ပ်ားရည္၊ ပ်ားရည္ကမာၻႏွင့္ သစ္ေတာ သစ္ပင္

ပ်ားရည္၊ ပ်ားရည္ကမာၻႏွင့္ သစ္ေတာ သစ္ပင္         ျမန္မာ့ပ်ားရည္သည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ႏွင့္ အိႏိၵယေစ်းကြက္တို႕တြင္ မ်က္ ႏွာပန္းလွေနျခင္းအေၾကာင္းမွာ အရည္အေသြး ေကာင္းမြန္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟုဆိုသည္။ ပ်ားေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းမွထုတ္လုပ္သည့္ ျမန္မာ့ပ်ား ရည္သည္ ျပည္ပမွဝယ္လိုအား မ်ား ျပားသလို သဘာဝအေလွ်ာက္ရရွိသည့္ ပ်ားအံုမွရေသာ ပ်ားရည္သည္လည္း ျပည္တြင္း၌ စားသံုးမႈမ်ားျပားေၾကာင္း သိရသည္။ ျပည္တြင္း၌ စားသံုးမႈ မ်ားျပားလာသလို၊ ေစ်းႏႈန္းျမင့္မား ကာ ေစ်းကြက္ရွိေနသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။          ေဒသအလိုက္ ပ်ားဖြပ္သမား မ်ားအဖို႕လည္း တစ္ေန႕စာအတြက္ ဝမ္းစာဖူဖူလံုလံုရရွိေစသည္။ ပ်ားတစ္ အံုေတြ႕လိုက္ပါက ပ်ားသလက္ကိုပါ ေရာင္းစားရၿပီး ပ်ားရည္ေရာင္းရေငြ သည္ လက္ရွိေပါက္ေစ်းအရ တစ္ ဆယ္က်ပ္သား ၁၅ဝဝ က်ပ္မွ ၂ဝဝဝ က်ပ္အထိ ရရွိႏိုင္ေပသည္။ ထုိ႕ ေၾကာင့္ ျမန္မာစကားပံုတြင္ 'ခလုတ္ ထိေတာ့ အမိတ၊ ပ်ားရေတာ့ မယား ဖို႕'ဟု ဆုိ႐ိုးစကားရွိခဲ့သည္။ ပ်ားရည္ ႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း 'ပ်ားလည္းစြဲ သာ ရွဥ့္လည္းေလွ်ာက္သာ၊ ပ်ားရည္ ႏွင့္ဝမ္းခ်သည္၊ စားရကံႀကံဳေတာ့ မုတ္ဆိတ္ ပ်ားစြဲ၊ ပ်ားကိုပံုျပဳ ပညာ ဥစၥာစု' စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ရသည္။  ပ်ားရည္ေပါမ်ားသည့္ သီတင္း ကြၽတ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလတို႕တြင္ ပ်ားဖြပ္သမားမ်ား၊ ပ်ားရွာသမား တို႕သည္ ေတာအႏွံ၊ ေတာင္အႏွံ႕ေျခ ရာခ်င္းထပ္ေလာက္ေအာင္ မ်ားလွ သည္။ ယမန္ႏွစ္ကထက္ ယခုႏွစ္ တြင္ ပ်ားရည္ပိုရွာရသည္ဟု သိရ၏။ ေနာက္မုိးေကာင္းေသာေၾကာင့္ သစ္ပင္ ၿခံဳႀကီးမ်ားေပါသည့္အတြက္ ပ်ားစြဲ ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု ပ်ားဖြပ္သမား တို႕က ေျပာျပၾကသည္။  ပ်ားရည္၏အသံုး          စာေရးသူတို႕ အညာေျမလတ္ ေဒသတြင္ အံုပ်ားရည္ႏွင့္ သစ္ ေခါင္းပ်ားရည္ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးရွိရာ၊ အံုပ်ားရည္ထက္ သစ္ေခါင္းပ်ားရည္ က ေစ်းပိုေကာင္းေၾကာင္း သိရသည္။ လက္ရွိေပါက္ေစ်းအရ အံုပ်ားရည္ တစ္ဆယ္က်ပ္သား ၁၅ဝဝ က်ပ္၊ သစ္ေခါင္းပ်ား၊ ေျမေအာင္းပ်ားရည္ သည္ တစ္ဆယ္က်ပ္သား ၂၅ဝဝ က်ပ္မွ ၃ဝဝဝ က်ပ္ အထိရွိသည္။ ပ်ားရည္စစ္စစ္မ်ားျဖစ္ေပသည္။ ပ်ားရည္ကို သြားေရစာ တစ္မ်ဳိးအျဖစ္ စားသံုးျခင္းမဟုတ္ပါ။  ပ်ားရည္ကုိ ေဆးဘက္ဝင္သည့္ ပစၥည္းတစ္မ်ဳိး အျဖစ္ အသံုးျပဳၾကသည္။ အသက္ အရြယ္ႀကီးသူမ်ား၊ ဆရာေတာ္ႀကီး မ်ားအတြက္ က်န္းမာေရးသံုး၊ ေဆး ဘက္ဝင္ပစၥည္းအျဖစ္ မရွိမျဖစ္ ေဆာင္ထားေလ့ရွိၾကၿပီး၊ လိုအပ္သ လို စားသံုးၾကသည္ကိုေတြ႕ရ၏။ ျမန္မာ့ပရေဆးတြင္လည္း ပ်ားရည္ ကို ေဆးဘက္ဝင္ပစၥည္းတစ္မ်ဳိး အျဖစ္ အသံုးျပဳၾကသည္။ စာေရးသူ တို႕ကိုယ္တိုင္ပင္လွ်င္ မိသားစုက်န္း မာေရးအတြက္ ပ်ားရည္စစ္စစ္ကို အၿမဲေဆာင္ထားေလ့ရွိ၏။ ယာေတာ တြင္ အလုပ္မ်ားေသာေၾကာင့္ အလြန္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနပါကလည္း ပ်ား ရည္ႏွင့္ သံပရာရည္ကို ေရာစပ္ ေသာက္သံုးလိုက္ပါက အလြန္လွ်င္ ျမန္စြာခုန္ေနေသာ ႏွလံုးသည္ ပံုမွန္ လည္ပတ္ေစကာ အေမာေျပသည္ကို ကိုယ္ေတြ႕ျဖစ္ပါသည္။ ကာယအား ျဖင့္ စိုက္ထုတ္ရေသာ ေတာင္သူ တစ္ဦးအတြက္ လက္ေတြ႕ အေမာေျပ ေဆးျဖစ္ပါသည္။          မိမိက ခ်ဲ႕လွ်င္ ခ်ဲ႕သလို၊ ႏွမ္း ဆီစစ္စစ္၊ ျဖစ္ႏိုင္ပါက ႏွမ္းနက္ဆီ စစ္စစ္၊ သံပရာသီး တစ္လံုး၊ ၾကက္ဥ တစ္လံုး(ေတာၾကက္ဥ)၊ ပ်ားရည္စစ္ စစ္တို႕ကို ေရာစပ္ခေလာက္ကာ ေသာက္လိုက္ပါက စြမ္းအားျပည့္ ျမန္မာ့အားေဆးျဖစ္ပါသည္။ သံပရာ သီးမပါဘဲ အားေဆးအျဖစ္လည္း ပ်ားရည္၊ ၾကက္ဥ၊ ႏွမ္းဆီ၊ ေထာ ပတ္၊ ငွက္ေပ်ာဖီးၾကမ္းမွည့္မွည့္ ေရာစပ္စားပါကလည္း ျမန္မာ့ဂ်င္ ဆင္အားေဆးမွ အားေဆးရယ္ပါ။          တစ္ဖန္ ပ်ားရည္ႏွင့္ နႏြင္း၊ နႏြင္းခါး၊ ပ်ားရည္ႏွင့္ ဆင္တံုးမႏြယ္၊ ပ်ားရည္ႏွင့္ သံပရာရည္တို႕ကုိ ေရာ စပ္စားသံုးေလ့ရွိၾကသည္။ စာေရးသူ သည္ လြန္ခဲ့ေသာအႏွစ္ ၃ဝ ခန္႕က အေနာက္႐ိုးမေတာင္ေျခ၊ ပနီဇုန္ ေခ်ာင္းေဘးရွိ၊ မေကြးတိုင္း၊ မင္းလွ ၿမိဳ႕နယ္၊ လက္ပန္တံခါးရြာ တြဲဖက္ အလယ္တန္းေက်ာင္း စတင္တည္ ေထာင္ခဲ့စဥ္က ခ်င္းအမ်ဳိးသမီး ဆရာမေဒၚမိုးမိုးဆမ္း၊ ခလိုင္း-ေဂြး ေခ်ာင္းမွ ေက်ာင္းဆရာ ကိုႏုိင္၊ ေစ်းကြက္ေရးေဖာ္သူငယ္ခ်င္း ဦးျမင့္ သန္း(မေကြးျမင့္သန္း)တို႕ႏွင့္အတူ ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ တာဝန္ထမ္း ေဆာင္ခ့ဲဖူးရာ ပနီေခ်ာင္း၊ မင္းတုန္း ေခ်ာင္းတို႕ စီးဆင္းရာ အေနာက္႐ိုးမ ေတာင္ေျခရြာမ်ားကုိ ယေန႕တိုင္ မေမ့ ႏိုင္ပါ။ ထိုစဥ္က စာေရးသူသည္ ျပည္သူ႕စစ္ေခါင္းေဆာင္ ဦးရာဆိုင္၊ ဦးစူတို႕ႏွင့္ ႐ိုးမေတာင္ေပၚသို႕ ဗဟု သုတအျဖစ္ တက္ခဲ့ရာတြင္ ပ်ားရည္ ႏွင့္ ထမင္းပူပူေရာစပ္စားေသာက္ခဲ့ ရသည္ကို ယေန႕တိုင္ မေမ့ႏိုင္ပါ။ ပ်ားရည္စစ္စစ္ႏွင့္ ထမင္းပူပူေရာ စပ္ကာစားရသည္မွာ အလြန္အရသာ ထူးလွပါသည္။ ပ်ားရည္စားသံုးမႈ အေၾကာင္း ေျပာလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယခုထက္တိုင္ ပ်ားရည္ ေပၚခ်ိန္တြင္ ပ်ားသလက္ႏွင့္ ၾကက္ဥ ေရာစပ္ကာ ေၾကာ္ၿပီးစားေသာက္ျခင္း၊ ပ်ားရည္ ႏွင့္ ထမင္းေရာစပ္စားျခင္းမွာ ေတာ ဓေလ့တစ္ခုလို ျဖစ္ေနပါေတာ့သည္။  ပန္းသီးႏွင့္ပ်ားရည္          ပ်ားရည္စားသံုးမႈႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ ဆရာေတာ္ႀကီးတစ္ပါး၏ ထူးထူး ျခားျခားပ်ားရည္ကုိ ေဆးအျဖစ္မွီဝဲ မႈေျပာျပလိုပါသည္။ စာေရးသူတို႕ မေကြးတိုင္းအတြင္း ေရႊနတ္ကယ္ ေတာင္ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ သာသနာျပဳဆရာေတာ္ႀကီးတစ္ပါး အျဖစ္ မေကြး၊ နတ္ေမာက္၊ ၿမိဳ႕သစ္၊ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး စသည္ အနယ္ နယ္အရပ္ရပ္တြင္ ထင္ေပၚေက်ာ္ေစာ လွပါသည္။ ေပ်ာ္ဘြယ္၊ မင္းႀကိဳက္ ဘုရား၊ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕နယ္၊ နမ္ျမင့္ ဘုရား၊ မေကြးၿမိဳ႕နယ္၊ ၾကာကန္ ရြာဦး(ေျပလည္ေအး) ဆုေတာင္းျပည့္ ဘုရား၊ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕၊ မဟာျမတ္ မုနိဘုရားတို႕ကုိ ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ေရွးေဟာင္းဘုရား ေစတီေတာ္မ်ားကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ မြမ္းမံလ်က္ရွိရာ အထူးေအာင္ျမင္ၿပီး ဖူးေတြ႕ရသူတိုင္း ၾကည္ညိဳမဆံုးႏိုင္ ၾကပါ။ မေကြး၊ နတ္ေမာက္၊ ရြာ မြန္၊ ေပ်ာ္ဘြယ္သြားလမ္း၊ ေနျပည္ ေတာ္သြားလမ္းေဘး ရြာမြန္အေက်ာ္ တြင္ ေရႊနတ္ကယ္ေတာင္ရွိ ဘုရား မ်ားကို အသစ္တည္ထားကိုးကြယ္ လ်က္ရွိပါသည္။  ဆရာေတာ္ႀကီးထံသို႕ စာေရး သူတို႕ ၾကာကန္ရြာမွ ကိုမာ၏ကားျဖင့္ ဘုရားဖူးလိုက္ခဲ့ရာ ဆရာေတာ္ႀကီးက ထူးထူးျခားျခားပင္ ပ်ားရည္စစ္စစ္ ႏွင့္ ေရာနယ္ထားေသာ ပန္းသီးျဖင့္ ဧည့္ခံပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ေက်ာင္းတြင္ ေဒသခံရြာမ်ားမွ ဘုရား ဖူးလာၾကသူမ်ားကလည္း ဆရာေတာ္ ႏွစ္ၿခိဳက္ေလ့ရွိသည့္ ပ်ားရည္ကို ပ်ား ရည္ဆြမ္းအျဖစ္ လာေရာက္လွဴေလ့ ရွိၾကသည္။ ပန္းသီးမ်ားေပါမ်ားခ်ိန္ ျဖစ္ရာ၊ ပန္းသီးႏွင့္ ပ်ားရည္မွာ စား၍ အရသာရွိလွသည္။ ပ်ားရည္၏ ေမႊး ႀကိဳင္ေသာ ရနံ႕၊ ပန္းသီး၏ရနံ႕ႏွင့္ ေပါင္းစပ္ၿပီး အရသာမွာလည္း ပန္းသီးအရသာႏွင့္ ပ်ားရည္အရသာ ႏွစ္ပါးေရာစပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ ပင္ ပန္းႏြမ္းနယ္မႈကိုေပ်ာက္ေစပါသည္။ ပန္းသီးအခြံႏႊာၿပီး ဓားျဖင့္ အစိတ္ မ်ားျပဳလုပ္ထားသည္။ ပ်ားရည္ႏိုင္ ႏိုင္ျဖင့္ ေရာထားသည္ကို စားခဲ့ရ သည္။          ဆရာေတာ္ႀကီး ကိုယ္တိုင္လည္း ပန္းသီးႏွင့္ ပ်ားရည္ကို မျပတ္ဘုဥ္း ေပးေလ့ရွိပါသည္။ တစ္ခါဘုဥ္းေပး ပါမွ တစ္ဇြန္း၊ ႏွစ္ဇြန္းခန္႕သာ။ ပန္း သီးသည္ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူမ်ား၊ ေသြး တိုးေရာဂါရွိသူမ်ား၊ မရွိေသးေသာသူ မ်ားလည္း ထိုေရာဂါမွ ကာကြယ္ေစ ႏိုင္သည္ဟုဆိုသည္။ ပ်ားရည္ႏွင့္ ေတစားပါက ဆိုဖြယ္ရာမရွိေတာ့ၿပီ။ ပန္းသီးႏွင့္ ပ်ားရည္ ေရာစပ္ကာ ထားသည္ကို ျမင္ခဲ့ရေသာ စာေရး သူပင္ သြားရည္ယိုမိပါသည္။  အစာလည္းေဆး၊ ေဆးလည္း အစာျဖစ္ေပရာ က်န္းမာေရးအတြက္ ပ်ားရည္၏အသံုးဝင္ပံုကို ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။  ပ်ားရည္ႏွင့္အမဲေျခာက္          သန္႕ရွင္းလတ္ဆတ္ေသာ အမဲ သားေကာင္းေကာင္းကို အညႇင္းျပဳ လုပ္ကာ ေနပူတြင္ အေျခာက္ထားၿပီး၊ ေျခာက္ေသာအခါ င႐ုတ္ဆံုတြင္ ထု ေထာင္းကာ ပ်ားရည္စစ္စစ္ႏွင့္ ေရာ စပ္စားပါက အားျဖစ္ေစသည္ဟု ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆး ဗိေႏၶာဆရာမ်ား ကဆိုပါသည္။ ရြာမွ ဆရာဦးေသာင္း ေရႊ(ဗိေႏၶာ)ဆရာကလည္း ''ဟာ... ကိုႀကီးရ တခ်ဳိ႕ကေျပာၾကတယ္။ အမဲသားနဲ႕ ပ်ားရည္မတည့္ဘူးတဲ့။ အမဲေျခာက္နဲ႕ ပ်ားရည္ကတည့္ တယ္။ အားနည္းတဲ့ လူနာအားရွိ ေအာင္ ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ လူနာကို ေကြၽးဖူးတယ္''ဟု ေျပာျပဖူးပါသည္။  မွန္ပါသည္။ ေနေရာင္ျခည္ျဖင့္ ကင္ထားေသာ အမဲေျခာက္ႏွင့္ ပ်ား ရည္ေရာစပ္ထားသည့္အစာကို ဆရာ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးက ေဆးနည္းေပး၍ စာေရးသူကိုယ္တိုင္စားဖူးပါသည္။  ပ်ားရည္ႏွင့္ ပရေဆး          ပ်ားရည္တစ္မ်ဳိးတည္းသာ စား သံုးပါက ရင္ပူေစပါသည္။ မိမိစိတ္ ႀကိဳက္ အေဖာ္ေဆးတစ္မယ္ျဖင့္သာ ေရာစပ္သံုးျခင္းအားျဖင့္ အသက္ရွည္ ျခင္း၊ အဆင္းလွျခင္း၊ ခြန္အားတိုး ျခင္းကို ျဖစ္ေစပါသည္။ ျမန္မာ့တိုင္း ရင္းေဆးတြင္ ပရေဆးတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ သာပ်ားရည္ကုိ စားသံုးေလ့ရွိၾကပါ သည္။ တိုင္းရင္းေဆးေဖာ္စပ္ရာတြင္ လည္း ပ်ားရည္တည္းဟူေသာ ေဆး တစ္မယ္က ေဆးတစ္ဖံုတြင္ ပါဝင္ ေလ့ရွိသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ပ်ားရည္ တြင္ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ အလြန္တန္ ဖုိးရွိသည့္ အာဟာရဓာတ္မ်ား မ်ားစြာ ပါဝင္သည္မွာ အထူးေျပာစရာမလို ေတာ့ပါ၊ အသင့္အတင့္ စားသံုးျခင္း အားျဖင့္ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးမ်ား မျဖစ္ေစႏိုင္။ ထို႕ေၾကာင့္ပင္ ကမၻာႏွင့္ အဝန္း ပ်ားရည္သည္ ေစ်းကြက္ဝင္ ေနျခင္းျဖစ္သည္သာ။  စာေရးသူတို႕ အညာေျမလတ္ တစ္ေၾကာတြင္ ရြာဦးေက်ာင္းထိုင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ ေထရ္ႀကီး၊ ဝါႀကီး ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားကို ေဆး ဘက္အျဖစ္ တန္ေဆာင္မုန္းပ်ားရည္ ကို ပ်ားရည္ဆြမ္းအျဖစ္ လွဴဒါန္း ေလ့ရွိၾကသည္။          ၿပီးခဲ့သည့္ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၃ ရက္ ေန႕က စာေရးသူကိုယ္တိုင္ ဧရာဝတီ ျမစ္အေနာက္ဘက္ မင္းဘူးၿမိဳ႕၊ မွန္ ကင္းေက်ာင္းတိုက္တြင္ သီတင္းသံုး ေနေသာ သက္ေတာ္ ၉၂ ႏွစ္ရွိၿပီ စာေရးသူ၏ငယ္ဆရာ၊ ဆရာေတာ္ ဦးဇဝနထံသို႕ ပ်ားရည္ဆြမ္းအျဖစ္ ပ်ားရည္တစ္ပုလင္း သြားေရာက္ လွဴဒါန္းခဲ့သည္။  သက္ေတာ္ႀကီးၿပီ ျဖစ္ေသာ္ လည္း တရားထိုင္ျခင္း၊ ပုတီးစိပ္ ျခင္းအလုပ္ျဖင့္သာ အခ်ိန္ကုန္ေစ သည္။ စာေရးသူေရးေသာ ေစ်းကြက္ ဂ်ာနယ္ကုိပင္ မ်က္မွန္မပါဘဲ၊ သတင္းေဆာင္ပါးမ်ား အစအဆံုး ဖတ္ေလ့ရွိသည္။ ဆရာေတာ္ကိုယ္ တိုင္ ပ်ားရည္ကို အၿမဲဘုဥ္းေပးေလ့ ရွိသည္ဟု သိရ၏။ထူးဆန္းေသာ ပ်ားႀကီးရည္          ေအာင္လံႏွင့္ ျပည္ၾကားတြင္ ေတြ႕ရေသာ ပ်ားမ်ားသည္ ႐ိုး႐ိုးပ်ား ႏွင့္ ပ်ားႀကီးတို႕ျဖစ္သည္။ ရံဖန္ရံခါ ေျမေအာင္းပ်ားအုံႀကီးမ်ားကို ေတြ႕ရ တတ္ေပရာ ပ်ားအံုတစ္အံုေတြ႕လိုက္ ပါက ပိႆာခ်ိန္ ၁၅ ပိႆာမွ ၃ဝ ပိႆာအထိ ရတတ္သည္ဟု ဆုိ သည္။ ပ်ားဖြပ္သမားတို႕ေျပာျပသည္ မွာ ဂမၻီရဆန္သည္ဟု ေျပာရေလမ လား။ ဂမၻီရဆန္ေသာ ပ်ားဖြပ္နည္း မ်ားလည္းရွိၾကသည္။ ေရွ႕ဦး အုန္း၊ ငွက္ေပ်ာတို႕ျဖင့္ ပြဲတင္ၾကကာ ဖေယာင္းတိုင္၊ အေမႊးတိုင္ ထြန္းညႇိ ျခင္း၊ ဆန္ပန္းပက္ျခင္း၊ ဂါထာမႏၲာန္ စုတ္ျခင္းတုိ႕ကို ျပဳလုပ္ၿပီး ရက္ျမတ္ ရက္ေကာင္းေရြးၾကကာ စစ္ေၾကညာ ၿပီး ပ်ားဖြပ္သည့္နည္းလည္းရွိသည္။ ဘယ္ေန႕ ဘယ္ရက္ ဘယ္အခ်ိန္ ဘယ္နာရီမွာ ငါတို႕သည္ သင္တို႕ထံ စစ္ခ်ီတက္လာၾကမည္။ အသင္တို႕မွာ ရွိေသာ စစ္အဂၤါအျပည့္အစံုႏွင့္တကြ သင္တို႕၏ အာဏာစက္တည္ရာ အနီးအနားတစ္ဝိုက္ပါမက်န္ ခုခံ တိုက္ခိုက္ရန္ အသင့္ျပင္ထားၾက ေလာ့ဟု ေၾကညာၿပီး သတ္မွတ္ထား ေသာ ပ်ားအံုကို စစ္ေၾကညာသည့္ ရက္ လျပည့္ေန႕ညတို႕တြင္ ပ်ားဖြပ္ သမားတို႕က ပ်ားဖြပ္သြားၾကသည္။          ပ်ားဖြပ္သမားတို႕က စစ္ႏိုင္ပါ က ပ်ားရည္ေကာင္းေကာင္းရတတ္ ၿပီး ပိႆာလိုက္ခ်ီရသည္။ ထူးဆန္း သည္မွာ ပ်ားအံုတြင္ အမွန္တကယ္ ပင္ ဆင္႐ုပ္၊ ျမင္း႐ုပ္၊ ေခြး႐ုပ္၊ က်ား႐ုပ္၊ စစ္သား႐ုပ္မ်ားေတြ႕ရသည္ ဟု ဆိုသည္။ ပ်ားဖြပ္သမားတို႕သည္ စစ္႐ံႈးပါက အဆိုပါပ်ားအံုမွ လွ်ာျဖင့္ ယက္ရန္ ပ်ားရည္ပင္ မရဟု ပ်ား ဖြပ္သမားတို႕က ေျပာျပ၍သိရသည္။          မေကြးတိုင္း၊ ေအာင္လံႏွင့္ ျပည္ ၾကားတြင္ စိမ္းလန္းစိုေျပေသာ သစ္ ေတာမ်ားလည္း ရွိတတ္ေပရာ ပ်ား ေအာင္း(ေျမေအာင္းပ်ား)၊ သစ္ေခါင္း ပ်ား ပ်ားႀကီးမ်ားကိုေတြ႕ရတတ္ သည္။ အဆိုပါပ်ားႀကီးသည္ ယင္ ေကာင္ပမာႀကီးမားၿပီး ထိုပ်ားအထိုး ခံရပါက ငွက္ဖ်ားဖ်ားသေလာက္ပင္ အဖ်ားႀကီးကာ အဆိပ္ျပင္းသည္ဟု သိရ၏။ အခ်ဳိ၊ အခါး၊ အခ်ဥ္၊ အဖန္ ဓာတ္ပါ သီးျခားစီပါသည့္ ရွမ္းျပည္ နယ္ပ်ားရည္သည္ သကာပ်ားသုိ႕ခ်ဳိ သည္။  သင္ဓုန္းဓားထက္ထက္ေပၚမွ ပ်ားရည္စက္ကို လွ်က္ရသည့္ပမာ... စသည္ျဖင့္ ပ်ားရည္မွန္လွ်င္ခ်ဳိသည္။ သို႕ေသာ္လည္း အခ်ဳိ၊ အခါး၊ အခ်ဥ္ ဓာတ္ပါေသာ ပ်ားရည္လည္းရွိသည္ ဟု သိရ၏။ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကေလာ၊ ေတာင္ႀကီး၊ ေအာင္ပန္းေဒသရွိ ပ်ား ေအာင္း(ေျမေအာင္းပ်ား)မ်ားမွ ခ်ိပ္ ျပဳလုပ္ရေသာ အံုပ်ားႀကီးမ်ားရွိသည္။ အံုေကာင္းပါက အနည္းဆံုး ငါး ပိႆာမွ ေျခာက္ပိႆာ၊ ထို႕ထက္မ က ဆယ္ပိႆာအထိ ပ်ားရည္ရႏိုင္ ေပသည္။ ခ်ိပ္ရရွိသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ခ်ိပ္ပ်ားဟုေခၚၾကသည္။ အထက္ေဖာ္ ျပပါ ပ်ားေအာင္းအံုမ်ားတြင္ လက္ ညႇိဳးအရြယ္ပမာဏရွိေသာ ပ်ားရည္ ထြက္ရာ ပ်ားလဘို႕မ်ားကို သလဲသီး လို အကန္႕လိုက္၊ အကန္႕လိုက္ ေတြ႕ ရၿပီး ကနဦးကေဖာ္ျပသကဲ့သို႕ပင္ အခ်ဳိရည္၊ အခါးရည္၊ အခ်ဥ္ရည္၊ အဖန္ရည္တုိ႕ သူ႕အရသာအလိုက္ပါ ရွိေသာ ပ်ားရည္ မ်ားကိုေတြ႕ရသည္ ဟု ဝါရင့္ပ်ားဖြပ္ သမားႀကီးတို႕က သူတုိ႕၏ပ်ားဖြပ္လုပ္ငန္းအရ အေတြ႕ အႀကံဳမ်ားကို ေျပာျပ၍ နားေထာင္ ရသည္မွာ ဗဟုသုတလည္းရရွိၿပီး စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းလွေပသည္။          အလားတူပင္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕တြင္ ေတာင္ေပၚေက်ာက္တူးသြားခဲ့စဥ္က သစ္ပင္၏ အျမင့္ေပၚတြင္ လွည္းဘီး အရြယ္ရွိ ပ်ားအုံႀကီးတစ္အံုေတြ႕ခဲ့ရာ ခဲရာခဲဆစ္ ပ်ားဖြပ္ခဲ့ရပံု၊ ပ်ားရည္ တစ္စဥ့္အိုးခန္႕ ရရွိခဲ့ပံုမ်ားလည္း ေဝ ေဝဆာဆာေျပာျပသည္ကိုလည္း မွတ္ သားရသည္။  ပ်ားရည္စစ္ မစစ္          စာေရးသူသည္ ပ်ားဖြပ္သမား မ်ားႏွင့္ေတြ႕ရာတြင္ ပ်ားရည္ အေၾကာင္း ပ်ားဖြပ္လုပ္ငန္း အေၾကာင္း အမွတ္တရမ်ား ေမး ျမန္းေလ့ရွိသည္။ ႀကိဳးၾကာကန္ရြာမွ ဦးေသာင္းလိႈင္ႏွင့္ ၾကာကန္ရြာမွ ပ်ား ဖြပ္သမားမ်ားအား ေမးျမန္းၿပီး အင္ တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ့ရပါသည္။ ကိုေမာင္ ေဇာ္ဆိုသူ ပ်ားဖြပ္သမားတစ္ဦးအား ပ်ားရည္စစ္မစစ္ ဘယ္လုိသိရမလဲ ဟုေမးရာ ''လြယ္ပါတယ္ဗ်ာ၊ ကိုယ္ တိုင္ပ်ားဖြပ္ၾကည့္ပါ''တဲ့။ သူ႕အေျဖ က ရယ္စရာပင္။ ဦးေသာင္းလိႈင္ အေျပာအရကေတာ့ ပ်ားရည္ စစ္ မစစ္ကုိ ေဆာ္ဒါနဲ႕ ပ်ားရည္နဲ႕ စမ္း သပ္လို႕ရတယ္။ ပ်ားရည္စစ္က ေစး ခဲ၊ ေထြးလံုး။ မစစ္ပါက အရည္ေပ်ာ္ သည္ဟုသိရသည္။          ႏွစ္ခ်ဳိ႕သည္မရွိ။ ။ ပ်ားရည္စစ္စစ္ ပုလင္းကို ေနပူထဲထားပါက ၾကာ ေသာ္ပုလင္းကြဲသြားတတ္ပါသည္။ ပုလင္းထဲၾကာရွည္ထည့္ၿပီး ေနပူ မလွန္းသင့္ဟုဆိုသည္။ ပ်ားရည္စစ္ စစ္ကို ေရသာမပါပါေစႏွင့္။ ႏွစ္ႏွစ္၊ သံုးႏွစ္ထားရသည္။ သဘာဝပ်ားရည္ အစစ္သည္ အနံ႕ေမႊးၿပီး အရသာခ်ဳိ ပါသည္။ ပ်ားရည္စစ္စစ္ ေစ်းကြက္ သည္ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္မတူ ေစ်း ျမင့္လ်က္ရွိသည္။ စားသံုးသူမ်ားျပား လာေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သလို ရွား ပါးေသာေၾကာင့္လည္းျဖစ္သည္။ ပ်ား ရည္စစ္စစ္မွာ အရသာေပ်ာက္သည္ မရွိပါ။ မႈိတက္သည္လည္း မရွိပါဟု သိရသည္။           ပ်ားရည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျပာ မကုန္။ ေရးမကုန္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ မိမိ တို႕ေဒသ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားရွိၾကပါ လိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံတကာ ေစ်းကြက္တြင္ ပ်ားရည္သည္ အရည္အေသြးမီ ေသာေၾကာင့္ မ်က္ႏွာပန္းပြင့္ေန ေၾကာင္း ေစ်းကြက္ ေဒၚခင္မ်ဳိးသြယ္ ၏သတင္း အရလည္းသိရသည္။ ျပည္ တြင္းမွာလည္း အသံုးမ်ားေနသည္။ ပ်ားရည္ထြက္ကုန္ရရွိေစရန္မွာ တစ္ခု တည္းေသာ နည္းလမ္း သာရွိသည္။ ပ်ားမ်ားေနထိုင္ရန္ ေလ၊ ေရ၊ ရာသီ ဥတု၊ သစ္ေတာသစ္ပင္ တို႕သာျဖစ္ သည္။ စာေရးသူတို႕ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေလေကာင္းေလသန္႕၊ ေရေကာင္း ေရသန္႕ရွိသည္။ သစ္ေတာ၊ သစ္ပင္ မ်ားရွိဖို႕သာလိုသည္။ ေျမာင္းပိတ္၊ ေခ်ာင္းပိတ္၊ ေခ်ာင္းေရ၊ ေတာင္က် ေရ၊ စိမ့္ေရ၊ စမ္းေရ၊ ကန္ေရတို႕ရွိရန္ သစ္ေတာသစ္ပင္မ်ားလိုအပ္သည္ မဟုတ္ပါလား။ သစ္ေတာသစ္ပင္ မ်ား ျပဳစုထိန္းသိမ္း ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ စိုက္ပ်ဳိးျခင္းအားျဖင့္ ပ်ားတို႕ကမၻာ တြင္ ေနစရာ ထိုင္စရာရေပၿပီ။ စာေရး သူ၏ဤေဆာင္းပါးကုိ နိဂံုးခ်ဳပ္လို ရင္းကိုတင္ျပရေသာ္ ေစ်းကြက္တြင္ ဆက္လက္ခိုင္မာေနေသာ ျမန္မာ့ပ်ား ရည္ေစ်းကြက္အတြက္လည္းေကာင္း၊ ျပည္တြင္းစားသံုးမႈအတြက္လည္း ေကာင္း၊ ပ်ားရည္စားသံုးမႈကို ေတာင္း ဆိုေနၿပီျဖစ္ေပရာ လိုအပ္ခ်က္ျဖည့္ ဆည္းေပးႏိုင္ရန္ သစ္ေတာသစ္ပင္ စိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ ျပဳစု ျခင္း၊ သစ္ေတာဧရိယာမ်ား ဆက္ လက္ရွင္သန္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ သင့္၏။ ပ်ားႏွင့္ သစ္ေတာသစ္ပင္၊ သစ္ေတာသစ္ပင္ႏွင့္ ပ်ားသည္ အၿမဲ ဒြန္တြဲေနေပရာ သစ္ေတာသစ္ပင္ စိမ့္ေရ၊ စမ္းေရ၊ ကန္ေရမ်ား ဆက္ လက္ထိန္းသိမ္း ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ရန္ သတိတရားေရွ႕ထား ပညာႏွင့္ကပ္ မနားမေန လုပ္ေဆာင္ၾကရန္ တိုက္ တြန္းလိုက္ရေပသတည္း။   မေကြး၀င္းေမာင္