“အဲဒါ တို႔ျမန္မာ”

by Soe Min on Monday, March 4, 2013 at 8:13am ·

       အ႒ကထာက်မ္းဂန္ေတြမွာပါတဲ႔ ေလးကၽြန္းတစ္ျမင္႔မိုရ္ ေမယု ဗဟိုရ္ ယုဂႏၶဳိလ္ေတာင္ႀကီးေတြ ဘယ္ဆီေနမွန္းမသိေပမယ္႔ ကမာၻေျမပုံႀကီးေပၚက အက်ယ္ျပန္႔ဆုံး တစ္ဆက္တစ္စပ္တည္းရွိတဲ႔ ေျမျပင္ႀကီးကေတာ႔ အာရွ၊ ဥေရာပ နဲ႔ အာဖရိက ကုန္းေျမႀကီးပါပဲ။ ကမာၻႀကီးရဲ႕ ဗဟိုရ္ခ်က္မကို ျမန္မာပညာရွိႀကီး ဦးေပၚဦးက အမရပူရေရႊနန္းေတာ္တစ္ေနရာကို လက္ညွဳိးနဲ႔ေထာက္ျပၿပီး “မယုံရင္ တိုင္းၾကည့္ေတာ္မူပါဖ်ာ႔။” လို႔ သက္ေသထူခဲ႔ေပမယ္႔ သည္ကေန႔ေခတ္အခါမွာေတာ႔ လုံးရာက ျပန္ျပားသြားရတဲ႔ က်ဳပ္တို႔ကမာၻႀကီးဟာ ေမ်ာက္အေမႀကီးကားတိုက္တဲ႔ဆီမွာ ဗဟိုရ္ျပဳေနသလိုလို ခံစားမိပါတယ္။ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ေထာင္စုႏွစ္အတြင္းမွာဆိုရင္ေတာ႔ ဘက္ကင္ဟမ္နန္းေတာ္ႀကီးမွာ ရွိသလိုလို ေျပာၾကမွာေပါ႔။ ဘယ္သူဘာေျပာေျပာ ကိုယ္ထင္ ကုတင္ေရႊနန္းလို႔ ဆိုၾကေသာ္လည္းပဲ သူတို႔ေျပာစကားဆိုစကားေတြက မွတ္တမ္းမွတ္ရာအျဖစ္နဲ႔ က်န္ခဲ႔ေလေတာ႔ ေလထဲေျပာၿပီး ေလတင္ေပ်ာက္သြားတဲ႔ ကိုယ္ေတြေျပာတဲ႔စကားထက္စာရင္ ပိုၿပီး မီွျငမ္းကိုးကားစရာ ခိုင္လုံတဲ႔ အေထာက္အထားျဖစ္ေနသေယာင္ရွိတာေပါ႔ေနာ္။ အရင္တုန္းကလို တသီးတျခား တထီးတနန္းေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ေတာ႔ပဲ အေရွ႕ေရာအေနာက္ပါ ဥဒဟို ကူးလူးဆက္ဆံလာတဲ႔အခါက်ေတာ႔ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ မွတ္မွတ္သားသား တေလးတစားရွိဖို႔လည္း လိုလာျပန္တာေပါ႔။ ဒါေၾကာင္႔မို႔ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ႔အခါမွာ ျမန္မာဆိုတာ ဘယ္လိုလူစားမ်ဳိးလဲဆိုတဲ႔ National Identity တစ္ခု ျပတ္ျပတ္သားသား တည္ေဆာက္ဖို႔ အေရးႀကီးလာပါတယ္။ ႏို႔မို႔ဆို တိုင္းမသိ ဗာရာဏသီ၊ မင္းမသိ ျဗဟၼဒတ္နဲ႔ ရမ္းတုပ္သြားတဲ႔အခါ ကိုယ္ေတြကို အာဖရိကအလယ္ေခါင္က နံငယ္ပိုင္းကေလး၀တ္ၿပီး လွံတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ေျပးလႊားအမဲလိုက္ေနသူေတြလို႔ ထင္ေနဦးမယ္။ သူတို႔ဆီက ဟိုေပတံသည္ေပတံႀကီးေတြနဲ႔ ထုတ္ထုတ္တိုင္းၾကတဲ႔အခါလည္း ကိုယ္႔တိုင္းျပည္နံမယ္က အဲသည္ဟာေတြၾကားမွာ သိုးကာသီကာ ေရာေရာေႏွာေႏွာ နဲ႔ ဘိုးေတာ္ဘုရားရဲ႕ ပိန္းေကာေလွႀကီးလို ကၽြဲႏိုင္ႏြားႏိုင္ ႏိုင္ေနတာ မဟုတ္လား။ တိုင္းတပါးသားေတြက ျမန္မာဆိုတာ ဘယ္လိုဟာမ်ဳိးလဲ လို႔ ေမးလာခဲ႔ရင္ ဟိုေပါ႔ေနာ္။ ဘယ္လိုေျပာရမလဲ။ အင္းေပါ႔။ အဲလို ေခြးအလွည္းနင္း ျဖစ္မေနရေအာင္ ေလာေလာဆယ္ေတာ႔ ကိုယ္႔ဘာသာကိုယ္ပဲ ငါတို႔ျမန္မာေတြဟာ ဘယ္လိုလူစားမ်ဳိးေတြလဲ လို႕ သိႏွင္႔ေအာင္ ပုံေဖာ္လိုက္ရပါတယ္။
        အသားအေရာင္ခြဲျခားတဲ႔ အယူ၀ါဒမရွိေတာ႔ေပမယ္႔ လူသားမ်ဳိးႏြယ္ေတြကို သူတို႔ရဲ႕ အေရျပားေပၚက အေရာင္နဲ႔ ရုပ္ဆင္းသြင္ျပင္အရ မတူကြဲျပားတာေတြကို သတိထားမိမယ္ဆိုရင္ အျဖဴေရာင္လည္းမဟုတ္၊ အညိဳေရာင္လည္း မဟုတ္၊ မျဖဴမညဳိ ၀ါက်န္႔က်န္႔အသားအေရ ရွိတဲ႔သူေတြဟာ အာရွတိုက္က လာပါတယ္။ အဲသည္အာရွတိုက္ႀကီးထဲမွာ အေရာင္သုံးမ်ဳိးရွိတဲ႔လူေတြက ပီဇာအႀကီးႀကီးတစ္ခုကို သုံးပိုင္းပိုင္းထားသလို အေရွ႕ဘက္မွာ လူ၀ါေတြ၊ အေနာက္ဘက္မွာ လူညဳိေတြ၊ ေျမာက္ဘက္အရပ္မွာ လူျဖဴေတြ ေနၾကတာေပါ႔။ ကိုယ္တို႔ျမန္မာေတြဟာ အဲသည္ လူ၀ါေတြထဲက မ်ဳိးႏြယ္တစ္ခုအေနနဲ႔ ပါ၀င္တယ္ေလ။ ဒါျဖင္႔ အသားညဳိတဲ႔ အညာကလူေတြက ျမန္မာမဟုတ္သလို
ျဖစ္ေနဦးမယ္။ ျမန္မာေတြဆီက ဂိတ္ဆုံးတဲ႔ အညဳိေရာင္အသားအေရဟာ ကိုယ္႔အေနာက္ဘက္မွာရွိတ႔ဲ ညဳိျပာညက္ႀကီးေတြရဲ႕ ဂိတ္စေလာက္မွာရွိတယ္။ သူတို႔ဆီက ၀င္းစက္စက္ကေလးေတြဟာလည္း ကိုယ္႔လူမ်ဳိးေတြ အသားလတ္လတ္နဲ႔လို႔ ေျပာလို႔ရရုံရွိတာ။ ဒါေၾကာင္႔ အသားအေရာင္အျပင္ အဆင္းသြင္ျပင္နဲ႔ ထပ္ခြဲလို႔ ရျပန္ေသးတယ္။ သူတို႔အေနာက္ႏိုင္ငံကလူေတြကေတာ႔ အာရီးယန္းႏြယ္၊ မြန္ဂိုလြိဳက္ႏြယ္၊ ေကာ႔ေကးရွပ္အႏြယ္ဆိုၿပီး ခြဲျခားလိုက္တဲ႔အခါ ကိုယ္ေတြက မြန္ဂိုလြိဳက္အႏြယ္ထဲမွာပါတယ္။ မြန္ဂိုလြိဳက္အႏြယ္မွန္ရင္ မြန္ဂိုနဲ႔တူတဲ႔ မ်က္ႏွာေပါက္ရွိၾကတာေပါ႔ကြယ္။
         ဒီလိုဆိုျပန္ေတာ႔ ျမန္မာဆိုတာ တရုတ္ကဆင္းသက္သလား၊ တရုတ္လူမ်ဳိးကြဲတစ္ခုလားလို႔ ဆိုစရာရွိလာဦးမယ္။ ဒီလိုေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ အစကတည္းက သူ႔ေနရာမွာ သူ႔ဘာသူရွိခဲ႔ၿပီးသားပါ။ ျမန္မာရွင္ဘုရင္ေတြ အစဥ္အဆက္ ၾကဳံး၀ါးခဲ႔သလို တို႔ဗမာ သာကီမ်ဳိး၊ တေကာင္းအဘိရာဇာက လာပါတယ္ဆိုတာကလည္း မင္းဆက္နဲ႔သာအက်ဳံး၀င္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္သူေတြကေတာ႔ အဲဒီမတိုင္ခင္ကတည္းက ဧရာ၀တီ၊ ခ်င္းတြင္း၊ စစ္ေတာင္း၊ သံလြင္ျမစ္၀ွမ္းေဒသေတြကို အေျခခ်ႏွင္႔ခဲ႔ၿပီးၿပီတဲ႔။ ဒီဟာေတြကို ခိုင္ခိုင္လုံလုံ ေျပာႏိုင္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြဆီမွာ ရာဇ၀င္သမိုင္းေၾကာင္းဆိုတာလည္း ခိုင္ခိုင္မာမာရွိတဲ႔အေၾကာင္း ကမာၻကသိေစသင္႔ၿပီေပါ႔။ ဒီကိစၥ ေပါ႔ေသးေသးမွတ္လို႔ေတာ႔ မရပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔ဆိုေတာ႔ ငါ႔စကားႏြားရေျပာေနသူေတြက မ်ားမွမ်ားပဲ မဟုတ္လား။ တရုတ္ေတြက ေရးသားထားတာေတြ ဖတ္လိုက္ရတဲ႔အခါ ဂ်ပန္ဆိုတာေတာင္ ပထမဧကရာဇ္ႀကီးလက္ထက္က မေသေဆးရွာရင္း ပင္လယ္ထဲကိုရြက္လႊင္႔သြားတဲ႔ တရုတ္လူမ်ဳိးေတြက ဆင္းသက္လာတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အေရွ႔ပင္လယ္နဂါးႀကီးဆီက ရလာတဲ႔ မေသေဆးဖိတ္က်သြားတဲ႔အတြက္ ဘယ္ေတာ႔မွ မေသႏိုင္တဲ႔ ဖူဂ်ီယာမမီးေတာင္ႀကီး ေပၚလာတယ္ လို႔ ပုံျပင္ကေလးေတြမွာ ေျပာၾကတယ္။ ကိုယ္တို႔ ျမန္မာေတြကိုေတာ႔ ဘယ္တုန္းကမွ အဲသလို ေျပာလို႔ မရခဲ႔ဘူး။ ပုဂံမင္းဆက္ပ်က္ၿပီးတဲ႔ေနာက္ပိုင္းမွာ တရုတ္စစ္တပ္ႀကီး ျမန္မာျပည္ထဲကို ၀င္လာတယ္ဆိုေပမယ္႔ ၿမဳိ႕တည္နန္းတည္ အေျခခ်ေနထိုင္တာမ်ဳိး မဟုတ္ပဲ လုယက္ဖ်က္ဆီး အိမ္ျပန္သြားတဲ႔သေဘာပဲရွိတယ္။ သူတို႔တရုတ္အခ်င္းခ်င္း မန္ခ်ဳးမင္းဆက္ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္သလို မအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ဘူး။ ရွမ္းညီေနာင္သုံးဦးလက္ထက္မွာ ျမန္မာျပည္မွာ တရုတ္ၾသဇာ မက်န္ေတာ႔သေလာက္ျဖစ္ေနၿပီ။ ဘုရင္႔ေနာင္လက္ထက္မွာ ျမန္မာေတြက စစ္ေဆာင္ပါးနားအရပ္ထိေရာက္ခဲ႔ၿပီး ဆင္ျဖဴရွင္လက္ထက္မွာေတာ႔ ျမန္မာေတြဘက္က တရုတ္စစ္တပ္ႀကီးရဲ႕ က်ဴးေၾကာ္မႈကုိ လက္ရုံးရည္နဲ႔ေရာ ႏွလုံးရည္နဲ႔ေရာ ၾကံ့ၾကံ့ခံတြန္းလွန္ခဲ႔တယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြအားလုံးဟာ ျမန္မာေတြဘက္မွာေရာ တရုတ္ေတြဘက္မွာပါ အေထာက္အထား သမိုင္းမွတ္တမ္းေတြ ခိုင္ခိုင္မာမာက်န္ရစ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ျမန္မာေတြရဲ႕ National Identity ကို ညႊန္းတဲ႔အခါမွာ မေန႔တေန႔ကမွ သူမ်ားလက္ေအာက္ကေန ႏိုင္ငံသစ္ထူေထာင္လိုက္တဲ႔ ေျမပုံအသစ္၊ အလံအသစ္၊ အစိုးရအသစ္ကေလး မဟုတ္ဘူး။ သမိုင္းတင္စကတည္းက ေခတ္အဆက္ဆက္ကို အမ်ားနည္းတူ ေက်ာ္ျဖတ္လာခဲ႔တဲ႔ တစ္သီးတစ္ျခား ႏိုင္ငံငယ္တစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေျပာနိုင္ရမွာေပါ႔။ ရာဇ၀င္ အထုပၸတၱိလည္း ရွိရမယ္ ဆိုတာ အဲဒါေျပာတာ။ ဒီကေန႔အခါမွာ သူမ်ားတကာေတြ ႏိုင္ငံအသစ္ အတင္းအဓမၼထူေထာင္ခြဲထြက္ခ်င္လို႔ ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ႔တဲ႔ သမိုင္းေၾကာင္း အလိမ္အတုေတြကို ျပန္႔ႏိုင္သမွ်ျပန္႔ေအာင္ ၀ါဒျဖန္႔ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာကိုၾကည့္ရင္ ကိုယ္တို႔ ျမန္မာေတြ အေနနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္သမိုင္းအေထာက္အထား အခ်က္အလက္ေတြကို ဘယ္ေလာက္ အျမတ္တႏိုးကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းသင္႔သလဲဆိုတာ သေဘာေပါက္သင္႔ပါၿပီ။ သမိုင္းဆိုတာ ကုန္လြန္ခဲ႔တဲ႔ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို မွတ္တမ္းတင္ထားတာဆိုေပမယ္႔ ၿပီးဆုံးရပ္တန္႔သြားတဲ႔ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီကေန႔ျဖစ္ရပ္ေတြကလည္း ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ သမိုင္း၀င္သြားဦးမွာ မဟုတ္လား။ ဒါေတြဟာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာအျဖစ္နဲ႔ က်န္ရစ္ဖို႔ အေရးႀကီးတာေပါ႔။ သိမီွသူေတြ ဘယ္သူမွ မရွိေတာ႔တဲ႔အခါ အဲဒီမွတ္တမ္းေတြက ျပန္ေျခရာေကာက္ရတယ္ေလ။ မွတ္တမ္းမရွိရင္ ႏိုင္ေနလ်က္နဲ႔လည္း ရႈံးတတ္တယ္။ ဥပမာတစ္ခုေပးရရင္ အင္း၀နဲ႔ဟံသာ၀တီ ႏွစ္ေလးဆယ္စစ္ျဖစ္တဲ႔အခါ တကယ္စစ္တုိက္ေနတဲ႔အခ်ိန္တုန္းက အင္း၀ဘက္က အေလးသာေကာင္း သာမယ္ျဖစ္ေသာ္လည္းပဲ သည္ကေန႔ေခတ္အခါမွာေတာ႔ ဗညားဒလႀကီးရဲ႕ ရာဇာဓိရာဇ္အေရးေတာ္ပုံက အသက္၀င္လြန္းလို႔ မြန္သူရဲေကာင္းဇာတ္လိုက္ေတြသာ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ ႏွလုံးအိမ္ထဲမွာ က်န္ရစ္ေလတယ္။ ခုလို ခဏခဏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညွိႏႈိင္းေနၾကတဲ႔အခ်ိန္မ်ဳိးဆိုရင္ လဂြန္းအိမ္ေျပာခဲ႔တဲ႔ “ဟယ္ သတိုးအရူး။ စစ္အတြင္း၌ ျပဴေသာသစၥာ မွန္သည္ဟု ရွိဖူးသေလာ။” ဆိုတဲ႔စကား နားထဲကကို မထြက္ဘူး။ ေျပာခ်င္တာက ျမန္မာရယ္လို႔ ထည္ထည္၀ါ၀ါ ရပ္တည္နိုင္ဖို႔ရာ ကုန္လြန္ခဲ႔တဲ႔ သမိုင္းျဖစ္ရပ္ေတြကိုလည္း ေမ႔ မပစ္လိုက္နဲ႔ဦး။ ေနာင္မွတ္တမ္း၀င္သြားမယ္႔ ေမာ္ကြန္းတင္စရာ
ျဖစ္ရပ္ေတြကိုလည္း ေက်ာ္မေကာင္းၾကားမေကာင္း မျဖစ္ေစနဲ႔ဦး လို႔ ဆိုခ်င္တာပါ။ ရာဇ၀င္မရိုင္းေစနဲ႔ လို႔ ေျပာတာေပါ႔။ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သည္လူ ဘယ္တုန္းက ဘာဆိုတာ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ရွိသလိုပဲ ကိုယ္တို႔ ျမန္မာဆိုတာလည္း ေရွးပေ၀သဏီကတည္းက ရွိႏွင္႔တယ္ဆိုတာကေလးကို ျမန္မာေတြကိုယ္တိုင္က ခိုင္ခိုင္မာမာ သိထားဖို႔လိုတယ္။ ေခြးတိုး၀က္၀င္ အုတ္ၾကားျမက္ေပါက္ မဟုတ္ဘူး လို႔ ကိုယ္႔ဘာသာသိထားေတာ႔ တိုင္းတပါးသားနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ႔အခါ အငုံ႔စိတ္နဲ႔ ေအာက္က်သိမ္ငယ္တာေတြ ရွိမေနေတာ႔ဘူး။
         ကမာၻ႔အလယ္မွာ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးအေနနဲ႔ တသီးတသန္႔ရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔ရာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ႔
ေနာက္ထပ္အရည္အေသြးတစ္ခုကေတာ႔ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ စာေပ နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ေတြဟာ ဂ်ပန္ေတြကို ပထမဧကရာဇ္ႀကီးရဲ႕ ေက်းမ်ဳိးကၽြန္ႏြယ္ေတြပါလို႔ ေသးေသးတင္လိုက္သလို ဗီယက္နမ္ေတြကိုက်ျပန္ေတာ႔လည္း ဧကရာဇ္ႀကီးက သူ႔ႏိုင္ငံထဲမွာ မျမင္ခ်င္မၾကည့္ခ်င္ေတာ႔လို႔ ေမာင္းထုတ္လိုက္တဲ႔ အေျခအေနမဲ႔ သူဆင္းရဲေတြက ဆင္းသက္လာပါတယ္ လို႔ လုံးႀကီးတင္ၾကျပန္တယ္။ သက္ေသအျဖစ္ကေတာ႔ ဗီယက္နမ္ေတြရဲ႕ စာေပ ဘာသာစကား အားလုံးဟာ တရုတ္ဘာသာစာေပကို အေျခခံတယ္။ ဗီယက္နမ္လို႔ စာလုံးေပါင္းတဲ႔ ဗီယက္ဆိုတဲ႔စာလုံးနဲ႔ နမ္ဆိုတဲ႔စာလုံးကအစ တရုတ္စာလုံးေတြျဖစ္တယ္။ တရုတ္စာတတ္တဲ႔သူတစ္ေယာက္အဖို႔ ဗီယက္နမ္စကားတတ္ဖို႔ အင္မတန္လြယ္တယ္လို႔ ေရးထားတာ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ႔ ႏိုင္ငံရွိတိုင္း၊ လူမ်ဳိးရွိတိုင္းေတာင္မွ ကိုယ္ပိုင္အကၡရာ ဘာသာစကားမရွိတာေတြ ေပါလြန္းလို႔။ အေမရိကန္ႀကီးေတာင္ ထိပ္ဆုံးက ပါတယ္ မဟုတ္ဘူးလား။ သူလည္းပဲ ေအဘီစီဒီနဲ႔ပဲ ေရးရတယ္ေလ။ ကိုယ္တို႔ျမန္မာေတြမွာရွိတဲ႔ ကႀကီးခေကြး အကၡရာေတြဟာ တျခား ဘယ္လူမ်ဳိးမွာမွ ဆင္တူရိုးမွား မရွိဘူး။ တရုတ္စာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္လို႔မရသလို ဟင္ဒီ၊ အူရဒူ၊ အာရဗီဘာသာေတြနဲ႔လည္း မပတ္သက္ဘူး။ အဲဒါ ဘာကိုျပသလဲဆိုေတာ႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြဟာ ကမာၻေပၚမွာ ဘာသာစကား စာေပအေရးအသားေတြ စတင္ေပၚေပါက္လာကတည္းက ဘယ္သူ႔လက္ေအာက္ခံမွ မဟုတ္ခဲ႔ပဲ တသီးတျခား ဖြံ႔ၿဖိဳးလာခဲ႔ၾကတဲ႔ လူမ်ဳိးေတြ ျဖစ္တယ္ လို႔ ေျပာတာ။ မာယာေတြမွာမွ ျပကၡဒိန္ရွိတာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္တို႔ ျမန္မာေတြမွာလည္း ကိုယ္ပိုင္ ျပကၡဒိန္ရွိတယ္။ သူတို႔လိုမ်ဳိး ကမာၻႀကီးမဆုံးခင္ ျပကၡဒိန္ႀကီး ကုန္သြားတာမ်ဳိးေတာင္ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ကိုယ္႔ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြဟာ ကိုယ္႔တိုင္းကိုယ္႔ျပည္က ျမန္မာဘာသာစကားကို ေပါ႔ေပါ႔တန္တန္ သေဘာထားလို႔ မရဘူး။ သူမ်ားနဲ႔ ဆက္သြယ္ဖို႔ တိုင္းတပါးဘာသာစကား ေလ႔လာတာကတပိုင္း၊ ကိုယ္ပိုင္စာေပ ဘာသာစကားကို တေလးတစား ထိန္းသိမ္းဆက္ခံတာက တစ္ပိုင္းပဲ။ အဂၤလိပ္လိုမႊတ္ေနေပမယ္႔ ကိုယ္႔ျမန္မာဘာသာစကားက်ေတာ႔ အၿမီးအေမာက္တည့္ေအာင္ မေျပာႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ရွက္စရာေကာင္းပါတယ္။ အထူးသျဖင္႔ေတာ႔ တိုင္းတပါးမွာ လႈပ္ရွားရုန္းကန္ေနၾကရတဲ႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးမိဘႏွစ္ပါးရဲ႕ ရင္ေသြးကေလးေတြ ျမန္မာစာကို အေရးအဖတ္အေျပာ ေလ႔က်င္႔သင္ၾကားေပးဖို႔ အေရးမႀကီးဘူးလို႔ထင္ရင္ မွားပါလိမ္႔မယ္။ တရုတ္နယ္စပ္ကဂိတ္ေတြမွာ မွတ္ပုံတင္မစစ္ပဲ တရုတ္လား ျမန္မာလားခြဲဲျခားတဲ႔ အလြယ္ဆုံးနည္းကေတာ႔ စကားေျပာၾကည့္တာပါပဲ။ အဲသလိုပဲ ဘယ္ကရလာမွန္းမသိတဲ႔ ေထာက္ခံစာႀကီးကိုင္ေဆာင္ထားေသာ္ျငား ျမန္မာစကား နားကန္းတစ္လုံးမွ နားမလည္ ျပန္မေျပာတတ္တဲ႔ ရာကြတ္ မာမြတ္ အီစြတ္တို႔ကို ျပည္တြင္းေနမြတ္စလင္မ်ား အျဖစ္ လက္ခံေပးဖို႔ဆိုတာ ခက္တယ္ မဟုတ္ဘူးလား။ တကယ္သာ ျပည္တြင္းမွာ အဲဒီအရြယ္ေရာက္ေအာင္ ေနလာခဲ႔ရင္ ဟင္႔အင္း နဲ႔ ေအးပါ ေလာက္ေတာ႔ နားလည္သင္႔တာေပါ႔။ ေခ်ာ္ေတာေငါ႔ကုန္ျပန္ပါၿပီ။ တျခားဘာသာစကား ဘယ္နွစ္မ်ဳိးပဲ ေျပာတတ္ေျပာတတ္၊ မိခင္ဘာသာစကား Mother tongue မရွိရင္ လူမ်ဳိးေပ်ာက္ေနသလို ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုခ်င္တာပါ။ My son ေရ။ Daddy ႔ ကို A glass of water ယူခဲ႔ပါ။ လို႔ ေျပာတဲ႔စကားမ်ဳိးကို အက်င္႔မလုပ္ေစခ်င္ပါဘူး။
         ယဥ္ေက်းမႈအေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ႔ သည့္ထက္အမ်ားႀကီး က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ လူဦးေရ သန္းေပါင္းေထာင္ခ်ီတဲ႔ အင္အားႀကီးနိုင္ငံနွစ္ခုအလယ္မွာ ေရာေႏွာေပ်ာက္ကြယ္မသြားပဲ ခိုင္ခိုင္မာမာရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈအင္အားဟာ ဘယ္ေလာက္ခုခံအားနဲ႔ ေနရမလဲဆိုတာ ေတြးၾကည့္ရင္ေတာ္ေတာ္အံ႔ၾသဖို
႔ေကာင္းပါလိမ္႔မယ္။ ဒီအရာေတြဟာ တစ္ႏွစ္ႏွစ္ႏွစ္နဲ႔လည္း တည္ေဆာက္ယူလို႔မရဘူး။ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာႏွစ္ရာနဲ႔လည္း ဖန္တီးယူလို႔မရဘူး။ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ အစဥ္တစိုက္ လက္ဆင္႔ကမ္း ထိန္းသိမ္းလာခဲ႔တာေတြျဖစ္တယ္။
ေပ်ာက္ပ်က္ခ်င္လာရင္ေတာ႔ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာတင္ မွိန္ေဖ်ာ႔ေပ်ာက္ကြယ္ သြားတတ္တဲ႔အရာမ်ဳိးပါ။ ဥပမာျပရရင္ေတာ႔ ရုပ္ေသးအတတ္တို႔၊ ေစာင္းအတတ္တို႔လို ျမန္မာ႔သုခုမ အႏုပညာအေမြအႏွစ္ေတြဟာ မၾကာခင္မွာကို ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ေတာ႔မွာ ျမင္ေယာင္ေနပါၿပီ။ တန္ဖိုးထား အဖတ္ဆည္ရေကာင္းမွန္းကို မသိေတာ႔တဲ႔အခါ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းထဲမွာ ဒိုက္သေရာေတြေမ်ာသလို ေမ်ာပါကုန္ေတာ႔မွာပဲ။ သူမ်ားက ၀က၀ကလုပ္ရင္ ကိုယ္လည္းခ်က္ခ်င္းထ ၀က၀က လုပ္ႏိုင္တဲ႔အခ်ိန္၊ သူမ်ား ဂဏန္းစတိုင္ကရင္ ကိုယ္လည္း မိနစ္မဆိုင္း ဂဏန္းကကျပလို႔ရတဲ႔ေခတ္ႀကီးမွာ ကိုယ္႔အိမ္ကေရႊခြက္ႀကီးကို သူမ်ားဆီက ရြဲလုံးေတြနဲ႔ လဲတဲ႔ ေျမးအဖြားဘ၀ကို ေရာက္ကုန္တာေပါ႔။ အေရးရယ္အေၾကာင္းရယ္မို႔ မင္းတို႔ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈအႏုပညာဆိုတာ ဘယ္လိုဟာမ်ဳိးလဲလို႔ အျပခိုင္းလို႔ရွိရင္ အဲဒါႀကီးေတြထလုပ္ျပလို႕ကေတာ႔ အဟားခံရမွာပဲ။ ေခတ္ကိုအမီလိုက္တာကတစ္ပိုင္း၊ ရိုးရာကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းတာကတစ္ပိုင္း၊ ဘယ္ဟာမွ လစ္ဟင္းလို႔ မျဖစ္ပါဘူး။
         ဘာသာစာေပ ယဥ္ေက်းမႈကို အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာအျဖစ္ ခြဲခြဲျခားျခား ထိန္းသိမ္းသင္႔ေပမယ္႔ ကိုးကြယ္ရာဘာသာယုံၾကည္မႈတစ္ခုကိုေတာ႔ အဲသလိုခြဲျခားစရာ အရာတစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္လို႔ မရပါဘူး။ ျပႆနာအႀကီးႀကီးေတြက အဲသည္ကေန အေျခခံလာတာကိုး။ ျမန္မာမွန္ရင္ ဗုဒၶဘာသာကိုသာ ကိုးကြယ္ရမည္ ဆိုတဲ႔အာဏာစက္ကိုသုံးၿပီး သာသနာျပန္႔ပြားေအာင္လုပ္ခဲ႔တဲ႔ ျဖစ္ရပ္မ်ဳိး ရာဇ၀င္သမိုင္းထဲမွာ ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ႔ပါဘူး။ ယုံမွကိုးကြယ္။ မယုံရင္ မကိုးကြယ္နဲ႔။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဘာသာျခားမင္းမ်ားလက္ထက္မွာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္ေတြကို အစုလိုက္အျပဳံလိုက္၊ သတ္ျဖတ္သုတ္သင္တဲ႔ လုပ္ရပ္မ်ဳိးကေတာ႔ ျမန္မာ႔ေျမေပၚမွာ ဘယ္တုန္းကမွ လက္မခံခဲ႔ပါဘူး။ (သိုဟန္ဘြား နဲ႔ မင္းႀကီးရန္ေနာင္ ကိစၥကို ေျပာခ်င္တာပါ)။ အိႏိၵယမွာေတာ႔ မထူးဆန္းခဲ႔လို႔ သူတို႔ဆီမွာ သာသနာကြယ္သြားတာေပါ႔။ ဒါေပမယ္႔ သူတို႔အိႏၵိယမွာေတာင္မွပဲ အိႏၵိယတိုင္းရင္းသားေတြကို ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈအရ ဟိႏၵဴတစ္ပိုင္း မူဆလင္တစ္ပိုင္း ခြဲျခားပလိုက္လို႔ လုံး၀မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး ဆိုတာ ေနရူးႀကီးတို႔ ဂႏၵီႀကီးတို႔ တဖြဖြ ေျပာခဲ႔သလို သည္ကေန႔အထိလည္း ေသာက္ေသာက္လဲ ေသြးထြက္ေအာင္ မွန္ေနတုန္းပဲ။ ဒါေၾကာင္႔ ဦးႏုေခတ္တုန္းက ဗုဒၶဘာသာကို နိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ထားမယ္ဆိုတဲ႔ကိစၥက ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီးေပၚလာခဲ႔ပါသတဲ႔။ ဆိုလိုခ်င္တာက ျမန္မာလူမ်ဳိးတစ္ေယာက္ဆိုတာ ဘယ္ဘာသာ ကိုးကြယ္ရမယ္လို႔ သတ္မွတ္မထားပါဘူး။ သူယုံၾကည္ရာ ကိုးကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ သူမယုံၾကည္ရာကိုလည္း ဘာအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔မွ အတင္းအၾကပ္ ကူးေျပာင္း ကိုးကြယ္ခိုင္းလို႔မရပါဘူး။ ျမန္မာရာဇ၀င္မွာ ျပင္သစ္က ကက္သရင္း ဒမယ္ဒီဆီရဲ႕ စိန္႔ဘာသိုလိုမ်ဴး ညခ်မ္းလို သာသနာျပဳပြဲမ်ဳိး ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ႕သလို ဘယ္ေတာ႔မွလည္း ရွိမလာေအာင္ ဘာသာေရးကို အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာနဲ႔ မေရာေထြးပဲ သီးသန္႔ထားပါတယ္။
        တဆက္တည္းမွာပဲ ျမန္မာလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ ျမန္မာေတြကိုပဲဆိုလိုတာလား။ တိုင္းရင္းသားေတြ မပါဘူးလား။ တိုင္းရင္းသား လို႔ ဆိုလိုက္ရင္ေကာ ျမန္မာေတြ မပါၾကေတာ႔ဘူးလား။ လို႔ ေ၀ါဟာရပိုင္းအရ အျငင္းပြားစဖြယ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ အမွန္ကေတာ႔ ျမန္မာ လို႔ဆိုလိုက္ရင္ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသား အားလုံးမွီတင္းေနထိုင္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားလို႔ ဆိုလိုတာျဖစ္ၿပီး အဲဒီတိုင္းရင္းသားေတြထဲက အဓိကလူမ်ားစုျဖစ္တဲ႔ တိုင္းရင္းသားမ်ဳိးႏြယ္စုႀကီးကို ဗမာ လို႔ေခၚတယ္လို႔ ဦးေန၀င္းေခတ္တုန္းက ပညာေရးမွာ သင္ရၾကားရခဲ႔ဖူးပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း လူမ်ဳိးျခားေတြက ကိုယ္႔ကို ေခၚတြင္တဲ႔အခါမွာေတာ႔ သူတို႔ဘာသာနဲ႔ ဘားမား လို႔ ေခၚၾကတာကိုအစြဲျပဳၿပီး ဗမာေတြက လူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚ ေနရာမေပးပဲ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ ဂုတ္ေသြးစုပ္ေနသေယာင္ စိတ္၀မ္းကြဲျပားကုန္ပါတယ္။ ကိုယ္စီကိုယ္စီ ခံစားခဲ႔ရတဲ႔ အက်ိတ္အခဲေတြ ရွိခဲ႔တဲ႔အခါမွာလည္း အဲဒီကိစၥက ဖြင္႔ဟျငင္းခုန္မေနတာေတာင္ စိတ္ထဲမွာ လိပ္ခဲတည္းလည္း အမွ်င္မျပတ္ရွိေနပါလိမ္႔မယ္။ အမွန္မွာေတာ႔ ျမန္မာေတြဘက္မွာ တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚ တန္းတူမဟုတ္ပဲ တဆင္႔ႏွိမ္႔ခ်ဆက္ဆံတဲ႔ စိတ္ဓါတ္အေျခခံမ်ဳိး ရွိေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲလာရင္ ျပတ္ျပတ္သားသား ျငင္းပါတယ္။ လူေပၚလူညြြန္႔ခူးစားသြားတဲ႔ အတၱ၀ါဒီ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိခဲ႔တာ မျငင္းပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔ အဲဒီလူေတြက တိုင္းရင္းသားေတြကိုမွ ဂုတ္ေသြးစုတ္ၿပီး ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္ကြပ္သြားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ စည္းစိမ္အာဏာ တည္ၿမဲဖို႔အတြက္ဆိုရင္ ျမန္မာေသာ တိုင္းရင္းသားေသာ မေျပာပါနဲ႔ ညီရင္းအကို အမိအဘကိုေတာင္ ခ်မ္းသာမေပးပဲ ကြပ္မ်က္ခဲ႔ၾကတာမို႔ လူနဲ႔သာဆိုင္ပါလိမ္႔မယ္။ လူမ်ဳိးေရးနဲ႔ေတာ႔ ဆိုင္မယ္ မထင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ဘယ္သူက ငါတို႔ကိုႏွိပ္စက္တယ္လို႔ပဲ ျမင္ၿပီး ျမန္မာက တိုင္းရင္းသားေတြအေပၚ နွိပ္ကြပ္တာ လို႔ သေဘာမထားရင္ ကိုယ္ခ်င္းကိုယ္ခ်င္း ပိုအေစးကပ္လာမွာ အမွန္ပါပဲ။
       အရင္ေရးခဲ႔တဲ႔စာေတြတုန္းကေတာ႔ ပ႑ိတ္ႀကီး ေနရူးေျပာခဲ႔တဲ႔ အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာဆိုတဲ႔ စကားလုံးကို သူေပးခဲ႔တဲ႔ ဥပမာအတိုင္း ရွင္းျပခဲ႔ဖူးပါတယ္။ ေျမာက္ဘက္အဖ်ား ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ႔ ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္း ဆစ္ခ္အမ်ဳိးသားႀကီးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေတာင္ဘက္အစြန္း သီရိလကၤာအနားက အရပ္ပုပု ဆံပင္လိန္ေကာက္ေကာက္နဲ႔ တမီလ္အမ်ဳိးသားကေလးပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လိုပင္ ဆန္႔က်င္ကြဲျပားေသာ္ျငားလည္း အိႏၵိယတိုင္းသားတို႔ရဲ႕ ေယဘုယ်လကၡဏာကေတာ႔ နွစ္ဦးစလုံးဆီမွာ အထင္းသားေတြ႔ျမင္ႏိုင္သလို ကမာၻအႏွံ႕အျပား ဘယ္အရပ္ေဒသမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အိႏၵိယအႏြယ္မွန္ရင္ အဲဒီဘုံစရိုက္လကၡဏာက ေပ်ာက္ပ်က္သြားရိုးထုံးစံ မရွိပါဘူးတဲ႔။ သူေျပာတာ ဗူးလုံးနားမထြင္းနဲ႔မို႔ အလြယ္တကူ သေဘာမေပါက္ဘူးဆိုရင္ အနည္းငယ္ရင္႔သီးမယ္႔စကား (အမွန္မွာေတာ႔ ႏွိမ္႔ခ်ေျပာဆိုတဲ႔ သေဘာမပါပါဘူး) နဲ႔ ထပ္ရွင္းျပလိုက္ရင္ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျမင္သာလာပါလိမ္႔မယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မ်က္စိထဲမွာ ကုလားႀကီးေတြ ကုလားမႀကီးေတြလို႔ တစ္မ်ဳိးတည္းျမင္ေနရတဲ႔ အိႏၵိယတိုင္းရင္းသားေတြမွာ မတူကြဲျပားျခားနားတဲ႔ အမ်ဳိးအႏြယ္ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီးေတာ႔ ရွိပါတယ္။ သူတို႔အခ်င္းခ်င္း ဘာသာစကား၊ ဓေလ႔ထုံးစံ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္း ဘာမွ မဆိုင္ပါဘူး။ ၾကက္သားခါးပတ္ကင္တာေတာင္မွ မီႏူးစာအုပ္ႀကီးတစ္အုပ္ သတ္သတ္ထြက္လာတဲ႔အထိ တစ္မ်ဳိးတစ္ဘာသာစီ ျခားနားပါတယ္။ အေရာင္ခ်င္း အနံံ႔ခ်င္း အရသာခ်င္း မတူပါဘူး။ ၾကက္သားကို မီးနဲ႔ကင္တာတစ္ခုပဲ တူပါတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာက တိုင္းရင္းသားလို႔ ဆိုလိုက္ရင္ မတူကြဲျပားျခားနားတာေတြ ရွိေကာင္းရွိမယ္။ ဒါေပမယ္႔ ဘုံစရိုက္လကၡဏာတစ္ခုကေတာ႔ အားလုံးကိုယ္စီမွာ ေတြ႔ႏိုင္တယ္ ဆိုတာမ်ဳိးပါ။ ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒီဘုံစရိုက္လကၡဏာတစ္ခု ေပၚလာရသလဲဆိုေတာ႔ ကာလရွည္ၾကာစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ခဲ႔ၾကတဲ႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေခါင္းၿမီးျခဳံလိုက္ရုံနဲ႔ ဂဠဳန္ျဖစ္သြားတဲ႔ အမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔မို႔လို႔ ျမန္မာေတြရဲ႕ National Identity လို႔ ဆိုလိုက္ရင္လည္း တိုင္းရင္းသားေတြက ဘာျဖစ္လို႔ မပါရမွာလဲ။ အတူတူပဲေလ။ သူတို႔မွာလည္း ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြမွာရွိတဲ႔ စရိုက္လကၡဏာေတြ မရွိဘူးလို႔ ဘယ္သူမွ မျငင္းႏိုင္ဘူး။ ဘယ္ေလာက္ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားတဲ႔ အရပ္ေဒသက တိုင္းရင္းသားပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာလိုေျပာဖို႔ သင္ယူရတယ္ဆိုတာ မရွိဘူး။ ေလယူေလသိမ္းကေလး က်က္မိေအာင္ ေစာင္႔လိုက္ရင္ နားလည္သြားတယ္။ ထမင္း နဲ႔ ဟင္းနဲ႔စားတယ္။ အ၀တ္ႏွစ္ပိုင္းဆင္တယ္။ ေနပုံထိုင္ပုံ စိတ္ကူးစိတ္သန္း အကုန္အတူတူပဲ။ သူတို႔ကိုၾကည့္လိုက္ရင္ ျဖဴ၀ါ၀ါရွိတိုင္း တရုတ္ေတြနဲ႔မတူသလို ညိဳညက္ညက္ကေလးေတြမို႔လည္း ကုလားေတြနဲ႔ မတူပါဘူး။ ျမန္မာေတြနဲ႔ပဲ တူတယ္။
         ဒီအခါမွာ ကိုယ္ခ်င္းကိုယ္ခ်င္း အေစးကပ္ဖို႔ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ဆိုတာကေလးကို နည္းနည္းရွင္းျပရပါဦးမယ္။ ဥပမာဆိုၾကပါစို႔ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ခႏၵာကိုယ္တြင္းမွာ ျပင္ပကေရာဂါပိုးမႊားမ်ား ၀င္ေရာက္လာရင္ ကာကြယ္ဖို႔ ခုခံအားစံနစ္ (Immune System) ဆိုတာႀကီး ရွိတယ္။ သူ႔ရဲ႕တာ၀န္က မိမိခႏၵာကိုယ္ႀကီးကို ကာကြယ္ဖို႔။ သူ႔ဆီမွာတပ္ဆင္ထားတာက ၀င္လာတဲ႔ ေရာဂါပိုးမႊားေတြကို သုတ္သင္ဖို႔ ထိေရာက္ထက္ျမက္တဲ႔ လက္နက္မ်ဳိးစုံရွိတယ္။ အေရးႀကီးတာ ဘယ္ဟာက ရန္သူ၊ ကိုယ္႔ကို အႏၱရာယ္ျပဳမယ္႔သူလို႔ သိရမွာျဖစ္ၿပီး ဘယ္အရာေတြကေတာ႔ ကိုယ္႔ခႏၵာကိုယ္ထဲက အတူတူ ျဖစ္တည္လာခဲ႔တဲ႔ တစ္သွ်ဴးေတြ၊ သူတို႔ကို ခြင္႔လႊတ္လက္ခံေပးရမယ္ဆိုတာကို ျပတ္ျပတ္သားသား သိရတယ္ဗ်။ ရန္သူကို မဖယ္ရွားႏိုင္ခဲ႔ရင္ ေရာဂါရသလိုပဲ ကိုယ္႔ခႏၵာကိုယ္က တစ္သွ်ဴးေတြကို ဖ်က္ဆီးမိျပန္ရင္လည္း ဒုကၡျဖစ္တယ္။ တိုင္းရင္းသားအေရးေတြမွာလည္း ဒီသေဘာကို နားလည္ထားဖို႔လိုပါတယ္။ ဘယ္သူက     ကိုယ္နဲ႔ သမိုင္းစဥ္တေလွ်ာက္လုံးအတူတကြ ျဖစ္တည္လာခဲ႔ၾကတဲ႔ တိုင္းရင္းသား အစစ္ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကသာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔မို႔ ျပည္တြင္းျပည္ပ အေမွာင္႔ပေယာဂေတြက မူဆလင္ညီေနာင္အခ်င္းခ်င္း ေသြးစည္းၾကပါစို႔ လို႔ေျပာၿပီး ကိုယ္႔တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း အိုးမည္းသုတ္ၿပီးခြပ္ခိုင္းတဲ႔အခါ ဘယ္ဟာက ကိုယ္႔ေသြးသားအစစ္လဲဆိုတာ ျပန္စဥ္းစားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္စလုံးက စဥ္းစားရမယ္ လို႔ ေျပာတာေနာ္။ ကိုယ္႔ဘက္ကလည္း ဒီဘာသာျခားေတြကို ေျခမႈန္းရမယ္ဆိုၿပီး ကိုယ္႔တိုင္းရင္းသားခ်င္း အရမ္းကာေရာ ႏွိမ္ႏွင္းေနလို႔လည္း မျဖစ္ဘူး။ ကိုယ္႔ကိုယ္ကိုယ္ပဲ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္ေမးၾကည့္ပါ။ ကိုယ္ကျမန္မာတိုင္းရင္းသားလား။ ျမန္မာေတြနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ အတူတူ ေနထိုင္လာခဲ႔ၾကၿပီ မဟုတ္လား။ အခု ဘဂၤါလီအေရးမွာ ဘာသာတူ ညီေနာင္သားခ်င္းေတြမို႔ သူတို႔ဘက္ကလိုက္ၿပီး တိုက္ပြဲ၀င္မယ္လို႔ စဥ္းစားထားရင္ ကိုယ္႔ဘိုးဘြားေတြ ေနထိုင္ေခါင္းခ်ရာ ပိုင္နက္ႏိုင္ငံႀကီးကေန ဖဲ႔ေပးလိုက္ဖို႔ တကယ္ ေစတနာရွိေနသလား။ ခဏတျဖဳတ္ တည္းခိုခြင္႔ေပးတဲ႔ ကိစၥ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ တကယ္ေတာ႔ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင္႔ ၀ိနည္းလြတ္ေခါင္းစဥ္တပ္ၿပီး ျပည္တြင္းေန ျပည္တြင္းေန လို႔ ဘာသာကိုအစြဲျပဳ အေခၚခံေနရတာေတာင္ လြန္လွၿပီ။ ဘယ္ဘာသာကိုးကြယ္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာဆိုရင္ ျမန္မာပဲ မဟုတ္ဘူးလား။ တိုင္းရင္းသားပဲ မဟုတ္ဘူးလား။ ဒီလိုဆိုရင္လည္း တိုင္းတပါးသားဘက္က စစ္တိုက္ေပးဦးမလို႔လား။ ဒီျပႆနာရဲ႕အေျဖအတြက္ National Identity ဆိုတာကို ခိုင္ခိုင္မာမာ တည္ေဆာက္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ လို႔ ေျပာခ်င္တာပါ။ အဲဒီ Identityႀကီးထဲမွာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မွီတင္းေနထိုင္ၾကတဲ႔ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံ ပါပါတယ္။
        ေတာ္ေတာ္ေလးကို ဖြရာဆြရာေရာက္တဲ႔ ဒီေခါင္းစဥ္အေၾကာင္းအရာတစ္ရပ္ကို တစုံတေယာက္က အစဆြဲထုတ္သြားတဲ႔အခါ ကိုယ္လည္းပဲ တတ္သမွ် မွတ္သမွ် ေတြးေတာဆင္ျခင္ၾကည့္မိပါတယ္။ ကိုယ္႔ရဲ႕အျမင္ကေတာ႔ နိုင္ငံေရးကၽြမ္းက်င္သူ၊ သမိုင္းပညာရပ္ကၽြမ္းက်င္သူ၊ အကုန္သိ ဘုမၼိ၊ အကုန္ပါ မုန္လာတစ္ေယာက္ရဲ႕ အျမင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ရာစုႏွစ္တစ္၀က္နီးနီး ျမန္မာ႔ေျမေပၚမွာ ေနထိုင္ႀကီးျပင္းခဲ႔ၿပီး၊ ျမန္မာ႔ေျမမွတပါး တျခားဘယ္အရပ္ကိုမွ က်င္လည္က်က္စားျခင္းမရွိခဲ႔တ႔ဲ (ဘူတန္ႏွစ္ႏွစ္ကို ႏႈတ္လိုက္တယ္ဗ်ာ) ျမန္မာလူမ်ဳိးစစ္စစ္ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အျမင္ပါလို႔ ေျပာရင္ မမွားပါဘူး။ ေရးထားခဲ႔တဲ႔အတိုင္းျမင္ၿပီး အဲဒီအတိုင္းလည္း ခံစားမိပါတယ္။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတိုင္းတပါးက ျမန္မာ႔အေရးကၽြမ္းက်င္သူဆိုတာေတြထက္ေတာ႔ နီးစပ္မလား မသိပါဘူး။ ေျပာသမွ် အမွန္လို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ စာဖတ္တဲ႔သူေတြအေနနဲ႔လည္း ကိုယ္က်င္လည္ရာ အသိုင္းအ၀ိုင္းေနာက္ခံကိုလိုက္ၿပီး ေတြးျမင္ေဆြးေႏြးလို႔ ရပါတယ္။ ျမန္မာဆန္ဆန္ ေဒၚမာမာေအး သီခ်င္းေလးနဲ႔ ႏႈတ္ဆက္လိုက္ပါရဲ႕ေလ။
“အခ်စ္ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ ရွာေဖြေတြးၾကည့္ရာ၀ယ္ ေမာင္႔အေျဖ ဘယ္လိုေနမယ္။ ခင္႔စိတ္သေဘာ ဖြင္႔ေျပာမယ္ ေမာင္နားလည္ေအာင္ …. ကြယ္။” တဲ႔။