ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ယံုၾကည္မွဳတည္ေဆာက္ျခင္း ေဆြးေႏြးပြဲ (ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္) တြင္ ျမန္မာ ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးသိပၸံ (MIPSS) မွ အမွဳေဆာင္ဒါရိုက္တာ ေဒၚခင္မမမ်ိဳး ၏ ေဆြးေႏြးတင္ျပခ်က္

Khin Ma Ma Myo

ယခုေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္း မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားၾကေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ား၊ တက္ေရာက္ ေလ့လာၾကေသာ လူၾကီးမင္းမ်ားအားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာရႊင္လန္းျပီး၊ လိုအင္ဆႏၵမ်ား ျပည့္၀ၾက ပါေစေၾကာင္း ပထမဦးစြာ ႏွဳတ္ခြန္းဆက္သအပ္ပါတယ္။

ျပည္တြင္းစစ္ေတြကို ထာ၀ရ ရပ္စဲႏိုင္ေရးက အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆိုရံုနဲ႕ ျပည့္စံု လံုေလာက္မွဳ ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားလာရတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းမ်ား အေပၚမွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးအေျဖရွာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ေပၚထြက္လာဖို႕ လိုအပ္ ပါတယ္။ ဒီလို ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရာမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု စုေပါင္းေနထိုင္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတဲ့ ပကတိျဖစ္တည္မွဳကို အားလံုးက မလြဲမေသြ လက္ခံထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဴးေပါင္းစံု စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ဟာ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ တျပည္ေထာင္စနစ္ ျဖစ္လို႕မရပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု အတူတကြယွဥ္တြဲေနထိုင္မွဳ၊ တန္းတူ ညီမွ်ရွိမွဳ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္တို႕ကို အာမခံခ်က္ေပးတဲ့ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ရွိမွသာ ဒီေျမေပၚမွာ စစ္ခင္းသံေတြ ဆိတ္ျငိမ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေတးသံေတြ ေ၀ဆာလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးရွိဖို႕အတြက္ ယံုၾကည္မွဳ တည္ေဆာက္ဖို႕ လိုပါတယ္။ ယံုၾကည္မွဳ တည္ေဆာက္ဖို႕အတြက္ ယံုၾကည္မွဳ ပ်က္ျပားေစတဲ့ ျပႆနာမ်ားကို ဖယ္ရွားေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ယံုၾကည္မွဳ ပ်က္ျပားေစႏိုင္တဲ့ အဓိက ျပႆနာမ်ားကေတာ့ သံသယျပႆနာ၊ သတင္းအခ်က္အလက္ ျပႆနာ၊ စစ္မဟာဗ်ဴဟာ ဆိုင္ရာျပႆနာ၊ အာဏာသံုး ဖိအားေပးျခင္း ျပႆနာ နဲ႕ တိုင္းရင္းသားျပည္သူ အမ်ားက လက္ခံမွဳ မရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္မ်ား၊ ဥပေဒမ်ားအား တဘက္သတ္ခ်မွတ္ျခင္း ျပႆနာ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

လိမ္ညာလွည့္စားမွဳမ်ား၊ ေကာက္က်စ္မွဳမ်ား၊ ကလိန္က်မွဳမ်ား၊ ကတိမတည္မွဳမ်ား လုပ္တတ္ေလ့ရွိတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္တေယာက္က အလုပ္တခု လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါ အလုပ္ေအာင္ျမင္ျပီးေျမာက္ပါ့မလားဆိုျပီး သံသယ ရွိေလ့ရွိတာ လူ႕သဘာ၀ပါ။ ဒါကို သံသယမရွိသင့္ေၾကာင္း ေျပာဆိုတာထက္ အလုပ္နဲ႕ သက္ေသျပျပီး၊ ေပးထားတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြကို မေဖာက္ဖ်က္ဖို႕ကသာ ပိုျပီး အေရးၾကီးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆိုးေအာက္မွာ လူထုနဲ႕ အစိုးရအၾကားက ရွိရမယ့္ လူမွဳပဋိဥာဥ္ (social contract) က ပ်က္ျပားေနခဲ့တာ အေတာ္ၾကာခဲ့ပါျပီ။ ဒါကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖို႕အတြက္ အာဏာပိုင္မ်ား၊ အစိုးရမ်ား ဘက္က ပြင့္လင္းျမင္သာမွဳ (transparency) ရွိျပီး၊ သံသယတံတိုင္းကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္း သင့္ပါတယ္။

ဒုတိယျပႆနာျဖစ္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ ျပႆနာကလဲ တိုင္းျပည္သားျပည္သူမ်ားရဲ႕ ယံုၾကည္မွဳကို ပ်က္ျပားေစႏိုင္ပါတယ္။ ယေန႕ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳဟာ စစ္မွန္ေသာ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္ေၾကာင္း၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္သို႕ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္သြားစရာ မရွိေၾကာင္း သတင္းစကားကို ျပည္သူလူထုထံ ေပးအပ္ျပီး၊ လက္ေတြ႕က်က် အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ လက္ေတြ႕က်က်ဆိုရာမွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမွ စစ္တပ္မွ အာဏာ သိမ္းႏိုင္ေၾကာင္း ရည္ညႊန္းသည့္ အခ်က္မ်ားကို ပယ္ဖ်က္ေပးျခင္း၊ အေထြေထြလြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေၾကျငာျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ယံုၾကည္မွဳ ပ်က္ျပားေစႏိုင္တဲ့ တတိယျပႆနာကေတာ့ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေရးရာ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမွဳမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ေယာင္ျပျပဳလုပ္ျပီး စစ္ကစားမွဳ၊ စီးပြားေရး မက္လံုးမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးမက္လံုးမ်ားေပး၍ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ထိန္းခ်ဳပ္မွဳ (တနည္းဆိုလွ်င္ စစ္မဟာဗ်ဴဟာ ရွဳေထာင့္အရ containment strategy အသံုးျပဳမွဳ)၊ အခ်ိန္ဆြဲမဟာဗ်ဴဟာ (Time buying strategy) ျဖင့္ အင္အားမ်ား တစတစ ကြဲျပားယုတ္ေလ်ာ့သြားေစရန္ ၾကံစည္ေဆာင္ရြက္မွဳ၊ ေယာင္ျပလွဳပ္ရွားမွဳမ်ားျဖင့္ First Strike Advantage ရေအာင္ ၾကိဳးပမ္းမွဳ စတာေတြဟာ ယံုၾကည္မွဳပ်က္ျပားေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ ဒီလို စစ္ကစားမွဳမ်ား မျပဳလုပ္ေၾကာင္း ေသခ်ာေစရန္ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားအေပၚ အာမခံခ်က္တစံုတရာ ေပးရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္မ်ားနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆိုရာမွာ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီမွာ ပါ၀င္သူမ်ားႏွင့္ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားမွ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရးထိုးျပီး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ အာမခံခ်က္ (commitment) နဲ႕ တာ၀န္ခံမွဳ (accountability) ကို ေပးအပ္ဖို႕ လိုပါတယ္။

ယံုၾကည္မွဳပ်က္ျပားေစႏိုင္တဲ့ စတုတၳျပႆနာကေတာ့ အာဏာသံုးဖိအားေပးျခင္း ျပႆနာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္မွန္ေသာ ႏိုင္ငံေရးေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ရာမွာ တန္းတူရည္မွ်ရွိမွဳ သေဘာတရားကို အေျခခံ ရမွာျဖစ္ျပီး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာမ်ားကို အစိုးရျဖစ္ေစ၊ အျခား မည္သည့္ ပါတီ၊ အဖြဲ႕အစည္းကမွ အလြဲသံုးစားျပဳလုပ္ျခင္း မရွိေသာ အာမခံခ်က္ရွိဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႕ အစိုးရရဲ႕ ကြဲျပားမွဳက ရွင္းလင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားကို power bargaining အတြက္ အသံုးျပဳ ဖိအားေပးျခင္း ျပဳလုပ္လို႕ မရပါဘူး။ ဒါမွသာ ယံုၾကည္မွဳ တည္ေဆာက္ျခင္းအားက ေကာင္းမြန္လာျပီး၊ အက်ိဳးရွိတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္မ်ား ေပၚထြက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ယံုၾကည္မွဳ ပ်က္ျပားေစႏိုင္တဲ့ ပဥၥမ ျပႆနာကေတာ့ တိုင္းရင္းသားျပည္သူ အမ်ားက လက္ခံမွဳမရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္မ်ား၊ ဥပေဒမ်ားအား တဘက္သတ္ခ်မွတ္ျခင္း ျပႆနာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ (၁၉၄၇)ခုႏွစ္မွာ တၾကိမ္၊ (၁၉၇၄) ခုႏွစ္မွာ တၾကိမ္၊ (၂၀၀၈) ခုႏွစ္မွာ တၾကိမ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမ်ား ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေတြ ေပၚထြက္လာျပီး မေရွးမေႏွာင္းမွာပဲ ျပင္ဆင္ဖို႕၊ ပယ္ဖ်က္ဖို႕၊ အစားထိုးဖို႕ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားရဲ႕ ေတာင္းဆိုသံေတြ ထပ္ခ်ပ္မခြာ လိုက္လာၾကပါတယ္။ အဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ တိုင္းရင္းသားျပည္သူလူထုရဲ႕ လြတ္လပ္မွဳ၊ တန္းတူညီမွ်မွဳ၊ တရားမွ်တမွဳ၊ လူ႕ဂုဏ္သိကၡာ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္တို႕ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ျခင္း မရွိတဲ့ မူေဘာင္မ်ား၊ ဥပေဒမ်ားကို အာဏာသံုးျပီး တဘက္သတ္ခ်မွတ္ခဲ့လို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုအေျခအေနေတြ ထပ္မျဖစ္ေအာင္ လက္ရွိႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစနစ္၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အဟန္႕အတား၊ အေႏွာင့္အယွက္၊ အတားအဆီးေတြ ျဖစ္ေစတဲ့ ပုဒ္မမ်ားျဖစ္တဲ့ ပုဒ္မ (၄)၊ ပုဒ္မ (၆) (စ)၊ ပုဒ္မ ၁၄၊ ပုဒ္မ ၁၇၊ ပုဒ္မ ၂၀၊ ပုဒ္မ ၅၉၊ ပုဒ္မ ၇၄၊ ပုဒ္မ ၁၀၉၊ ပုဒ္မ ၁၄၁၊ ပုဒ္မ ၁၆၁၊ ပုဒ္မ ၂၀၁၊ ပုဒ္မ ၂၃၁ (ခ) (၂)၊ ပုဒ္မ ၂၃၁ (ခ) (၃)၊ ပုဒ္မ ၂၃၁ (ဂ)၊ ပုဒ္မ ၂၆၁ (ခ)၊ ပုဒ္မ ၃၃၈၊ ပုဒ္မ ၃၃၉၊ ပုဒ္မ ၃၄၃၊ ပုဒ္မ ၄၃၆ စတာေတြကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္းေတြ မလြဲမေသြ လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ အနာကိုသိမွ ေဆးကုႏိုင္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ယံုၾကည္မွဳ ပ်က္ျပားေစေသာ ျပႆနာမ်ားကို ဖယ္ရွားႏိုင္မွသာ ယံုၾကည္မွဳတည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။

စက္တင္ဘာ (၂၂) ရက္
၂၀၁၃ ခုႏွစ္

ေတာင္ၾကီးျမိဳ႕။