ကုန္ပစၥည္းအၿပိဳင္ တင္သြင္းျခင္း

ကုန္စည္အၿပိဳင္တင္သြင္း ျခင္း parallel importation  ဆုိ သည္မွာ မူလပုိင္ရွင္က ကုန္စည္ ကုိ ထုတ္လုပ္၍ တရားဝင္ ေရာင္း ခ်ၿပီးေနာက္ ဝယ္ယူသူက ေစ်းႏႈန္း ကြာျခားမႈအေပၚ အျမတ္ရယူရန္ တင္ပို႕ေရာင္းခ်ျခင္းဟု ဆိုလိုပါ သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ တီထြင္မႈ မူ ပုိင္ခြင့္ patentကုန္အမွတ္တံဆိပ္  tardemark ႏွင့္ မူပုိင္ခြင့္ copyright တုိ႕ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မွတ္ပံုတင္ထားပါက အဆိုပါ ကုန္ပစၥည္းကို အျခားသူ third party က ႏုိင္ငံျခားေစ်းကြက္အတြင္းမွ ဝယ္ယူ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႕ တင္သြင္း ေရာင္းခ်လွ်င္ မူလပုိင္ရွင္ ၏ မူပုိင္ခြင့္ကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာ ေရာက္မေရာက္ အျငင္းပြားႏုိင္ပါသည္။ (ဥပမာအျဖစ္တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အသိ ဥာဏ္ပစၥည္းမူပုိင္ခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေခတ္မီဥပေဒမ်ားမရွိေသးပါ။) ေယဘုယ်မူသေဘာမွာ အသိဥာဏ္ပစၥည္းမူပိုင္ခြင့္ ရရွိထားေသာ ကုန္ပစၥည္းမ်ား၏ ပုိင္ရွင္သည္ မိမိပစၥည္းမ်ားကုိ ေစ်းကြက္တြင္ ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ခြင့္မွာ ၄င္း၏သီးသန္႔အခြင့္ အေရး ျဖစ္ပါသည္။     တစ္ဖက္တြင္လည္း အသိဥာဏ္ပစၥည္း မူပုိင္ခြင့္ႏွင့္ အက်ဳံးဝင္ေသာ ကုန္စည္မ်ား၏ ပုိင္ရွင္သည္ မိမိပစၥည္းကို ေစ်း ကြက္ အတြင္းသုိ႕ မိမိကုိယ္တုိင္ ျဖစ္ေစ၊ မိမိ၏သေဘာတူညီခ်က္ ျဖင့္ျဖစ္ေစ တင္ပို႕ေရာင္းခ်လိုက္ သည္ႏွင့္ ထုိပစၥည္းအေပၚ တစ္စံု တစ္ရာထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ခြင့္မွာ ရပ္စဲသြားၿပီျဖစ္သည္။ ပစၥည္းကိုပထမအႀကိမ္ ေစ်းကြက္သို႕ တင္ပို႕လိုက္သည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ ထို ပစၥည္း ကုိ မည္သုိ႕ ဆက္လက္ျဖန္႕ျဖဴးေစကာမူ ၄င္း၏ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ခြင့္မွာ ၿပီးဆံုးသြားၿပီ ျဖစ္ပါသည္ (First Sale Doctrine)။ ေစ်း ကြက္ အတြင္းဝယ္ယူသူ၊ ျပန္လည္ေရာင္း ခ်သူမ်ားက လြတ္လပ္စြာ ျဖန္႕ျဖဴး ေရာင္းခ်ခြင့္ ရရွိသြားၿပီ ျဖစ္ပါ သည္။ အသိဥာဏ္ပစၥည္း ပုိင္ရွင္ အေနျဖင့္ မူပုိင္ခြင့္ဆုိင္ရာ ခံစား ခြင့္မ်ား ရရွိခံစားၿပီးျဖစ္သျဖင့္ မိမိ ၏ ပစၥည္းကို ဝယ္ယူသူမ်ားက လြတ္လပ္စြာ ျဖန္႕ျဖဴးေရာင္း ခ်ခြင့္ ကုိ ခြင့္ျပဳရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။     အသိဥာဏ္ပစၥည္း မူပုိင္ ခြင့္ အခြင့္အေရးမွာ နယ္ေျမေဒသ တစ္ခုအတြင္းသာ ရရွိႏုိင္ေသာ အခြင့္အေရး ျဖစ္ပါသည္ territoriality principle။ ႏုိင္ငံတစ္ ႏိုင္ငံတြင္ မူပုိင္ခြင့္ ရရွိၿပီးျဖစ္ပါက တစ္ကမၻာလံုးတြင္ အလိုအေလ်ာက္  မူပုိင္ခြင့္ရရွိေသာ အခြင့္ အေရး မဟုတ္ပါ။ ႏုိင္ငံ A တြင္ တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ (patent)၊ ကုန္အမွတ္ တံဆိပ္ trademark ႏွင့္ မူပုိင္ခြင့္ copyright အခြင့္အေရး ရရွိထား သူသည္ ႏုိင္ငံ A တြင္ ¤င္း၏ကုန္ ပစၥည္းကုိ ေရာင္းခ်လိုက္ပါက ¤င္း ၏မူပုိင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားမွာ ကုန္ဆံုးသြား ၿပီ ျဖစ္ပါ သည္။ သုိ႕ ေသာ္ ၄င္းက အျခားႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ပါ မူပုိင္ခြင့္အခြင့္အေရးမ်ားကို မွတ္ပံုတင္ထားၿပီးျဖစ္ပါက ¤င္း၏ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကုိ ထုိႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ တင္သြင္းမႈကို တား ျမစ္ျခင္း၊ နစ္နာေၾကး ေတာင္းဆို ျခင္းတို႕ကုိ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါသည္။ ¤င္း၏ မူပုိင္ ခြင့္ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ ေသာ တင္သြင္းမႈမ်ားကုိ တားဆီး ေပးရန္အတြက္ အေကာက္ခြန္ အရာရွိမ်ားထံ ေတာင္းဆိုပုိင္ခြင့္ ရွိပါသည္။ ယင္းသေဘာတရားႏွင့္ ဆန္႕က်င္ေသာ မူသေဘာတရား မွာ အသိÓဏ္ပစၥည္းတစ္ခုကုိ မည္သည့္ေနရာတြင္ ေရာင္းခ် လုိက္ သည္ျဖစ္ေစ၊ ထုိသုိ႕ေရာင္းခ် ၿပီးသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ အသိဥာဏ္ ပစၥည္းပုိင္ရွင္၏ မူပုိင္အခြင့္ အေရးမွာ ၿပီးဆံုးခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားၿပီ ဟူေသာ မူသေဘာတရားလည္း ရွိ ပါသည္။ယခုေဆာင္းပါးတြင္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ လက္ေတြ႕ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အမႈအခင္းအခ်ဳိ႕ကုိ တင္ျပ လိုက္ပါသည္။     ပထမဦးစြာ တင္ျပလို ေသာ အမႈမွာ BBS case (1997)    ျဖစ္ပါသည္။ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံမွ ကား ဘီးမ်ားကုိ ထုတ္္လုပ္ေရာင္းခ်ေသာ BBS Kraftfahrzeug Technik GMBH & Co.KG   သည္ ¤င္း၏ တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ကုိ ဂ်ာမနီႏွင့္ ဂ်ပန္ ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုးတြင္ ရရွိထား သည္။ အလူမီနီယံကားဘီး BBS- RS and RSK ကားမ်ားအတြက္) မ်ားကုိ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံရွိ Y1 ဆိုသူက Y2 သုိ႕ ေရာင္းခ်သည္။ Y2 က အဆိုပါကားဘီးမ်ားကုိ ဂ်ပန္ေစ်း ကြက္သုိ႕ ဆက္လက္တင္ပုိ႕ေရာင္း ခ်သည္။ ထုိအခါ ဂ်ာမနီကုမၸဏီက ¤င္း၏ပစၥည္းမ်ားမွာ ဂ်ပန္ဥပေဒအရ တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ ရရွိထားေသာ ပစၥည္းမ်ားျဖစ္သျဖင့္ ၄င္း၏အခြင့္အေရးကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ရာေရာက္ေၾကာင္း တရားစြဲ ဆိုပါသည္။ တိုက်ဳိခ႐ိုင္တရား႐ံုးက ယခုကဲ့သုိ႕ တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ပုိင္ရွင္၏ သေဘာတူ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ တင္ သြင္းျခင္း၊ ေရာင္း ခ်ျခင္း၊ သံုးစြဲျခင္းတို႕သည္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ၏ တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ဥပေဒကုိ ခ်ဳိး ေဖာက္ရာေရာက္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ ခဲ့ပါ သည္။      ထုိအခါ Y တို႕က တုိက်ဳိ တရားလႊတ္ေတာ္သုိ႕ အယူခံမႈ တင္သြင္းခဲ့သည္။ တိုက်ဳိတရား လႊတ္ေတာ္က ေအာက္ပါအတိုင္း စဥ္းစားသံုးသပ္ခဲ့ပါသည္။ -    BBS ကုမၸဏီသည္ ¤င္း၏ ပစၥည္းကုိ တရားဝင္ ေရာင္းခ်ခဲ့ ၿပီးျဖစ္သျဖင့္ တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ အခြင့္အေရးကုိ ခံစားၿပီး ျဖစ္ ေၾကာင္း၊ -    BBS ကုမၸဏီသည္ တီထြင္မႈ အတြက္ အခေၾကးေငြ အပါ အဝင္ ကုန္ပစၥည္း၏ ေစ်းႏႈန္းကို လြတ္လပ္စြာ သတ္မွတ္ေရာင္းခ် ခဲ့သျဖင့္ Domestic Exhaustion Dortrine (or) First  Sale Doctrine  အရ အခြင့္အေရးကုိ ႏွစ္ႀကိမ္ခံစားခြင့္ မရွိေၾကာင္း၊ -    ကုန္စည္အၿပိဳင္တင္သြင္းျခင္း parallel importation  ျပဳရာ တြင္ BBS ကုမၸဏီသည္ မိမိ၏ တီထြင္မႈအတြက္ ထိုက္သင့္ သည့္ အခေၾကးေငြ ခံစားၿပီးျဖစ္ သျဖင့္ Domestic Exhaustion Doctrine  အရ အျမတ္ရရွိမႈ တြင္ တစ္စံုတစ္ရာ ကြာျခားမႈမရွိ ေၾကာင္း၊ -    ဂ်ာမနီႏုိင္ငံတြင္ တရားဝင္ ေရာင္းခ်ၿပီးျဖစ္သျဖင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ ငံရွိ တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္မွာ ခ်ဳပ္ ၿငိမ္းသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း international exhaustion doctrine။ BBS ကုမၸဏီက ဂ်ပန္ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္သုိ႕ ထပ္မံ အယူခံတင္သြင္းသည့္အခါ ဂ်ပန္ တရား လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္က ေအာက္ ပါအတုိင္း စဥ္းစားသံုးသပ္ခဲ့ပါ သည္။ -    ယခုအမႈမွာ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရွိ တီ ထြင္မႈ မူပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးပုိင္ ရွင္က ¤င္း၏ အခြင့္အေရးကို အတည္ျပဳေပးရန္ ေလွ်ာက္ထား မႈျဖစ္သျဖင့္ Paris Convention (or) territoriality principle  ႏွင့္ မသက္ဆုိင္ေၾကာင္း၊ -    ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရွိ တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ အခြင့္အေရးအရ မိမိပစၥည္းကို ဂ်ပန္ေစ်းကြက္တြင္ ေရာင္းခ်ၿပီး ပါက တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္အတြက္ အက်ဳိးအျမတ္ကုိ ခံစာရရွိသြားၿပီ ျဖစ္သျဖင့္ ၄င္း၏အခြင့္အေရး မွာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႕ရာတြင္ အျခားႏုိင္ငံ တြင္ ေရာင္း ခ်ျခင္းျဖစ္လွ်င္မူ ဂ်ပန္ ႏုိင္ငံရွိ တီထြင္မႈ မူပိုင္ခြင့္ အခြင့္ အေရးကုိ ထပ္မံခံစားခြင့္ မရွိ ေတာ့ေၾကာင္း၊ -    ႏုိင္ငံတကာ ကုန္စည္ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ၾကရာတြင္ ကုန္ ေရာင္းကုန္ဝယ္ျပဳျခင္းႏွင့္ တီ ထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ အခြင့္အေရးကုိ မွ်တစြာ ခ်ိန္ဆရန္လုိေၾကာင္း၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ ရရွိထားသူက ¤င္း၏ကုန္ ပစၥည္းကို ႏုိင္ငံျခားတြင္ ေရာင္း ခ်လိုက္ရာ ထုိကုန္ ပစၥည္းမ်ားကုိ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသုိ႔ စီးပြားျဖစ္ ျပန္လည္တင္ပုိ႕ျခင္း၊ အသံုးျပဳျခင္း၊ ေရာင္းခ်ျခင္းကုိလက္ခံခြင့္ျပဳရမည္ သာျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႕ျဖစ္၍ ဂ်ပန္တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္က ''ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ တီထြင္မႈမူပုိင္ခြင့္ အခြင့္အေရး ရရွိထားသူက ၄င္း၏ကုန္ပစၥည္း ကုိ ႏုိင္ငံျခား တြင္ ေရာင္းခ်လိုက္လွ်င္ ထုိတီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ ရရွိထားသူ ႏွင့္ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ေရာင္းခ်သူ တုိ႕အၾကား ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသုိ႕ ျပန္ လည္ တင္ပို႕ ေရာင္းခ်ျခင္း မျပဳပါ ဟု သေဘာတူညီထားျခင္း မရွိပါ က ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသုိ႕ ျပန္လည္တင္ပို႕ ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ¤င္း၏ မူပုိင္ခြင့္ အခြင့္အေရးကုိ အတည္ ျပဳေပးရန္(ခံစားႏုိင္ေစရန္)ေလွ်ာက္ ထားခြင့္ မရွိ'' ဟု ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါ သည္။ သို႕ျဖစ္၍ BBS ကုမၸဏီ အမႈ႐ႈံးသြားပါသည္။     ဆက္လက္၍ Fred Perry case (2003)  အမႈကို တင္ ျပလိုပါသည္။ Fred Perry Sport-swear Limited (FPS)  သည္ ၿဗိတိသွ်ကုမၸဏီျဖစ္ပါသည္။ Perry ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ကုိ ဂ်ပန္၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံ ေပါင္း ၁၁ဝ တြင္ မွတ္ပံုတင္ထားပါ သည္။ Y သည္ FPS ၏ ခြင့္ျပဳ ခ်က္ျဖင့္ Fred Perry  ကုန္အမွတ္ တံဆိပ္ပုိင္ရွင္အျဖစ္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ တြင္ မွတ္ပံုတင္ထားသည္။ X သည္ Fred Perry  ကုန္အမွတ္တံ ဆိပ္ တပ္ထားေသာ ပုိလုိရွပ္အက်ႌ မ်ားကို ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသို႕ တင္ပုိ႕ သည္။     အဆုိပါ ရွပ္အက်ႌမ်ား ကုိစကၤာပူကုမၸဏီျဖစ္ေသာ OCEA International Pte. Ltd (OCEA)  ၏ တစ္ဆင့္ခံကုမၸဏီတစ္ခုက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတြင္ ထုတ္လုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ FPS ႏွင့္ OCEA တို႕ အၾကားျပဳလုပ္ထားေသာ သေဘာ တူစာခ်ဳပ္တြင္ အဆုိပါ ရွပ္အက်ႌ မ်ား ထုတ္လုပ္ႏုိင္ေသာ ေနရာေဒ သမ်ားကုိ သတ္မွတ္ထားရာ ယင္း ေဒသမ်ားတြင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ မပါ ဝင္ပါ။ သို႕ျဖစ္၍ အဆိုပါ ရွပ္အက်ႌမ်ားကုိ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသုိ႕ တင္ပုိ႔ျခင္းအတြက္ နစ္နာေၾကးေပးရန္ ႏွင့္ တားဝရမ္းထုတ္ဆင့္ေပးရန္ Y က ေလွ်ာက္ ထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။    အုိဆာကာခ႐ိုင္တရား႐ံုး က လုိင္စင္စာခ်ဳပ္တြင္ မပါဝင္ ေသာေနရာ၌ ထုတ္လုပ္ထားေသာ ရွပ္အက်ႌမ်ားျဖစ္သျဖင့္ ကုန္ အမွတ္ တံဆိပ္ မူပုိင္ခြင့္ကို ခ်ဳိး ေဖာက္ရာေရာက္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ ခဲ့ပါသည္။ အဆုိပါ ရွပ္အက်ႌမ်ား သည္ အစစ္အမွန္မ်ားျဖစ္ၿပီး ကုန္ အမွတ္တံဆိပ္အစစ္မ်ားျဖင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသုိ႕ အၿပိဳင္တင္ပုိ႕ျခင္းသာျဖစ္၍ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္မူပုိင္ခြင့္ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ရာ မေရာက္ေၾကာင္း ထုေခ်ခ်က္ကုိ ပယ္ခ်ခဲ့ပါသည္။    ဂ်ပန္တရားလႊတ္ေတာ္ ခ်ဳပ္ကလည္း ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ မူ ပုိင္ခြင့္ ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း ၍ ေအာက္ပါခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ႏွင့္ ညီညြတ္ပါက ကုန္ပစၥည္းအၿပိဳင္ တင္ပုိ႕ျခင္းမွာ တရားမဝင္ဟု ဆုိ ႏုိင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့ ပါသည္။ -  အခ်င္းျဖစ္ အက်ႌမ်ားတြင္ ကုန္ အမွတ္တံဆိပ္ကုိ တရားဝင္ ကပ္ႏွိပ္အသံုးျပဳခဲ့ရမည္။ထုိသို႕ အသံုးျပဳရာတြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ျပင္ပ (တ႐ုတ္)တြင္ ပုိင္ရွင္ျဖစ္ သူက သို႕မဟုတ္ ပုိင္ရွင္ျဖစ္သူ ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ အသံုးျပဳခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ရမည္။ -    အျငင္းပြားသည့္ ကုန္အမွတ္တံ ဆိပ္ႏွင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ မွတ္ပံု တင္ထားေသာ ကုန္အမွတ္ တံဆိပ္တုိ႕တြင္ ထုတ္လုပ္ရာ မူ လပင္ရင္းမွာ တူညီေၾကာင္း ေဖာ္ျပရမည္။ အျငင္းပြားသည့္ ရွပ္အက်ႌပါ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ ႏွင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ မွတ္ပံုတင္ ထားေသာ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ တို႕၏ ပုိင္ရွင္မ်ားမွာ တစ္ဦး တည္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပရ မည္။ ¤င္းတို႕အၾကားတြင္ ဥပေဒအရလည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရးအရလည္းေကာင္း ဆက္ ႏြယ္ပတ္သက္မႈ ရွိရမည္။ -    ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသို႕ တင္သြင္းေသာ ရွပ္အက်ႌႏွင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ ကုန္အ မွတ္တံဆိပ္ ကပ္ထားသည့္ ရွပ္ အက်ႌတုိ႕မွာ အရည္အေသြး ကြာျခားမႈ မရွိေစရ။ ထုိ႕အျပင္ ဂ်ပန္တရား လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္က ကုန္အမွတ္တံ ဆိပ္ဥပေဒ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားခဲ့သည္။ ကုန္ အမွတ္ တံဆိပ္ ဥပေဒ၏ ရည္ရြယ္ ခ်က္မ်ားမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အေပၚ ယံုၾကည္မႈကို ထိန္းထားႏုိင္ ရန္၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း တိုးတက္မႈ ကုိ အေထာက္အကူျပဳေစရန္ႏွင့္ သံုးစြဲသူတုိ႕၏ အက်ဳိးစီးပြားကုိ  ကာကြယ္ေပးရန္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအမႈတြင္ ''ကုန္ ထုတ္လုပ္ရာ မူလရင္းျမစ္မွာ တူညီ ျခင္းမရွိသျဖင့္ အရည္အေသြး ကြာ ျခားမႈ ရွိႏုိင္ပါသည္။ အခ်င္းျဖစ္ ပြား သည့္ ရွပ္အက်ႌမ်ားမွာ ကုန္ အမွတ္တံဆိပ္ မူလပုိင္ရွင္၏ ထိန္း ခ်ဳပ္မႈ၊ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈေအာက္ တြင္ မရွိသျဖင့္ အရည္အေသြးပုိင္း တြင္ ကြာျခားပါသည္။ သုိ႕ျဖစ္ရာ အစစ္အမွန္ပစၥည္းကုိ တင္ပုိ႕ျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း OCEA ကုမၸဏီက လုိင္စင္ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့သျဖင့္ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ မူပုိင္ခြင့္ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ရာေရာက္ ေသာ အခ်က္မ်ား ယခုအမႈတြင္ ေတြ႕ရွိရပါသည္'' ဟု သံုးသပ္ခဲ့ပါ သည္။ ေနာက္ဆံုးအေနႏွင့္ Parker Case (1970)  အမႈကို တင္ျပလိုပါသည္။ တရားလို ဂ်ပန္ ကုမၸဏီသည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရွိ The Parker Pen Company  ကုမၸ ဏီက ထုတ္လုပ္ေသာ ပတ္ကား ေဖာင္တိန္မ်ားကုိ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ ေရာင္းခ်ပါသည္။ တရား ၿပိဳင္ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီသည္ Parker ကုန္ အမွတ္တံဆိပ္ကုိ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတြင္ အသံုးျပဳရန္ အေမရိကန္ရွိ Parker ကုမၸဏီထံမွ ခြင့္ျပဳမိန္႕ ရရွိ ထားသည္။ တရားၿပိဳင္က အုိဆာ ကာ အေကာက္ခြန္႐ံုးတြင္ စာရြက္ စာတမ္းမ်ား ျပသ၍ Parker တံ ဆိပ္ပါ ေဖာင္တိန္မ်ားကုိ တရားလို အပါအဝင္ အျခားသူမ်ား thrid party  က ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသုိ႕ တင္သြင္း ျခင္းမွာ တရားၿပိဳင္၏ မွတ္ပံုတင္ ထားၿပီးျဖစ္ေသာ ကုန္အမွတ္တံ ဆိပ္ဆုိင္ရာ သီးသန္႕အခြင့္အေရး  ကို ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ အဆုိပါပစၥည္းမ်ားကုိ တားျမစ္ေပး ပါရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ထုိအခါ တရားလုိဂ်ပန္ကုမၸဏီက တရား ၿပိဳင္သည္ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ဥပ ေဒအရ ထုိသို႕တားျမစ္ပုိင္ခြင့္ မရွိေၾကာင္း တရားစြဲဆိုခဲ့သည္။ အုိဆာကာခ႐ိုင္တရား႐ံုး က မွတ္ပံုတင္ထားေသာ ကုန္ အမွတ္တံဆိပ္ကပ္ထားသည့္ အစစ္အမွန္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား အၿပိဳင္တင္ သြင္းျခင္းကုိ ခြင့္ျပဳခဲ့ ပါသည္။ တရားလို တင္သြင္းေသာ ပစၥည္းႏွင့္ တရားၿပိဳင္တင္သြင္း ေသာ ပစၥည္း တုိ႕မွာ ပစၥည္းတစ္မ်ဳိး တည္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ အရည္အေသြး ပုိင္းတြင္ ကြာျခားမႈမရွိေၾကာင္း၊  သံုးစြဲသူမ်ားအေနႏွင့္လည္း ကုန္ ပစၥည္း အေပၚ ဇေဝဇဝါျဖစ္မႈ မရွိ ေၾကာင္း၊ သုိ႕ျဖစ္၍ ကုန္အမွတ္ တံဆိပ္ အကာအကြယ္ေပးျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ထိခိုက္မႈတစ္စံုတစ္ ရာ မျဖစ္ေစေၾကာင္း တရား႐ံုးက သံုးသပ္ခဲ့ပါသည္။     အထက္ပါအမႈမ်ားတြင္ ဆံုးျဖတ္ထားခ်က္မ်ားအရ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံတြင္ အစစ္အမွန္ ပစၥည္းမ်ား ကုိ အၿပိဳင္တင္သြင္းျခင္းမွာ ကုန္ အမွတ္တံဆိပ္ဥပေဒကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ ရာမေရာက္ေၾကာင္း ေတြ႕ရပါ သည္။ ကုန္ပစၥည္းမ်ားတြင္ ကုန္ အမွတ္တံဆိပ္ ကပ္ျခင္းမွာ ကုန္ ပစၥည္းကုိ မည္သူက ထုတ္လုပ္ ေၾကာင္း သိရွိေစရန္၊ ကုန္ပစၥည္း၏ အရည္အေသြးကို အာမခံခ်က္ေပး  ရန္ႏွင့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကုိ နည္း လမ္းတက် ျဖန္႕ျဖဴးျခင္းျဖင့္ သံုးစြဲ သူမ်ား၏ အက်ဳိးစီးပြားကို ကာ ကြယ္ေပးရန္ ျဖစ္ပါသည္။ အစစ္ အမွန္ပစၥည္းမ်ားကုိ အၿပိဳင္ တင္ သြင္းၾကျခင္းမွာ ခြင့္ျပဳသင့္ေၾကာင္း ေတြ႕ရၿပီး အစစ္အမွန္ပစၥည္း ဟုတ္ မဟုတ္ကိစၥမွာ အျငင္းပြား ဖြယ္ ရာ ျပႆနာ ျဖစ္ပါ သည္။ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုမွာ အစစ္အမွန္ ပစၥည္း ဟုတ္ မဟုတ္ တုိင္းတာရ မည့္ အခ်က္မ်ားကို  Fred Perry case တြင္ အေသး စိတ္ ေဖာ္ျပထား ပါသည္။    ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ကုန္ အမွတ္တံဆိပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ လည္းေကာင္း၊ တီထြင္မႈ မူပုိင္ခြင့္ ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္းေကာင္း ကမၻာ့ ကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႕  WTO မူ မ်ားႏွင့္အညီ ဥပေဒသစ္ ေရးဆြဲ လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။ ကုန္ စည္အၿပိဳင္အဆုိင္ တင္သြင္းျခင္း  Parallel importation  ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တိတိက်က်ဥပေဒ ျပ႒ာန္းထားျခင္းမ်ဳိး မေတြ႕မိပါ။ ယေန႕အခ်ိန္တြင္ နာမည္ႀကီး ကုန္ အမွတ္တံဆိပ္ပါ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကုိ ျပည္တြင္းသုိ႔အၿပိဳင္တင္သြင္းၾကရာမွ တစ္ခါတစ္ရံ အျငင္းပြားမႈမ်ားေပၚေပါက္သျဖင့္ သတင္းစာ မ်ားတြင္ ေတာင္းပန္စာမ်ားထည့္သြင္းေဖာ္ျပၾကသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ရပါသျဖင့္ ယခုေဆာင္းပါးကုိ ေရးသားတင္ျပ လိုက္ရျခင္းျဖစ္ ပါသည္။ ေဒါက္တာမင္းသိန္း