CJ ေတြနဲ႔ ဘေလာ့၊ လူမႈကြန္ရက္တို႔ရဲ႕ ပံုသ႑န္မ်ား

ဒီေန႔ေခတ္အစားဆံုး စကားလံုးက အင္တာနက္ဆိုရင္ အင္တာနက္သံုးသူတိုင္းအတြက္ ေခတ္အမီဆံုးစကားလံုးက ဆိုရွယ္ နက္ေဝါ့ဆိုတဲ့ လူမႈကြန္ရက္ ေတြကို သံုးျခင္းပါပဲ။ ဒါက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတြ႔ရမယ့္ အင္တာနက္စီးေၾကာင္းရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြအေနနဲ႔ အင္တာနက္ကို ပိုမို ပြင့္လင္းစြာ သံုးစြဲႏိုင္လာတဲ့ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ လက္ထဲက ဖုန္းကို တစ္ခ်က္ဖြင့္လိုက္တာနဲ႔ အင္တာနက္ Access အလြယ္တကူ ရႏိုင္ပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္လည္း သတင္း အခ်က္အလက္ စီးဆင္းမႈဟာ အင္တာနက္မွာ အဓိကျမစ္ဖ်ားခံ ေနပါတယ္လို႔ ယခင္အပတ္ ေဆာင္းပါးေတြထဲမွာ ေရးသားခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းေခတ္ထဲမွာ သတင္းရင္းျမစ္ေတြ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် မူလရွိေနတဲ့ Mainstream Media ေတြအျပင္ အြန္လိုင္း က သတင္းရင္းျမစ္ေတြကလည္း ယခင္ထက္ ပိုၿပီး ခိုင္မာလာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိ အသံုးအမ်ားဆံုး အြန္လိုင္း သတင္း ျဖန္႔ခ်ိေရး ပလက္ေဖာင္းတစ္ခုက Social Network ေဖ့စ္ဘုတ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ နာမည္ေက်ာ္ သတင္းစာေတြကအစ အြန္လိုင္းမီဒီယာ သက္သက္ တည္ေထာင္ထားတဲ့ သတင္းဌာနေတြ၊ အစိုးရသတင္း ထုတ္ျပန္ေရးအတြက္ တာဝန္ယူထားသူေတြ၊ ဝါသနာရွင္ သတင္းသမားေတြကပါ အြန္လိုင္းသတင္း ေလာကကို သက္ဝင္လႈပ္ ရွားေန ေစပါတယ္။ အဲဒီသတင္းျဖန္႔ခ်ိသူမ်ားထဲမွာ တစ္မူထူးေနတာက သတင္းေထာက္စစ္စစ္ တစ္နည္းအားျဖင့္ Professional Journalist ေတြ မဟုတ္ၾကတဲ့ ဝါသနာရွင္ တစ္ကိုယ္ေတာ္သတင္းသမား Citizen Journalist (CJ)  ေတြပါ။ စီေဂ်ဆုိတာကို အရွင္းဆံုးေျပာရရင္ေတာ့ အခါအားေလ်ာ္စြာ သတင္းေထာက္ျဖစ္သြားတဲ့ သတင္းေထာက္ မဟုတ္ တဲ့သူေတြ ျဖစ္ ပါတယ္။ Professional သတင္းေထာက္ေတြလို အၿမဲသတင္းလိုက္ေနတာမဟုတ္ဘဲ မ်က္စိေရွ႕မွာ လွ်ပ္တစ္ျပက္ ျမင္ေတြ႔လိုက္ရ တဲ့ ထူးျခားတဲ့ျဖစ္ရပ္ သို႔မဟုတ္ သမား႐ိုးက်မဟုတ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြကို ျပည္သူဆီ တင္ျပေပးတဲ့ အေပ်ာ္တမ္းသတင္းသမား မ်ားလို႔ လည္း ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အေပ်ာ္တမ္းသတင္းသမား ဆိုေပမယ့္ မ်က္စိေရွ႕မွာ တစ္ခုခု ထူးျခားေနၿပီဆိုတာနဲ႔ စာဖတ္သူ၊ နား ေထာင္သူေတြဆီ အေရာက္ပို႔ေပးတတ္လို႔ သူတို႔ဟာ အားကိုးရတဲ့ သတင္းသမားအုပ္စု ျဖစ္ေနပါတယ္။ စီေဂ်ေတြကို တခ်ိဳ႕က ျပည္သူၾကားက ျပည္သူ႔သတင္းသမားမ်ားလို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အခါအခြင့္သင့္တာရယ္၊ ဝါသနာအခံရယ္ ႏွစ္မ်ိဳး ေပါင္းစပ္လိုက္တဲ့အခါ Citizen Journalist  ေတြ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။   စီေဂ်တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာဖို႔က ကိုယ္တိုင္ေတာင္ ႀကိဳတင္သိခ်င္မွသိပါလိမ့္မယ္။ လက္ထဲမွာ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ႏိုင္မယ့္ကိရိယာ တစ္ခုခု၊ ဥပမာ-ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကင္မရာ အေသးစားတစ္ခု ဒါမွမဟုတ္ ကင္မရာပါတဲ့ လက္ကိုင္ဖုန္းတစ္လံုးရွိေနရင္ မိမိေရွ႕က ထူးျခား ျဖစ္ရပ္ တစ္ခုခုကို သတင္းတစ္ပုဒ္အသြင္ ခ်ေရးဖို႔ အသင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ တစ္ခါတေလေတာ့ ကင္မရာမပါလို႔ သတင္းခ်ည္း သက္သက္ ေပးရ တဲ့ စီေဂ်ေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ သတင္းခိုင္မာတယ္ဆိုရင္ စီေဂ်တာဝန္ ေက်ၿပီလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ သတင္းတစ္ပုဒ္လက္ထဲ ေရာက္လာတဲ့အခါ အဲဒီသတင္းကို ျပည္သူလူထုထဲကို ေရာက္ေအာင္ ျဖန္႔ဖို႔ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း ဆိုတဲ့ စာနယ္ဇင္းေတြအျပင္ အြန္လိုင္း က ဘေလာ့၊ လူမႈကြန္ရက္ေတြနဲ႔ တစ္ခါတေလ လက္ကမ္း စာေစာင္ ေတြကိုလည္း သတင္းျဖန္႔ဖို႔ ပလက္ေဖာင္းအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ အဆိုပါနည္းလမ္းေတြထဲမွာ စီေဂ်ေတြအသံုးအမ်ားဆံုး နည္းလမ္းကေတာ့ အြန္လိုင္းက တစ္ဆင့္ ျဖန္႔ခ်ိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အင္တာနက္ကို ဖုန္းခလုတ္ တစ္ခ်က္ဖြင့္လိုက္တာနဲ႔ အလြယ္တကူ Access ရေနတဲ့ေခတ္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ အြန္လိုင္းက ဘေလာ့ေပၚတင္ျခင္းနဲ႔ လူမႈကြန္ရက္ကတစ္ဆင့္ Update Status မွာ Post အျဖစ္တင္ျခင္းအားျဖင့္ အမ်ားထံ သတင္းေပးပို႔ၾကေလ့ ရွိပါတယ္။ ကမၻာသိ သတင္းဌာနႀကီးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ CNN ရဲ႕ ဝက္ဘ္ဆိုက္မွာ ႏိုင္ငံတကာက စီေဂ်ေတြအတြက္ iReport  ဆိုတဲ့ အထူး က႑ တစ္ခု ထည့္သြင္းေပးထားပါတယ္။ စီေဂ်ေတြဟာ iReport  က႑မွာ   Sign Up  ျပဳလုပ္ထားလိုက္တာနဲ႔ အခ်ိန္မေရြး ေနရာ မေရြး တဲ့ သတင္းမ်ိဳးစံုကို CNN သတင္းဆိုက္ေပၚ လႊင့္တင္ၿပီး ကမၻာကို တင္ျပႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ iReport သတင္းမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီး ေနာက္တစ္ပတ္မွာ အက်ယ္ ေရးသားတင္ျပပါဦးမယ္။ စီေဂ်ေတြဟာ အဲဒီလို အြန္လိုင္းသတင္းျဖန္႔ေဝမႈေတြကို အမ်ားဆံုး ျပဳလုပ္ၾကတဲ့အတြက္ အင္တာနက္သတင္းေလာကကို သူတို႔က အမ်ားဆံုး လႊမ္းမိုးထား တယ္လို႔လည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အသံုး အမ်ားဆံုး လူမႈကြန္ရက္ျဖစ္တဲ့ Facebook  ေပၚမွာတင္ အေပ်ာ္ တမ္းသတင္းတင္ဆက္သူ စီေဂ် ေတြက လက္ညိႇဳးထိုးမလြဲပါပဲ။ Facebooker တိုင္းလိုလို စီေဂ်ျဖစ္ ဖူးသူေတြခ်ည္းေတာင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ လူမႈကြန္ရက္ထဲမွာ အခ်ိန္နဲ႔ အမွ် တက္တက္ေနတဲ့ Update Status ေတြရဲ႕ ၇ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ သတင္းေဝမွ်မႈေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ Facebook ကျပဳလုပ္တဲ့ စာရင္းေတြအရ သိရပါတယ္။ က်န္ ၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ပုဂၢလိကခံစားမႈနဲ႔ တျခားေဝမွ်မႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေဖ့စ္ဘုတ္ေလာကကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္  Professional Journalist ေတြအျပင္ နာမည္ေက်ာ္ စီေဂ်ေတြကိုပါ ေတြ႕ ႏိုင္ ပါတယ္။ စီေဂ်ေတြဆိုတာ မိမိ ကိုယ္မိမိ သတင္းေထာက္တစ္ ေယာက္ပါလို႔ မခံယူထားေပမယ့္ အခါအခြင့္သင့္တာနဲ႔ ျပည္သူ႔ထံ သတင္းေပးပို႔ဖို႔ ဝန္မေလးသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖ့စ္ဘုတ္ဆိုတဲ့  Social Network  ရဲ႕လားရာက ေလာေလာဆယ္ေတာ့ သတင္းမွ်ေဝမႈ ဘက္ကို အေလးသာေနပါ တယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊စီးပြားေရး၊လူမႈေရး စတဲ့ သတင္းအမ်ိဳးအစားအစံုအလင္ ေဖ့စ္ဘုတ္မွာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ''သမီးေလး ေနမေကာင္း လို႔ ေဆးခန္း သြားျပေတာ့ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ ေဖာ္ေရြမႈေၾကာင့္ ေက်နပ္မိတယ္၊ သမီးေလးလည္း တစ္ ရက္တည္း နဲ႔ ေနျပန္ေကာင္းသြား ၿပီ'' ဆိုတဲ့ မက္ေဆ့ခ်္မွာဆို ပုဂၢိဳလ္ေရးကိစၥအျပင္ တိုးတက္လာတဲ့ က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈအပိုင္းကို ပါ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းသိႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ဖန္ စီေဂ်ေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္ဘေလာ့ေတြလည္း ရွိ တတ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ဘေလာ့ ေပၚမွာ ေန႔စဥ္ Post ေတြတင္တဲ့ အခါ တခ်ိဳ႕က ေန႔စဥ္ဒိုင္ယာရီ သေဘာမ်ိဳး တင္တတ္သလို တခ်ိဳ႕ကလည္း ေန႔စဥ္သတင္းပံုစံမ်ိဳး တင္တတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ သူတို႔ရဲ႕ ဘေလာ့ေတြဟာ  Professional သတင္းဘေလာ့ေတြထက္ ေတာင္ လူဝင္ၾကည့္မ်ားေနတတ္ ၿပီး ေန႔စဥ္ ပံုမွန္ဝင္ၾကည့္တဲ့ ပရိသတ္လည္း အခိုင္အမာ ရွိၾကပါတယ္။ ရံဖန္ရံခါ ဆိုသလို သတင္းဌာနႀကီးေတြေတာင္မွ စီေဂ်ေတြရဲ႕ သတင္းဘေလာ့ေတြထဲက မွီျငမ္းရ တာမ်ိဳးေတြပါ ေတြ႕ရပါတယ္။ သတင္းေတြကို ဘေလာ့ေပၚတင္ရာမွာလည္း တခ်ိဳ႕က သတင္းပံုစံေတြ ခြဲထားတတ္ပါ ေသးတယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး သတင္းေတြကို က႑အလိုက္ ခြဲေပးထားတာအျပင္ သံုးသပ္ခ်က္၊ ေဆာင္းပါးက႑ေတြပါ တခုတ္တရ ထပ္မံထည့္သြင္း ေရး သားေပးတတ္ပါတယ္။ စီေဂ်တာဝန္အျပင္ သံုးသပ္ေဝဖန္ေထာက္ ျပမႈေတြပါ ျပဳလုပ္တဲ့ တစ္ဆင့္ျမင့္ စီေဂ်လို႔ ကြၽန္မေတာ့ ျမင္ပါ တယ္။ သူတို႔လို စီေဂ်ေတြ ပိုပိုမ်ားျပား လာဖို႔ကို ႀကိဳဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ႏိုင္ငံ့မ႑ိဳင္တစ္ရပ္ သဖြယ္ျဖစ္လာၿပီး တိုင္းျပည္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း အစိုးရအဖြဲ႔ကိုပါ Check and Balance ျပဳလုပ္ ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ ထိန္းညႇိေပးႏိုင္လာလိမ့္ မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ကလ်ာအိအိလြင္