What should we do?

နာဂစ္မုန္တိုင္းဒဏ္ခံ ေဒသမ်ားရွိ ကေလးမ်ား၏ ပညာေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့ေနဆဲ

နန္းေဒဝီ

ၾကာသပေတးေန႔၊ ဧၿပီလ 30 2009 23:43 - ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္

နယူးေဒလီ။ ။ သူ႔ရြာရွိေက်ာင္းမွာ ယခုထိ ျပင္ဆင္ျခင္း မျပဳရေသးသျဖင့္ သူ႔ပညာေရးခရီး ေရွ႔ဆက္ႏိုင္ရန္ အတြက္ ရြာမွခြါကာ ယမန္ႏွစ္ ေမလ ဆိုင္ကလုံးမုန္တိုင္း တိုက္ခတ္စဥ္က လြတ္သြားခဲ့သည့္ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသ၏ ၿမ့ဳိ ေတာ္ ပုသိမ္သို႔ ထြက္လာခဲ့ရသည္။ ဆိုင္ကလံုးနာဂစ္ တိုက္ခတ္ခဲ့သည္မွာ တႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္သည့္တိုင္ သူ႔ေက်ာင္းမွာ ယခုထိ ျပင္ဆင္ျခင္း မျပဳရေသးသျဖင့္ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္ ၁ဝ တန္းေက်ာင္းသား ေမာင္ေအာင္ျမတ္ေက်ာ္ကို ဆားလုပ္ငန္းရွင္ တဦးျဖစ္ေသာ သူ႔ဖခင္ က ေက်ာင္းအိပ္ေက်ာင္းစား ထားေပးခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ “က်ေနာ္က ၉ တန္းကို ျပင္ခ႐ိုင္ေက်ာင္းက ေအာင္တာ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ရြာက အထက္တန္းေက်ာင္းက ခုထိ ျပန္မေဆာက္ရေသးလို႔ အေဖက က်ေနာ့္ကို ပုသိမ္ပို႔လိုက္တာ” ဟု အဆိုပါ ေက်ာင္းသားေလးက ေျပာသည္။ သူ႔အေဖက သူ႔ကို ပုသိမ္ပို႔၍ ေက်ာင္းတက္ခိုင္းသျဖင့္ ကံေကာင္းေသာ္လည္း သူ႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားမွာမူ ရြာရွိေက်ာင္းတြင္ ပင္မနက္ညေန ၂ သုတ္ခြဲ၍ တက္ေနၾကရသည္။ ပ်က္စီးေနေသာ သူတို႔ေက်ာင္းက ေက်ာင္းသားအားလံုးကို တၿပိဳင္ထဲ စာသင္ၾကားရန္ ေနရာမေပးႏိုင္သျဖင့္ ဤသို႔ တက္ေနၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယမန္ႏွစ္ ေမလ ၂ ရက္ေန႔က ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသ လပြတၱာၿမ့ဳိနယ္ရွိ သူတို႔ရြာကို နာဂစ္ဆိုင္ကလံုး မုန္တိုင္း ဝင္ေရာက္ တိုက္ခတ္ခဲ့ရာ သူတို႔ေက်ာင္းႏွင့္ အိမ္အမ်ားအျပားကို မုန္တိုင္းက ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားခဲ့ရသည့္ သူ႔ေက်ာင္းသည္ အျခား အလားတူ ပ်က္စီးသြားခဲ့ရသည့္ ေက်ာင္းေပါင္း ၄ဝဝဝ ေက်ာ္ အနက္မွ တခုသာျဖစ္ေၾကာင္း သူသိပ္မသိခဲ့ပါ။ သို႔ေသာ္ တႏွစ္ၾကာသည္အထိ သူတို႔ေက်ာင္းမွာ ျပင္ဆင္ရျခင္း မရွိေသးဘဲ၊ ဆရာမ်ား ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ ဤပ်က္စီးေနေသာ ေက်ာင္းတြင္ပင္ ၂ သုတ္ခြဲ၍တက္ကာ ပညာဆက္လက္ သင္ၾကားေနၾကရသည္။ “ေဒသခံ အာဏာပိုင္ေတြကို အေၾကာင္းၾကားေတာ့လည္း ေက်ာင္းကို ျပင္ေပးမဲ့လူ မရွိဘူး။ ပညာေရး ဝန္ၾကီးဌာနကို အေၾကာင္းၾကားဘို႔ဘဲ ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာမွမလုပ္ဘူး” ဟု ျပင္ခ႐ိုင္ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ေဒသခံ ဆရာတဦးက ေျပာသည္။ လပြတၱာၿမ့ဳိမွ ေမာ္ေတာ္ျဖင့္ ၇ နာရီခရီးရွိေသာ ျပင္ခ႐ိုင္ေက်းရြာတြင္ မူလတန္းေက်ာင္း၊ အလယ္တန္းေက်ာင္း၊ အထက္တန္းေက်ာင္းဟူ၍ ေက်ာင္း ၃ ေက်ာင္းရွိၿပီး၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ ၁၅ဝဝ ခန္႔ ပညာသင္ၾကားေနၾကသည္။ ေက်ာင္းတြင္ ဆရာ ဆရာမ ၅၂ ဦးရွိၿပီး၊ အျခားေက်ာင္းဝန္ထမ္း ၆၂ ဦးရွိသည္။ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ား၏ အဆိုအရ နာဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၄ဝဝဝဝ ခန္႔ ေသဆံုး သို႔မဟုတ္ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ရၿပီး၊ လူေပါင္း ၂.၄ သန္း မုန္တိုင္းဒဏ္ခံခဲ့ရသည္။ ရန္ကုန္တိုင္းႏွင့္ ဧရာဝတီတိုင္းတို႔တြင္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူ ၁ သန္းခန္႔ ေနစရာေက်ာင္းမရွိဘဲ ျဖစ္သြားခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား (INGO) ႏွင့္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အပါအဝင္ အျခားလူသားခ်င္း စာနာကူညီသည့္ ေအဂ်င္စီမ်ားက ကေလးမ်ားအတြက္ ေက်ာင္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ေပးျခင္း၊ ယာယီေက်ာင္းခန္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ေပးျခင္း စသည္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ေပးခဲ့ၾကသည္ဟု ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ကေလးမ်ား ရံပံုေငြအဖြဲ႔ (UNICEF) မွ ေဒသခန္႔ ဝန္ထမ္းတဦးက ေျပာသည္။ ေက်ာင္းအမ်ားအျပားမွာ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးဘဲ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ စာသင္ေက်ာင္းေပါင္း ၂ဝဝ ေက်ာ္ ပ်က္စီးခဲ့ရေသာ ေဒးဒရဲၿမ့ဳိနယ္တြင္ သူတို႔ ေအဂ်င္စီက ေက်ာင္း ေပါင္း ၂၈ ေက်ာင္းကို ကူညီ ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့ေၾကာင္းျဖင့္ UNICEF ပညာေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ဦးဝင္းေအာင္က ေျပာသည္။ “ျပင္ဘို႔လိုေနတာက ေက်ာင္းေတြအမ်ားၾကီးဘဲ။ ဒီႏွစ္ထဲမွာေတာင္ ေက်ာင္းေတြ ျပန္ေဆာက္တာ ၿပီးမယ္လို႔ က်ေနာ္ ေတာ့မထင္ဘူး” ဟု ဦးဝင္းေအာင္ကေျပာသည္။ ေက်ာင္းမ်ားကို ျပန္ေဆာက္ႏိုင္လွ်င္ပင္ အရြယ္အစား ေသးငယ္သြားသျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ ႏွစ္သုတ္ခြဲ၍ တက္ေနၾကရသည္ဟု သူကဆိုသည္။ UNICEF အေနျဖင့္ ဘိုကေလး၊ လပြတၱာ၊ ဖ်ာပံု၊ ေဒးဒရဲ၊ က်ဳိက္လတ္၊ ကြမ္းၿခံကုန္း ႏွင့္ ေကာ့မႉးၿမ့ဳိနယ္တို႔တြင္ ယာယီတဲေပါင္း ၂ဝဝ ခန္႔၊ မိုးေရကာဖ်င္တဲေပါင္း ၇ဝဝ ခန္႔ကို ျပန္လည္ကူညီ တည္ေဆာက္ေပးခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ “ဒါေပမဲ့ ဒီတဲေတြက လာမဲ့ မိုးတြင္းမွာ ခံႏိုင္မယ္ မဟုတ္ဘူး၊ က်ေနာ္တို႔က ယာယီအေနနဲ႔ဘဲ ေဆာက္ထားခဲ့တာကိုး” ဟု ဦးဝင္းေအာင္က ေျပာသည္။ UNICEF ကဲ့သို႔ပင္ အျခား INGO မ်ားျဖစ္ၾကေသာ Oxfam ကဲ့သို႔အဖြဲ႔မ်ားကလည္း မုန္တိုင္းဒဏ္ခံ ေဒသရွိ ကေလးမ်ား ပညာဆက္လက္ သင္ၾကားႏိုင္ရန္ ေက်ာင္းသံုး စာအုပ္စာတန္းမ်ား ေပးအပ္ ကူညီခဲ့သည္။ Oxfam အဖြဲ႔၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး Claire Light က လပြတၱာ၊ ငပုေတာ၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္း စသည့္ ၿမ့ဳိနယ္ အမ်ားအျပားရွိ မူလတန္း၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း ေက်ာင္းေပါင္း ၁ဝ၇ ေက်ာင္းသို႔ ေက်ာင္းသံုး စာအုပ္စာတန္းမ်ား သူတို႔ ေပးပို႔ ေထာက္ပံ့ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ေျပာသည္။ “ပညာေရး အေထာက္အပံ့ေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ဆက္ေပးသြားဘို႔ လုိတယ္။ အထိေရာက္ဆံုးနည္းနဲ႔ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ ဆက္လုပ္သြားရမယ္” ဟု Light က ေျပာသည္။ UNICEF အဖြဲ႔အေနျဖင့္ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အတြက္ အျခားက႑မ်ားတြင္ ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္ေနမည္ျဖစ္သလို ရန္ကုန္တိုင္းႏွင့္ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသရွိ ေနရာ ၃ ေနရာကို သတ္မွတ္ၿပီး ကေလးမ်ား စာသင္ခန္းထဲ ျပန္ေရာက္ေရး ကိစၥကို အဓိက အာ႐ုံစိုက္ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု ဦးဝင္းေအာင္က ေျပာသည္။ “အဓိက က ဘ႑ာေရး အခက္အခဲေၾကာင့္ရယ္၊ တျခား အန္ဂ်ီအိုေတြကလည္း တျခားေနရာေတြမွာ လုပ္ေနၾကတာ ရယ္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က က်ေနာ္တို႔အတြက္ ဦးစားေပးေနရာ သတ္မွတ္ၿပီး လုပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု သူကေျပာသည္။ ဤသို႔ ႏိုင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအိုမ်ား၊ အန္ဂ်ီအိုမ်ား၊ ကုလေအဂ်င္စီမ်ား ဝိုင္းဝန္းၾကိဳးပန္း လုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ္လည္း မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားေသာ ေက်ာင္းမ်ားအားလံုးကို ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ စာသင္ႏွစ္ အကုန္တြင္ အၿပီး တည္ေဆာက္သြားရန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းျဖင့္ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံ ေဒသမ်ားသို႔ မၾကာခဏ သြားေရာက္ေလ့ရွိသူ ေဒသခံ အကူအညီေပးေရး လုပ္သားတဦးက ေျပာပါသည္။ ေက်ာင္းအမ်ားအျပားမွာ လံုးလံုး ပ်က္စီးသြားၿပီး၊ အျခား ေက်ာင္း အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အမိုးမ်ား ေလထဲလြင့္ပါသြားျခင္း၊ နံရံမ်ား ၿပိဳလဲပ်က္စီးျခင္းစသည့္ တစိတ္တပိုင္း ပ်က္စီးမႈမ်ားကို ခံခဲ့ၾကရသည္။ ျပင္ခ႐ိုင္ေက်းရြာတြင္ အနည္းဆံုးကေလး ၂ဝဝ မုန္တိုင္းတြင္း ေသဆံုးခဲ့ၿပီး၊ ကေလး ၄ဝ ခန္႔မွာ မိဘမ်ား ဆံုးရံႈးသြားခဲ့ရသည္။ မိဘႏွစ္ပါးလံုး ဆံုးရံႈးခဲ့ရသူ ကေလး အမ်ားအျပားမွာ ရြာမွထြက္ခြါ၍ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းမ်ားရွိရာ သဲေခ်ာင္း၊ ကန္ဆိပ္၊ စက္ဆိပ္စသည့္ေက်းရြာမ်ားသို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ သူ႔မိသားစုအတြင္း တေယာက္မွ မေသခဲ့ေသာ္လည္း ဆားလုပ္ငန္းမွ ပစၥည္းမ်ားေလႏွင့္အတူ လြင့္ပါဆံုးရံႈးခဲ့ရသျဖင့္ သူ႔ဖခင္မွာ အၾကီးအက်ယ္ နစ္နာဆံုးရံႈးခဲ့ရေၾကာင္း သူကေျပာသည္။ “က်ေနာ့္လုပ္ငန္းက အကုန္ ဆံုးရံႈးသြားတာဘဲဗ်ာ၊ မုန္တုိင္းၿပီးေတာ့ စားဘို႔ေတာင္ ဘာမွ မရွိေတာ့သေလာက္ဘဲ” ဟု ေမာင္ေအာင္ေကာင္းျမတ္ေက်ာ္၏ ဖခင္ကေျပာသည္။ အစိုရထံမွေခ်းေငြယူကာ သူ႔လုပ္ငန္းကို ျပန္လည္ စတင္ႏိုင္သျဖင့္ သူ႔အေနျဖင့္ ကံေကာင္းေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ဤေႂကြး အတြက္ ၁၅% တိုးျဖင့္ ျပန္လည္ ေပးဆပ္ရဦးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သူကေျပာသည္။ “က်ေနာ္ဒီအတြက္ မညည္းပါဘူး၊ က်ေနာ့္လုပ္ငန္းကို ျပန္စဘုိ႔ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တခုထဲဘဲ က်ေနာ့္မွာရွိတာ” ဟု သူက ဆိုသည္။ ဖခင္ျဖစ္သူက လုပ္ငန္းျပန္စႏိုင္သျဖင့္ ေမာင္ေအာင္ေကာင္းျမတ္ေက်ာ္ႏွင့္ သူ႔ႏွမျဖစ္သူတို႔မွာ ပုသိမ္တြင္ ပညာေကာင္းေကာင္း သင္ႏိုင္သျဖင့္ ကံေကာင္းၾကေသာ္လည္း၊ ကေလးအေတာ္မ်ားမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ မိဘႏွစ္ပါးလံုး ဆံုးရံႈးခဲ့ရသူမ်ားမွာ သူတို႔လုိ ကံမေကာင္းရွာၾကပါ။ “က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ကေလးေတြ ေက်ာင္းျပန္တက္ႏိုင္ေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုးလုပ္မွာဘဲ။ အနိမ့္ဆံုး မူလတန္းပညာ ေရးေလာက္ရဘို႔ဆိုတာ သူတုိ႔အတြက္ အေရးၾကီးတယ္” ဟု UNICEF မွ ဦးဝင္းေအာင္က ေျပာသည္။ ကေလးမ်ား ေက်ာင္းၿမဲေရးဆိုသည့္ ကိစၥမွာ သူတို႔ႏွင့္ အျခား အန္ဂ်ီအုိ အမ်ားအျပားအတြက္ စိန္ေခၚမႈၾကီးတရပ္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းမွာ သူတို႔ပညာေရး၏ အသက္ေသြးေၾကာမွာ မိဘမ်ား၏ စီးပြါးေရး အေျခအေနေပၚတြင္ မ်ားစြာ မူတည္ေန၍ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သူကေျပာသည္။ “စီးပါြးေရးအရ ခိုင္ခိုင္မာမာ မရွိဘူးဆိုရင္ ကေလးေတြ ေက်ာင္းမွာ ၿမဲဘို႔ဆိုတာလဲ အေတာ္ခက္တယ္” ဟု သူက ဆက္လက္ ေျပာဆိုသည္။