Daniel Kane ၊
၊အေမရိကန္ေလယာဥ္တင္သေဘၤာမ်ား ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားအား
မဝင္ရန္ အီရန္အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံ၏ စကားလံုးၾကီးၾကီးမ်ားႏွင့္ ျခိမ္းေျခာက္မွဳမ်ား႐ွိေနေသာ္ျငား
အေမရိကန္ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ USS Abraham Lincoln အေနႏွင့္ ျပႆနာတစံုတရာမ႐ွိပဲ
ျဗိတိသွ်ႏွင့္ျပင္သစ္တိုက္ေရယာဥ္မ်ားျခံရံ၍ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကား (Strait of Hormuz)
အား တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ျဖတ္သန္းသြားခဲ့သည္။
မဝင္ရန္ အီရန္အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံ၏ စကားလံုးၾကီးၾကီးမ်ားႏွင့္ ျခိမ္းေျခာက္မွဳမ်ား႐ွိေနေသာ္ျငား
အေမရိကန္ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ USS Abraham Lincoln အေနႏွင့္ ျပႆနာတစံုတရာမ႐ွိပဲ
ျဗိတိသွ်ႏွင့္ျပင္သစ္တိုက္ေရယာဥ္မ်ားျခံရံ၍ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကား (Strait of Hormuz)
အား တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ျဖတ္သန္းသြားခဲ့သည္။
USS Abraham Lincoln (CVN 72) ဦးေဆာင္ေသာ အမွတ္(၉)ေလယာဥ္္တင္တိုက္ခိုက္ေရးတပ္ (CSG-9)
(CVN 72) ေလယာဥ္တင္သေဘၤာအေနႏွင့္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားအား ပံုမွန္အတိုင္းျဖတ္သန္းခဲ့သည္ဟု
(US Central Command) အေမရိကန္အလယ္ပိုင္းေဒသၾကီးစစ္႒ာနခ်ဳပ္၏ေရတပ္ (USNAVCENT) မွ
ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့သည္။ အျခားေလယာဥ္တင္သေဘၤာတစီးျဖစ္သည့္ USS Carl Vinson လက္႐ွိတပ္စြဲ
ထားေသာ ပင္လယ္ေကြ႔ေဒသအတြင္း၌ USS Lincoln ထပ္မံေရာက္႐ွိလာခဲ့ျပီး၊ ၄င္းမွာ အေမရိကန္ေရတပ္၏ အဆင့္အတန္းသတ္မွတ္ခ်က္တခုျဖစ္ေသာ ေဒသတခုအတြင္း ေလယာဥ္တင္သေဘၤာႏွစ္စီး တျပိဳင္တည္း
တပ္စြဲမွဳျဖစ္သည္။
အဆိုပါေလယာဥ္တင္သေဘၤာ တစီးခ်င္းစီတြင္ပါ႐ွိေသာ ေလယာဥ္မ်ား၏ စစ္အင္အားသည္ အီရန္ေလတပ္
တခုလံုးထက္ပင္ သာလြန္ေန၏။ ယခုႏွစ္စီး႐ွိေနေသာေၾကာင့္ အကယ္၍သာ စစ္ျဖစ္လာပါက အီရန္ေလတပ္
အေနႏွင့္ အခ်ိန္ပိုင္းအတြင္း၌ ေခ်မွဴန္းခံရမည္ျဖစ္၏။
ႏိုင္ငံတကာဥပေဒအရ လြတ္လပ္စြာျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ႏိုင္ငံတကာမွျပတ္သားေသာ
ရည္႐ြယ္အားထုတ္မွဳအား ထင္႐ွားေစရန္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားအား တိုက္ေလယာဥ္၊
ေထာက္လွမ္းေရးေလယာဥ္ႏွင့္ ရဟတ္ယာဥ္ အစီး (၉၀) ခန္႔အားတင္ေဆာင္ထားေသာ USS Abraham
Lincoln ေလယာဥ္တင္သေဘၤာအား USS Cape St George ႏွင့္ အျခားဖ်က္သေဘၤာႏွစ္စီး၊
ျဗိတိသွ်ဖရီးဂိတ္စစ္ေရယာဥ္ျဖစ္ေသာ HMS Argyll ႏွင့္ ျပင္သစ္တိုက္ေရယာဥ္တစီးတို႔မွ
ျခံရံ၍ျဖတ္သန္းခဲ့သည္ဟု ျဗိတိသွ်စစ္ဘက္ေျပာေရးဆိုခြင့္႐ွိသူတဦးမွ ဆိုသည္။
ပင္လယ္ေကြ႔လံုျခံဳေရးအတြက္ မိမိတို႔၏ တသမတ္တည္းပံ့ပိုးလုပ္ေဆာင္မွဳ၏ တစိတ္တေဒသအေနႏွင့္ ေဒသတြင္း
တည္႐ွိမွဳအား ျဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းသြားမည္ျဖစ္သည္ဟု အဆိုပါေျပာေရးဆိုခြင့္႐ွိသူမွ
ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အဓိပၸာယ္မွာ အီရန္အေနႏွင့္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားကိုပိတ္ဆို႔မည္ဆိုပါက
အေမရိကန္၊ ျဗိတိန္ႏွင့္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမ်ား၏ လက္တံု႔ျပန္မွဳကို ရင္ဆိုင္ရမည္ဟုဆိုျခင္းျဖစ္သည္။
အထက္ပါသံုးႏိုင္ငံလံုးအေနႏွင့္ ပါ႐ွန္ပင္လယ္ေကြ႔အတြင္း၌ စစ္ေရးအရတည္႐ွိေနေသာ္လည္း
၄င္းတို႔၏ေရတပ္မ်ားမွ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားအား ယခုလိုပူးတြဲျဖတ္သန္းသြားျခင္းမ်ဳိးမွာ အေတာ္ၾကီးထူးျခားေန၏။
ယခုသံုးႏိုင္ငံပူးတြဲစစ္ေရယာဥ္အုပ္သည္ အီရန္ကမ္း႐ုိးတန္းအနီး မုိင္အနည္းငယ္အကြာမွ ျဖတ္သန္း
သြားခဲ့ၾကရမည္ျဖစ္သည္။
USS Abraham Lincoln (CVN 72) ႏွင့္ USS John Stennis (CVN 74) တို႔အား အာေရးဘီးယန္းပင္လယ္အတြင္း၌ေတြ႔ရစဥ္
အေနာက္ပစိတ္ဖိတ္ေဒသသို႔ ဦးတည္ထြက္ခြာသြားခဲ့ျပီးေနာက္၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနႏွင့္ ေနာက္ထပ္ေလယာဥ္
တင္သေဘၤာမ်ား ထပ္မံေစလႊတ္ျခင္းမျပဳရန္ အီရန္အစၥလာမ္မစ္အစိုးရမွ သၾကၤန္အေျမာက္ပစ္ကာ ျခိမ္းေျခာက္ခဲ့ေသး၏။
Interpol မွ အလုိ႐ွိေနေသာအီရန္အၾကမ္းဖက္သမားငါးဦးတြင္အပါအဝင္ျဖစ္ေသာ အာမက္ဗာဟီဒီ
ပင္လယ္ေကြ႔ေဒသျပင္ပ႐ွိႏိုင္ငံမ်ား၏ တပ္ဖြဲ႔မ်ား အေနႏွင့္ ပါ႐ွန္ပင္လယ္ေကြ႔တြင္း၌ ႐ွိေနရန္မလိုအပ္ေၾကာင္း
မိမိတို႔မွ အျမဲတေစဆိုခဲ့သည္ဟု အီရန္ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး အာမက္ဗာဟီဒီ (Ahmad Vahidi) မွ ယခုႏွစ္
ဇန္နဝါရီလအေစာပိုင္း၌ ေျပာခဲ့သည္ဟု အီရန္အစိုးရႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ Fars News Agency သတင္းေဖၚျပခဲ့သည္။
အာမက္ဗာဟီဒီသည္ လူေပါင္း (၈၅) ဦးေသဆံုးခဲ့ရျပီး၊ အာဂ်င္တီးနားႏိုင္ငံ၊ ျဗဴႏိုဆိုင္းရက္စ္တြင္ (၁၉၉၄) ခု ဇူလိုင္
(၁၈) ရက္ေန႔၌ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးမ်ားဆိုင္ရာအေဆာက္အဦးဗံုးခြဲမွဳအား ၾကံစည္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္
ႏိုင္ငံတကာရဲတပ္ဖြဲ႔ (Interpol) ႏွင့္ အာဂ်င္တီးနားအစိုးရတို႔မွ အလို႐ွိေနေသာ အီရန္အၾကမ္းဖက္သမား (၅)
ေယာက္တြင္ အပါအဝင္ျဖစ္၏။
႐ွီယာမူစလင္ျဖစ္ျပီး ေျမာက္ကိုရီးယားကဲ့သို႔ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ထုတ္ျပီး ေဒသတြင္းျခိမ္းေျခာက္၍ဗိုလ္လုပ္ခ်င္ေသာ
အီရန္အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံသည္ ကမာၻေပၚတြင္ ဒုတိယအမ်ားဆံုးေသာ သဘာဝဓါတ္ေငြ႔သိုက္မ်ားႏွင့္ တတိယအမ်ားဆံုးေသာ ေရနံသိုက္မ်ားကိုပိုင္ဆိုင္၍ ေရနံတင္ပို႔ေရာင္းခ်ေသာႏိုင္ငံမ်ား အဖြဲ႔ (OPEC) တြင္
ဒုတိယေနရာ၌႐ွိေနေသာ္လည္း နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ နိမ့္က်မွဳေၾကာင့္ မိမိျပည္တြင္း၌သံုးရန္ ဓါတ္ဆီကိုပင္
အလံုအေလာက္ခ်က္လုပ္ႏိုင္စြမ္း (Crude Refinery) မ႐ွိေပ။
ေရနံႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႔ေပါမ်ားေနျပီး ဓါတ္ဆီပင္ေကာင္းစြာမခ်က္ႏိုင္ေသာ္ျငား၊ သာမန္အေျခခံအေဆာက္အဦး
(Infrastructure) မ်ားကိုပင္ ေကာင္းစြာျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းႏိုင္စြမ္းမ႐ွိပဲ စြမ္းအင္အတြက္ ႏ်ဴကလီးယားစက္႐ုံ
တည္ေထာင္လုိပါသည္ဟု ဆိုျခင္းမွာ ပတ္ဝန္းက်င္အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အစၥေရးႏိုင္ငံတို႔အပါအဝင္ ႏိုင္ငံ
တကာအတြက္ သတိထားစရာျဖစ္လာ၏။ လက္႐ွိတြင္ ဟစ္ဇဘိုလာကဲ့သို႔ေသာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔မ်ားကို
ေထာက္ပံ့ေနသည့္ အီရန္လိုႏိုင္ငံမ်ဳိး အေနႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ပိုင္ဆိုင္လာလွ်င္
အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔မ်ားလက္သို႔ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္မ်ားကိုပံ့ပိုးျပီး အၾကမ္းဖက္မွဳျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးကစား
လာေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ အီရန္ကဲ့သို႔ေသာဖြတ္သာ မိေခ်ာင္းျဖစ္လာလွ်င္ ျမစ္မခ်မ္းသာသည္သာမကပဲ
ျမစ္ၾကီးမီးဟုန္းဟုန္းပင္ ေတာက္သြားႏုိင္၏။
သေဘာတရားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပညာမတတ္၊ ႏိုင္ငံေရးနကန္းတလံုးမွမသိပဲ လက္နက္အားကိုးႏွင့္
အာဏာသိမ္းျပီး တက္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာအခါ ခုနစ္ရက္သားသမီး ကိုယ္က်ဳိးနည္းၾကရပံုႏွင့္ အလားတူပင္ျဖစ္လာ
မည္ျဖစ္၏။
ယခုျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သမၼတတက္လုပ္ေနေသာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း သိန္းစိန္ဆိုလွ်င္ အဂၤလိပ္စကားကိုပင္
လိပ္ပတ္လည္ေအာင္ မေျပာႏိုင္ပဲ ၄င္း၏ပညာေရးေနာက္ခံအား လူသိမခံရဲေပ။ အလားတူပင္ သန္းေ႐ႊႏွင့္
ေမာင္ေအး ဦးေဆာင္ေသာ ပညာမတတ္၊ စာမတတ္သည့္ ဗာလနံ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားသည္လည္း
ႏ်ဴကလီးယားထုတ္လုပ္ရန္ ၾကဳိးပမ္းခဲ့ေသးေသာ္လည္း စစ္အစိုးရလက္ထက္ သိပၸံႏွင့္နည္းပညာဝန္ၾကီး
ဦးေသာင္းမွအစ႐ွိသည့္ အရည္အခ်င္းမ႐ွိေသာ တတ္ေယာင္ကားဝန္ၾကီးမ်ားႏွင့္ ဗာလနံစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏
ေက်းဇူးေၾကာင့့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။ ေအာင္ျမင္ခဲ့လွ်င္ ျပည္သူမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား
အပါအဝင္ ခုနစ္ရက္သားသမီးတို႔ စိတ္ဆင္းရဲၾကရဦးမည္ျဖစ္သည္။
အီရန္မွပိတ္ဆို႔မည္ဟုျခိမ္းေျခာက္ေနေသာ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကား
လက္႐ွိအီရန္ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးထက္ သာလြန္ခဲ့သည္။ ႐ွီယာမူစလင္မ်ားျဖစ္ျပီး ပါ႐ွန္လူမ်ဳိးမ်ား၏ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ
အီရန္ႏွင့္ ဆြန္နီမူစလင္မ်ားျဖစ္ျပီး (ဆီးရီးယားမွလြဲ၍) အာရပ္လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေဆာ္ဒီ၊ ယူေအအီး၊
ကူဝိတ္ ႏွင့္ အျခားေသာေဒသတြင္း အာရပ္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဘာသာေရးအရ မသင့္ျမတ္ၾကေပ။
|၄င္း၏ မ႐ုိးသားေသာ ႏ်ဴကလီးယားစက္႐ုံလည္ပတ္၍ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ထုတ္လုပ္ေနျခင္းအား ႏိုင္ငံတကာမွ မ်က္လံုးေဒါက္ေထာက္ေစာင့္ၾကည့္မွဳမ်ား ျမင့္တက္လာေနျပီး၊ အီရန္၏စီးပြားေရးအသက္ေသြးေၾကာျဖစ္သည့္
ေရနံတင္ပို႔မွဳအား ႏိုင္ငံတကာမွ ထိေရာက္စြာပိတ္ဆို႔ျခင္းကိုခံေနရေသာ အီရန္အစၥလာမ္မစ္အစိုးရအေနႏွင့္ အီရန္၊
ယူေအအီးႏွင့္ အိုမန္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ထိစပ္ေနသည့္ ပါ႐ွန္ပင္လယ္ေကြ႔မွ ဝင္ေရာက္ျဖတ္သန္းသြားႏိုင္ေသာ တခုတည္းေသာေရလမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည့္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားအား ပိတ္ဆို႔မည္ဟု ေလသံပစ္ျခိမ္းေျခာက္ခဲ့သည္။
အေမရိကန္စြမ္းအင္ဆိုင္ရာသတင္း႒ာန (U.S. Energy Information Agency) ၏မွတ္တမ္းမ်ားအရ (၂၀၁၁) ခုႏွစ္အတြင္း ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားမွ ျဖတ္သန္းသြားေသာ ေရနံပမာဏမွာ တရက္လွ်င္ စည္ေပါင္း (၁၇) သန္းခန္႔႐ွိခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံတကာတြင္သံုးစြဲရန္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းလမ္းျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ေနေသာ ေရနံပမာဏ၏ (၃၅%) ခန္႔သည္
ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားမွ ေန႔စဥ္ျဖတ္သန္းေန၏။
အီရန္အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားအတြင္း ေရေၾကာင္းသြားလာမွဳကို ပိတ္ဆို႔လာခဲ့လွ်င္
ေနာက္ဆံုးသည္းခံႏိုင္ေသာ အတိုင္းအတာျဖစ္သည့္ အနီေရာင္စည္း (Red Line) အား ေက်ာ္လြန္သြားမည္ျဖစ္ျပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ၏တံု႔ျပန္မွဳကို ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မည္ဟု အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး
လီယြန္ပဲန္နက္တာမွေျပာၾကားခဲ့ျပီး၊ ပင္လယ္ေကြ႔ေဒသတြင္း႐ွိ အေမရိကန္ေရတပ္ႏွင့္ စစ္ေရးတည္႐ွိမွဳမွာ
အေျပာင္းအလဲ႐ွိမည္မဟုတ္ပဲ ယခုလက္႐ွိအေနအထားသည္ ျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္ရာ႐ွိေသာ မည္သည့္အေရးအခင္းမဆုိအား
ရင္ဆိုင္ေျဖ႐ွင္းရန္ လံုေလာက္မွဳ႐ွိသည္ဟု လီယြန္ပဲန္နက္တာမွ ဆိုခဲ့သည္။
ကမာၻတဝွမ္း႐ွိ ပထဝီေျမမ်က္ႏွာျပင္ဆိုင္ရာ အေမရိကန္တိုက္ခိုက္ေရးစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (၆) ခုမွ တာဝန္ယူရေသာေဒသမ်ား
တိုက္ခိုက္ေရးစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (၉) ခုလက္ေအာက္႐ွိ ပထဝီေျမမ်က္ႏွာျပင္ဆိုင္ရာ တိုက္ခိုက္ေရးစစ္႒ာနခ်ဳပ္ (၆)
ခုအနက္မွ တခုျဖစ္ျပီး၊ အေမရိကန္ ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္ (Florida)၊ တမ္ပါျမိဳ႕ (Tampa) တြင္ အေျခစိုက္ေသာ
အေမရိကန္အလယ္ပိုင္းေဒသၾကီးစစ္႒ာခ်ဳပ္ (US Central Command) ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ စစ္နယ္ဝွမ္းအတြင္း၌
တည္႐ွိျပီး Central Command ၏ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ (CINC) မွာ မရိန္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ဂ်ိမ္းစ္မက္တစ္ (Gen. James Mattis)
ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ေရတပ္၏ ေရတပ္ဖြဲ႔ေျခာက္ခုအနက္ တခုအပါအဝင္ျဖစ္ျပီး ဘာရိန္းႏိုင္ငံ၊ မနာမာျမိဳ႕တြင္အေျခစိုက္ေသာ
အေမရိကန္အမွတ္ (၅) ေရတပ္ (US Fifth Fleet) သည္ Central Command ၏ လက္ေအာက္ခံေရတပ္ျဖစ္သည္။
ပါ႐ွန္ပင္လယ္ေကြ႔၊ ပင္လယ္နီႏွင့္ အိႏၵိယသမုဒၵရာအေနာက္ဘက္ျခမ္းတြင္ လွဳပ္႐ွားေနေသာ အေမရိကန္စစ္ေရယာဥ္
အားလံုးအား အမွတ္ (၅) ေရတပ္မွကြပ္ကဲထိန္းခ်ဳပ္သည္။
အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး လီယြန္ပဲန္နက္တာ
က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ေရတပ္တခုဒီမွာ႐ွိေနျပီး၊ စစ္ေရးတည္႐ွိမွဳလည္း ေဒသတြင္းမွာ႐ွိေနပါတယ္။ ပင္လယ္ေကြ႔ေဒသတြင္းမွာ ျငိမ္းခ်မ္းမွဳ႐ွိေနေစရန္ကူညီပံ့ပိုးဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္တာမွန္သမွ်ကို က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္
သြားမွာျဖစ္တယ္ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ထင္ထင္႐ွား႐ွားျဖစ္ေစဖို႔အတြက္၊ မိမိတို႔ရဲ႕ေဒသတြင္းအခုိင္အမာတည္႐ွိေနမွဳကို
ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းသြားမွာျဖစ္ပါတယ္ ”
ဟု အီရန္၏ျခိမ္းေျခာက္မွဳႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီး လီယြန္ပဲန္နက္တာမွ ယခုလအေစာပိုင္း၌
႐ွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
အေျခအေနသိပ္မေကာင္းဟု သေဘာေပါက္၍ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ႏိုင္ငံေရးအရတင္းမာမွဳမ်ားကို ေလ်ာ့က်သြားရန္ ၾကိဳးစားေနခဲ့ေသာ အစၥလာမ္မစ္အီရန္အေနႏွင့္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားအား ပိတ္ဆို႔ရန္ ဘယ္တုန္းကမွမၾကိဳးစားခဲ့ပါ၊ မိမိတို႔အေနႏွင့္
ေဒသတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တည္ျငိမ္ေရးကိုသာ အလုိ႐ွိပါသည္ဟု လြန္ခဲ့ေသာအပတ္က အီရန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး
အလီအကၠဘာဆလယ္ဟီ (Ali Akbar Salehi) မွေျပာလာခဲ့၏။
ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ားမွႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးမ်ား
အစၥလာမ္မစ္အီရန္ႏိုင္ငံ၏ ဗဟိုဘဏ္အား ပိတ္ဆို႔ျပီး၊ အီရန္ႏိုင္ငံ၏ေရနံတင္ပို႔ေရာင္းခ်မွဳအား ထပ္မံပိတ္ဆို႔ရန္
သေဘာတူၾကလိမ့္မည္ဟု ယူဆရသည္။ အစၥလာမ္မစ္အီရန္အစိုးရႏွင့္ဆက္စပ္ေနေသာ လုပ္ငန္းေပါင္း (၄၃၃)
ခုႏွင့္ လူေပါင္း (၁၁၃) ေယာက္တို႔၏ပိုင္ဆိုင္မွဳမ်ားအား အသြင္းအထုတ္မရေအာင္ ကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့အျပီး၌
ေရနံႏွင့္သဘာဝဓါတ္ေငြ႔ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းက႑မ်ားတြင္ ကုန္သြယ္မွဳႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳျပဳျခင္းတို႔အား ထပ္မံကန္
႔သတ္တားျမစ္သြားမည့္ အေရးယူမွဳအသစ္မ်ားကို EU ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး (၂၇) ဦးတို႔မွ သေဘာတူၾကမည့္
အေနအထားတြင္႐ွိေနၾက၏။ အျခားေသာ ပိတ္ဆို႔မွဳမ်ားတြင္ ေ႐ႊ၊ စိန္ ႏွင့္ အဖိုးတန္သတၱဳမ်ား ေရာင္းခ်မွဳမ်ားႏွင့္
လတ္တေလာ သြန္းလုပ္/႐ိုက္ႏွိပ္ထားသည့္ ဒဂၤါးမ်ားႏွင့္ ေငြစကၠဴမ်ားအား ေပးပို႔ျခင္းမ်ားလည္း ပါဝင္လိမ့္မည္
ဟု ယူဆရသည္။
အကယ္၍ ပိတ္ဆို႔မွဳအသစ္မ်ားမွ ၄င္း၏ေရနံတင္ပို႔မွဳကို ပိတ္ပင္ခဲ့လွ်င္ အစၥလာမ္မစ္အီရန္ႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ပါ႐ွန္ပင္
လယ္ေကြ႔သို႔ အဝင္လမ္းအား ပိတ္ဆို႔ထားမည္ဟု အီရန္လႊတ္ေတာ္အထက္တန္းအရာ႐ွိတဦးမွ တနလၤာေန႔
၌ေျပာျပန္သည္။ အီရန္ေရနံေရာင္းခ်မွဳႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္သည့္အဟန္႔အတားမ်ဳိးကိုမဆိုၾကံဳလာလွ်င္
ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားအား လံုးဝပိတ္ဆို႔မည္ျဖစ္သည္ဟု အီရန္လႊတ္ေတာ္၏ႏိုင္ငံျခားေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးေကာ္မတီ၏
ဒုတိယအၾကီးအကဲျဖစ္ေသာ မိုဟာမက္ေကာ္ဆာရီ (Mohammad Kossari) မွ Far News Agency အား
တနလၤာေန႔တြင္ေျပာခဲ့သည္။
အီရန္ႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္ျပီး တင္းမာမွဳမ်ားျမင့္တက္လာေနခ်ိန္အတြင္း အစၥေရးႏိုင္ငံအား ရန္သူသဖြယ္သတ္မွတ္ထားေသာ အီရန္၏ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ပိုင္ဆိုင္မွဳသည္ အစၥေရးႏိုင္ငံအေပၚ၌ ျခိမ္းေျခာက္မွဳတရပ္ဟု အစၥေရးအစိုးရမွ
႐ွဳျမင္သံုးသပ္ထားျပီး အီရန္အေပၚ၌ လက္ဦးမွဳယူ၍ စစ္ေရးအရအေရးယူတိုက္ခိုက္ႏုိင္ျခင္းအား ေ႐ြးခ်ယ္စရာတခုအျဖစ္
သတ္မွတ္ထားဆဲျဖစ္သည္။ အီရန္ႏွင့္ အစၥေရးႏိုင္ငံမ်ား၏ စစ္တပ္ခ်င္းသာ ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္ရမည္ဆိုလွ်င္လည္း
ကမာၻေပၚတြင္ စတုတၳေျမာက္ တိုက္စြမ္းရည္အျမင့္ဆံုးျဖစ္သည့္ အစၥေရးတပ္မေတာ္အား အီရန္စစ္တပ္အေနႏွင့္
ေရ႐ွည္ရင္ဆိုင္ႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ အီရန္စစ္တပ္အေနႏွင့္ သိပ္မၾကာလွေသာအခ်ိန္ုအတြင္း ေခ်မွဴန္းခံရလိမ့္မည္ျဖစ္၏။
အစၥလာမ္မစ္အီရန္အစိုးရမွ အဓိကအားထားေသာ တပ္ဖြဲ႔မ်ားမွာ သမ႐ိုးက်လက္နက္ကိုင္တပ္ျဖစ္ေသာ
အီရန္တပ္မေတာ္မဟုတ္ပဲ၊ (Islamic Revolutionary Guard Corps, IRGC) ဟုေခၚသည့္ အီရန္
ေတာ္လွန္ေရးအေစာင့္တပ္မ်ားႏွင့္ ဟစ္ဇဘိုလာကဲ့သို႔ေသာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသာ ျဖစ္သည္။
အကယ္၍သာ အီရန္အေနႏွင့္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားကို မိုင္းခင္း၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားေသာ စစ္ေရး
အင္အားျဖင့္လည္းေကာင္းပိတ္ဆို႔မည္ဆိုပါက ပိတ္ဆို႔ႏိုင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ရက္ပိုင္းမွ်သာပိတ္ဆို႔ႏိုင္လိမ့္
မည္ျဖစ္၏။ အီရန္အေနႏွင့္ ၄င္း၏စစ္သေဘၤာမ်ားႏွင့္ ေျမျပင္မွပစ္လႊတ္ေသာ သေဘၤာဖ်က္ဒံုးက်ည္မ်ားႏွင့္
တိုက္ပြဲဝင္လာႏိုင္မည္ျဖစ္ျပီး ထိုတိုက္ခိုက္မွဳတခုခ်င္းစီအား ႏိုင္ငံတကာတပ္ဖြဲ႔မ်ားမွ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ
အေျခစိုက္ ေလယာဥ္မ်ားအားအသံုးျပဳ၍ တံု႔ျပန္ကာကြယ္သြားမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ အီရန္၏ေရတပ္မ်ားမွာ လံုးဝ ဖ်က္ဆီးေခ်မွဴန္းခံရမည္ျဖစ္ျပီး ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားအား ႏိုင္ငံတကာတပ္မ်ားမွ ျပန္လည္ဖြင့္ေပးၾကမည္သာ ျဖစ္၏။
ျမန္မာသမၼတသိန္းစိန္ႏွင့္ ႐ု႐ွားဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ပူတင္တို႔ကဲ့သို႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္မဲခိုး၍ အီရန္ျပည္သူမ်ားမွ
ဆန္႔က်င္ေနၾကေသာ အမာဒီနီဂ်က္ဦးေဆာင္သည့္ အီရန္အစၥလာမ္မစ္အစိုးရအေနႏွင့္ လူထုအံုၾကြမွဳသာ
အခ်ိန္ကိုက္ျဖစ္ပြားလာလွ်င္ ျပဳတ္က်သြားႏိုင္ျပီး၊ အယာတိုလာခိုေမနီစတင္ခဲ့ေသာ အီရန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ျပည္သူ
အားအက်ဳိးမျပဳပဲ IRGC မွ အက်င့္ပ်က္စစ္အရာ႐ွိမ်ား၊ အက်င့္ပ်က္အစိုးရအရာ႐ွိမ်ားႏွင့္ လူ႔မလိုင္လက္တ
ဆုပ္စာေလာက္ကိုသာ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝေနေစေသာ လက္ေတြ႔အလုပ္မျဖစ္သည့္ ၄င္းတို႔၏ (၁၉၇၈)
အစၥလာမ္မစ္ေတာ္လွန္ေရးၾကီးလည္း နိ႒ိတံသြားမည့္ အလားအလာ႐ွိေနေပ၏။
Ref:
- 1. After Iran threat, U.S. aircraft carrier goes through Strait of Hormuz without incident – CNN
- 2. US carrier in Gulf after passing Strait of Hormuz – Bangkok Post
- 3. Iran threatens to close Strait of Hormuz over EU oil sanctions – The Telegraph
No comments:
Post a Comment