ.ဘက္ကလည္း ဘယ္လိုမ်ားျမင္ႏိူင္မလည္းလို.
စဥ္းစားေတြေခၚခ်င့္ခ်ိန္ၿပီး သူ.ရဲ့႐ႈေထာင့္ကေန ျမင္ျပ၊ ေတြးျပ၊
ေဆြးေႏြးျပဖို. လိုပါလိမ့္မယ္.... အဲဒါမွလည္း ကိုယ္မွန္တယ္ဆိုတာကို
သူနားလည္ လက္ခံႏိူင္လာမွာပါ... အဲဒီလိုမဟုတ္ပဲ ကိုယ္မွန္တယ္ဆိုတာကို
ကိုယ့္ဘက္က အျမင္တစ္ခုတည္းနဲ. ႀကည့္ၿပီး
ဇြတ္အတင္းျငင္းခံုေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လိုလားအပ္တဲ့ အေျခအေနတစ္ခုကို
ဘယ္ေတာ့မွ ေရာက္ေတာ့ မွာ မဟုတ္ပါဘူး...
(၃)
ဆရာက ေက်ာင္းသားကို ခံုေပၚမွာ မတ္တပ္ရပ္ခိုင္းထားၿပီး
အျပစ္ေပးထားပါတယ္... အခ်ိန္အေတာ္ၾကာေတာ့ ဆရာက ေက်ာင္းသားကို ဆံုးမဖို.
လက္ယပ္ေခၚလိုက္တယ္... ဒါေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းသားက
ရပ္ေနတာၾကာၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ဆရာက ျပန္ထိုင္ခိုင္းရင္ ေကာင္းမွာပဲလို.
ေတြးေနခ်ိန္ပါ... ေက်ာင္းသားက လိုရာေတြးၿပီး
ထိုင္ခ်လိုက္ပါတယ္...အဲ့မွာတင္ ျပသနာက စတက္ပါေတာ့တယ္...
ဒါဟာ misunderstanding (နားလည္မႈ လြဲေခ်ာ္ျခင္း) ပါ၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ Body
Language လို.ေခၚတဲ့ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းကို အသံုးၿပဳၿပီး အသံတိတ္
စကားေျပာဆက္သြယ္တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ နားလည္မႈလြဲေခ်ာ္တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္...
အဆိုး၀ါးဆံုးကေတာ့ အထက္က ျဖစ္ရပ္ကေလးလို ကိုယ့္ရဲ့စိတ္အာ႐ံု (Emotion)
ရဲ့ လႊမ္းမိုးျခယ္လွယ္မႈေၾကာင့္ သူတစ္ပါးရဲ့စကားကို တလြဲအဓိပၸာယ္ေကာက္မိတာေတြ၊
အေျခအေနေတြကို အလြဲလြဲ အမွားမွား နားလည္သံုးသပ္မိတာေတြပါပဲ၊
ဘယ္ဘာသာစကားနဲ.ပဲေျပာေျပာ ဘယ္လိုေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ပါ သူတစ္ပါး ကိုယ့္ကို
ဘာေျပာတယ္၊ ဘယ္လိုရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ. ေျပာတယ္ဆိုတာကို အမွန္အတိုင္း အရွိအတိုင္း
နားလည္ႏိူင္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းဟာ အားလံုးအတြက္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္လိမ့္မယ္
ထင္ပါတယ္...(၄)
ဆရာက ေက်ာင္းသားအားလံုး ေ႐ွ.မွာ ရပ္ၿပီး လက္ညွိဳးတစ္ေခ်ာင္းေထာင္ၿပီး
ဒီလိုေျပာပါတယ္...
"မင္းတို. အားလံုး လက္ညွိဳးေထာင္လိုက္ပါ"
ေက်ာင္းသားအားလံုး ဆရာ့ကို စိတ္ ၀င္တစား ၾကည့္ေနရာကေန ဆရာခိုင္းတဲ့
အတိုင္းလိုက္လုပ္ၾကပါတယ္...
အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ဆရာက သူ.ရဲ့နားထင္ကို လက္နဲ.ေထာက္ၿပီး...
"အဲဒီလက္ညွဳိးနဲ. ကိုယ့္နဖူးကို ေထာက္လိုက္ၾကပါ" လို. ထပ္ေျပာပါတယ္...
ေက်ာင္းသားအားလံုးဟာ ဆရာလုပ္တဲ့အတိုင္း နားထင္ကို
လိုက္ေထာက္ၾကပါတယ္...ခဏေနမွ သူတို.မွားသြားမွန္း အားလံုးက
သေဘာေပါက္လိုက္ၾကပါတယ္... "ဆရာ ေထာက္ခိုင္းတာက နဖူးကိုေလ"
ဒီအျဖစ္အပ်က္ေလးမွာ အၾကားနဲ.အျမင္ တစ္ထပ္တည္းမက်မႈကို ေတြ.ရပါလိမ့္မယ္...
တၿပိဳင္တည္းလို. ထင္ရေပမယ့္ တကယ္တမ္းက အျမင္အာ႐ံုက ဦးေႏွာက္ကို
အရင္ေရာက္သြားတဲ့ သေဘာပါ...အျမင္အာ႐ံုဟာ အလင္းကို အေျခခံၿပီး
အၾကားအာ႐ံုကေတာ့ အသံမွာ အေျခခံပါတယ္... အလင္းရဲ့အလ်င္ဟာ အသံရဲ့အလ်င္ထက္
ပိုျမန္တဲ့အတြက္ ဒီလိုျဖစ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္...
ဒီသေဘာတရားေလးကို ေကာင္းစြာနားလည္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ေျပာမယ့္စကားနဲ.
သင့္ေတာ္မယ့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္မယ့္ ဟန္ပန္အမူအရာ ထားမွသာလွ်င္
ကိုယ္ေျပာမယ့္စကား အရာထင္မွာပါ...
သိပ္ဆိုးတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ကို ငါ႐ိုက္လိုက္ရ လို. မာန္ၿပီး မ်က္ႏွာက
ၿပံဳးစိစိလုပ္မယ္ဆိုရင္ ကေလးက ကိုယ့္စကားကို အေလးမထားပဲ ေနမွာပါ...
အဲဒီလိုပါပဲ ကိုယ့္လက္ေအာက္ငယ္သားေတြကို မင္းတို. ငါ့ကို
ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္ၾကပါ၊ မွားတာကို ေထာက္ျပပါလို. ေျပာေနေပမယ့္
မ်က္ႏွာက ငါ့ကို မေကာင္းဘူးလို. ေျပာလို.ကေတာ့ အလုပ္ထုတ္ပစ္မယ္ ဆိုတဲ့
႐ုပ္ေပါက္ေနရင္ ကိုယ္ေျပာခဲ့တဲ့ စကားဟာ အလကား ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္...
အ႐ွင္းဆံုးေျပာရရင္ ႐ိုးသားဖို.၊ ၿပီးေတာ့ သတိထားဖို.ပါပဲ...
လူတစ္ေယာက္ဟာ ႐ိုးသားမယ္၊ စိတ္ထဲမွာ တကယ္ရွိတာကိုသာ ေျပာမယ္ဆိုရင္
သူ.ရဲ့မ်က္ႏွာကေန သူ.ရဲ့ေကာင္းတဲ့ ေစတနာကို ျမင္ ႏိူင္ပါတယ္...
(၅)
ဆရာက ေက်ာင္းသားေတြကို စာ႐ြက္အျဖဴေရာင္ ေထာင္ျပၿပီး ဒါဘာအေရာင္လည္းလို.
ေမးပါတယ္... ေက်ာင္းသားအားလံုးက တညီတညြတ္တည္း ေျဖၾကပါတယ္...
"အျဖဴေရာင္ပါ ..."ဆရာက White Borad ရဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ကို ေထာက္ၿပီး ဒါကေရာ ဘာအေရာင္လဲလို.
ေမးျပန္ပါတယ္... မဆိုင္းမတြပဲ အားလံုးက အျဖဴေရာင္ပါလို. ေျဖၾကပါတယ္...
"အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဆရာက ခုနကစာ႐ြက္ကို White Board မွာ ကပ္ၿပီး
ဒီႏွစ္ခုမွာ ဘယ္ဟာ အျဖဴလဲ လို. ေမးျပန္ပါတယ္"... ေက်ာင္းသားအားလံုး
ေျဖရန္ စြံ.အ သြားပါေတာ့တယ္...
ဒီအျဖစ္အပ်က္ေလးမွာ လူေတြ သတ္မွတ္တဲ့ စံႏႈန္းေတြရဲ့ ေ၀၀ါးဆန္းျပားမႈကို
ေတြ.ျမင္ႏိူင္ပါတယ္....
လူတစ္ေယာက္က ခ်မ္းသာမယ္...ေနာက္တစ္ေယာက္က
ပိုခ်မ္းသာမယ္...ေနာက္တစ္ေယာက္က
ပိုၿပီးခ်မ္းသာမယ္ စသျဖင့္ေပါ့... သတ္မွတ္ခ်က္ေတြမွာ အဆံုးသတ္မ်ဥ္း
မရွိသလို အစစ္အမွန္ဆိုတာလည္း မရွိႏိူင္ပါဘူး... ဒါေၾကာင့္ ျပသနာတစ္ခုကို
ေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ရဲ့ စိတ္အေျခအေနေတြကို ေသခ်ာမႈမရွိတဲ့
သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ လာေရာက္လႊမ္းမိုးတာမခံေစဘဲ တကယ့္အရွိတရား (Being) မွာပဲ
စူးစိုက္ႏွစ္ၿမွဳပ္ထားႏိူင္ဖို. လိုပါတယ္....ဒီလိုမွလည္း နည္းလမ္းက်ၿပီး
မွ်တတဲ့ အေျဖတစ္ခုကို ထုတ္ႏိူင္မွာပါ...
(၆)
ဆရာက ေမးပါတယ္...
"အျဖဴမဟုတ္ရင္ ဘာလည္းကြ"
အျဖဴမဟုတ္ရင္ အမည္းေပါ့ ဟု ေက်ာင္းသားက ျပန္ေျဖပါတယ္...
တစ္ကယ္က "အျဖဴမဟုတ္ရင္ မျဖဴတာတာေတြ အားလံုး ျဖစ္ႏိူင္တာေလ"
က်ေနာ္တို.လည္း လူ.ေလာကထဲက ျပသနာရပ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ
အဲဒီေက်ာင္းသားေလးလိုမ်ိဳး ျဖစ္ႏူိင္ေခ် (Possibility) မ်ားစြာကို
မစဥ္းစားပဲ၊ ဆန္.က်င္ဘက္အျမင္ (Opposite View) ေတြကိုသာ ႐ုတ္တရက္
စဥ္းစားမိတတ္ၾကပါတယ္...ဥပမာ ကိုယ္သိထားတဲ့ အမွန္တရားတစ္ခုနဲ. အျခားလူ
ေပးလာတဲ့ အေျဖတစ္ခုနဲ. ကိုက္ညီမႈ မရွိတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ တစ္ဘက္သူ
မွားေနတယ္ဆိုၿပီး ႐ုတ္တရက္ ေကာက္ခ်က္ခ်မိတတ္ပါတယ္... ကိစၥရပ္တိုင္းမွာ
ျဖစ္ႏိူင္ေျခေတြ တစ္ခုထက္ပိုၿပီး ရွိႏိူင္တယ္ဆိုတာ၊ စဥ္းစားပံု
စဥ္းစားနည္း (The Way Of Thinking) အေပၚမူတည္ၿပီး အေျဖ ဒါမွမဟုတ္
ရလဒ္ေတြဟာ တစ္နည္းတစ္ဖံု ေျပာင္းလဲသြားႏိူင္တယ္ဆိုတာေတြကို
နားလည္ထားရပါမယ္...
"ဒါမွ ငါမွန္တယ္၊ မင္းမွားတယ္ ဆိုတဲ့ အျမင္ေတြက လြတ္ေျမာက္ၿပီး
ငါလည္းမွန္တယ္၊ မင္းလည္းမွန္တယ္ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူ .ရဲ့ လမ္းေပိုၿပီးအားေကာင္းတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ိဳးကို ျမင္ႏိူင္စြမ္းရွိမွာပါ...
ျပသနာဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ.တတ္ႏိူင္သမွ် ကင္းေ၀းႏိူင္ဖို.၊ ေနာင္တေတြ ခဏခဏ
မရဖို.၊ အနည္းဆံုး ေလာကထဲမွာ ၿပံဳးၿပံဳးကေလး ေနႏိူင္ဖို.
သိမိသမွ်၊ဖတ္မိသမွ်၊ က်င့္ ႀကံအားထုတ္မိသမွ် ေပးေ၀လိုက္ရပါသည္...
မွတ္ခ်က္၊ ကုိသိန္းထုိက္ Email ကုိ Forward လုပ္ပါသည္။ၾကာင္းက