Saturday, October 27, 2012

မတရား ပိတ္ပင္တားဆီးထားသည့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြရဲ့ မူလရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ျပန္လည္ေပးအပ္လိုက္လွ်င္



ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာႏိူင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ မိမိတို႔၏ ရပိုင္ခြင့္မ်ားျဖစ္သည့္ တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္
ျပဌါန္းခြင့္မ်ားဆံုးခဲ့ရသည့္အျပင္ လူသားတို႔၏ ရွိသင့္ရွိထိုက္၊ ရသင့္ရထိုက္ေသာ ရပိုင္ခြင့္မ်ားဆံုးရႈံးခဲ့ၾကရ
သည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားသည္ မိမိတို႔ ရပိုင္ခြင့္မ်ားျဖစ္သည့္ အခြင့္အေရးမ်ားျပန္လည္ရရွိရန္အတြက္ နည္းလမ္း ေပါင္းစံုအသံုးျပဳကာ   ယေန႔ထက္တိုင္ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲဝင္လွ်က္ရွိေနသည္။ ထိုသို႔  နည္းလမ္းေပါင္း
စံုျဖင့္   ေတာင္းဆိုဆႏၵျပတိုက္ပြဲဝင္ေနသူမ်ားသည္   တိုင္းတပါးသားမ်ားမဟုတ္ၾကပါ၊ ကြ်ႏူ္ပ္တို႔ရဲ့ ျပည္ေထာင္စု
ဖြား တိုင္းရင္းသားညီအကို ေမာင္ႏွမ စစ္စစ္မ်ားသာျဖစ္ၾကပါသည္။ က်ေနာ္တို႔တေတြဟာ  တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာအတူတကြ ရွင္တြဲေနထိုင္လာၾကေသာ တိုင္းရင္းသား ညီအကိုေမာင္ႏွမမ်ားျဖစ္ေသာ
ေၾကာင့္  အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားမ်ားမွ တိုင္းရင္းသားညီအကို ေမာင္ႏွမ်ားအေပၚရန္သူၾကီးသဖြယ္သေဘာထား
ကာ ရက္ရက္စက္စက္ ဖိႏွိပ့္ခ်ဳပ္ခ်ယ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ားမလုပ္သင့္ေပ။

အမွန္တကယ္ဆိုမူ တေျမထဲေန၊ တေရထဲေသာက္သံုးခဲ့ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသားတို႔ရဲ့ ရပိုင္ခြင့္အေရးမ်ားကို အုပ္
ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားမ်ားမွ ႏိူင္ထက္စီးနင္းျပဳကာ မတရားဟန္႔တား ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ပိတ္ပင္တားဆီးမႈမျပဳလုပ္သင့္
ေပ။ ၎တို႔ရဲ့ မူလရပိုင္ခြင့္မ်ား မေပ်ာက္ပ်က္ မပ်က္ဆီးဆံုးရႈံးသြားရေလေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားမ်ားမွ ဝိုင္းဝန္းကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးရန္လိုအပ္သည့္အျပင္၊ ေအးအတူ ပူအမွ်အတူတကြေနထိုင္ၾကမည့္ တိုင္း
ရင္းသားေတြရဲ့ လိုအပ္တဲ့ အကူညီနဲ႔ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ားကို တတ္စြမ္းသည့္ဘက္က တတ္ႏိူင္သေလာက္ ျဖည့္ဆည္းကူညီေဆာင္က်ဥ္းေပးရန္လိုအပ္ပါသည္။ သို႔မွသာ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစား
မ်ားၾကားမွာ သဟဇာတမွ်တမႈေတြျဖစ္ေပၚလာျပီး စစ္မွန္တဲ့ ေသြးစည္းညီညႊတ္မႈကို ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ အရင္ကအုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားမ်ားကို အထူးေမတၱာရပ္ခံပန္ၾကားလိုသည္မွာ၊ မိမိရဲ့ မွားယြင္းခဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္မွားေတြကို ျပဳျပင္ျပီး၊ ယေန႔ေျပာင္းလဲေနေသာ ျမန္မာ့ႏိူင္ငံေရးတြင္ ရုိးရုိးသားသားနဲ႔ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ
လုပ္ငန္းမ်ားကို ပါဝင္ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေစလိုပါသည္။ ခင္ဗ်ားတို႔မွာရွိတဲ့ေငြမ်ားနဲ႔ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ား
ရဲ့ အက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ေစလိုပါတယ္။ အတင္းအဓမၼ လယ္သိမ္း၊ ယာသိမ္း ေျပာင္းေရြ႕ခိုင္းတဲ့ မတရားစီမံကိန္းေတြ အေကာင္ထည္ေဖာ္ေနတဲ့ အရင္လူေဟာင္း အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူနည္းစုနဲ႔ အသိုင္းအဝိုင္း
ေတြရဲ့လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ လက္ရွိအေျပာင္းလဲကို ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္လံုးဟာ အဲဒီလူနည္းစုေၾကာင့္ အစိုးရရဲ့ ဂုဏ္သိကၡာဟာ အမွန္တကယ္ ထိခိုက္ျငိဳးႏြမ္းေစပါတယ္။ ဒါ့-အျပင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္
ေတြကိုလည္း အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစျပီး၊ အစိုးရရဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအေပၚကိုလည္း သံသယေတြပိုမိုၾကီးထြားေစပါတယ္။

ယေန႔ေျပာင္းလဲေနေသာကာလမွာ အရင္အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားေတြက  ဦးသိန္းစိန္၊ ဦးေရႊမန္း၊ ဦးေအာင္မင္း၊ ဦးၾကည္ေအာင္ ကဲ့သို႔ တိုင္းျပည္နဲ႔  လူမ်ဳိးအေပၚ  စိတ္ရင္းေကာင္းေစတနာထားျပီး  တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကို ပူးေပါင္းပါဝင္ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္လိုတဲ့ အင္အားေတြလည္း ႏိူင္ငံေကာင္းက်ဳိးအတြက္ ဒီေနရာမွာ လိုအပ္
သလို၊ ႏိူင္ငံနဲ႔ လူမ်ဳိးအေပၚ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔အနစ္နာခံခဲ့ၾကတဲ့ ျပည္တြင္း/ ပ တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္ (  ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ့ ) အင္အားစုေတြရဲ့ အင္အားေတြလည္း လက္ရွိကာလမွာ အမ်ားၾကီးလိုအပ္ေနပါတယ္။

ျမန္မာႏိူင္ငံ၏  ႏိူင္ငံေရးသည္  အမွန္တကယ္ဆိုလွ်င္ ရွင္းရွင္းေလးနဲ႔ ႏွစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ကပ္ရႈပ္ေနၾကသည္ဟု စာေရးသူနဲ႔ ျမင္မိပါသည္။  အမွန္တကယ္ဆိုမူ ျမန္မာႏိူင္ငံ၏ ႏိူင္ငံေရးသည္ ရုိးရုိးရွင္းရွင္းေလး
ပင္ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္း သားေတြရဲ့ ဆံုးရႈံးေနေသာ ၎တို႔ရဲ့ မူလရပိုင္ခြင့္ေတြကို ၎တို႔လက္ထဲျပန္လည္ေပး
အပ္လိုက္လွ်င္ ႏိူင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ပဋိပကၡေတြျငိမ္းေအးသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခြင့္အေရးေတြကိုလည္း
တိုင္းရင္းသားမ်ားက မတရားသျဖင့္ေတာင္းဆိုေနၾကျခင္းမဟုတ္၊ ၎တို႔ရဲ့ ရပိုင္ခြင့္ထဲကေတာင္းဆိုျခင္းသာျဖစ္
သည္။ ဒီအခြင့္အေရးေတြကိုေပးလိုက္လွ်င္ ဒီျပႆနာေတြ ျပီးစီးသြားမည့္ကိစၥကို မလည္ရႈပ္လုပ္ကာ တိုင္ပတ္
ေနၾကသည္။ ျမန္မာႏိူင္ငံ၏ ႏိူင္ငံေရးပဋိပကၡျပႆသည္ အခ်ိန္အၾကာၾကီးစြဲထားျပီး ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္
ေနသည္ဟုဆိုကာ တိုင္ပတ္ေနစရာ မလိုေပ။ ခင္ဗ်ားတို႔ေခါင္းေဆာင္မ်ားသာ သူမယံု၊ ကိုယ့္မယံုနဲ႔ ယံုၾကည္မႈ
ကို မယံုမရဲနဲ႔ ခပ္ေၾကာက္ေၾကာက္ႏွင့္ တည္ေဆာက္ေနၾကသည္ဟု စာေရးသူအေနျဖင့္ ရုိးရုိးရွင္းရွင္းေလးျမင္
မိပါသည္။ က်ေနာ္တို႔ ေအာက္ေျခ တိုင္းရင္းညီအကို ေမာင္ႏွမအမ်ားကေတာ့ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး၊ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ယံုၾကည္မႈရွိျပီးသားသူမ်ားျဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ အေထြမလိုေပ။ခင္ဗ်ားတို႔ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့
ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ေၾကာင့္သာ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး၊ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ ေယာက္  ယံုထင္- ေၾကာင္ထင္ျဖစ္
ကာ အိမ္ၾကက္ခ်င္း အိုးမဲမသုတ္လည္း သိသိရင္း ခြပ္ေနၾကရသည္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအေပၚ ထားရွိတဲ့ မရုိးသားတဲ့စိတ္ဓါတ္ေတြကိုေဖ်ာက္ပစ္ၾကပါ။ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားမ်ားကို မိႈင္း
တိုက္ျပီး အုပ္ခ်ဳပ္လို႔ရတဲ့ အရင္လို အေမွာင္လြမ္းေနတဲ့ ေခတ္စနစ္္လည္း မဟုတ္ေတာ့ပါ၊ ဘာလုပ္လုပ္ အကုန္သိေနတဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ မီဒီယာေခတ္စနစ္ၾကီးကိုေရာက္ေနပါျပီ၊ ဘယ္သူ႔ကိုမွ လိမ္ညာျဖီးျဖန္း
ကာ ထင္တိုင္းအုပ္ခ်ဳပ္လို႔ရတဲ့ ေခတ္စနစ္မ်ဳိးမဟုတ္ေတာ့ပါ။

((( ဒါေၾကာင့္ အဓိက ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြသိထားၾကရမွာက တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ မူလရပိုင္ခြင့္ကိုမေပးသ
၍၊ တိုင္းတင္းသားေတြရဲ့ မူလရပိုင္ခြင့္ေတြ ၎တို႔လက္ထဲမွာမရရွိသ၍ ႏိူင္ငံေရးႏွင့္ စစ္ေရးပဋိပကၡေတြ ဘယ္
ေတာ့အခါမွ အဆံုးသတ္သြားမွာမဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိရွိထားၾကဖို႔အေရးၾကီးပါတယ္။)))

အခုဆိုရင္  တဖက္ႏွင့္  တဖက္တပ္ေျပာင္းေရြ႕ေနရာခ်ရင္း က်ည္ေတြေပါက္ကာ  ယံုၾကည္မႈကို အျပန္အလွန္တည္ ေဆာက္ေနတာနဲ႔ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားရဲ့ ဘဝမ်ားစြာေတြဟာ ေသေၾကပ်က္
ဆီးျပီး ဒုကၡအတိေရာက္ေနၾကတာေတြကိုလည္း ႏွစ္ဘက္ေခါင္း ေဆာင္မ်ားက ဒီေနရာမွာ မျဖစ္မေနထည့္
သြင္းစဥ္းစားၾကရမယ့္ အဓိကအေရးၾကီးတဲ့အရာျဖစ္ပါတယ္။
((( ဒီေနရာမွာ...တခ်ဳိ႕စာဖတ္ပရိတ္သတ္အခ်ဳိ႕နဲ႔ တိုင္းျပည္ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဖာ္ေဆာင္ေနသူေတြ
က က်ေနာ့္အေရးသားကိုၾကည့္ျပီး အေျပာလြယ္တယ္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ေကာင္း ခ်ႏိူင္သည္။ က်ေနာ္ ဒီေန
ရာမွာေျပာလိုတာက နာတာရွည္ေရာဂါဆိုးၾကီးကို ခ်က္ခ်င္းကုစားလို႔ မေပ်ာက္ဘူးဆိုတာကို လက္ခံထား
ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီ- နာတာရွည္ေရာဂါဆိုးၾကီးကို ကုသၾကတဲ့အခါ.... ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒုကၡေဘးဆိုးၾကီး
ေတြကို ခါးခါးသီးသီး ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ေနၾကရတဲ့ ေအးအတူပူအမွ် အတူတကြျပန္ လည္ေနထိုင္ၾကမည့္ တိုင္းရင္းသားညီအကိုေမာင္ႏွမမ်ား၏ မ်က္ႏွာမ်ားကို ျပန္လည္ငဲ့ညွာေထာက္ထားျပီး၊ က်ေနာ္တို႔အားလံုး တိုင္းခ်စ္ ျပည္ခ်စ္ မ်ိုဳးခ်စ္စိတ္ေတြေမြးျမဴကာ တိုင္းျပည္ကို စိတ္ရင္း ေစတနာေကာင္းမ်ားနဲ႔  ျပန္လည္ျပဳျပင္
ျပီး ဝိုင္းဝန္းကူညီတည္ေဆာက္လိုက္္ၾကလွ်င္ နာတာရွည္ေရာဂါဆိုးၾကီးကို အခ်ိန္တိုတိုေလးအတြင္းမွာ က်
ေနာ္တို႔တေတြ ကုစားသြားႏိူင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ နာတာရွည္ေရာဂါကို အခ်ိန္တိုတိုနဲ႔ ကုစားတတ္ဖို႔ လိုပါတယ္၊ နာတာရွည္ေရာဂါဆိုးၾကီးကို အခ်ိန္အၾကာၾကီးဆြဲယူကာ မကုစားသင့္ေပ။  ဒီေနရာမွာ ပဋိကၡအသြင္ေဆာင္ လာေစမယ့္ ႏိူင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ဒုကၡေတြၾကားမွာ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက အခ်င္းပြါးကာ ေမြ႕ေလွ်ာ္ေနၾကဦးမည္
ဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းရင္းသားျပည္သူအမ်ားဟာ အဆိုးသံသရာထဲက လြတ္ေျမာက္ႏိူင္ၾကဦးမွာ မဟုတ္ပါ။ ေရ
ရွည္ စစ္ေရးပဋိပကၡနဲ႔ ႏိူင္ငံေရးပဋိပကၡေတြဟာ တကယ္တန္းေစ့ေစ့ေတြးၾကည့္ရင္၊ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ေကာင္းက်ဳိး
မျပဳသလို...ဘယ္ႏိူင္ငံကိုၾကည့္ၾကည့္ အဲဒီ ေရရွည္ႏိူင္ငံေရး၊ စစ္ေရးအခက္ခဲေတြကို   ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ေနၾက
ရတဲ့ ႏိူင္ငံတိုင္းဟာ အခက္ခဲေပါင္းမ်ားစြာတို႔နဲ႔ နပန္းသတ္ကာ ေနာက္ဆံုးမေတာ့ လံုးပါး- ပါးသြားၾကရတာ
ပါပဲ။  ဒီ- ေရရွည္ စစ္ေရး၊ ႏိူင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္လည္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြမွာ ကုစားလို႔ခက္တဲ့   စိတ္ဒဏ္ရာေတြ ၾကီးၾကီးမားမားရရွိျဖစ္ေပၚလာေစပါတယ္။ ဘယ္သူ႔အတြက္မွ အက်ဳိးမျပဳတဲ့ စစ္ေရး၊ ႏိူင္ငံ
ေရးပဋိပကၡေတြကို  အျမန္ဆံုးနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းအဆံုးသတ္ ရပ္ဆိုင္းပစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ အတိတ္ကဆိုးေမြေတြကို သင္
ခဏ္းစာယူျပီး   အနာဂတ္မွာ ရန္မျဖစ္ ခ်င္းဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း အတူတကြ ျပန္
လည္ေနထိုင္ၾကဖို႔အတြက္ စိတ္ရင္းေကာင္းေစတနာေတြ သူသူ- ငါငါ မရွိမျဖစ္ ေမြးဖြါးၾကဖို႔လည္းလိုအပ္သလို၊
အတိတ္က သမိုင္းဆိုးေတြကို သမိုင္းျပတိုက္ထဲမွာသာ လံုလံုျခံဳျခံဳသိမ္းဆည္းထားျပီး၊ အဆိုးေတြနဲ႔ တည္
ေဆာက္ထားတဲ့ သမိုင္းရဲ့သင္ခဏ္းစာမ်ားကို  သင္ခဏ္းစာမ်ားရယူဖို႔ပဲလိုပါတယ္။
အဆိုးေတြနဲ႔ သံသရာလည္ေနလို႔သာ အခက္ခဲေတြကို ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ေနၾကရတာျဖစ္ျပီး၊ အဆိုးသံသရာထဲ
က လြတ္ေျမာက္ဖို႔  နည္းလမ္းေကာင္းမ်ားကို ရွာေဖြၾကရပါ့မယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔တေတြ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့နည္း
လမ္းမ်ားနဲ႔ အဆိုးသံသရာထဲက အတူတကြ လြတ္ေျမာက္ေအာင္က်ဳိးစားရင္း တိုင္းျပည္ကိုျပန္လည္တည္
ေဆာက္ႏိူင္ၾကရပါ့မယ္။
တခုရွိတာက ဒီေနရာမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြဟာ level ( လယ္ဘလ္ ) တန္းတူအခြင့္အေရးမရရွိသ၍ ႏိူင္ငံေရးနဲ႔ စစ္ေရးပဋိပကၡေတြဟာ မလြဲမေသြျဖစ္ေနၾကဦးမွာပဲဆိုတာ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြက အထူး
တလွယ္ သိရွိထားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းမ်ားက အဲဒီလို မသိရွိထားၾကလွ်င္  က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားညီေနာင္ဖြားေတြဟာ အဆိုးသံသရာထဲက လြတ္ေျမာက္ႏိူင္ၾကဦးမယ္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ က်
ေနာ္တို႔တိုင္းရင္းညီေနာင္ဖြားေတြ အဆိုးသံသရာထဲကလႊတ္ေျမာက္ဖို႔၊ ႏိူင္ငံတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းဖို႔အတြက္ အဓိ
က တာဝန္ရွိသူေတြဟာ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းတာဝန္ႏွင့္ ေနရာမ်ားကို ရယူထားတဲ့သူမ်ားသာျဖစ္ပါတယ္။))))

ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားထံမွ မတရား ခ်ဳပ္ခ်ယ္ပိတ္ပင္တားဆီးထားသည့္ တန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပဌါန္း အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို မူလပိုင္ရွင္မ်ားျဖစ္သည့္  တိုင္းရင္းသားမ်ားထံ ျပန္လည္ေပးအပ္လိုက္လွ်င္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ား
စြာ ပဋိိပကၡအသြင္ေဆာင္ျဖစ္ပြါးေနၾကတဲ့ ႏိူင္ငံေရး၊ စစ္ေရးပဋိပကၡေတြ ျငိမ္းေအးသြားမွာျဖစ္ျပီး၊ က်ေနာ္
တို႔  ေမွ်ာ္ရည္မွန္းထားၾကတဲ့ ေအးခ်မ္းသာယာဝေျပာေသာ စစ္မွန္ေသာ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုၾကီးကို တိုင္း
ရင္းသားညီေနာင္ဖြားမ်ားရဲ့ စြမ္းပကားေတြနဲ႔ အေကာင္းဆံုး ျပန္လည္တည္ေထာင္ႏိူင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အၾကံ
ျပဳေရးသား တင္ျပလိုက္ရပါသည္။

( ကိုဗလိုင္ )

က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားညီအကို ေမာင္ႏွမမ်ား
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒီလိုပဲ ဒုကၡေတြေရာက္ေနၾကေတာ့မွာလား..။

No comments: