အေနာက္ဘက္တံတိုင္းသို႕ လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္ျခင္း (၉)

by ၿငိမ္းေအးအိမ္ on Monday, August 20, 2012 at 1:50pm ·

Facebook စာမ်က္ႏွာတစ္ခုတြင္ “ေမာင္ေတာနယ္မွ လဝက နွင္႔ အင္တာဗ်ဴး” ဟူေသာေခါင္းစဥ္ျဖင့္၊ စာတစ္ပုဒ္ ဖတ္ရသည္။ ေရးသားသူႏွင့္ စာျပဳမွတ္တမ္းကို by,Myo Set on Saturday, June 23, 2012 at 11:27pm ဟုေတြ႕ရ သည္။ ထိုေဖၚျပပါစာအရ လက္ရွိ နယ္စပ္မ်ဥ္းမ်ားေပၚတြင္ ေနထိုင္ရေသာ ရခိုင္သူရခိုင္သားတို႕၏ ယေန႕မ်က္ေမွာက္ အေျခအေနကို မွန္းဆႏိုင္ မည္ျဖစ္သည္။ သူ႕ေရးသားမႈမ်ားအတိုင္းေဖၚျပပါမည္။

““ နတလကေနၿပီးေတာ့ အိမ္ေတြေဆာက္ေပးတယ္။ ရြာေတြတည္ေပးတယ္ေပါ႔ေနာ္။ ျမန္မာ ျပည္က အေျခအေနမဲ့ေတြ၊ ေထာင္ထြက္ေတြဘာေတြလည္းပါတာေပါ႔ေလ။ ေနစရာမရွိရင္ ႏြားတစ္ရွဥ္း၊ ထြန္တစ္တုံးေနာက္ လယ္ဘယ္ႏွစ္ဧက၊ အိမ္တစ္လံုးေပးမယ္။ လာေနၾက။ လာေနၿပီးေတာ့ ေနာက္ပိုင္း ၾကေတာ့ ဒဏ္မခံႏိုင္တဲ့ လူေတြကေတာ့ ျပန္ေျပးတာေပါ႔။ ဘဂၤါလီေတြကို ႏြားေတြ၊ လယ္ေတြ ေရာင္းၿပီး ျပန္ေျပးတယ္။
 မီး႐ိႈ႕ခံရတဲ့ လယ္ေတြက နတလ ရြာေတြမ်ားတယ္။ နတလက လုပ္ေပးထားတဲ့ ရြာေတြ မ်ားတယ္။ ရခိုင္ရြာေတြလည္း ရွိေတာ့ ရွိတယ္ေပါ႔။ ရခိုင္ကလည္း သူ႔အစုေလးနဲ႔ သူေနတာပါ။ ဘဂၤါလီနဲ႔ မေရာဘူး။ သူ႔အစုေလးနဲ႔သူေနတာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လွည့္ကင္းေတြဘာေတြ သြားရင္ ရခိုင္ေတြနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလး ရင္းရင္းႏွီးႏွီးေနခဲ့တယ္။ သူတို႔သေဘာထားေတြက မဆိုးဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေသြးႀကီးတယ္။ ဘဂၤါလီနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ထိခိုက္မႈေတြ သူတို႔မွာ အမ်ားႀကီးခံစားခဲ့ရၿပီးသြားၿပီေလ။ ရခိုင္ ကေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ တိုင္းရင္းသားထဲမွာ ပါတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ခပ္ေပါ႔ေပါ႔ပဲေနတယ္။ သိပ္ၿပီးေတာ့ အေလးအနက္မထားဘူး။ ျဖစ္လာလို႔ရွိရင္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းထၿပီး တုန္႔ျပန္တာမ်ိဳးေပါ႔။ ေသြးပူတဲ့အခ်ိန္ ေလးပဲ။ ဘဂၤါလီေတြကအၿမဲအဲဒါကို စိတ္ထဲမွာ အၿမဲရွိတယ္။ အဲေတာ့ ထစ္ကနဲ ဆိုရင္ ေသတာပဲ။ အရင္ေခတ္ကလည္း ေသတာပဲ။ ရခိုင္ရြာေတြအဲလိုနဲ႔ေပ်ာက္သြားတာေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ရခိုင္ေတြ က ရြာကိုစြန္႔ၿပီး ထြက္ေျပးသြားတယ္။ ဘဂၤါလီေတြက ၀င္ေနတယ္။ လယ္ေတြလည္းယူလိုက္တယ္ အဲလိုမ်ိဳးေပါ႔ေနာ္။ အခုလည္းအဲလိုပဲျဖစ္မွာပဲ ဒုကၡသည္ဆိုၿပီးေတာ့ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ေပၚ တက္လာတယ္။ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕ေပၚ တက္လာတယ္။ ရေသ႔ေတာင္မွာ တက္လာတယ္ေပါ႔ေနာ္။ ရြာေတြလယ္ေတြ ဒီအတိုင္းထားခဲ့ရတယ္။ ထားခဲ့လို႔ရွိရင္ ဘဂၤါလီကပဲ တက္ယူသြားမွာပဲ။ သူတို႔မရွိေအာင္က လူႀကီးေတြ အေနနဲ႔လည္း ေခါင္းခဲမွာပဲ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလည္းလံုး၀လက္ မခံဘူး။ သူတို႔နဲ႔အသားအေရာင္၊ အေသြးေရာင္၊ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇ၊ ဘာသာစကားအကုန္ တူတယ္။ ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာလည္း တူတယ္။ အဲဒါကိုေတာင္သူတို႔ႏိုင္ငံ သားမဟုတ္ပါဘူးဆိုၿပီးေတာ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ သူတို႔နဲ႔ တူတာတစ္ ေယာက္မွမရွိဘူး။ ရခိုင္နဲ႔က ႐ုပ္ကခပ္ ဆင္ဆင္တူတာပဲရွိတယ္။ ဘာသာစကားမတူဘူး။  

1988 ခုႏွစ္တြင္လည္း ေမာင္ေတာၿမိဳ႕သည္ သမိုင္းရဟတ္ တစ္ပတ္လည္သလို 1942ခုႏွစ္က အျဖစ္ဆိုး မ်ဳိးႏွင့္ ၾကဳံၾကိဳက္လုနီးျဖစ္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထိုအခ်ိန္က ေမာင္ေတာၿမို႕နယ္ သံဃနာယက ဥကၠဌက၊ ဗဟိုသံဃနာယက အဖြဲ႕ထံ တင္ျပသည့္စာတြင္ -

““ 13-5-88 ေသာၾကာေန႕ည ကိုးနာရီေက်ာ္တြင္ ကုလားငါးေသာင္းခန္႕ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ကို ေတာင္ဘက္၊ အေရွ႕ဘက္၊ ေျမာက္ဘက္တို႕မွ ၀ိုင္းရံၿပီး၊ ရခိုင္ဗုဒၵဘာသာမ်ားကို သတ္ပစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ ၾကပါသည္။ ယင္းေန႕က အမွတ္(၄)ရပ္ကြက္ရွိ ၿမိဳ႕သစ္ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းကို လက္တင္ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကၿပီး၊ ဗဟိုေက်ာင္းတိုက္ကို ၀န္းရံထားခဲ့ၾကပါသည္။ ျပည္သူ႕ရဲတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ အမွတ္(၂)လုံထိန္းတပ္ရင္းတို႕၏ အခ်ိန္မီတားဆီးႏိုင္မႈေၾကာင့္၊ ရခိုင္မ်ား ကြပ္မ်က္ခံရမည့္ ေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါသည္။ ၎တို႕၏ လုပ္ရပ္သာေအာင္ျမင္ခဲ့ပါက၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက လူႏွစ္သိန္းခြဲကို ခ်က္ခ်င္း သြင္းယူၿပီး၊ မြတ္ဆလင္ နယ္ေျမအျဖစ္သိမ္းပိုက္ကာ၊  ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၏ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ သြပ္သြင္းရန္ ႀကိဳးစားေသာ ယုတ္မာသည့္ၾကံစည္မႈၾကီးျဖစ္ပါသည္” ဟုတင္ျပထားပါသည္။

1946 တြင္၊ Jami-a-tul Ulema-e Islam အဖြဲ႕ေပၚေပါက္လာသည္။ ၎အဖြဲ႕သည္ 1947 ခုႏွစ္ (ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး မရမီ ေရွ႕တစ္ႏွစ္) တြင္ “ကရာခ်ိ” သို႕သြားကာ ပါကစၥတန္လြတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားေနေသာ မြတ္ဆလင္ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ေတြ႕ဆုံၿပီး (ဘူးသီးေတာင္-ေမာင္ေတာ-ရေသ့ေတာင္) တို႕ကို ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ပူးေပါင္းခြင့္ျပဳရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္ (Dr.Mohammed Yunus, A History of Arakan, 1994.P-123)၊ ဆိုေသာ မွတ္တမ္းႏွင့္၊ လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦး၊ ရန္ကုန္အစိုးရကာလ၊ (1949-50)တြင္ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ရေသ့ေတာင္တို႔မွာ၊ မူဂ်ာဟစ္သူပုန္ မ်ားလက္ေအာက္တြင္ က်ေရာက္ခဲ့ရသည္၊ မူဂ်ာဟစ္တို႔၏ ရည္မွန္းခ်က္မွာ၊ သီးျခားအစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ေရး ပင္ျဖစ္သည္။ (Hugh Tinker: The Union of Burma- page 34)ဆိုေသာမွတ္တမ္းမ်ားအရ ေမာင္ေတာၿမို႕နယ္ သံဃနာယက ဥကၠဌ၏ ေလွ်ာက္ထား တင္ျပခ်က္သည္ ျဖစ္တန္ေခ်ရွိမရွိ ဆက္စပ္ၾကည့္ႏိုင္သည္။

13-5-5-88  ဟူေသာရက္စြဲသည္ ရိုးရိုးတိုက္ဆိုင္မႈတစ္ခုဟုဆိုရန္ ခက္ပါမည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ 1942 ခုႏွစ္က ရခိုင္-ကုလား အဓိကရုဏ္းတြင္ မြတ္ဆလင္မ်ားက ရခိုင္မ်ားကို ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာနယ္ေျမမွ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ေသာေန႕သည္ 13-5-42 ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထိုေန႕ကို အထိမ္းအမွတ္ယူက 1988တြင္ ဒုတိယ အၾကိမ္ၾကံစည္ျခင္းျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

1988 စက္တင္ဘာလတြင္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕မ၊ ကညင္ေတာ အထကေက်ာင္းတြင္ စစ္ေတြမွေရာက္ရွိလာေသာ ဒီမိုကေရစီသပိတ္တိုက္ပြဲ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတရားေဟာေျပာရာတြင္ ေမာင္ေတာမွ ဘဂၤါလီေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ က 1988ခုႏွစ္ ေမလ၊ မြတ္ဆလင္အင္အားျပ ဆႏၵျပမႈၾကီးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပထမဆုံးေသာ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးအတြက္ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာေျပာသြားခဲ့သည္ဟု မွတ္တမ္းမ်ားက ေဖၚျပသည္။ 2012 ရခိုင္အဓိကရုဏ္းႀကီး ျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္သူအျဖစ္ အစိုးရက ထိန္းသိမ္းတရားစြဲဆိုထားသူ UNHCR ရုံးက ေဒါက္တာ ထြန္းေအာင္(ႏုရ္ေဟာက္)အား ဆူပူမႈျဖစ္ေစရန္ လႈံ႔ေဆာ္မႈ ပုဒ္မ ၁၄၇ ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈ ၅၀၅(ခ)၊ လိမ္လည္မႈ ပုဒ္မ ၄၂၀ ၊ ၄၆၈ ၊ ပုဒ္မ ၆(၁)၊ ပုဒ္မ ၁၅၃ စသည့္ ပုဒ္မ တို႔ ျဖင့္ တရားစြဲဆို ထားေၾကာင္း သိရသည္။ ယခုတရားစြဲဆိုခံထားရသည့္ UNHCR ရုံးက ေဒါက္တာ ထြန္းေအာင္(ႏုရ္ေဟာက္)သည္ 1988ခုႏွစ္က ေဟာေျပာခဲ့သူ ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ပင္ျဖစ္ေလသလားဟု ဆက္စပ္စဥ္းစားမိသည္။

ခင္ဦးသာ| July 11, 2012 | Hits: 1,753 ၏ “ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္မ်ား” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေရးသားထားေသာ အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္။
၂၀၁၂ ၊ ဇူလိုင္ ၆ ရက္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားသည့္ကာလအတြင္း ကမၻာ့ကုလသမဂၢ(UN)ႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႕(INGO) ၀န္ထမ္း၁၀ဦးသည္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ဖမ္းဆီးခံထားရေၾကာင္း ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အကူ အညီေပးေရး ကြပ္ကဲမႈ႐ုံး(UNOCHA) က ထုတ္ျပန္သည္။
၂၀၁၂ ၊ ဇြန္ ၂၈ ရက္။
ရခိုင္ေဒသ ဒုကၡသည္မ်ားအား က်န္းမာေရး ကိစၥ ကူညီေပးေနသည့္ နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕(MSF) မွ ဆရာ၀န္ ၆ ဦးႏွင့္ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ (WFP) မွ ၀န္ထမ္း ၆ ဦး စုစုေပါင္း ၁၂ ဦး ဖမ္းဆီးခံထားရသည္ဟု ကမၻာ့ကုလသမဂၢ က ယမန္ေန႔(ဇြန္လ၂၇ရက္ေန႕)တြင္ ေျပာဆိုေၾကာင္း အေမရိကန္ ထိပ္တန္းသတင္းစာ The New York Times သတင္း က ေဖာ္ျပထားသည္။

            ေမလ ႏွင့္ ဇူလိုင္လ အတြင္းက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ ရန္ကုန္ ၿမိဳ ့ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ရံုးခြဲတြင္ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ မၿငိမ္သက္မႈတြင္ ကုလ ၀န္ထမ္း ၅ဦး ႏွင့္ ကုလလက္ေအာက္ခံWFPမွ ၀န္ထမ္းတစ္ဦးသည္ ေသြးထိုးလႈံ ့ေဆာ္ခဲ့၍ ဖမ္းဆီးထားကာ ဥေပေဒအရ
အေရးယူေဆာင္ရြက္မည့္ ကိစၥကိုလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
စိတ္၀င္စားစရာ အေကာင္းဆုံးမွာ မီးေတာက္ၾကီးျဖစ္ေစခဲ့သည့္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕တြင္ မြတ္ဆလင္ ဘာသာ၀င္ (၁၀)ဦးသတ္ျဖတ္ခံရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ဤစာတမ္းေရးသားေနသည့္ 2012 ဂ်ဴလိုင္လေရာက္သည့္တိုင္ အံ့ႀသဖြယ္ေကာင္း ေသာ ထိုအျဖစ္အပ်က္အတြက္ ၊ လူသတ္မႈ/လူေသမႈ/ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈ စသျဖင့္ မည္သည့္ပုဒ္မမ်ားျဖင့္ တရားစြဲတင္မည္ ဆိုသည္ကို ေရေရရာရာ မသိရေသး။

“ေတာင္ကုတ္ လူသတ္မႈ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ မပတ္သက္ဟု ဆို” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္၊ ေရးသူ by Lu Cifer on Tuesday, June 26, 2012 at 10:01pm · ဟူေသာ အြန္လိုင္းမွဖတ္လိုက္ရေသာ စာတစ္ပုဒ္သည္ေတာင္ကုတ္ေဒသခံတို႕၏ အသံ ျဖစ္ပါသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕တြင္ ဇြန္လ ၃ ရက္ေန႔ညက လူ ၁၀ ဦးအား သတ္ျဖတ္ခဲ့သူမ်ား သည္ ေတာင္ကုတ္ေဒသခံမ်ား မဟုတ္ႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။
ထိုလူသတ္မႈႏွင့္ပတ္သတ္၍ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕မွ လူ ၅၀ ေက်ာ္အား ရခိုင္ျပည္နယ္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ အႀကီးအကဲႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔၀င္မ်ားက အဓိက စစ္ေဆးေမးျမန္းခဲ့ၿပီး မွတ္တမ္းတင္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ အမႈအခင္း၌ ပါ၀င္ခဲ့သူမ်ား၏ အမည္စာရင္းကုိ တိတိက်က် မသိေသးေၾကာင္း စစ္ေဆးခံခဲ့ရ သည့္ ေတာင္ကုတ္ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
လူသတ္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားကုိ MP-4၊ မိုဘိုင္းဖုန္း စသည့္ အီလက္ထေရာနစ္ ပစၥည္း မ်ားျဖင့္ ႐ုိက္ကူးထားသည့္ မွတ္တမ္းဓာတ္ပုံမ်ားကုိ အဏာပိုင္မ်ားက ရရွိထားေၾကာင္း၊ ၎ဗီဒီယို႐ုပ္သံ ဖိုင္တြင္ ပါ၀င္ေနသည့္သူမ်ားကုိ အဓိက ေခၚယူစစ္ေဆး ေမးျမန္းျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေဆးခံခဲ့ရသူ တဦးက ေျပာသည္။
 “ဗီဒီယိုဖိုင္မွာ ျမင္ရသူေတြက အခင္းျဖစ္ေနတာကုိ ၾကည့္ေနသူေတြပဲ ျဖစ္ေနတယ္။ တကယ္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြက လူအုပ္ႀကီးရဲ႕ အလယ္မွာဆိုေတာ့ ဘယ္သူဘယ္၀ါမွန္း မသဲကြဲဘူး။ ျဖစ္စဥ္တခုလုံးကုိ ၿခဳံၾကည့္ရင္ လူသတ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕ခံေတြ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆရပါတယ္” ဟု စစ္ေဆးခံခဲ့ရသူက ဆိုသည္။
 အခင္းျဖစ္ပြားရာသို႔ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕ ေဆး႐ုံအုပ္ႀကီး ေဒါက္တာစံလွႈိင္ သြားေရာက္၍ တားဆီး ဟန္႔တားခဲ့ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္အျပင္ ၎အား ႐ိုင္းစိုင္းစြာ ေျပာဆိုသူမ်ားပင္ ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
“ေဒါက္တာစံလွႈိင္ ေရာက္လာၿပီး မလုပ္ၾကဖို႔တားေပမယ့္ ဆရာႀကီးကုိ ႐ိုင္းစိုင္းတဲ့ စကားလုံး ေတြနဲ႔ တုံ႔ျပန္မႈရွိတယ္လို႔ ဆရာႀကီးက ေျပာပါတယ္။ အဲဒီလူေတြဟာ က်မတို႔  ေဒသခံ မဟုတ္တာ ေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕မွာ ေနရာအစုံကလာတဲ့ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံေနထိုင္တဲ့ ၿမိဳ႕ပါ” ဟု ေတာင္ကုတ္ေဒသခံ အမ်ဳိးသမီးတဦးက ဆိုသည္။
 ေဒါက္တာစံလွႈိင္သည္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕ ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံ၏ ေဆး႐ုံအုပ္ႀကီးျဖစ္ၿပီး ေတာင္ကုတ္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သူအမ်ားစု၏ ေလးစားျခင္း ခံရသူျဖစ္သည္။ ၎သည္ ျပည္ေထာင္စု ႀက့ံခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ၏ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္တဦးလည္း ျဖစ္သည္။

 ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ပဋိပကၡမ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္လိုေသာလူတစု၏ ပေယာဂမ်ား ပါ၀င္ေၾကာင္း ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာအစၥလမ္ဘာသာေရးအဖဲြ႔၏ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္ခင္က ေျပာသည္။
၎အေျခအေနႏွင့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားသည္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ အာသံျပည္နယ္တြင္ ဘိုဒို လူမ်ိဳးစုႏွင့္ အေျခခ် ေနထိုင္လာသူ မူဆလင္မ်ားအၾကား ျဖစ္ပြားေနေသာ အဓိဂရုဏ္းစတင္ေသာ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ဆင္တူေနသည္ကို ေတြ႕ရမည္။ July 25, 2012 at 9:34 am ေန႕က “ေနရဥၥရာ” သတင္းဌာနက ေဖၚျပထားေသာ သတင္းတစ္ပုဒ္တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ဖတ္ရႈရမည္ျဖစ္ သည္။ http://www.narinjara.com/burmese/?p=1423

““အိႏၵိယ Reuters က India struggles to control ethnic violence in Assam ေခါင္း စဥ္ျဖင့္ ေရးသားေသာ သတင္းတစ္ပုဒ္တြင္ ဆူပူ အၾကမ္းဖက္မူမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ေသာၾကာေန႕က စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး အမည္မသိ ေသာသူမ်ားက လူငယ္ ၄ဦးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ျပီးေနာက္ ဘိုဒိုမ်ားက အဆိုပါ သတ္ျဖတ္မူအား ေနာက္ကြယ္က ၾကိဳးကိုင္ေနသူမ်ားဟု ယူဆရသူမ်ားကို လက္စားေခ် တိုက္ခိုက္ရာမွ အၾကမ္းဖက္ဆူပူမူ စတင္ျဖစ္ပြားလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ရဲတာ၀န္ရွိသူမ်ားကို ကိုးကားျပီး ေဖၚျပသည္။
၎ျပင္ Reuters က ယခုႏွစ္မ်ားအတြင္း အာသံျပည္နယ္တြင္ေနထိုင္ေသာ ဟိႏၵိႏွင့္ ခရစ္ယာန္ လူမ်ိဳးစု မ်ားမွ ဘဂၤလာေဒခ်္႕ွ အေျခခ် ေနထိုင္လာသူမ်ားႏွင့္ မြတ္ဆလင္ ဆန္႕က်င္ေရး စိတ္ဓါတ္မ်ား ၾကီးထြား လာေၾကာင္းကို ထုတ္ေဖၚ လာခဲ့ၾကသည္ဟု ေရးသား ေဖၚျပသည္။
ဘုိဒို လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ဘဂၤလီအေျခခ် ေနထိုင္သူမ်ားအၾကားတြင္ တိုက္ခိုက္မူမ်ားမွာ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွ စျပီး မၾကာခဏ ေပၚေပါက္ေနေၾကာင္း Retures က ဆိုသည္။
ဘဂၤလာေဒခ်္႕ႏွင့္ကပ္ရပ္တည္ရွွိေသာ ရခိုင္တြင္ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မူ ျဖစ္ပြားျပီး မ်ားမၾကာမီ အိမ္နီးခ်င္း အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္လည္း ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ အေျခခ်ေနထိုင္လာသူမ်ားအၾကား အဓိကရုဏ္း မ်ား ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ အမ်ားက အိႏၵိယ အၾကမ္းဖက္ဆူပူမူကိုလည္း စိတ္၀င္ တစား ေစာင့္ၾကည့္ ေနၾကသည္ဟု သိရသည္။”

1 ဩဂုတ္လ 2012 - 17:27 GMT ေန႕ရက္စြဲျဖင့္ ေဖၚျပထားေသာ BBC ၀က္ဘ္စာမ်က္ႏွာ၏ လူ့အခြင့္အေရး ေစာင့္ႀကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ Human Rights Watch (HRW) အစီရင္ခံစာသတင္းတစ္ပုဒ္တြင္မူ ၊ HRW  အာရွဆိုင္ရာ ဒုတိယ ဒါရိုက္တာ မစၥတာ ေဖးလ္ ေရာ္ဘတ္ဆန္က““ရခိုင္အမ်ိုးသမီးတစ္ဦး အဓမၼသတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ ကိစၥအျပီး တင္းမာမွု ေတြ ျပင္းထန္လာခ်ိန္မွာ အရွိန္ေလ်ာ့သြားေအာင္ လုပ္နိုင္မယ့္ အေျခအေနေတြ ရွိခဲ့တယ္၊ ေနာက္ျပီး မြတ္ဆလင္ ၁၀ ဦး အသတ္ခံရတဲ့ ကိစၥမွာ ႀကိဳတင္တားဆီးမယ္ဆို တားဆီးလို့ ရပါတယ္””ဟုေျပာဆိုေၾကာင္း ေရးသားထားသည္ကို ဖတ္ရႈခဲ့ရသည္။

ထိုအျဖစ္အပ်က္အေျခအေနမ်ားကိုၾကည့္လွ်င္ 2012ခုႏွစ္ရခိုင္အဓိကရုဏ္းသည္ ေမလ ၂၈ရက္ေန႔တြင္ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕ နယ္ ေက်ာက္နီေမာ္ေဒသခံ ရခိုင္တိုင္းရင္းသူ မသီတာေထြး အဓမၼက်င့္၊ပစၥည္းလု၊သတ္ျဖတ္ခံရၿပီးေနာက္ ေတာင္ကုတ္ ၿမိဳ႕တြင္ ၁၀ဦးအသတ္ခံရသည့္ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ရပ္ေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္းမွ အစျပဳသည္ဆိုေသာ္လည္း တကယ့္အမွန္ အေၾကာင္းခ်င္းရာမ်ားသည္ သည့္ထက္မက မ်ားစြာ နက္ရႈိင္းရႈတ္ေထြးခဲ့ေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္မည္ျဖစ္ေပသည္။