အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚက လက္တေလာ ေတြ႔ရွိခ်က္

၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ေတြ ေလာက္ကစၿပီး အဂၤါၿဂိဳဟ္နီႀကီးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ ေတြကုိ နာဆာ- Nasa ဟာ Spirits,  Opportunity, Surveyour,  Odyssey  နဲ႕ ယခုေနာက္ဆံုး Curiosity စတဲ့ အာကာသယာဥ္ေတြ လႊတ္တင္ၿပီး စူးစမ္းေလ့လာခဲ့ပါ တယ္။ Spirit နဲ႕ Opportunity အာကာသယာဥ္ေတြဟာ ေျမျပင္ကို ျခစ္ယူ၊ တူးေဖာက္၊ ပြတ္တိုက္ႏုိင္တဲ့ ကိရိယာေတြ အသံုးျပဳ ၿပီး ေရ နဲ႕အတူ ရွိႏုိင္တဲ့ သတၱဳေတြျဖစ္တဲ့ ဆား၊ ေက်ာက္ျဖဴႏု၊ ထံုးေက်ာက္ လႊာနဲ႕ ဟီမာတုိင္တီ Hematite လို႕ ေခၚတဲ့ သတၱဳေတြ ကုိ ရွာေဖြထုတ္ ယူဖုိ႕ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ အဂၤါၿဂိဳဟ္ ကုိ လွည့္ပတ္ေလ့လာေနတဲ့ Mars Reconaissance ၿဂိဳဟ္တုရဲ႕ သတင္းေပး ပုိ႕ခ်က္ေတြအရ အဂၤါၿဂိဳဟ္ရဲ႕ ေတာင္ေစာင္းေတြမွာ ရာ သီအလုိက္ျဖစ္ေပၚၿပီး ေပ်ာက္ ကြယ္သြားတတ္တဲ့ အကန္႕၊ အစင္း တန္းေတြ ကုိ ေတြ႕ရွိရတယ္လို႕ သိရ ပါတယ္။ အဂၤါၿဂိဳဟ္ေျမထုေအာက္ ရွိ ေရအလႊာမွာပါဝင္တဲ့ ဓာတ္ သတၱဳေတြဟာ ေႏြဦးရာသီမွာ အရည္ေပ်ာ္စီးဆင္းၿပီး ေဆာင္းရာ သီမွာေအးခဲကာ က်ဳံ႕သြားတဲ့လကၡ ဏာကုိ ျပဆိုျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။    ယခုလႊတ္တင္ထားတဲ့ အဂၤါၿဂိဳဟ္ စူးစမ္းေလ့လာေရးယာဥ္ က်ဴေရာစတီ- Curiosity ဟာ လြန္ ခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႕ကစၿပီး အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚမွာ လူသားအာကာ သယာဥ္မွဴး- Astronaut တစ္ဦးလို စနစ္တက် စူးစမ္းေလ့လာမႈေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ေန ပါတယ္။ ေအာက္ တိုဘာလ ၄ ရက္ေန႕အထိ ေပ ေပါင္း ၁၆ဝဝ ခန္႕ ေရြ႕လ်ားသြား လာခဲ့ၿပီး ယခုအခါ Glenelg လို႕ အမည္ေပး ထားတဲ့ မတူညီတဲ့ သဲပံု သဏၭာန္သံုးမ်ဳိးရွိတဲ့ ေဒသကို ဦး တည္သြားဖို႕ ရွိေနပါတယ္။   အဂၤါၿဂိဳဟ္ ေလ့လာေရး အာကာသယာဥ္က်ဴေရာစတီ ဆင္း သက္တဲ့ေဒသဟာ Gale Crater  လို႕ ေခၚတဲ့ ေရးလ္မီးေတာင္ ထိပ္ဝ ေနရာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေဒသရဲ႕ သက္တမ္းဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၃.၈ ဘီ လီယံရွိတဲ့အတြက္ အဲဒီအခ်ိန္၊ အဲ ဒီေဒသမွာ ေရကန္ ႀကီးတစ္ခု တည္ရွိခဲ့တယ္လို႕ယူဆထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဲဒီေဒသရဲ႕ အလယ္မွာ ၃ မုိင္ေလာက္ျမင့္တဲ့ ရွပ္ဖ္လို႕ေခၚ တဲ့ ေတာင္ ႀကီးတစ္လံုးလည္း ရွိခဲ့ တယ္လို႕ ယူဆထားပါတယ္။   က်ဴေရာစတီ ေလ့လာ ေရးယာဥ္ဟာ အဂၤါၿဂိဳဟ္မ်က္ႏွာ ျပင္ေပၚမွာ သက္ရွိေတြ ျဖစ္တည္ ႏုိင္တဲ့ ေျမလႊာအေနထားမ်ဳိး ကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ေၾကာင္း နာဆာအာကာသသိပၸံပညာရွင္ေတြက ၾသဂုတ္လ ၂၉ ရက္ေန႕မွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေျမလႊာနဲ႕ ေျမစုိင္ခဲေတြကို က်ဴေရာစတီက အနီးကပ္ အေသးစိတ္ ေလ့လာခဲ့  ပါတယ္။ယခင္လႊတ္တင္ခဲ့တဲ့ အဂၤါ ၿဂိဳဟ္ေျမ မ်က္ႏွာျပင္ ေလ့လာေရး အာကာသယာဥ္ေတြျဖစ္တဲ့ Viking နဲ႕ Phoenix ေတြဟာ အဂၤါၿဂိဳဟ္ မ်က္ႏွာျပင္မွာ သက္ရွိ ဖြဲ႕စည္းျဖစ္ တည္ႏုိင္မႈ အေနအထားကုိ ေလ့ လာဖို႕ အားနည္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ယာဥ္ေတြဟာ အဂၤါၿဂိဳဟ္မ်က္ႏွာ ျပင္ အနိမ့္ပုိင္းေဒသေတြကုိ ဆင္း သက္ေလ့လာရာမွာ ထိေရာက္မႈ မရွိခဲ့ဘူးလို႕ ဆိုပါတယ္။ ယခု က်ဴ ေရာစတီ ေလ့လာေရးယာဥ္ကေတာ့ ဇီဝ႐ုပ္ၾကြင္းေတြ စုဖြဲ႕ျဖစ္ေပၚႏုိင္တဲ့ ေျမေနရာေတြကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့အ တြက္ အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚမွာ တစ္ခ်ိန္ က သက္ရွိေတြျဖစ္တည္ခဲ့မႈကို ေလ့ လာရာမွာ အေရးႀကီးတဲ့အေထာက္ အထားတစ္ခု ျဖစ္လာႏုိင္စရာ ရွိ ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ယခုေတြ႕ရွိမႈက တစ္ဆင့္ အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚမွာ သက္ ရွိေတြရဲ႕ မူလအစျဖစ္ေပၚလာပံုကုိ လည္း ဆက္စပ္ေလ့လာသုေတ သနျပဳလာႏုိင္စရာရွိပါတယ္။     စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႕မွာ နာဆာက ထုတ္ျပန္တဲ့ သတင္းအရ က်ဴေရာစတီေလ့လာ ေရးယာဥ္က ေပးပို႕တဲ့ဓာတ္ပံုေတြ မွာ ေဂးလ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္းႀကီးအတြင္း တစ္ ခ်ိန္တုန္းက စမ္းေခ်ာင္းတစ္ခု စီး ဆင္းခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီဖုန္ ေတြ၊ သဲေတြနဲ႕ ထူထပ္ေနတဲ့ ၿဂိဳဟ္ ႀကီးမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က သက္ရွိေတြလက္ခံႏုိင္တဲ့အေျခ အေနရွိႏုိင္တယ္ လို႕ အဓိပၸာယ္ရပါ တယ္။ က်ဴေရာစတီယာဥ္ ေပးပုိ႕ တဲ့ ဓာတ္ပံုေတြအရ ေဂးလ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္း ရဲ႕ ေျမာက္ဘက္ ႏႈတ္ခမ္းစြန္းက ေန ရွပ္ဖ္ေတာင္ကုန္းဆီကုိ ေရွး အခါက ေရလမ္းေၾကာင္းတစ္ခု ျဖတ္သန္းစီးဆင္းသြားခဲ့ပံု ရပါ တယ္။ရွပ္ဖ္ေတာင္ကုန္းဟာ ေဂးလ္ ခ်ဳိင့္ဝွမ္းထက္ ၅ ကီလိုမီတာ ျမင့္ မားတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ေျခာက္ ေသြ႕ေနၿပီျဖစ္တဲ့ စမ္းေခ်ာင္းရဲ႕ ၾကမ္းျပင္မွာ ေက်ာက္ စရစ္ခဲေတြနဲ႕သဲလံုးေတြဟာ အခ်ိန္ကာလၾကာလာတာနဲ႕အမွ် ေက်ာက္သားအျဖစ္ ေပါင္းစပ္သြားပံုျမင္ေတြ႕ရပါ တယ္။ ေက်ာက္ ခဲေတြရဲ႕ အရြယ္ အစားနဲ႕ ပံုသဏၭာန္ေတြအရဆိုရင္ ေရစီးေၾကာင္းဟာ ေျခမ်က္စိ၊ ဒါမွ မဟုတ္ ဒူးေခါင္းအထိ နက္ႏုိင္ၿပီး တစ္စကၠန္႕ ကုိ တစ္မီတာႏႈန္းနဲ႕ စီး ဆင္းခဲ့တယ္လို႕ ညႊန္ျပေနပါတယ္။    ေရွးအခါက အဂၤါၿဂိဳဟ္ ေပၚမွာ ေရရွိႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ယခင္ ကတည္းက အေထာက္အထားေတြ ေတြ႕ရွိခဲ့ဖူးေပမယ့္ ယခုလို စမ္း ေခ်ာင္းေအာက္ေျခလမ္းေၾကာင္း က်န္ရွိခဲ့မႈမ်ဳိးကို ေတြ႕ရွိတာဟာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္ပါတယ္။ေတြ႕ ရွိခဲ့တဲ့ ေက်ာက္သား ဆန္ေျမျပင္မွာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က ေဖာက္လုပ္ထားတဲ့ ေလွ်ာက္လမ္းငယ္လို႕ ထင္ရေပမယ့္လည္း တကယ္တမ္း မွာ ေရွးေခတ္ႏွစ္ေပါင္း သန္းေပါင္း မ်ားစြာက ရွိခဲ့တဲ့ စမ္းေခ်ာင္းၾကမ္း ျပင္ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း နာဆာမွ သိပၸံ ပညာရွင္ ဂြၽန္ဂေရာ့ဇင္းဂါးက ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲ ဒီေက်ာက္သားဆန္တဲ့ စမ္းေခ်ာင္း ေနရာေဟာင္းကို Httah လို႕ အမည္ေပးထားၿပီး တျခားေတြ႕ရွိရ တဲ့ ေရတိမ္ျမစ္တစ္ခုကိုလည္း Link လို႕ အမည္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ စမ္းေခ်ာင္းေဟာင္းနဲ႕ ေရတိမ္ျမစ္ေတြရဲ႕ ပံုသဏၭာန္ ေၾကာင့္ ေရစီးႏႈန္းနဲ႕ ေရရဲ႕အနက္ ေတြကုိ ခန္႕မွန္းႏုိင္တယ္လို႕ နာ ဆာက ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။      ေအာက္တိုဘာလ ၃ ရက္ေန႕မွာေတာ့ က်ဴေရာစတီ ေလ့လာေရးယာဥ္ဟာ အဂၤါၿဂိဳဟ္ မ်က္ႏွာျပင္မွာရွိတ့ဲ ေက်ာက္တံုး ငယ္တစ္ခုကုိ သူရဲ႕ စက္႐ုပ္ လက္ တံအသံုးျပဳၿပီး ေလ့လာခဲ့တယ္လုိ႕ သိရပါတယ္။ အဲဒီေက်ာက္တံုးဟာ ေဘာလံုးတစ္လံုးရဲ႕ အရြယ္အစား ခန္႕ရွိၿပီး အိတ္စ္ေရးေရာင္ျခည္သံုး ကိရိယာနဲ႕ အနီးကပ္ေလ့လာခဲ့ ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေလ့ လာေနတဲ့ ဓာတ္ပံုေတြကုိ နာဆာ ေျမျပင္စခန္းကို ေပးပုိ႕ခဲ့ပါတယ္။     က်ဴေရာစတီေလ့လာေရး ယာဥ္ဟာ အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚကို ေရာက္ရွိေနတာ (ေအာက္တိုဘာ လ ၃ ရက္ေန႕အထိ) ဆိုရင္ ရက္ ေပါင္း ၅၇ ရက္ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤါၿဂိဳဟ္ရဲ႕ ေျမမ်က္ႏွာျပင္အေန အထားနဲ႕ ေက်ာက္တံုးေတြကို ေလ့ လာမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ယခု အခါ အဲဒီေျမဆီလႊာနဲ႕ ေက်ာက္ တံုးေတြအတြင္းမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေပါင္းမ်ားစြာက သက္ရွိေတြ ေန ထုိင္ခဲ့မႈ ရွိ၊ မရွိ ေရာင္ျခည္သံုးကိရိ ယာေတြနဲ႕ ဇီဝ႐ုပ္ၾကြင္းေတြကို ေလ့လာမႈ စတင္လုပ္ေဆာင္လာ ေနပါတယ္။ ေဘာလံုးအရြယ္ ေက်ာက္တံုး ကုိ ေလ့လာၿပီး တဲ့ေနာက္ မီးေတာင္ခ်ဳိင့္ဝွမ္းတစ္ခုကုိ သြားေရာက္ကာ အဲဒီခ်ဳိင့္ဝွမ္းပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဇီဝ႐ုပ္ၾကြင္းေတြ ရွိ၊ မရွိ ေလ့လာဖို႕ ရွိပါ တယ္။     ယခင္ကတည္းက အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚမွာ အလြန္ေသးငယ္တဲ့ သက္ရွိေတြရဲ႕ ဇီဝ႐ုပ္ၾကြင္းေတြ ရွိ ေနႏုိင္တယ္လုိ႕ နာဆာက သိပၸံ ပညာရွင္ေတြက ယူဆထားပါ တယ္။ အဲဒီအလြန္ေသးငယ္တဲ့ ဇီဝ႐ုပ္ၾကြင္းေတြကို က်ဴေရာစတီ ေလ့လာေရးယာဥ္က ေတြ႕ရွိခဲ့ရင္ သက္ရွိေတြ ေနထုိင္ခဲ့တဲ့ ခုိင္လံုတဲ့ အေထာက္အထား ရရိွမွာျဖစ္ ေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။ ေမာင္ပုဆိုးၾကမ္း Ref: http:\\news.cnet.com ေမာင္ပုဆုိးၾကမ္း