ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းအႏၱရာယ္ အပိုင္း (၁)

U Win Cho shared Sa Maung's photo.

“ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ေတြနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ မေတာ္တဆ ျဖစ္ပြါးမႈေတြ မၾကာမၾကာ ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္တို႔၊ ကေနဒါတို႔၊ စတဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ တရုတ္မွာလည္း ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ေပါက္ကြဲမႈ သိပ္မၾကာခင္ကမွာ ျဖစ္ပြါးခဲ့ပါတယ္။ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္္ အေနနဲ႔ ဆိုရင္ ဒီ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဓါတ္ေငြ႔ ပိုက္လုိင္းေပါက္ကြဲမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ေဖေဖၚ၀ါရီမွာ မက္ဆီကိုမွာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ အဲဒီ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ ကေနဒါမွာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္နဲ႔ စက္တင္ဘာလ ေတြတုန္းက အေမရိကားမွာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ အေမရိကန္မွာပဲ ထပ္ၿပီးေတာ့ အဲဒီလထဲမွာ ျဖစ္ပါေသးတယ္။ ေနာက္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၂ ရက္ေန႔မွာ ရုရွားမွာျဖစ္တယ္။ ဒီဇင္ဘာမွာ အေမရိကန္မွာ ထပ္ျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။

အဲဒီလို ေပါက္ကြဲမႈေတြ ျဖစ္တာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဒါအေမရိကန္တို႔ ရုရွားတို႔ မက္ဆီကိုတို႔ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက သူတို႔ ေသခ်ာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြ နဲ႔ က်က်နန လုပ္ဖို႔ မ်ားပါတယ္။ ဆုိေတာ့ အဲလိုလုပ္ေနရက္သားနဲ႔ ေတာင္မွ ဒီလို ဓါတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္းေပါက္ကြဲမႈ ေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္ ဆုိေတာ့ အကယ္၍ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ဆင္တဲ့ ေနရာမွာ ျဖစ္ကတတ္ဆန္းလုပ္မယ္ ဆိုရင္ ေတာ္ေတာ့ကို အႏၱရာယ္ ႀကီးပါတယ္။”

သုတအျဖာျဖာ / သိပၸံနဲ႔နည္းပညာ

ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းအႏၱရာယ္ အပိုင္း (၁)

ျမန္မာႏုိင္ငံက ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း

By ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အရွည္ဆံုးျဖစ္လာမယ့္ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းကို ရင္မွာ ပိုက္ထားရမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ အတြက္ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းေတြနဲ႔ သတိထားရမယ့္ အႏၱရာယ္ေတြကို ဘယ္ေလာက္ သိထားၾကပါၿပီလဲ။ ဒီတပါတ္မွာ ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴ ကေန တရုတ္ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ ကူမင္းအထိ မိုင္ေပါင္း ၁၅၀၀ ေက်ာ္အရွည္ရွိတဲ့ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လုိင္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာတင္ မိုင္ေပါင္း၅၀၀ ေလာက္ ျဖတ္ၿပီးေဖါက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴ ေရႊသဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔သိုက္က ဓါတ္ေငြ႔ေတြကို သယ္မယ့္ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းနဲ႔ အတူ ေရနံပိုက္လိုင္းနဲ႔ ရထားလမ္းေတြပါ ေဖါက္ဖို႔အတြက္ တရုတ္ကုမၸဏီက တာ၀န္ယူထားတာျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လထဲမွာ အၿပီးေဖါက္ဖို႔ စီစဥ္ထားတာပါ။

အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကန္႔လန္႔ျဖတ္ၿပီး သြယ္တန္းေဖါက္လုပ္မယ့္ ဓါတ္ေငြ႔နဲ႔ ေရနံပိုက္လိုင္းႀကီးေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့့ အေျခေနကို တရား၀င္ သတင္းထုတ္ျပန္မေပးတဲ့အတြက္ ေဒသခံေတြ ဂဃဏန မသိၾကရပါဘူး။ ဒီပိုက္လုိင္းနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး စကၤာပူ ႏိုင္ငံမွာ ပိုက္လိုင္း အင္ဂ်င္နီယာ အျဖစ္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းေရးဆိုင္ရာ အႀကံေပးအျဖစ္ အခုအခါမွာ ေျပာင္းလဲ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အင္ဂ်င္နီယာ ဦးေအးၿငိမ္းရဲ့ အျမင္ကို ၾကည့္ရေအာင္ပါ။

“အဲဒီပိုက္လုိင္းကို လုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ျမန္မာဘက္က ဘယ္ကၽြမ္းက်င္တဲ့သူ သြားၿပီးစစ္ေဆးပါသလဲ? ေနာက္ တ႐ုတ္က လုပ္ေနတာ အဲဒီပိုက္လိုင္းကို ဘယ္စံႏႈံး (Standard) ေတြနဲ႔ လုပ္ေနပါသလဲ? အဲဒါေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေသခ်ာ သိပါသလား? ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီပိုက္လိုင္းမွာ လုပ္ေနတဲ့ လုပ္သားေတြရဲ့ ကၽြမ္းက်င္မႈေပါ့ေနာ္၊ ဥပမာ ဂက္စ္ပိုက္လိုင္း ဆိုတာ အထဲမွာ ဓါတ္ေငြ႔ေတြ အၿမဲတမ္းစီးေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ အကယ္၍ တေနရာကေနၿပီးေတာ့ ပိုက္လိုင္း ယိုစိမ့္မယ္ ဆိုရင္ ဒါဟာ အလြန္ အင္မတန္အႏၱရာယ္ႀကီးပါတယ္။ သိပ္မၾကာခင္ေလး ကမွပဲ ၿပီးခဲ့တဲ့လက တ႐ုတ္မွာ အဲဒီဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ေပါက္ကြဲၿပီးေတာ့ ကားလမ္းတေလွ်ာက္လံုး ကၽြံက်သြားတာ တခါျဖစ္ခဲ့ ဘူးပါေသးတယ္။

အဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆီမွာလည္း အခု ပိုက္လုိင္းက စေတာင္ မစေသးဘူး၊ အေပၚက ေျမၿပိဳတာတို႔ လိုစတာေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဆုိေတာ့ အဲဒီဟာေတြကို သတိျပဳမိ ေစခ်င္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဘက္ကလည္း အဲဒီဟာကို သြားၿပီးေတာ့ စစ္ေဆးၿပီးေတာ့ အၿမဲတမ္း ၾကည့္ေနဖို႔ လိုမယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ဒီလုိပဲ ယူဆပါတယ္”

ေက်ာက္ျဖဴကေန မေကြး၊ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း၊ ေက်ာက္ဆည္၊ ျပင္ဦးလြင္၊ သီေပါ၊ နမၼတူ၊ နမ္းခမ္းနဲ႔ ေရႊလီၿမိဳ႕ေတြနား ျဖတ္သြားမယ့္ ဒီဓါတ္ေငြ႔ပို္က္လိုင္း သြယ္တန္းဖို႔အတြက္ စၿပီးမလုပ္ခင္ စဥ္းစားသင့္တာေတြအမ်ားအျပားရွိသလို ပိုက္လိုင္းျဖတ္သန္းမယ့္ ေနရာေတြက ေဒသခံေတြအတြက္ အသိပညာေပးရမွာေတြလို လုပ္ေဆာင္သင့္တဲ့ အလုပ္အမ်ားအျပား ရွိပါတယ္။ ဒီအဆင့္ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ မသိၾကရေပမယ့္ အၿပီးသတ္ေတာ့မယ့္ အေနထားေရာက္ေနခ်ိန္မွာေတာ့ စစ္ေဆးေရးဟာ သိပ္ကို အေရးပါေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။

“ပိုက္လုိင္းၿပီးသြားလို႔ စၿပီးေမာင္းမယ္ ဆိုရင္ ဒီတ႐ုတ္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ မရွိေတာ့ ပါဘူး။ သူတို႔က ဒီပိုက္လိုင္းကို ထားၿပီး ထြက္သြားမွာပါ။ ဒီမွာ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ လူေတြက ျမန္မာျပည္သူ ျပည္သားေတြပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီပိုက္လိုင္းႀကီးက တေနရာထဲ ေနတာ မဟုတ္ဖူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ျဖတ္ၿပီး သြားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတြ ရြာေတြ၊ ဥပမာ ေရနံေခ်ာင္း ဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ နီးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေရနံေခ်ာင္းကို ေရာက္ခဲ့ေတာ့၊ အဲဒီလို ၿမိဳ႕ေတြ ရြာေတြကို ျဖတ္ၿပီးေတာ့ သြားတဲ့အခါမွာ မေတာ္တဆမ်ား အဲဒီ ပိုက္လုိင္းက ယိုစိမ့္ၿပီးေတာ့ ေပါက္ကြဲမယ္ ဆိုရင္ လူေတြရဲ့ အသက္ အႏၱရာယ္ အမ်ားႀကီး ဆံုးရႈံး ႏုိင္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ အလြန္ အင္မတန္ အႏၱရာယ္ ႀကီးပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ ပိုက္လိုင္းရဲ့ quality control ေပါ့၊ ဥပမာ ပိုက္သားေတြရဲ့ အရည္အေသြး၊ ပိုက္ေတြရဲ့ အဆက္ေတြရဲ့ အရည္အေသြး၊ (Valve) ဘားေတြရဲ့ အရည္အေသြး စသျဖင့္ အားလံုးကို စစ္ေဆး ၾကည့္ဘို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ေနာက္ သူတို႔ ႏုိင္ငံတခုခု ဥပမာထားပါေတာ့ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံက Standard စံႏႈံးတခုနဲ႔ လုပ္တယ္ဆိုရင္ အဲဒီ စံႏႈံးေတြကို သူတို႔ အျပည့္အ၀လိုက္နာရဲ့လားဆိုတာကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဘက္က စစ္ေဆးဖို႔ လိုပါတယ္။ သူတို႔ေျပာတာနဲ႔တင္ ေက်နပ္ေနလို႔ မရပါဘူး။”

စစ္ေဆးတဲ့ေနရာမွာ စစ္ေဆးမယ့္ သူကိုယ္တုိင္က နားလည္တတ္ကၽြမ္းသူ အေတြ႔အႀကံဳရင့္က်က္သူ ျဖစ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

“စစ္ေဆးခိုင္းတယ္ ဆိုတာကလည္း အဲဒီ quality control အရည္အေသြးမွီမမွီ စစ္ေဆးတဲ့ အဖြဲ႔ကလည္း စစ္ေဆးသူကိုယ္တိုင္က ဘာကိုစစ္ရမယ္ ဆိုတာကို ေသခ်ာသိတဲ့လူျဖစ္မွ ရမွာပါ။ သူမ်ားေတြလုပ္ထားတာကို မ်က္စိနဲ႔ ၾကည့္ၿပီး ျပန္လာလို႔ ဘာမွ တန္ဖိုး မရွိဘူးေလ။ စစ္တဲ့သူက ကိုယ္ဘာကိုစစ္ရမလဲ ဆိုတာ ေသခ်ာဂဃနဏ သိမွ တကယ္လို႔ ဂေဟဆက္ေတြကို စစ္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီ ဂေဟအဆက္ေတြက ဘယ္လို standard ေတြ ရွိၿပီးေတာ့၊ ဘယ္ဟာေတြနဲ႔ ဘယ္လို ဆက္ရမလဲ ဆိုတာ သူတို႔ သိထားမွ ျဖစ္မွာပါ။ အဲဒီေနရာမွာ welding inspecting သင္တန္းတက္ထားတဲ့ တကယ္ အေတြ႔အႀကံဳရွိတဲ့ welding inspector ေတြ ေပါ့ေနာ္။ အဲဒါမ်ိဳး ျဖစ္ေစခ်င္တာပါ။”

ျမန္မာႏုိင္ငံေတာင္ပိုင္း တနသၤာရီကမ္းလြန္ေဒသနဲ႔ မုတၱမ ပင္လယ္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ရတနာနဲ႔ ရဲတံခြန္ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႔ေတြကို ၁၉၈၀ ႏွစ္ေတြ ေနာက္ပိုင္း ထိုင္းႏိုင္ငံကို တင္ပို႔ေရာင္းခ်ရာမွာ ျပင္သစ္က တိုတယ္ (TOTAL)၊ အေမရိကန္က ယူႏိုကယ္လ္ (UNOCAL) ၿဗိတိန္က ပရီမီယာ (PREMIER) အျပင္ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားတဲ့ ကုမၼဏီႀကီးေတြ ဦးေဆာင္ၿပီး ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းေတြကို တည္ေဆာက္ ခဲ့တာပါ။

ရတနာဓါတ္ေငြ႔သိုက္က ဓါတ္ေငြ႔ေတြကို ကန္ေဘာက္ကေန ၿမိဳင္ကေလးမွာ ရွိတဲ့ ဘိလပ္ေျမစက္ရံုကို ပို႔ေပးတဲ့ ကန္ေဘာက္ ၿမိဳင္ကေလး ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းဟာ ၂၀၀၂ခုႏွစ္ဆန္းက မြန္ျပည္နယ္ မုဒံုနားမွာ ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ပြါးခဲ့ပါတယ္။

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဆီမွာ အခုေလာေလာဆယ္ ရွိတဲ့ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းေတြကေန ၿပီးေတာ့ ေပါက္ကြဲမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တာလည္း ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ဟာကေတာ့ ကန္ေဘာက္ ၿမိဳင္ကေလး သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လုိင္းပါ။ အဲဒီ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ေပါက္ကြဲတာကို ဓါတ္ပံုရိုက္ထားတာ ၾကည့္ရတာကေတာ့ အေျခေန အေတာ္ေလး ဆိုးပါတယ္။

ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လုိင္းက ေျမေအာက္ကို အနက္ဆံုး အနိမ့္ဆံုးေနရာမွာ ေပါ့ေနာ္။ အနဲဆံုးေနရာမွာ ပိုက္ရဲ့ အထက္ကို ၂ ေပ ဖို႔ရမယ့္ ေနရာမွာ အခု ဓါတ္ပံုထဲမွာ ေတြ႔ရတာကေတာ့ တေပေတာင္မွ မရွိပါဘူး။ သူတို႔က ပိုက္ကိုဖံုးထားတဲ့ ေနရာမွာ အဲဒီမွာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္ေန႔က ဒီၿမိဳင္ကေလး သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္းမွာ ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ မီးေတာ္ေတာ္ ေလာင္သြားတယ္။ အဲဒီနားမွာရွိတဲ့ အိမ္ေတြ မီးေလာင္တယ္။ ေနာက္ မီးညြန္႔က ထန္းပင္ တပင္ထက္ေတာင္မွ ျမင့္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီနားမွာ ရွိတဲ့ ကားေတြလည္း မီးေလာင္တယ္။ အဲဒီနားကလူေတြ ေတာ္ေတာ္ ဒုကၡ ေရာက္သြားတာေပါ့။ သူတို႔အိမ္ေတြ မီးေလာင္ခံရတယ္။ ဘာမွလည္း ေလွ်ာ္ေၾကးမရဘူး။ အဲဒီလိုေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။”

ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းေတြမွာ ေပါက္ကြဲမႈေတြျဖစ္တတ္သလို ယိုစိမ့္မႈေတြ မၾကာမၾကာျဖစ္ပြါးတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ပိုက္လိုင္းျဖတ္သန္းရာေဒသေတြမွာ မေတာ္တဆျဖစ္မႈ အႏၱရာယ္ေတြကို သတိထားဖို႔ လိုပါတယ္။

“ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ေတြနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ မေတာ္တဆ ျဖစ္ပြါးမႈေတြ မၾကာမၾကာ ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္တို႔၊ ကေနဒါတို႔၊ စတဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ တရုတ္မွာလည္း ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ေပါက္ကြဲမႈ သိပ္မၾကာခင္ကမွာ ျဖစ္ပြါးခဲ့ပါတယ္။ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္္ အေနနဲ႔ ဆိုရင္ ဒီ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဓါတ္ေငြ႔ ပိုက္လုိင္းေပါက္ကြဲမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ေဖေဖၚ၀ါရီမွာ မက္ဆီကိုမွာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ အဲဒီ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ ကေနဒါမွာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္နဲ႔ စက္တင္ဘာလ ေတြတုန္းက အေမရိကားမွာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ အေမရိကန္မွာပဲ ထပ္ၿပီးေတာ့ အဲဒီလထဲမွာ ျဖစ္ပါေသးတယ္။ ေနာက္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၂ ရက္ေန႔မွာ ရုရွားမွာျဖစ္တယ္။ ဒီဇင္ဘာမွာ အေမရိကန္မွာ ထပ္ျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။

အဲဒီလို ေပါက္ကြဲမႈေတြ ျဖစ္တာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဒါအေမရိကန္တို႔ ရုရွားတို႔ မက္ဆီကိုတို႔ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက သူတို႔ ေသခ်ာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြ နဲ႔ က်က်နန လုပ္ဖို႔ မ်ားပါတယ္။ ဆုိေတာ့ အဲလိုလုပ္ေနရက္သားနဲ႔ ေတာင္မွ ဒီလို ဓါတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္းေပါက္ကြဲမႈ ေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္ ဆုိေတာ့ အကယ္၍ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ဆင္တဲ့ ေနရာမွာ ျဖစ္ကတတ္ဆန္းလုပ္မယ္ ဆိုရင္ ေတာ္ေတာ့ကို အႏၱရာယ္ ႀကီးပါတယ္။”

ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း ေတြကို အႏၱရာယ္နဲႏိုင္သမွ် နဲေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ လုိအပ္တာေတြကိုေတာ့ ေနာက္တပါတ္မွာ ဆက္ၿပီး ေျပာျပေပးမွာပါ ဆိုတာတင္ျပရင္း ဒီသီတင္းပါတ္အတြက္ သိပၸံနဲ႔ နည္းပညာ က႑ကို ဒီမွာပဲ ရပ္နားလိုက္ပါရေစ။


ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္