 |
| အထက္လႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ မက္က္စ္ ေဘာကပ္စ္ (Max (Baucus)။ ဇူလိုင္ ၁၈၊ ၂၀၁၂။ |
ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးေရး ကိစၥရပ္ေတြမွာ လြႊတ္ေတာ္အတြင္းနဲ႔ လြႊတ္ေတာ္နဲ႔အစိုးရအၾကား သေဘာကဲြလဲြမႈေတြကေတာ့ ရိွေနပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အခု သက္တမ္းတိုးလိုက္တဲ့ ဥပေဒဟာ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ေမလ ဒီပဲယင္းအေရးအခင္းအၿပီး ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ အေရးယူမႈျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက အခ်က္ကေတာ့ သြင္းကုန္ပိတ္ဆို႔မႈျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ဥပေဒကို ဖယ္ရွားဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြ မျပည့္ေသးတာေၾကာင့္ အခုလို ဆက္ၿပီး အေရးယူ သက္တမ္း တိုးလိုက္တာလို႔ အေမရိကန္အထက္လြႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ Max Baucus က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ႏိုင္ငံေရးေျခလွမ္းေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္ေရးနဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အက္ဥပေဒထဲမွာ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြဖယ္ရွားဖို႔ဆိုရင္ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အားလံုးကို လိုက္ေလ်ာေဆာင္ရြက္မႈမရိွေသးပါဘူး။ သြင္းကုန္ပိတ္ဆို႔မႈကို သံုးႏွစ္ ဆက္ထားျခင္း အားျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္သြားဖို႔ ဖိအားဆက္ေပးသြားပါမယ္။”
ဒါေပမယ့္လည္း ဒီ ဥပေဒထဲမွာ သမၼတရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြ ကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အလွည့္အေျပာင္း အေပၚမွာ အစိုးရအေနနဲ႔ လိုအပ္သလို လုပ္ကိုင္အေရးယူသြားႏိုင္ဖို႔ျဖစ္တယ္လို႔ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီ ရဲ႕ အႀကီးတန္းအဖဲြ႔၀င္တဦးျဖစ္သူ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Orrin Hatch က ေျပာပါတယ္။
“အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအၾကား ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ စည္း မ်ဥ္းေတြ ေျဖေလွ်ာ့ေပးႏိုင္ဖို႔ အစိုးရကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးထားသလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခ အေနေတြ ျပန္ဆိုးလာရင္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ျပန္လုပ္ႏိုင္မယ့္ အေနအထားမ်ိဳး လည္း ျပင္ထားပါတယ္။ ျမန္မာလူထုဟာ ဆင္းရဲမႈနဲ႔ဖိႏွိပ္မႈတံပိုးေအာက္မွာ အခ်ိန္ အေတာ္ၾကာၾကာ ေနခဲ့ရပါတယ္။
လုပ္ေဆာင္စရာေတြ အေတာ္က်န္ေနေသးေပမယ့္လည္း လက္ရိွ အာဏာရပါတီေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ အသစ္ေရြးခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ပြင့္လင္းတဲ့ ျမန္မာလူ႔အဖဲြ႔အစည္းအတြက္ ၀ိုင္း၀န္း လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနတာကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳေျပာၾကားလိုပါတယ္။ ဒါဟာ လူထု အားလံုးအတြက္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေကာင္းေတြ အေျခတည္ေပး လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
အခု ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္ေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအက္ဥပေဒဟာ လာမယ့္ ဇူလိုင္ ၂၈ ရက္မွာ သက္တမ္းျပည့္မွာမို႔ ဒီမတိုင္ခင္ အထက္လႊတ္ေတာ္တခုလံုးနဲ႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္တခုလံုးက အတည္ျပဳေပးရမွာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ဆံုးအဆင့္ သမၼတက လက္မွတ္ထိုးရမွာပါ။ အခု သံုးႏွစ္ အေရးယူမႈဥပေဒ တိုးလိုက္တယ္ဆိုေပမယ့္ တႏွစ္တခါေတာ့ သက္တမ္းတိုးသြားရမွာျဖစ္တယ္လို႔ USCB အေမရိကန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔ အမႈေဆာင္ညြန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္ဒင္က ေျပာပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူမႈ ေလွ်ာ့ေပါ့ေရးမွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအၾကား သေဘာကဲြလဲြမႈေတြ အေတာ္ေလးရိွေနတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“သံုးႏွစ္တႀကိမ္ Reauthorize လုပ္ရတယ္။ Reauthorization ဆိုတာ ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ အာဏာတည္ေအာင္လုပ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ပထမဆံုး ခ်မွတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ သံုးႏွစ္သက္တမ္းခ်မွတ္တယ္။ တႏွစ္တခါ သက္တမ္းျပန္တိုးတယ္။ သက္တမ္းျပန္တိုးဖို႔အတြက္ကို ကြန္ဂရက္စ္မွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒၾကမ္းတင္ရတယ္။ သက္တမ္းကို Technically ေပါ့ဗ်ာ။ ေတာ္ေတာ္႐ႈပ္ေထြးတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြပါပဲ။”
ေနာက္တခုက အခု အဆုိျပဳထားတဲ့အထဲမွာ အစိုးရေပါ့ေနာ္- Administration Power – waiver power ေပးထားတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။ အဲဒါက Import Bank ေတြ ဘာေတြ အကုန္လံုးပါ ပါလား။
“ပါပါတယ္။ သမၼတက သူ႔ရဲ႕အာဏာကိုသံုးၿပီးေတာ့ အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရးအရ သူ လိုအပ္တယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ သြင္းကုန္ပိတ္ဆို႔ေရး ကန္႔သတ္ခ်က္ ကို ရပ္ဆိုင္းလို႔ရတယ္၊ ဆိုင္းငံ့လုိ႔ရတယ္ေပါ့။ တခုေတာ့ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ သမၼတက အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ဆိုင္းငံ့ ခ်င္သည္ ထားအံုးေတာ့ ဥပေဒကို ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳတဲ့ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္စ္အမတ္ေတြကိုေတာ့ သူ အေသအခ်ာ ေဆြးေႏြးဖို႔ေတာ့ လုိတာေပါ့။ ေဆြးလည္းေဆြးေႏြးပါတယ္။”
ဟုိတေန႔ကေတာ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မက္ေကာ္နယ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ တုိက္႐ိုက္ စကားေျပာၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေရာ သေဘာထား အရ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လႊတ္ေတာ္တြင္း သေဘာထားက ဘယ္လို ရွိၾကပါသလဲ။
“လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ သေဘာထားကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေနကို သူတို႔ မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေန တာေလ။ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ တိုးတက္မႈေတြရွိတာ သူတို႔ ျမင္ တယ္၊ ဒါေပမဲ့ သူတို႔နားလည္တာကေတာ့ လက္ရွိ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ႏိုင္တဲ့ အခန္းက႑ေတြက အမ်ားႀကီးရွိေနေသးတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံျပည္သူေတြကလည္း အခုအခ်ိန္မွာ တကယ္ပဲ လြတ္လပ္ခြင့္ေပါ့ေနာ္- စာေပဆိုင္ရာ လြတ္လပ္ခြင့္တို႔၊ အဖဲြ႔အစည္းတည္ေထာင္ခြင့္တို႔ စသည္ျဖင့္ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို အျပည့္အဝ မရေသးတဲ့ အခ်ိန္လည္းျဖစ္တယ္။
လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဓိကအားစမ္းမႈေတြက ၂၀၁၅ မွာ ျဖစ္ မွာပါ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္းနဲ႔ လုပ္မွသာလွ်င္ အတိုက္ အခံေတြ ေမွ်ာ္လင့္သလိုပဲ အဲဒီေရြးေကာက္ပဲြကေနၿပီးေတာ့- ေနရာအမ်ားစုရၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အစိုးရအဖဲြ႔ကို ဦးေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အပိုင္းကို ေရာက္မွာကိုး။ အဲဒီေတာ့ အဲလိုအခ်ိန္ေရာက္တဲ့ အထိကိုပဲ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက စိတ္ခ်ရတဲ့ အေနအထား မေရာက္ေသးသေရြ႕၊ ရွိေနတဲ့ ေနာက္ဆံုး က်န္ေနတဲ့- ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ႐ုပ္သိမ္းခ်င္တဲ့ ဆႏၵမရွိပါဘူူး။”
ဟုတ္ကဲ့။ ဟုိတေလာကေတာ့ ေဝဖန္သံတခ်ဳိ႕ ထြက္လာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မိုက္ဂရင္း တို႔ဆို စာေတြ ဘာေတြ ေရးၾကပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ အစိုးရဘက္က ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ေျဖေလွ်ာ့လုိက္ တာ ျမန္ဆန္လြန္းတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေပ့ါေနာ္။ အဓိက-ကေတာ့ MOGE တို႔ နဲ႔ဆက္စပ္ၿပီး ေရနံ နဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ဘာေတြ ေပးလိုက္တာပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ မက္ကိန္းတို႔ကလည္း သတိေပးတဲ့သေဘာမ်ဳိး ေျပာေတာ့ လႊတ္ေတာ္နဲ႔အစိုးရၾကားထဲမွာ ဒီအေပၚမွာ သေဘာထား ကဲြလဲြႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိပါသလား။
“အခုကေတာ့ ကဲြတယ္ ေျပာရမွာေပါ့ဗ်ာ။ အရင္တုန္းကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ မူဝါဒနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပါတီႀကီး ႏွစ္ခုၾကားထဲမွာ ပါတီနဲ႔ အစိုးရၾကားထဲမွာေရာ၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႔အစိုးရၾကားထဲမွာေရာ အမ်ားႀကီး တူညီမႈရွိပါတယ္။ အခုလိုမ်ဳိး ဖိအားေပးမႈေတြကို အတိုင္းအတာတခုအထိ ႐ုပ္သိမ္းရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ႐ုပ္သိမ္းမႈအတုိင္းအတာ ပမာဏနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္နဲ႔အစိုးရၾကားမွာ သေဘာထားကဲြလဲြမႈ အနည္းငယ္ရွိတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာလည္း ဒီပါတီႀကီး ႏွစ္ရပ္ၾကားမွာ ကြဲလဲြမႈတစံုတရာရွိတယ္။ ဒါကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။”
၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈပါ ေငြေၾကး၀န္ေဆာင္မႈနဲ႔ ပို႔ကုန္တားျမစ္မႈေတြ ကိုေတာ့ သမၼတ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ မၾကာခင္ကပဲ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အခု ၂၀၀၃ ဥပေဒ သက္တမ္းတိုးၿပီးရင္ေတာ့ ဥပေဒပါအတိုင္း သမၼတလုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ အေရးယူမႈေတြကို ေလွ်ာ့ေပါ့ဦးမယ့္ အလားအလာလည္း ရိွပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ JADE ဥပေဒဟာလည္း အခု ဇူလိုင္လကုန္မွာ သက္တမ္းျပည့္မွာမို႔ အဲဒီ ၂၀၀၈ ဥပေဒကိုလည္း လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလံုးမွာ သက္တမ္း တိုးေရး ေဆြးေႏြး ဆံုးျဖတ္ၾကရဦးမယ့္ အေျခအေနမွာရိွပါတယ္။
ဗီြအုိေအ - ျမန္မာပိုင္း
အေမရိကန္ကို ျမန္မာ့သြင္းကုန္ တင္သြင္းခြင့္ ေနာက္ထပ္သံုးႏွစ္ ပိတ္ပင္
ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အေမရိကန္ အေျခစိုက္ BADA ျမန္မာ-အေမရိကန္ မဟာမိတ္ အသင္းက ဦးညြန္႔သန္းက ေျခလွမ္းေကာင္း တရပ္လို႔ ရွဳျမင္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
"ျဖစ္ေစခ်င္တာကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔
ဗမာျပည္မွာ sanction လည္း မရိွေစခ်င္ေတာ့ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔
တုိင္းျပည္မွာလည္း ျပည့္ဝတဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ျပည္သူေတြ
စိတ္ခ်မ္းခ်မ္းသာသာနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ဘဝေကာင္းက်ိဳးအတြက္ တည္ေဆာက္တာေတြ
ျမင္ခ်င္ ေစခ်င္တယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဗမာျပည္ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈက
တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ ျဖစ္လာသင့္သေလာက္ မျဖစ္လာေသးဘူး။ ဥပမာဆိုရင္
အက်ဥ္းသားေတြအားလံုး မလႊတ္ေပးတာေတြ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္ျပီး
ျပည္တြင္းကို ဝင္ေရာက္ျပီး စီးပြားေရးေတြ လုပ္ၾကတဲ့ အခါမ်ဳိးမွာလည္း ရမဲ့
အက်ဳိးအျမတ္ဟာ ျပည္သူေတြဆီကို တကဲ့တကယ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ သြားမယ္၊
မသြားဘူးဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မသိဘူး။ ေနာက္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးတို႔၊
လာမဲ့ ၂၀၁၅ မွာ ျဖစ္မဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတို႔ မွာလည္း တရားမွ်မွ်တတ
ျဖစ္မယ္ဆိုတာလည္း မသိေသးဘူးေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီလို အေျခအေနမွာ အေမရိကန္ကလည္း
ျပည္တြင္းကို သြားမဲ့ ျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကိုလည္း ဖယ္ရွားျပီးျပီဆိုေတာ့ အခုလို
သြင္းကုန္ ဆက္လက္ ပိတ္ဆို႔ထားဖို႔ သက္တမ္းတိုး လိုက္တာကို ကြ်န္ေတာ့္
အေနနဲ႔ေတာ့ ေကာင္းတဲ့ ေျခလွမ္းတရပ္လို႔႔ပဲ ေျပာလိုပါတယ္"
၂၀၀၃ ခုႏွစ္က ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက သြင္းကုန္ ပိတ္ပင္ခ်က္ဟာ
ဒီလကုန္ပိုင္းမွာ သက္တမ္း ကုန္ဆံုးပါေတာ့မယ္။ ဒီမူၾကမ္းကို အထက္လႊတ္ေတာ္နဲ႔
ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလံုးက အတည္ျပဳလိမ့္မယ္လို႔ ဥပေဒ မူၾကမ္းကို
ေထာက္ခံသူေတြက ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံက အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေျခလွမ္းေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ အေနနဲ႔ စီးပြားေရးအရ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔ထားတာကို အေမရိကန္က ရုပ္သိမ္းလိုက္တာနဲ႔ ဒီ ဥပေဒ မူၾကမ္းဟာ အက်ံဳးမ၀င္ပါဘူး။
အေမရိကန္က ျမန္မာ့ သြင္းကုန္ေတြ မပိတ္ပင္ခင္ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ တႏွစ္လံုး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ျမန္မာႏိုင္ငံက အ၀တ္အထည္နဲ႔ တျခားကုန္စည္ ေဒၚလာ သန္း ၃၅၀ ေက်ာ္ဖိုး တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့ သြင္းကုန္ပမာဏဟာ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚလာ သန္း ၂၇၀ ေက်ာ္ထိ က်ဆင္းသြားျပီး အဲဒီအခ်ိန္ကစလိ႔ု ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဘာကုန္ပစၥည္းမွ မတင္သြင္းေတာ့ပါဘူး၊
RFA Burmese
ဒဏ္ခတ္မႈ ႐ုပ္သိမ္းေရးႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသည္ ေခါင္းႏွင့္ပန္း
ဧရာ၀တီ|
July 18, 2012
ျမန္မာျပည္အေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား စတင္ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္ျပန္စ လိုက္သည့္ တခ်ိန္တည္း၌ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ “ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈအား အျမန္ဆုံး ရုပ္သိမ္းေပးေရးအတြက္ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သူ မည္သူ႔ကုိမဆုိ၊ မည္သည့္နည္းလမ္းကို အသုံးျပဳ၍ျဖစ္ေစ ညိႇႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေပးရန္ တုိက္တြန္းေၾကာင္း” အဆိုကို ေဆြးေႏြးရန္ အတည္ျပဳလိုက္သည္။
အဆုိကို ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ၊ ကြန္ဟိန္း မဲဆႏၵနယ္မွ ေဒၚနန္း၀ါႏုက လႊတ္ေတာ္တြင္ ၾကားျဖတ္ တင္သြင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီဝင္မ်ား ျဖစ္ေသာ တနသၤာရီတုိင္းမွ ဦးေဌးျမင့္ (ယုဇန ဦးေဌးျမင့္)၊ ဦး၀င္းသန္း၊ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ား ဖြ႔ံၿဖိဳး တုိးတက္ေရးပါတီမွ ေဒၚခင္ေစာေ၀တို႔က ေထာက္ခံေဆြးေႏြးကာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အေရးႀကီးအဆိုအျဖစ္ လက္ခံ အတည္ျပဳခဲ့သည္။ ယင္းေန႔ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀း အၿပီးတြင္ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက ဖိတ္ေခၚခဲ့သျဖင့္ ယင္းအဆိုႏွင့္ ပတ္သက္၍ သေဘာထား ေမးျမန္းျခင္း ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ယူဆသည္။
အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးရပ္ကြက္က ယင္းကိစၥသည္ အစိုးရပါတီ အေနျဖင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို “က်ဳံးသြင္းျခင္း” ဟု ယူဆေနၾကေသာ္လည္း ယခုအထိ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲ လာခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတကာ၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ အပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး တိုးတက္မႈသည္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို အခိုင္အမာ ေထာက္ခံရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တိုက္တြန္းခဲ့၍လည္း ျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏွင့္ ဥေရာပ ခရီးစဥ္အတြင္း ဦးသိန္းစိန္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဘက္က ေထာက္ခံ ေျပာဆိုမႈ ပိုမို ခိုင္မာခဲ့ၿပီး ဒဏ္ခတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးကိုလည္း ႀကိဳဆိုခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနျဖင့္ ဇူလိုင္ ၁၆ ရက္ေန႔ညက အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ မစ္ခ်္ မေကၠာနယ္ကို တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ဆက္သြယ္ကာ သက္တမ္း ၃ ႏွစ္ ထပ္မံတိုးရန္ ရွိေနသည့္ Burma Freedom and Democracy Act -2003 (BFDA) ကို ေဆြးေႏြးေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာ – အေမရိကန္ ခ်စ္ၾကည္ေရး ဆက္လက္ တိုးတက္လာေစေရး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္ လာေစေရး၊ လူထု ဘ၀မ်ား ပိုမိုေကာင္းမြန္ တိုးတက္လာေစေရး တို႔ကို အေျခခံၿပီး ေဆြးေႏြးၾကေၾကာင္း သိရသည္။ မၾကာမီသြားမည့္ အေမရိကန္ ခရီးစဥ္တြင္လည္း ဒဏ္ခတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးကိစၥ ထပ္မံေဆြးေႏြးႏိုင္မည္ဟု သုံးသပ္ရသည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အေျပာင္းအလဲကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ျပသသည့္အေနျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္ အေမရိကန္ သံအမတ္ စတင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ေနၿပီ ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အျပင္ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံစံု ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားပါ ျမန္မာျပည္သို႔ လာေရာက္ ေလ့လာကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံႏိုင္မႈ အလားအလာကို ၾကည့္႐ႈေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ အေမရိကန္ အပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား ဝင္လာလွ်င္ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီး၊ နည္းပညာ၊ အေတြ႕အႀကဳံ၊ အလုပ္အကိုင္သစ္မ်ား ရလာႏိုင္သည္ဟု အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေမွ်ာ္လင့္ထား ႏိုင္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ျပည္ပ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေပးလိုက္ပါက ျပည္တြင္းတိုင္းရင္းသား လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ ယွဥ္ၿပိဳင္ မႈတြင္ အခက္အခဲမ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရႏိုင္ကာ အခြင့္အလမ္းမ်ား ေပ်ာက္ပ်က္သြားႏိုင္ေၾကာင္း စိုးရိမ္ေနသည္၊ အေမရိကန္၏ ဒဏ္ခတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးတြင္ စစ္တပ္ႏွင့္ ၎ႏွင့္ နီးစပ္သူ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ထိပ္သီးမ်ား မပါဝင္သျဖင့္ ဘာမွ် မထူးဆန္းဟု ယူဆ သူမ်ားလည္း ရွိသည္။
အေမရိကန္ အစိုးရ၏ အကန္႔အသတ္ကလည္း ရွင္းသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ ပတ္သက္သည္ဟု စာရင္းသြင္းခံရသည့္ မည္သည့္လုပ္ငန္းရွင္ႏွင့္မွ် တြဲမလုပ္လိုေၾကာင္း မၾကာေသးမီကပင္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး မစၥတာ ေရာဘတ္ ေဟာမတ္စ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရး ဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး မစၥတာ ဖရန္စစ္ကိုစန္ခ်က္ဇ္ တို႔ႏွစ္ဦး ဦးေဆာင္လာေသာ အေမရိကန္ ကုမၸဏီ ၃၈ ခု၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္သည့္ စီးပြားေရးအဖြဲ႕တဖြဲ႕ ျမန္မာျပည္သို႔ သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့စဥ္ ေျပာဆိုထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ေၾကညာခ်က္တြင္ ေရာဘတ္ ေဟာမတ္စ္က အေမရိကန္ – ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးသည္ “အလုပ္သမား ရပိုင္ခြင့္ အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရး ေလးစားလိုက္နာမႈ၊ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ရပိုင္ခြင့္ကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားေသာ ရာခ်ီသည့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ျပန္လႊတ္မႈ” မ်ားအေပၚ နက္႐ိႈင္းစြာ တည္မွီေနေၾကာင္း ေျပာဆိုထားသည္။
အေမရိကန္အေနျဖင့္ ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ငန္းကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ပိုရွိလာေစေရး အတြက္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ အတူ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထား ေၾကာင္းလည္း ဆိုသည္။
ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္း၏ ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ ပိုမို ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေရး ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္ Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) ကို လက္မွတ္ထိုးရန္လည္း အေမရိကန္ အစိုးရက တိုက္တြန္းထားသည္။ ထိုအခ်က္ကို ေနျပည္ေတာ္က စိတ္ဝင္စားသျဖင့္ ေနာ္ေဝတြင္ ရုံးထိုင္ေသာ EITI ၏ အႀကီးအကဲ မစၥတာ ဂ်ဲနပ္စ္ မိုဘာ့ဂ္ ယခုတပတ္ ျမန္မာျပည္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
အမွန္တကယ္လည္း လတ္တေလာ ျမန္မာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ျဖစ္ထြန္း တိုးတက္မႈမ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အထီးက်န္ ေနခဲ့ေသာ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ကမာၻ႓လုံးဆိုင္ရာ ကုန္သြယ္ေရးစနစ္ႏွင့္ ျပန္လည္ခ်ိတ္ဆက္ရန္ မဟာဗ်ဴဟာ တက် ႀကိဳးပမ္းရမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္သည္ဟု ဧရာဝတီက ႐ႈျမင္သည္။
ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္ လာေစေရးသည္ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိမ္တိုးတက္မႈ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးႏိုင္ရန္ ေရခံေျမခံေကာင္းမ်ား အေျခခိုင္မႈ၊ လူမ်ိဳး ဘာသာမခြဲ ရင္းႏွီး ခ်စ္ခင္တတ္မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္မႈ စသည္တို႔ႏွင့္ တြဲဖက္လ်က္ ရွိေသာေၾကာင့္ တလမ္းသြား မဟုတ္ေပ။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး မူဝါဒ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း အေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ အေနာက္ကမာ႓ၻ၏ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ေလွ်ာ့ခ် ပယ္ဖ်က္ျခင္းသည္ တခုမဟုတ္ တခု ေရြးရမည့္ ႏိုင္ငံေရး ေလာင္းကစားပြဲ မဟုတ္ဘဲ ေခါင္းႏွင့္ ပန္းပမာ ခြဲမရသည့္ ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ား ေပါင္းစည္းထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အေျပာင္းအလဲ ပိုအေျခခိုင္ေလ၊ ဒဏ္ခတ္မႉ ပိုကင္းစင္ေလ ျဖစ္ၿပီး ပိတ္ဆို႔မႈ မရွိေလ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အခြင့္အလမ္း ပိုရေလ ျဖစ္မည္။
ႏွစ္ဘက္ အက်ိဳးျဖစ္မည့္ နည္းကို ရွာေဖြကာ ဆက္လက္ အသုံးခ်ႏိုင္ေလ အက်ိဳးမ်ားေလ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ နတ္လူ သာဓုေခၚမည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ ေပၚေပါက္လာေနေသာ အေျပာင္းအလဲ၏ အက်ိဳးဆက္ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း သြားျခင္းသည္ ေနာက္ျပန္ ဆုတ္သြားရန္ မဟုတ္ ေရွ႕တိုးရန္သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မေျဖရွင္းရေသးသည့္ ျပႆနာမ်ားကို အျမန္ဆံုး ေျဖရွင္းယူရန္သာ ရွိေတာ့သည္။
No comments:
Post a Comment