တရုတ္နယ္စပ္မွ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ Strip Mine သတၱဳတြင္း တစ္ခုအေၾကာင္း

မၾကာေသးခင္က ဂူဂယ္အပ္ (Google Earth) internet ေျမပုံမွာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ေမလက ၿဂိဳဟ္တုမွ ရုိက္ထားေသာ စက္တလုိက္ satellite ဓါတ္ပုံထဲမွာ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ ေနရာ (site) တစ္ခုကုိ ျမင္လုိက္ရမိသည္။ ထုိေနရာတြင္ ကြန္တုိ (ေခၚ) ေလွခါးထစ္ သဖြယ္ ေတာင္ကုန္းမ်ားကုိ ျဖတ္ေဖါက္ထားေသာ သတၱဳတြင္း (contour strip mine) ကုိ ျမင္ေနရသည္။ ေတာင္ကုန္း ေတာင္တန္း အတြင္းရွိ ေျမေအာက္ သတၱဳေၾကာကုိ ထိေအာင္ အေပၚယံ ေျမသားကုိ လွန္ထပ္ ဖယ္ရွားကာ ေျမျပင္ကုိ ေလွခါးထစ္ အျဖစ္ ေဖါက္တည္ထားသည္။ တခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားတြင္ ေတာင္ကုန္းနံရံမ်ားကုိ တူးဆြ ေဖါက္ခ်ၿပီး သတၱဳတြင္းကုိ ဖဲ့ယူၾကသည္။ ဤသုိ႔ သတၱဳတြင္းကုိ ဖဲ့ျခစ္ ထုတ္ၿပီးေသာအခါ ေတာင္ေၾကာတခုလုံးတြင္ ေလွခါးထစ္သ႑န္ ေျမျပင္မွာ က်န္ေနခဲ့သည္။ (ဓါတ္ပုံ - ၁)

ပူးတြဲပါ ဓါတ္ပုံတြင္ ကားလမ္းမ်ားကုိ ေတာင္ကမ္းပါးရံ တေလွ်ာက္ ေလွခါးထစ္ပုံ ေဖါက္ထားသည္ကုိ ျမင္ႏုိင္သည္။ အခ်ဳိ႕လမ္းမ်ား၌ ေလာ္လီကား၊ ထရပ္ကားမ်ား တန္းစီလ်က္ သတၱဳတြင္းမ်ားကုိ တင္ေဆာင္ ယူသြားရန္ ေစာင့္ေနၾကပုံကုိ ျမင္ေနရသည္။ ေဒသခံ ကခ်င္အမ်ဳိးသားမ်ား၏ အဆုိအရ ဤ တူးေဖၚေနေသာ သတၱဳမ်ဳိးမွာ မုိလစ္ဒီနမ္ (molybdenum) ဟုဆုိပါသည္။ ဤသတၱဳမ်ားကုိ တရုတ္ျပည္တြင္းသုိ႔ သယ္ေဆာင္ သြားၾကပါသည္။ (ဓါတ္ပုံ - ၂)

Wikipedia အင္တာနက္ အဘိဌာန္တြင္ ေဖၚျပထားသည္မ်ားအရ မုိလစ္ဒီနမ္ကုိ ပင္မသတၱဳအျဖစ္ တူးေဖၚေနၾကသည့္ ေနရာတြင္ ေၾကးနီ (copper) ႏွင့္ သံျဖဴ (tungsten) ကုိလည္း တြဲဖက္ တူးေဖၚ ရရွိေလ့ရွိ၏။ သတၱဳရုိင္း မုိလစ္ဒီနမ္ကုိ metal သံမာမ်ား ျပဳလုပ္ရာ၌ `အေရာ’ (alloys) အျဖစ္ ႀကိဳသုံးၾကသည္။ မုိလစ္ဒီနမ္မွာ အထူးတလည္ ျပင္းထန္ေသာ အပူဒဏ္ (heat) ကုိ ခံႏုိင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သံခ်ပ္ကား၊ ေလယာဥ္ပ်ံသုံး ပစၥည္း၊ အီလက္ထေရာနစ္ (electronic) ပစၥည္းျပဳလုပ္ရာတြင္ ေစ့ကပ္ (contact) သည့္ပစၥည္း၊ ေမာ္တာစက္ (motor) စသည္တုိ႔တြင္ သုံးၾကသည္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လပုိင္းက ကမၻာ့ သတၱဳေစ်းကြက္တြင္ မုိလစ္ဒီနမ္ တစ္တန္လွ်င္ ေဒၚလာ ၁၀၃,၀၀၀ (တစ္သိန္းေက်ာ္) ေစ်းထိ ျမင့္တက္ခဲ့ဘူးသည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လက မုိလစ္ဒီနမ္ ေစ်းမွာ တစ္တန္လွ်င္ ေဒၚလာ ၃၀,၀၀၀ (သုံးေသာင္း) ေစ်းရွိခဲ့သည္။ (ဓါတ္ပုံ - ၃)

ဤမုိလစ္ဒီနမ္ သတၱဳမုိင္း တူးေဖၚေနသည့္ ေနရာမွာ တရုတ္နယ္စပ္ႏွင့္ ကပ္လ်က္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေျမေပၚတြင္ တည္ရွိေနသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းရွိ ခ်ီေဖြၿမဳိ႕၏ အေရွ႕ဖက္ (မ်ဥ္းေျဖာင့္) ၂၆ မုိင္အကြာ၊ ျမစ္ၾကီးနားၿမဳိ႕မွ (မ်ဥ္းေျဖာင့္) တစ္တန္းထည္း မုိင္ ၈၀ အကြာတြင္ တည္ရွိသည္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ကာလ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ၊ Texas ျပည္နယ္သား ေလယာဥ္(ပုိင္းေလာ့)မႉႉး ဂ်င္မီေဖာက္စ္ (Jimmy Fox) ပ်ံသန္း ပ်က္က်ခဲ့သည့္ ေလယာဥ္ပ်က္ရွိရာ၊ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ေနရာမွ အေနာက္ဖက္သုိ႔ (မ်ဥ္းေျဖာင့္) ၁၀ မုိင္အကြာ၌ ရွိသည္။ လတၱိက်ဳအားျဖင့္ ၂၁ ံ ၅၁’ ၁၅.၃၀” (ေျမာက္) ႏွင့္ ေလာင္ရ်ီက်ဳ ၉၈ ံ ၃၂’ ၃၈.၆၁” (အေရွ႕) ေနရာတြင္ တည္ရွိသည္။ (ဓါတ္ပုံ - ၄)

ဤမုိလစ္ဒီနမ္ သတၱဳတြင္းရွိရာ ေဒသသည္ တုိင္းရင္းသား ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား သြားေရာက္ ေနထုိင္ခဲေသာ၊ လူေန က်ဲပါးေသာ ေနရာျဖစ္သည္။ အတြင္းသိ ေဒသခံ အမည္မေဖၚလုိေသာ ကခ်င္မိတ္ေဆြမ်ား၏ အဆုိအရ ထုိသတၱဳတြင္း၌ တရုတ္အုပ္စုမ်ားက တူးေဖၚေနၾကၿပီး ဒီမုိကရက္တစ္ တပ္မေတာ္သစ္ (NDA -- New Democratic Army) အမည္ရွိ နယ္ျခားေစာင့္ ကခ်င္အဖြဲ႕က စီမံႀကီးက်ပ္သည္။ ဤသတၱဳတြင္း၌ ရုရွားပညာရွင္မ်ား (technician) မ်ား ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ၾကေၾကာင္းလည္း ဆုိပါသည္။

 ဤသတၱဳတြင္း (mine) သည္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ တရားမ၀င္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ တုိင္းျပည္အတြက္ စီးပြား၊ ၀င္ေငြ ျဖစ္ေစရမည့္အစား ကုိယ့္ စစ္ေဘာင္းဘီအိပ္ အတြင္း ကုိယ္က်ဳိးယူေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ေဒသခံ ကခ်င္အမ်ဳိးသားမ်ား အဆုိအရ အခ်ိန္အားျဖင့္ ၂၀၀၅-၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္က ေျမာက္ပုိင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တုိင္းမွဴး၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ (Maj-General) အုန္းျမင့္ကုိယ္တုိင္ ဤသတၱဳတြင္းေနရာသုိ႔ လာေရာက္၍ ကခ်င္ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္မ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဇခုန္တိန္႔ယိန္း (Zahkung Ting Ying) ႏွင့္ အေပးအယူ လုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ဦးဇခုန္တိန္႔ယိန္း ဆုိသည္မွာ ၄င္း ၏ ကခ်င္ မိတ္ေဟာင္းၾကီးမ်ား အဆိုအ၇ - ယခုအခါ လက္ၫိုးၫြန္ရာမလႊဲ ဆုိသကဲ့သုိ႔ ဟုိတယ္မ်ား၊ အိမ္မ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ား၊ စက္ရုံမ်ား၊ ဘိန္းခင္းမ်ား ႏွင့္ ေခတ္မွီ ဘိန္းခ်က္စက္ရံုမ်ား ပုိင္ဆုိင္သည္။ ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္အုန္းျမင့္၏ မိတ္ေဆြႀကီး ျဖစ္ေသာ ဦးဇခုန္တိန္႔ယိန္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ႀကီး ျဖစ္လာခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ တုိင္းမွဴးႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္အုန္းျမင့္ မွာလည္း (ယခင္) ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ၏ သစၥာေတာ္ခံအျဖစ္ ရာထူးအရပ္ရပ္ တုိးခဲ့ၿပီး၊ ယေန႔အခါတြင္ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ အစုိးရ၏ သမ၀ါယမ ၀န္ႀကီး ဦးအုန္းျမင့္ ျဖစ္လာခဲ့ေပသည္။ ဤမုိလစ္ဒီနမ္ သတၱဳတြင္းမွာလည္း တရုတ္တုိ႔ တူးယူဆဲပင္။

တခုသာ ထူးျခားစြာ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားတုိ႔ မၾကာေသးမွီက ၾကားနာရသည္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေငြမွာ ခါလီခ်၊ ေႂကြးေဗလပြျဖင့္ -- ႏုိင္ငံျခား ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ေဒၚလာေငြ ၁၁ ဘီလီယံ (11 Billion US$ -- သန္းေပါင္း တစ္ေသာင္း တစ္ေထာင္) ေက်ာ္ ေႂကြးတင္ေနသည္ဟု ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး ဌာနက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသူ၊ ႏုိင္ငံသားမ်ားအဖုိ႔ စစ္အစုိးရအဆက္ဆက္က တရား၀င္ ႏုိင္ငံတကာ စီးပြားကုန္သြယ္မႈမ်ား ျပဳခဲ့သည္ကုိ တစ္ခါတစ္ရံ အၾကမ္းဖ်င္းမၽွ သိရသည္ လည္း ရွိသည္၊ မသိရွိရသည္က မ်ားသည္။ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံ (အထူးသျဖင့္ တရုတ္ျပည္) သုိ႔ စီးပြားကုန္သြယ္မႈျပဳျခင္း၊ ႏုိင္ငံ သယံဇာတမ်ားကုိ ေဖါေဖါသီသီျဖင့္ တရား၀င္ ေရာင္းခ်ကာ၊ တရားမ၀င္ လက္သိပ္ထုိး လဒ္ယူေနၾကသည္ ကုိလည္း နားလည္ၾကပါသည္။

ယေန. NLD ႏွင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက ျပည္သူအမ်ားကုိ ပညာေပး နားလည္ႏုိင္ေစရန္ ယခင္ စစ္အစုိးရမ်ား ေခတ္အဆက္ဆက္က တရား၀င္ ႏုိင္ငံတကာ စီးပြားဆက္သြယ္မႈ (trade) လုပ္ခဲ့စဥ္က မည္သည့္ႏုိင္ငံသုိ႔၊ မည္သည့္ သယံဇာတမ်ား၊ ေငြေၾကးမည္မွ် တန္ဖုိး ေရာင္းခ်ခဲ့သည္မ်ား၊ မည္သည့္ႏုိင္ငံ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား အတြက္၊ မည္မွ်တန္ဖုိးအတြက္ ေႂကြးအျဖစ္ ၀ယ္ယူခဲ့သည္မ်ားကုိ လက္ရွိ (စစ္အစုိးရ မဟုတ္ေတာ့ ဟုဆုိေသာ) အစုိးရထံမွ ရယူ၍ ျပည္သူကုိ တင္ျပၾကရမည့္အခ်ိန္ ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ တႏုိင္ငံလုံး မြဲျပာခံေနရသည့္ၾကားမွ၊ ‘ႏုိင္ငံေတာ္ေႂကြး၊ ျပည္သူ.အေႂကြး’ (national debt, public debt) အျဖစ္ ျပည္သူတုိ႔က တာ၀န္ရွိေနရျပန္ၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တညး္။

ယခုေတာ့ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ခုိးသားငါးရာတုိ႔ ႏုိင္ငံတကာလွည့္၍ ေႂကြးမ်ား ျပန္ဖ်က္သိမ္းေပးရန္ မ်က္ႏွာခ်ဳိ ေသြးေနၾကသည္ကုိ ၾကား ၿမင္ သိလ်က္၊ က်ဆုံးသြားေလသူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ မိန္႔ခြန္းမ်ားမွ ဤတစ္ခုကုိ သတိရမိရေစသည္ --  “ဟုိလူျမင္တဲ့အခါ မ်က္ႏွာခ်ဳ္ိေသြးရ၊ ဒီလူျမင္ရတဲ့အခါ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးရ။ ဖါသည္လုိ ႏုိင္ငံမ်ဳိး ျဖစ္ေနမွာပဲ ဆုိတာ…….”