တိုင္းရင္းသားသတင္း — ျမစ္ႀကီးနား၊ ႏိုဝင္ဘာ ၁၅၊ ၂ဝ၁၂
ပဋိပကၡမ်ားမွ ေပးေသာ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ဆိုးက်ဴိးမ်ား ၾကီးထြားလာေနရသည္
တုိက္ခိုက္မႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနသည္ႏွင့္အမွ် အဆံုးရွိပံု မရေသာပဋိပကၡမွေပးသည့္ စိတ္ဓာတ္ေရးရာဆိုးက်ဳိးမ်ားမွာ ႀကီး ထြားလာေနေၾကာင္း ေဒသခံကယ္ ဆယ္ေရးအန္ဂ်ီအုိအဖြဲ႕တစ္ခုက ဆုိပါသည္။
“ေက်ာင္းသားတခ်ဳိ႕ဟာ ေက်ာင္းတက္ရတာ စိတ္မဝင္စားၾကဘူး။ ေက်ာင္းသြားဖို႔ ျငင္းဆန္ေနၾကတယ္။ သူတုိ႔ဟာ ႏံုးေခြေငး ငိုင္ ေနၾကတယ္။ ညညဆို ငိုၿပီး အိပ္ေပ်ာ္ေနရင္း လမ္းထေလွ်ာက္ၾကတယ္” ဟု ၂ဝ၁၁ တုိက္ပြဲမ်ား စတင္ျဖစ္ခ်ိန္ကတည္းက ကခ်င္ ပဋိပကၡဇုန္ မ်ားအတြင္း အလုပ္လုပ္ ေနၾကေသာ ေဒသခံအန္ဂ်ီအိုႏွင့္ အလွဴဒါန အဖြဲ႕ရွစ္ဖြဲ႕အနက္ အေပ်ာ္တမ္း ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္သည့္ Wun Pawng Ninghtoi အဖြဲ႕၏ ဒါ႐ိုက္တာ ေမလီေအာင္းက ေျပာသည္။
“အိုင္ဒီပီေတြရဲ႕ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း နီးနီးေလာက္ဟာ စိတ္က်ေရာဂါနဲ႔ တျခားစိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာထိခိုက္မႈေတြ ခံစားေနရတယ္”ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕ရွိ ကခ်င္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ (KWAT) ညႇိႏႈိင္းေရးမွဴး မြန္းေနလီက တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ တစ္ေလွ်ာက္ရွိ အိုင္ဒီပီစခန္း ၃ဝ ႏွင့္ ကခ်င္ထိန္းခ်ဳပ္ ေဒသမ်ားရွိ လူငယ္ႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး အဖြဲ႕မ်ားကို ကိုးကားေျပာဆုိသည္။
“ဒီလို စိတ္ဒဏ္ရာေတြကို ကုသဖို႔ ကၽြန္မတုိ႔မွာ လူသားရင္းျမစ္ေတြ မရွိပါဘူး။ အလွဴရွင္အဖြဲ႕ေတြက ႐ုပ္ဝတၳဳပစၥည္း အကူေပးဖို႔ ေလာက္ပဲ စိတ္ဝင္စားတယ္။ ဒီလို ကိစၥေတြကို စိတ္ဝင္စားတာ သိပ္နည္းတယ္” ဟု သူက ဆုိပါသည္။
အလွဴရွင္မ်ားက ၂ဝ၁၁ တြင္ အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ေရး အတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၅ သန္းႏွင့္ ၂ဝ၁၂ တြင္ ယခု အခ်ိန္ အထိ ေဒၚလာ ၁၃.၆ သန္း ေပးရန္ ကတိျပဳခဲ့ၾကသည္။
ကုလသမဂၢ ကေလးမ်ား ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ (ယူနီဆက္) မွ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေပါင္း ၁၁,ဝဝဝ ကို ေပးခဲ့ေသာ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ လူမႈေရး အကူအညီကိုမူ ၂ဝ၁၂ မတ္လမွစ၍ မရေတာ့ေခ်။ စကၤာပူ ၾကက္ေျခနီ အဖြဲ႕သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ စစ္ဒဏ္ခံ အိုင္ဒီပီမ်ား အတြက္ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ လူမႈေရး ဝန္ေဆာင္မႈ မ်ားေပးရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕သို႔ ေဒၚလာ ၁.၈ သန္း ေပးရန္ စဥ္းစားလ်က္ ရွိသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ျမစ္ႀကီးနားရွိ ဂ်ာမိုင္းေကာင္း (ေဒသ အေခၚ ဒူကာေတာင္) အိုင္ဒီပီစခန္း အပါအဝင္ အစုိးရ ထိန္းခ်ဳပ္ နယ္ေျမမ်ားတြင္ အိုင္ဒီပီ ၃၁,ဝဝဝ ခန္႔ရွိ ၿပီး ဂ်ာမုိင္းေကာင္းတြင္ ၇၅ဝ ခန္႔ ရွိသည္။ ထိုစခန္းရွိ အမ်ဳိးသား တစ္ဦးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးမွာ အစုိးရ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕က ေကအိုင္ေအႏွင့္ အဆက္အသြယ္ရွိသည္ဟု သံသယရွိေသာ စခန္းေနတစ္ဦးအား ဖမ္းဆီး ႏွိပ္စက္မႈကို ေတြ႕ျမင္ၿပီးေနာက္ ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္မႈမ်ား ဆက္လက္ ခံစားေနၾကရသည္။ အျခား အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးမွာ အလားတူ ၾကမၼာမ်ဳိး ကိုေၾကာက္ရြံ႕လ်က္ ညစဥ္ညတုိင္း၊ စခန္းမွ ထြက္ေျပးရန္ ႀကိဳးစားသည္။ တုမိုင္၏ ဇနီးဆိုသူမွာ မလံုၿခံဳမႈကို အၿမဲ ခံစားေနရၿပီး သူ႔တဲအတြင္း လမ္းေလွ်ာက္ရင္းပင္ ဘယ္ၾကည့္ ညာၾကည့္ အထပ္ထပ္ လုပ္၍ တစ္ေယာက္ေယာက္က သူ႔ကို အႏၲရာယ္ျပဳမလုိ သံသယပြားေန သည္။ “ညဆိုအိပ္မရဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္ မိန္းမ စိတ္မေဖာက္ျပန္ႏုိင္ ေအာင္ တစ္ညလံုး သူ႔ကို ေစာင့္ၾကည့္ ေနရတယ္” ဟု အိပ္ေရးပ်က္၍ မ်က္တြင္း ေဟာက္ပက္ မ်က္လံုးမ်ားျဖင့္ ေငးစိုက္ၾကည့္ရင္း ကေလးႏွစ္ေယာက္ ဖခင္ျဖစ္သည့္ အသက္ ၄၇ ႏွစ္ရြယ္ တုမိုင္က ဆုိပါသည္။
ႁပြတ္သိပ္ က်ပ္ညပ္သည့္ ေနရာထိုင္ခင္း အေျခအေန၊ သန္႔ရွင္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး ည့ံဖ်င္းမႈ၊ သန္႔ရွင္းေသာေရ မရွိမႈႏွင့္ အစာအာဟာရ မလံုေလာက္မႈတို႔ေၾကာင့္ ဝမ္းေလွ်ာဝမ္းပ်က္၊ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္း ေရာဂါ၊ အေရျပားေရာဂါမ်ား ျဖစ္ ပြားေနေၾကာင္း က ဆိုပါသည္။
ႏိုဝင္ဘာလမွ ေဖေဖာ္ဝါရီလအထိ ရွစ္ဒီဂရီ ဆဲ(လ)စီးယပ္မွ် အပူခ်ိန္ က်ဆင္း၍ ရာသီဥတုေအးလာ သည္ႏွင့္အမွ် လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီလိုအပ္ခ်က္မွာ မ်ားျပားလာေၾကာင္း က်န္းမာေရး လုပ္သားမ်ားက သတိေပးသည္။ အိုင္ဒီပီ စခန္းမ်ားမွာ လူဦးေရ တုိးပြားျခင္းႏွင့္ အဖ်ားအနာ မ်ားလာျခင္းတို႔ ေၾကာင့္ ေဆးဝါးျပတ္လပ္မႈႏွင့္ ရင္ ဆုိင္ေနရသည္။ “၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေတြ၊ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း ေရာဂါ အျဖစ္မ်ားတယ္”ဟု အစုိးရ က်န္းမာေရး လက္ေထာက္ ေမာင္ေမာင္ေဌးက IRIN သတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကားသည္။
သြားလာရန္ လြယ္ကူသည့္ စခန္းမ်ားရွိ ကေလးမ်ားကို ပိုလီယို ေရာဂါႏွင့္ ဝက္သက္ ကာကြယ္ေဆးမ်ား ပံုမွန္ ထုိးေပးႏုိင္ ေသာ္လည္း လမ္းပမ္း ဆက္သြယ္ေရး ညံ့ဖ်င္းသည့္ ေဝးလံေခါင္ဖ်ား ေဒသမ်ားရွိ အငယ္ဆံုး အိုင္ဒီပီ ကေလးမ်ားမွာ က်န္းမာ ေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ တစ္စံုတစ္ရာ မရႏုိင္ၾကေခ်။ ထိုေဒသမ်ားတြင္ က်န္းမာေရး လုပ္သား မလံုေလာက္မႈလည္း ရွိေနသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား မျဖစ္ပြားမီက ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ လူဦးေရ ၁.၄ သန္းအတြက္ က်န္းမာေရးလုပ္သား ၁ဝဝဝ ခန္႔ရွိခဲ့ၿပီး ယခု မလံုေလာက္မႈမွာ အႏၲရာယ္ရွိေၾကာင္း ကမၻာ့ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ (WHO)က ဆုိပါသည္။
Ref: irinnews.org
No comments:
Post a Comment