ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔
ဒါ႐ိုက္တာ မင္းထင္ကိုကုိႀကီး တို႔ကို ႐ိုက္ကူးေရး စတင္ေသာ လြန္ခဲ့သည့္
စေနေန႔က ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပုံ – မ်ိဳးျမင့္ေဆြ)
ဒါ႐ုိက္တာ မင္းထင္ကုိကုိႀကီးဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံ မယ္ေဟာင္ေဆာင္ရွိ ကယန္းလူမ်ိဳးမ်ားအေၾကာင္း မွတ္တမ္း႐ုပ္ရွင္၊ အင္းေလး ေဒ သ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ “အင္းသီး” ဆုိတဲ့ မွတ္တမ္း႐ုပ္ရွင္တုိ႔အျပင္ အျခားေသာ Documentary အေျမာက္အျမားကုိ ႐ုိက္ကူးခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ထုိင္းႏုိင္ငံေတာင္ပိုင္းရွိ ေရႊ႕ေျပာင္း ျမန္မာ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ဘ၀ ဇာတ္ေၾကာင္းေတြကုိ ႐ုိက္ကူးပုံေဖာ္ခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္းမွာလည္း ဗီဒီယို ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကား မ်ားစြာကို ႐ိုက္ကူးခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ Documentary ကုိ ဘယ္လို ႐ိုက္ျဖစ္သြားတာလဲ။
ေျဖ။ ။ အေမစုက ၂၀၁၀ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၃ မွာ အက်ယ္ခ်ဳပ္ကေန လြတ္ေျမာက္လာတယ္ေပ့ါ။ ၂၀၁၀ ဒီဇင္ဘာလ ထဲမွာ အေမစုနဲ႔ သြားေတြ႔ျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီ ေတြ႔တုန္းမွာပဲ က်ေနာ္ ႐ုိက္ထားတဲ့ အင္းသီး ကုိလည္း လက္ေဆာင္ေပးရင္းနဲ႔ အေမစုရဲ႕ Biography (အတၳဳပၸတၱိ) ကုိ အေျခခံတဲ့ Documentary ႐ုိက္ခ်င္ပါတယ္လုိ႔ ခြင့္ေတာင္းခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီတုန္းက အေမစုက ႐ုိက္တာေတာ့ ႐ုိက္လုိ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခဏေတာ့ေနပါဦးေပ့ါ ဆုိၿပီးေတာ့ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ ေတာ့ ၂၀၁၁ ဇူလုိင္လထဲမွာ ကိုလံဘီယာမွာ လုုပ္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ကဗ်ာပြဲေတာ္ကုိ သြားတက္ျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီမွာ က်ေနာ္က အေမစု ကုိ ကဗ်ာပြဲေတာ္က ဖိတ္ထားပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ကဗ်ာရြတ္မွာပါ၊ အေမစုရဲ႕ ကဗ်ာေလးတပုဒ္ေလာက္ ခ်ီးျမွင့္ေစခ်င္ပါတယ္လုိ႔ ဆုိေတာ့ အေမစုက ကဗ်ာေလးတပုဒ္ ေပးခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီ ကဗ်ာေလးကုိလည္း ယူသြားၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္ ကဗ်ာေတြနဲ႔အတူတူ ရြတ္ ခဲ့တယ္။
အဲ့ဒီကျပန္လာေတာ့ ကဗ်ာပြဲေတာ္က အေတြ႔အႀကံဳ ေလးေတြေျပာျပဖုိ႔ အေမစုနဲ႔ထပ္ေတြ႔ျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီမွာ ဒီ Documentary ႐ုိက္ဖုိ႔ ထပ္ခြင့္ေတာင္းခဲ့တယ္။ အေမစုကက်ေနာ့္ကုိ ခြင့္ျပဳခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက၂၀၁၁ ဇူလုိင္ေပ့ါ၊ အခု၂၀၁၂ ဇူလုိင္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ႐ုိက္ ကူးေရးစတယ္။
ဒီ တႏွစ္အေတာအတြင္းမွာ Pre production ေပ့ါေလ။ အဲ့ဒါက အေမစုရဲ႕ Biographyနဲ႔ ့ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္စာတမ္းေတြ ရွာေဖြဖတ္ရႈရတာ တုိ႔၊ Research သုေတသန လုပ္တာတို႔ ေပ့ါေလ။ ေနာက္ ႐ုိက္ကူးေရးအတြက္ လုိအပ္မယ့္ ပစၥည္းကိရိယာေတြ စုေဆာင္း ရတာတုိ႔ ျပင္ဆင္ ရပါတယ္။ အဲ့ဒီတႏွစ္တာမွာလည္း သူ႔ရဲ႕ ေမြးတာကေန အခုလက္ရွိ ရွိတဲ့အခ်ိန္အထိ ေပ့ါ၊ Time line တခု ဆြဲရတယ္။ အဲ့ဒါကုိ အေမစုနဲ႔ေတြ႔ၿပီးေတာ့ ဒါေတြကုိ ဘယ္လုိပုိင္းျခားထားတယ္၊ ဘယ္လုိ လုပ္ထားတယ္ဆုိတဲ့ တခ်ိဳ႕ဟာ ေလးေတြ ထပ္ၿပီး ေဆြးေႏြးရပါ ေသးတယ္။
အဲ့ဒီေတာ့ အေမစုက သမုိင္းတခိ်ဳ႕အခ်က္အလက္ေတြ တိက်ဖုိ႔အတြက္ ဘဘ ဦးတင္ဦးတုိ႔၊ ဘဘ ဦး၀င္းတင္၊ ဦး၀င္းထိန္တုိ႔ကုိ အင္တာဗ်ဴးဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့အတြက္ ဒီပုဂၢဳိလ္ေတြကုိ ၂ ခါ ၃ ခါေလာက္ေတြ႔ၿပီး အင္တာဗ်ဳးေလးေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ ဇူလုိင္ ၂၁ ရက္ေန႔က စၿပီးေတာ့ ႐ုိက္ကူးေရးကာလကုိ ေရာက္သြားၿပီေပ့ါ။
ေမး။ ။ ဒီ မွတ္တမ္း႐ုပ္ရွင္ကုိ ဘယ္ကာလေလာက္အထိ ႐ုိက္ဖုိ႔ မွန္းထားပါလဲ..။ နာမည္ကေရာ ဘယ္လို ေပးထားပါသလဲ…။
ေျဖ။ ။ အဲ့ဒါကုိ စ႐ုိက္တဲ့ေန႔ကတည္းက အေမစုနဲ႔ နည္းနည္း တုိင္ပင္ရတယ္။ တကယ္တမ္းေတာ့ အေမစုက အခ်ိန္က အရမ္းရွားပါးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီ Documentary က ႐ုိက္မယ္ဆုိရင္ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ေလး လုံလုံေလာက္ေလာက္ရမွ တကယ့္ကုိ ျပည့္စုံၿပီး ေကာင္းမြန္တာေလးျဖစ္မွာကုိး။ ဒါေၾကာင့္ အေမစု ဒီ Documentary အတြက္ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ေပးႏုိင္မလဲ ဆုိတာ ကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ညွိႏိႈင္းၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ရည္မွန္းထားတဲ့အတုိင္း ျပည့္ျပည့္စုံစုံရဖုိ႔ဆုိရင္ တႏွစ္ခြဲအတြင္းမွာ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း အခ်ိန္ ေပးသြားမယ္လုိ႔ သေဘာတူညီမႈရပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ Production ကာလက တႏွစ္ခြဲေလာက္ ၾကာပါလိမ့္မယ္။ တည္းျဖတ္တာတုိ႔ Music ထည့္တာ Master ထုတ္တာတုိ႔က ေနာက္ထပ္ ေျခာက္လေပါ့ေလ၊ အဲ့ဒီေတာ့ ဒါကေနာက္ထပ္ ၂ ႏွစ္ေလာက္ေတာ့ အခ်ိ္န္ ယူပါလိ့မ္မယ္။ နာမည္လည္း မစဥ္းစားရ ေသးပါဘူး။
ေမး။ ။ ကိုမင္းထင္ကုိကုိႀကီး ႐ုိက္ခဲ့တဲ့ Documentary ေတြထဲမွာ လူတေယာက္ရဲ႕ အတၳဳပၸတၱိကုိ အေျခခံၿပီး ႐ုိက္ကူးတာ ဆုိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ Documentary က ပထမဆုံး လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိ ေရြးခ်ယ္ျဖစ္ တာ ပါလဲ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကမၻာက သိတဲ့လူပုဂၢိဳလ္ သုံးေယာက္ ရွိတာေပ့ါ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဦးသန္႔၊ ေဒၚေအာင္ ဆန္း စုၾကည္ ေပါ့။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ Human Right(လူ႔အခြင့္အေရး)နဲ႔ ဒီမုိကေရစီ ျဖစ္ထြန္း ေရး အတြက္ ကမၻာမွာ သူက Icon (စံျပ)တခု ျဖစ္ေနၿပီေလ။
က်ေနာ္တုိ႔ ကိုယ္တုိင္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အင္မတန္ကုိ ေလးစား ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏုိးရသူေပ့ါ။ အဲ့ဒီလုိ လူပုဂၢိဳလ္နဲ႔ အခု ဟာက သူလည္း သက္ရွိထင္ရွား ကုိယ္လည္း သက္ရွိထင္ရွား ႀကံဳရတာေပ့ါ။ အဲ့ဒီေတာ့သူက ႏိုင္ငံအတြက္ သူတတ္ႏုိင္သေလာက္ လုပ္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ တုိင္းျပည္အတြက္ ဘာမွ အဲ့ဒီေလာက္ထိ မလုပ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္မွာရွိတာေတာ့ အႏုပညာေလး ရွိတာေပ့ါေလ။ အဲ့ဒီ အႏုပညာေလးနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သက္ရွိထင္ရွားႀကံဳေနတဲ့ ႏုိင္ငံရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ က်ေနာ္တုိ႔ ခ်စ္ျမတ္ႏုိး တ့ဲ ေခါင္းေဆာင္ကုိ က်ေနာ့္မွာရွိတဲ့ အႏုပညာေလးနဲ႔ ဘာလုပ္ရင္ရမလဲဆုိတာ ဒီတခုတည္း ေတြ႔တာကုိး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ Documentary ႐ုိက္ဖုိ႔ ျဖစ္လာတယ္လုိ႔ ေျပာရမွာပါ။
ေမး။ ။ ဒီ Documentary ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ျဖတ္သန္းမႈ ဘ၀တေလွ်ာက္လုံးက ဘယ္အပုိင္းကုိ အဓိကထား ႐ုိက္ ကူးျဖစ္မလဲ။
ေျဖ။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေၾကာင္းကုိ Documentary ႐ုိက္မယ္ဆုိရင္ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံျခားသားေတြ ခ်ဥ္းကပ္မယ့္ Point of view (ရႈေထာင့္) တခု ရွိလိမ့္မယ္။ အဲ့ဒါက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ႏုိင္ငံေရးမွာ ဘယ္လုိ လုပ္ခဲ့ တယ္၊ ဘယ္လုိ ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္၊ ဘယ္လုိ စြန္႔လႊတ္ အနစ္နာခံခဲ့တယ္၊ ဆုိတာေတြ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ က်ေနာ့္ရဲ႕ Documentary မွာေတာ့ အဲ့ဒါေတြထက္ သူ႔ရဲ႕ႏွလုံးသား၊ သူရဲ႕ခံစားမႈေတြကုိ တတ္ႏုိင္သေလာက္ တူးဆြၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဖန္တီးျဖစ္လိမ့္မယ္။
ေမး။ ။ ႐ုပ္ရွင္ေတြ ဗီဒီယုိဇာတ္လမ္းေတြ ႐ုိက္ကူးရတာနဲ႔ အခုလို Documentary ႐ုိုက္ရတာ ဘယ္လို ကြာျခား ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ Feature Film က ေျပာမယ္ဆုိရင္ စိတ္ကူးကုိ အေျခခံတယ္ေပ့ါ။ စိတ္ကူးတခုကုိ အေျခခံၿပီးေရးလုိက္တဲ့ စိတ္ကူးကဲတဲ့ ဇာတ္လမ္း ေပ့ါေလ။
ဥပမာ- The lady ဆုိတာလည္း အတၳဳပၸတၱိကုိ အေျခခံတဲ့ ဇာတ္လမ္း႐ုပ္ရွင္ တခုေပါ့။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ကူးကဲတာေပါ့ေလ။ အဲ့ဒီေတာ့ စိတ္ကူးကုိအေျခခံတဲ့ ဇာတ္လမ္း႐ုပ္ရွင္ေတြ ႐ုိက္ရတာက ဥပမာ- က်ေနာ့္မွာ စိတ္ကူး တခုရွိမယ္။ စိတ္ကူးထဲမွာ ဇာတ္လမ္းေလး တခုရမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ တကယ့္ အတၳဳပၸတၱိကုိ အေျခခံမွာဆုိလည္း အဲ့ဒါနဲ႔ ပတ္သက္တာေလး ရမယ္။ အဲ့ဒါကိုမွ စိတ္ကူးေလးနဲ႔ ဇာတ္လမ္းေလးေတြကုိ ဇာတ္ညႊန္း ခ်ေရးလို္က္မယ္။ စိတ္ကူးထဲက ဇာတ္လမ္းေပ့ါ။ အဲ့ဒီေတာ့ အႏုပညာကုိ ဖန္တီးတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဖန္တီးတဲ့သူဆီမွာလည္း လုိင္စင္တခု လက္ထဲမွာရွိေနတယ္ ေပ့ါေလ။
ကုိယ့္စိတ္ႀကိဳက္ ဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ မဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ ကုိယ္ႏွစ္သက္သလုိ ဖန္တီးလုိ႔ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီဇာတ္ညႊန္းအတုိင္း ႐ုိက္မယ္။ ကားဆက္ေတာ့လည္း လက္ထဲမွာရွိထားတဲ့ ဇာတ္ညႊန္းအတုိင္းပဲ ဆက္တာ။ ဘာမွ အခက္အခဲမရွိပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ Documentary မွာက်ေတာ့ အဲ့ဒီလုိ လြယ္လြယ္ကူကူ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ ဇာတ္ညႊန္းလည္း လက္ထဲမွာမရွိဘူး။ ဘာပဲ ရွိမလဲဆုိေတာ့ Treatment တခု၊ Idea တခုပဲ ရွိလိမ့္မယ္။ Develop လုပ္ထားတဲ့ Treatment အၾကမ္း တခုပဲ ရွိလိမ့္မယ္။
အဲ့ဒါနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ႐ုိက္ရတာကုိး။ အဲ့ဒါက်ေတာ့ အေျခအေနေတြအခ်ိန္အခါေတြ ေျပာင္းလဲေနမယ္။ အဲ့ဒီအေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ နဂုိအၾကမ္းခ်ထားတဲ့ Treatment ကလည္း ေျပာင္းလဲသြားတာမ်ိဳးလည္း ရွိတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ Documentary ေကာင္းတခု ဖန္ တီး ရတာ အရမ္း မလြယ္ကူပါဘူး။ အဲ့ဒီလုိမ်ိဳးေတြေတာ့ ကြဲျပားျခားနားပါတယ္။
ေမး။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ Documentary ကုိ ႐ုိက္ကူးၿပီးစီးသြားလုိ႔ ထြက္လာၿပီဆုိရင္ ဘာဆက္လုပ္ဖုိ႔ စီစဥ္ထားပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ႐ုိက္ကူးေရးပုိင္းနဲ႔ ကားဆက္တဲ့အထိက ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ ၾကာမွာေလ။ ေနာက္ေတာ့မွ Screening ဆုိတဲ့ ျပသ တာေပ့ါေလ။ ေနာက္ေတာ့ ျဖန္႔ေ၀တာေပ့ါ။ ဒါေတြက ေနာက္ထပ္ ၂ ႏွစ္ေလာက္ေနမွ က်ေနာ္တုိ႔ အဲ့ဒါကို လုပ္ရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အခုခ်ိန္မွာ ဒါကုိ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ဘာမွ ေျပာမထားခ်င္ပါဘူး။
ေမး။ ။ ျမန္မာျပည္က ဒါ႐ုိက္တာ တေယာက္အေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ Documentary ကုိ ႐ုိက္ကူး မွတ္တမ္းတင္တာ ကုိမင္းထင္ကုိကုိႀကီး က ပထမဆုံးဆုိေတာ့ ကုိမင္ထင္းကုိကုိႀကီးရဲ႕ သေဘာထားကုိ သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဒီအလုပ္က ေတာ္ေတာ္ တာ၀န္ႀကီးပါတယ္။ ဒီ Documentary ၿပီးသြားရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း ၾကည့္ လိမ့္မယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ Documentary ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာကလည္း ၾကည့္ ေကာင္း ၾကည့္ၾက လိမ့္မယ္။ အဲဒီအခါမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း Documentary ဘာလဲဆုိတာ သိတဲ့သူ ရွိလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေနအထားအရ Documentary ဘာလဲဆုိတာ သိတဲ့သူက ေတာ္ေတာ္နည္းတာကုိး။
ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ Documentary ဆုိတာကုိ သိတဲ့သူေတြ၊ အတတ္ပညာရွင္ေတြက မ်ားတယ္။ အဲဒီလူေတြရဲ႕မ်က္စိ ထဲမွာ က်ေနာ္က သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္မႈရွိတဲ့ Documentary ေလးတခု Minimum Level ေလး တခုေပါ့၊ ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္ အတန္းနဲ႔ ၾကည့္လုိ္က္မယ္ဆုိရင္ ဒီ အဆင့္ေလာက္ေလးေပ့ါ၊ ဒါဟာ ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ မေအာင္ျမင္ျခင္း မဟုတ္ေသးဘူး။ ဒီအဆင့္ ေလးတခု ရဖို႔အတြက္ေတာင္ ေတာ္ေတာ္လုပ္ရမွာ။ ဒါေလးကုိ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ေအာင္လုပ္မယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ကူးပဲ ရွိပါတယ္။ က်န္ တာေတြ ဘာမွ မရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မွတ္တမ္း႐ုပ္ရွင္(Documentary) နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ႐ုိက္ကူးခြင့္၊ ျပသခြင့္၊ တရား၀င္ ခြင့္ျပဳထားျခင္း မရွိဘူးလုိ႔ ကုိမင္းထင္ကုိကုိႀကီး ေျပာဖူးခဲ့သလုိပဲ။ ဒီ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ Documentary နဲဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သက္ဆုိင္ရာေတြဘက္ ကေရာ ဘယ္လုိသေဘာထား ရွိလာမလဲလုိ႔ ျမင္မိပါလဲ။
ေျဖ။ ။ မွန္တာေျပာရရင္ အဲ့ဒါေတြ ေခါင္းထဲမွာ ရွိကုိ မရွိဘူး။ သူတုိ႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ မေပးတာတုိ႔၊ သူတုိ႔က ဘယ္လုိတုိ႔ ဘာတုိ႔ ညာတုိ႔က ေခါင္းထဲမွာ မရွိဘူး။ ဒါကုိ စဥ္စားစရာ လုိတယ္လုိ႔လည္း က်ေနာ္ မထင္ပါဘူး။ ။
No comments:
Post a Comment