လူမ်ိဳးစုေရးရာ ပဋိပကၡမ်ား (အပိုင္း-၁)

လူမ်ိဳးစုေရးရာ ပဋိပကၡမ်ား (အပိုင္း-၁)

ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ျပည္သူလူထုက အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း (rule by the people)နဲ႕ ျပည္သူလူထုအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း (rule for the people) ဆိုတဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြအေပၚမွာ အေျခခံထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္တခု ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုဆိုတာကေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမးစရာတခုက ရွိလာပါတယ္။ ျပည္သူလူထုဆိုတာ ဘယ္သူေတြလဲ။ ဒီေမးခြန္းဟာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံေတြအတြက္ဆိုရင္ အလြန္ကို အေရးၾကီးတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။

multi-ethnicity ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ၾကိဳတင္စဥ္းစားေတြးေခၚမွဳ၊ ျပင္ဆင္မွဳမရွိရင္ ဒီမိုကေရစီ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတရပ္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာမွဳနဲ႕ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မွဳ (political stability) ေတြဟာ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္လာေစတတ္ပါတယ္။ multi-ethnic context ေပၚမွာ အေျခခံတ့ဲ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳတရပ္ ေအာင္ျမင္စြာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခအေန (conditions) ေတြနဲ႕ ဒါေတြရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ဖန္တီးထားရတဲ့ ကြန္စတီက်ဴးရွင္းေတြ၊ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ စတာေတြ ရွိရပါတယ္။

ဒါေတြမရွိရင္ ဘာေတြျဖစ္လာႏိုင္မလဲလို႕ ေမးေလ့ရွိၾကပါတယ္။ သမိုင္းအဆက္ဆက္ ႏိုင္ငံေပါင္း မ်ားစြာရဲ႕ သင္ခန္းစာေတြကေတာ့ nationalism ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး ၀ါဒအေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ လူမ်ိဳးစုေရးရာ ပဋိပကၡ (ethnic conflict) ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာပါပဲ။ ဒီလိုေတြျဖစ္လာရင္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ ကူးေျပာင္းမွဳေတြနဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းမွဳေတြမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိလာတတ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (Nationalism)

political doctrine အရဆိုရင္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒဆိုတာက ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ လူအမ်ားဟာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အစိုးရေတြရွိေနတဲ့ nation states ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ေတြမွာ သီးျခားေနထိုင္ၾကတယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ Culture ideal အရ ဆိုရင္က်ေတာ့ identities မ်ားစြာ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္တရပ္အေနနဲ႕ primary form of belonging ပံ့ပိုးေပးတဲ့ ၀ါဒတရပ္အေနနဲ႕ ျမင္ၾကတယ္။ moral ideal အေနနဲ႕က်ေတာ့ ျပည္တြင္းျပည္ပ အႏၱရာယ္ေတြကေန တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ သူရဲေကာင္းေတြရဲ႕ အနစ္နာခံေပးဆပ္မွဳ က်င့္၀တ္ေတြကို မီးေမာင္းထိုးျပတတ္ၾကတယ္။

ဒီလို ကမၻာ့သမိုင္းအဆက္ဆက္က အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒေတြကို ေလ့လာျပီး၊ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ Ignatieff က civic nationalism နဲ႕ ethnic nationalism ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးအစားႏွစ္မ်ိဳးကို ခြဲျခားရွင္းျပ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ျပည္သူလူထုဟာ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ အသားအေရာင္၊ ဘာသာစကား ဆိုတာေတြအေပၚမွာ လံုး၀ခြဲျခားမွဳမရွိေတာ့ပဲ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးမူ၀ါဒ (nation's political creed) အေပၚမွာပဲ တညီတညြတ္တည္း လက္ခံက်င့္သံုး ယံုၾကည္ခ်က္ရွိေနတာကို civic nationalism လို႕ေခၚပါတယ္။ အေနာက္ဥေရာပႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ ျဖစ္စဥ္ အမ်ားစုမွာ ဒီ civic nationalism ကို အေျခခံတဲ့အတြက္ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္ေတြမွာ အခက္အခဲေတြ နည္းပါးခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုေတြမဟုတ္ပဲ အာရွ၊ အာဖရိကႏိုင္ငံေတြမွာက်ေတာ့ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္ေတြဟာ ၾကာျမင့္တာေတြ၊ အခက္အခဲေတြအမ်ားၾကီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ သူတို႕ေတြရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒက မ်ားေသာအားျဖင့္ ethnic nationalism ေပၚမွာ အေျခခံတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါပဲ။ ethnic nationalism က လူတဦးခ်င္းရဲ႕ ရင္းႏွီးဆက္ႏြယ္မွဳေတြဟာ inherited ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတရားေပၚမွာ အေျခခံပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာျဖစ္လာျပီးမွ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း စည္းလံုးညီညြတ္မွဳမဟုတ္ပဲ၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္မွဳ ဆိုတာကို လူမ်ိဳးစုအခ်င္းခ်င္း နားလည္မွဳတည္ေဆာက္ျပီးမွ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာ ျဖစ္တည္လာတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအယူအဆအေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ေတြအတြက္ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေရးဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြအေပၚမွာ နားလည္မွဳတည္ေဆာက္ျပီးမွ ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္တည္မွဳရွိရပါတယ္။

ဒီလိုမဟုတ္ရင္ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡ (ethnic conflict) ေတြ ျဖစ္လာတတ္ျပီး၊ ျပည္တြင္းစစ္ (Civil Wars) ေတြျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ အဆိုးဆံုးအေနနဲ႕ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မွဳ (Genocide) ေတြအထိ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ပြားလာတဲ့အခါ စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္းက႑ေတြ ျမင့္တက္လာျပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေတြ ဆက္တိုက္ထြန္းကားလာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ပ႗ိပကၡ အမ်ိဳးအစား ေတြထဲမွာ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡ (ethnic conflict) ဟာ ေျဖရွင္းရအခက္ဆံုးနဲ႕ အရွည္ၾကာဆံုး ပ႗ိပကၡပံုစံ တမ်ိဳးျဖစ္တယ္ လို႕ ပညာရွင္ေတြက သံုးသပ္ေျပာဆိုၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

လူမ်ိဳးစုေရးရာ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားေစတတ္ေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား

လူမ်ိဳးစုေရးရာ ကြဲျပားျခားနားမွဳရွိေနတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားႏိုင္တဲ့ ဒီဂရီ အနိမ့္အျမင့္ေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ကြဲျပားမွဳခံစားခ်က္ေတြနဲ႕ သမိုင္းအစဥ္အလာအရ ရွိလာခဲ့တဲ့ အာဃာတေတြကလဲ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားႏိုင္စြမ္းကို ျမွင့္တင္ေပးတတ္ပါတယ္။ Donald Horowitz ဆိုသူက လူမ်ိဳးစုဆိုေသာ သေဘာတရားမွာ အုပ္စုရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ထိခိုက္လာခ်ိန္မွာ စုေပါင္းကာကြယ္ေရး ဆိုတဲ့ emotional intensity ပါ၀င္ေနေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ရုတ္တရက္ျဖစ္ပြားလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေျပာင္းလဲမွဳမ်ား (ဥပမာ- ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕စနစ္မွ လြတ္လပ္ေရး ရျခင္း၊ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ႏွင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ စေသာ အင္အားၾကီးမားသည့္ စနစ္မ်ား ျပိဳလဲသြားျခင္း) စတာေတြဟာ ရွိျပီးသား ႏိုင္ငံေရးအင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားကို ျပိဳလဲသြားေစတတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ စီးပြားေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳေတြ ျဖစ္ပြားလာပါတယ္။ ဒီလို အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳေတြမွာ စနစ္ေဟာင္းကလဲ အလုပ္လုပ္မွဳ မရွိေတာ့ပဲ၊ စနစ္သစ္ကလဲ ျပည့္စံုတဲ့ အင္စတီက်ဴးရွင္းသ႑ာန္ကို မဖန္တီးေပးႏိုင္ေသးတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမွဳေရး၊ စီးပြားေတြမွာ မတည္ျငိမ္မွဳနဲ႕ မေရရာမွဳေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနကို ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Lake နဲ႕ Rothchild တို႕က အနာဂတ္ေရးရာ စုေပါင္းစိုးရိမ္ထိတ္လန္႕မွဳ (collective fears of the future) အျဖစ္ သတ္မွတ္ထား ၾကပါတယ္။

အသြင္ကူးေျပာင္းကာလေတြမွာ လူမ်ိဳးစုေတြအၾကား emotional antagonisms ေတြ ျဖစ္ပြားလာ တတ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးရာ စြန္႕ဦးတီထြင္သူေတြ (Political entrepreneurs) ကလဲ လူမ်ိဳးစုမ်ားရွိရာ မဲဆႏၵနယ္ေတြမွာ လူမ်ိဳးစုေရးရာ လွဳပ္ရွားေဆာင္ရြက္မွဳေတြ ျပဳလုပ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ အရင္းအျမစ္မ်ားနဲ႕ အခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ လူမ်ိဳးစုမ်ားအၾကား ျပိဳင္ဆိုင္မွဳ (inter-ethnic competition) ျဖစ္ပြားလာတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပိဳင္ဆိုင္မွဳေတြနဲ႕အတူ ethnification (ethnic identities မ်ား၏ လူမွဳေရးရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ႏိုင္ငံေရးရာ အေရးပါမွဳမ်ား ျမင့္တက္လာျခင္း) နဲ႕ ethnic intolerance (အျခားလူမ်ိဳးစုမ်ားအား အရင္းအျမစ္ႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ား မရရွိေအာင္ ပိတ္ဆို႕ တားဆီးျခင္း) စတဲ့ အေျခအေနေတြလဲ ေပၚထြက္လာပါတယ္။

လူမ်ိဳးစုေရးရာ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို ပညာရွင္မ်ားက ခ်ဥ္းကပ္မွဳနည္းလမ္း (approaches) ေလးခုနဲ႕ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

(၁) Primordialist Approach

ဒီနည္းလမ္းက လူမ်ိဳးစုေတြအၾကားမွာ ေရွးပေ၀သဏီကတည္းက ရွိေနခဲ့တဲ့ အာဃာတေတြကို အာရံုစိုက္ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ လူမ်ိဳးစုတခုကို ေဖာ္ထုတ္ျပသႏိုင္ဖို႕အတြက္ အျခားလူေတြကို ခြဲျခား ဆက္ဆံမွဳဟာ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ လူသားပတ္သက္ဆက္ႏြယ္မွဳေတြကို အေျခခံပါတယ္။ ရံဖန္ရံခါ လူသားမဟုတ္ပဲ အျခားသတၱ၀ါေတြလဲ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒီအျမင္အရ အစြန္းေရာက္မွဳနဲ႕ သည္းခံႏိုင္စြမ္းနည္းပါးမွဳေတြက လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ သေဘာသဘာ၀ျဖစ္ေနျပီး၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ိဳးစီးပြား ထက္ ပိုမိုေက်ာ္လြန္ေနတတ္ပါတယ္။

ဒီခ်ဥ္းကပ္နည္းလမ္းဟာ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေတြနဲ႕ လူမ်ိဳးေရးရာ ပဋိပကၡျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ရွင္းလင္းတင္ျပေပးထားပါတယ္။ လူမ်ိဳးစုေရးရာ ခံစားခ်က္ေတြဟာ primordial ျဖစ္လာတဲ့အခါ၊ အတိတ္က တရားမမွ်တမွဳမ်ားနဲ႕ အာဃာတေတြကို အေျခခံတဲ့ လူမွဳေရးနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးရာ constructed reality ရွိလာတတ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Suny ဆိုသူက ဒါနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး national identities နဲ႕ ethnic identities ေတြဟာ သင္ၾကားမွဳ၊ ထပ္ဖန္တလဲလဲ ေျပာဆိုမွဳ၊ ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္မွဳေတြေၾကာင့္ ေပၚထြက္လာတဲ့ ခံစားမွဳမ်ားအေပၚ အေျခခံေၾကာင္း ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

လူမ်ိဳးစုတခုရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုတာ လူမွဳေရးရာ ျပန္လည္တည္ေဆာက္မွဳ တရပ္ျဖစ္ျပီး၊ တိုင္းျပည္ဆိုတာ သမိုင္းေၾကာင္းဖန္တီးမွဳျဖစ္စဥ္ကေန ေပၚထြက္လာတဲ့ စုစည္းမွဳ တခုလဲျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္နဲ႕ လူမ်ိဳးစုေတြရဲ႕ သမိုင္းေတြကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပရာမွာ သမိုင္းအစေတြ၊ ျဖစ္စဥ္ေတြ၊ သူရဲေကာင္း၀ါဒေတြ၊ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္မွဳေတြ၊ စြန္႕လႊတ္မွဳေတြ၊ ေပးဆပ္မွဳေတြ၊ သားေကာင္ျဖစ္ ရမွဳေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒီအတိတ္ေတြဟာ အမိေျမဆိုတာနဲ႕ ဆက္စပ္ေနတဲ့ imagined community တခုကို လူေတြရဲ႕ ရင္ထဲကို ထည့္သြင္းေပးပါတယ္။

လူမ်ိဳးစုေတြရဲ႕ စုေပါင္းမွတ္ဥာဏ္ေတြထဲမွာ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြ ေပါင္းစပ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Prazauskas ဆိုသူက လူမ်ိဳးစုတခုရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ မွတ္ဥာဏ္ကို လူမ်ိဳးစုရဲ႕ အတိတ္သမိုင္း၊ အျခားလူမ်ိဳးစုမ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္မွဳမ်ား၊ လူမ်ိဳးစု ပံုေဖာ္မွဳမ်ား ေပါင္းစပ္ေနေသာ အေတြးအျမင္မ်ား လို႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။

လူမ်ိဳးေရးနဲ႕ ဘာသာေရးရာ identity မ်ားကို ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ရာမွာ သမိုင္းကို အသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္။ လူမ်ိဳးစုမ်ားအၾကား တင္းမာမွဳေတြ၊ အျခားလူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမွဳေတြ ရွိလာေစေရးအတြက္လဲ အတိတ္သမိုင္းထဲက အာဃာတေတြကို ေဖာ္ထုတ္တတ္ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Rothschild ဆိုသူက ရုတ္ျခည္းႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမွဳ အေျခအေနေတြမွာ လူေတြဟာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ကြဲျပားမွဳေတြကို ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္လာတတ္ၾကေၾကာင္း ဆိုထားပါတယ္။

လူမ်ိဳးစုေရးရာ ပဋိပကၡေတြကို လူမ်ိဳးစုမ်ားအၾကားမွာ အျမစ္တြယ္ေနတာေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ျမင္ေလ့ရွိတာက ရွဳပ္ေထြးတဲ့ ျပႆနာရဲ႕ ရိုးရွင္းေသာ အျမင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအျမင္ေတြဟာ လူမ်ိဳးစုေရးရာပဋိပကၡမ်ားကို ေျဖရွင္းျပီး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္လိုသူမ်ားအတြက္ အတားအဆီးေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ လူမ်ိဳးစုေရးရာ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကို primordial approach တခုတည္းနဲ႕ ရွဳျမင္ျခင္းဟာ ပဋိပကၡရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳ ရွိခဲ့ရတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ဥပကၡာျပဳရာ ေရာက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Akbar ဆိုသူက လူမ်ိဳးစုေရးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ယူဆခ်က္ေတြမွာ အတိတ္သမိုင္းအစဥ္အလာေတြကိုပဲ အာရံုစိုက္ၾကျခင္းဟာ “ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ အတိတ္ထဲတြင္ ေနတတ္ေလ့ရွိသည္“ ဆိုတဲ့ အျမင္ကို လ်စ္လ်ဴရွဳရာ ေရာက္တတ္ေၾကာင္း ဆိုထားပါတယ္။

လူမ်ိဳးစုအမ်ားအျပား စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြတိုင္းမွာ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ရုတ္ျခည္းႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေျပာင္းလဲမွဳေတြမွာ မေရရာမွဳေတြ ေပၚထြက္လာတဲ့အခါ၊ ethnic identities နဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြကို လူမ်ိဳးစုေရးရာ အၾကမ္းဖက္မွဳအျဖစ္ အသံုးခ်မွဳေတြ ရွိလာတတ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ Ganguly ဆိုသူက ဒီလို လူမ်ိဳးစုဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳနဲ႕ ပဋိပကၡေတြကို အတိတ္သမိုင္းအစဥ္အလာမွာရွိခဲ့တဲ့ အာဃတေတြနဲ႕ပဲ ရွဳျမင္ေလ့လာျခင္း မျပဳလုပ္ပဲ အျခားနည္းလမ္းမ်ားကိုပါ အသံုးျပဳသင့္ေၾကာင္း အဆိုျပဳထားခဲ့ပါတယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ခင္မမမ်ိဳး (၁၉၊ ၄၊ ၂၀၁၃)