သားသတ္သမား

အခန္း (၄) သားသတ္သမား

အပိုင္း (၂)
၈-၈-၈၈ ရက္ေန့ ၈နာရီ ၈မိနစ္တြင္ ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္း အလုပ္သမားမ်ား စတင္ ခ်ီတက္ခဲ့သည္။ က်က္သေရ မဂၤလာအေပါင္းနွင့္ ျပည့္စံုေသာ အခါ သမယပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ “သပိတ္စျပီေဟ”့ ဟူေသာ သတင္းေၾကာင့္ ျမိဳ႕လယ္သို႕ အသီးသီး ခ်ီတက္ၾကေတာ့သည္။

“အစကေတာ့ ရန္ကင္းလက္ဘက္ရည္ဆိုင္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၁၂ေယာက္တည္း။ အရင္အာဏာ မသိမ္းခင္က ျပည္ေထာင္စု အလံေတြ ခြပ္ေဒါင္းေအာင္လံေတြ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဓာတ္ပံုေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အစိုးရရံုးေတြ၊ အရပ္သားအိမ္ေတြက လိုက္ျပီး စုထားၾကတယ္။ မနက္ ၈နာရီေက်ာ္ေတာ့ ကမၻာေအးလမ္း အတိုင္း စထြက္ ခဲ့ၾကတယ္။ တစ္ျခား လူအုပ္ေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႕နွင့္ ပူးေပါင္းလာၾကတယ္။ မၾကာခင္မွာဘဲ လူအုပ္ၾကီး က ေထာင္နဲ႕ ခ်ီျပီး ျဖစ္လာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ တိရိစၦာန္ရံုနွင့္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီး ရံုးကို ျဖတ္ျပီး ခ်ီတက္လာၾကတယ္။ လမ္းဆံုတိုင္းမွာ လိုဘဲ အျခား ျမိဳ႕နယ္ေတြက ခ်ီတက္လာတဲ့ လူအုပ္ၾကီးေတြနဲ႕ ေပါင္းမိၾကတယ္။ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမကို ဦးတည္ျပီး ဆူးေလလမ္းမၾကီးတေလွ်ာက္ အခ်င္းခ်င္း လက္တြဲ ခ်ီတက္ ၾကတယ္။

ရန္ကုန္ျမိဳ႕က လူတိုင္းလိုလို လမ္းမေပၚေရာက္ေနၾကတာဟာ ယံုေတာင္ မယံုနိုင္စရာဘဲ။ အဖြဲ႕တိုင္းရဲ့ ထိပ္မွာ ဘယ္ျမိဳ႕နယ္က ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ၾကီးေတြ လႊင့္လို႕ ရန္ကင္း၊ ဗဟန္း၊ ေျမာက္ဥကၠလာပ၊ ေတာင္ဥကၠလာပ၊ သာေကတ၊ သဃၤန္းကၽြန္း အို-စံုလို႕။ ဘယ္ျမိဳ႕နယ္ကလူအမ်ားဆံုးလဲ၊ ဘယ္သံခ်ပ္က အရဲဆံုးလဲ ဆိုတာဟာ ျပိဳင္ပြဲ က်ေနတာဘဲ။ ၂နာရီေလာက္ၾကာေတာ့ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမနွင့္ မဟာ ဗႏၶဳလ ပန္းျခံေရွ႕ကို ေရာက္တဲ့အခါ ဆႏၵျပသူေတြ သိန္းနွင့္ ခ်ီေနျပီး” ဟု ကိုလင္း ေျပာျပသည္။

တစ္ေန့လံုး ျမဴးတူးေနၾကသည္။ စစ္တပ္မွာ လမ္းဆံုမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသား အကာအကြယ္နွင့္ ရွိေနၾကသည္။ တိုင္ပင္မႈမရွိဘဲ ဆႏၵျပသူ အခ်ိဳ႕သည္ အမ်ိဳးသား သီခ်င္းနွင့္ တပ္မေတာ္ သီခ်င္းတို့ကို သံျပိဳင္ သီဆို ၾကျပီးေနာက္ “ျပည္သူ႕တပ္မေတာ္ တို႕တပ္မေတာ္” ဟု ေအာ္ဟစ္ေၾကြးေၾကာ္ ၾကသည္။ စစ္သားမ်ားကို အစ္ကိုၾကီး ဟု ေခၚျပီး ေလာကဝတ္ ျပဳၾကသည္။ စစ္သားမ်ား လူထု အံုၾကြမႈတြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္ လာျပီး အစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်ရန္ ကူညီၾကလိမ့္မည္ ဟု လူအမ်ားက ယံုၾကည္ထား ၾကသည္။ အကယ္၍ လူထုနွင့္ မပူးေပါင္းပါက စစ္သားမ်ားသည္ မိမိတို႕ ျပည္သူမ်ားကို ပစ္သတ္ရလိမ့္မည္ ပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိသာေစလိုေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖင့္ ဆႏၵျပလူငယ္အခ်ိဳ႕သည္ တာဝန္က် စစ္သားမ်ား ေရွ႕သြားရပ္ျပီး အက်ၤီ ၾကယ္သီး ျဖဳတ္ ရင္ဖြင့္ေပးကာ “ပစ္ခ်င္ရင္ ပစ္သတ္ပါ” ဟု ေျပာၾကသည္။

ဒါေပမဲ့ စစ္သားေတြဟာ စိတ္ဓာတ္ေရးရာအရ တစ္ျခားစီျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ လြယ္လြယ္နဲ့ ျမင္နိုင္တယ္။ သူ႕တို႕ရဲ့ ေအာ္တိုမစ္တစ္ ရိုင္ဖယ္ေတြကို တုန္တုန္ယင္ယင္နဲ႕ ဆုပ္ကိုင္ထားၾကျပီး သူတို႕ဟာ ပင္လယ္ထဲမွာ နစ္ျမဳပ္ေနတယ္။ ထုထည္ ၾကီးမားလွတဲ့ ဆႏၵျပပြဲေၾကာင့္လဲ အံ့ၾသ တုန္လႈပ္ေနၾကတယ္” ဟု ပီတာ ေကာနားဒ္က သူျမင္ေတြ႕ခဲ့သမွ်ကို ေျပာျပသည္။
ေအပီ သတင္းဌာနက ရဲေသြး ရဲမာန္ ဝင့္ေသာ ေအာင္လံနီမ်ား ေအာက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဓာတ္ပံုမ်ားကို ကိုင္ေဆာင္၍ ခ်ီတက္လာၾကေသာ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ ဘုန္းၾကီးမ်ားနွင့္ ျပည္သူမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရးနွင့္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တို႕ကို ေတာင္းဆိုၾကသည္။ “ဆႏၵျပလူတန္းၾကီး ဘယ္မွာဆံုးသလဲဆိုတာ မျမင္ရဖူး။” ဟု ၂၂ႏွစ္ အရြယ္ရွိ ျဗိတိသွ်ေက်ာင္းသူ ေဂ်ာ္ဂ်ီနာအလ္လန္ က ေျပာျပသည္။

“က်စ္က်စ္လစ္လစ္ စနစ္တက် စုစည္းထားတဲ့ လက္နက္မဲ့ ဆႏၵျပသူေတြဟာ လက္သီးလက္ေမာင္းတန္း ဟစ္ေအာ္ေၾကြးေၾကာ္ျပီး ရန္ကုန္ျမိဳ့ လမ္းမၾကီးတစ္ခုမွာ ခ်ီတက္လာၾကတာကို က်မျမင္ခဲ့ရတယ္” ဟု သူမကေျပာျပသည္။
လူထုဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ရန္ကုန္ျမိဳ႕၌သာ မဟုတ္ဘဲ နုိင္ငံတစ္ဝွမ္းလံုးပင္ ဆႏၵျပမ်ား ျပဳလုပ္ေနၾကသည္။ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ မႏၱေလး စစ္ကိုင္းနွင့္ ေရႊဘို၊ ဧရာဝတီျမစ္ဝကၽြန္းေပၚတြင္ ပုသိမ္၊ အလယ္ပိုင္း ေျမလတ္တြင္ ပဲခူး၊ ေတာင္ငူ၊ ပ်ဥ္းမနားနွင့္ မင္းဘူး၊ဧရာဝတီျမစ္ကမ္းရွိ ေရနံျမိဳ႕မ်ားျဖစ္ေသာ ေရနံေခ်ာင္း၊ ေခ်ာက္၊ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းတြင္ ေမာ္လျမိဳင္ ျမိတ္၊ ထားဝယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ေတာင္ၾကီး၊ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း အစြန္းအဖ်ားျမိဳ႕ျဖစ္ေသာ ကခ်င္ျပည္ ျမိဳ႕ေတာ္ ျမစ္ၾကီးနားတို႕မွ လူထုၾကီးသည္ ၂၆နွစ္ၾကာ ၾကိတ္မွိတ္ မ်ိဳသိပ္ထားခဲ့ရေသာ မဆလ အစိုးရအေပၚ မေက်နပ္ခ်က္မ်ားကို ဖြင့္အန္၍ ျမိဳ႕လမ္းမမ်ားေပၚသို႕ ထြက္ခဲ့ၾကသည္။ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းရွိ ဆိပ္ကမ္းျမိဳ႕ ဆႏၵျပပြဲမ်ားတြင္ အသက္ ၂၀ရွိ ဓာတုေဗဒ ေက်ာင္းသား မင္းဝင္းထြဋ္ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့သည္။

“မနက္ပိုင္းမွာ လူတစ္သိန္းေလာက္ဟာ က်ိဳက္သုတ္ေစတီေရွ႕မွာ စုုေဝးလာၾကတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဘုန္းၾကီးေတြ၊အရပ္သားေတြ အစံုဘဲ။ ရြာေတြက လမ္းသမားေတြဟာ ေလာ္လီကားေတြ၊ ႏြားလွည္းေတြ စီးျပီး ဆႏၵျပဖို႕ ေရာက္လာၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမိဳ႕ကို ျဖတ္ျပီး မိုင္ဒါ ကစားကြင္းကုိ ခ်ီတက္ၾကတယ္”

“ဒီမိုကေရစီ အျပည္႕အဝ ရရွိေရး- ဒို႕အေရး ဒို႕အေရး” ဆိုသည့္ ေၾကြးေၾကာ္သံသည္ ေမာ္လျမိဳင္ျမိဳ႕၏ ကိုလိုနီေခတ္ အိမ္အိုမ်ားၾကားတြင္ ပထမဦးဆံုး အၾကိမ္ ပဲ့တင္ထပ္လ်က္ ရွိေနေပေတာ့သည္။ ဆိုင္းဘုတ္မ်ား အလံမ်ား လႊင့္ထူလ်က္ ေဒသခံ မြန္လူမ်ိဳးမ်ားနွင့္ အတူ ဗမာမ်ားလဲ ပါဝင္ကာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု နွစ္စုတို့၏ ေသြးစည္း ခုိုင္မာမႈကို ေဖာ္ျပခဲ႕ၾကသည္။

သို့ေသာ္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕လယ္တြင္ စစ္တပ္က တုန့္ျပန္ လႈပ္ရွားမႈ တစ္ခုကို ညေန ၅နာရီခြဲခန့္တြင္ ျပဳလုပ္လာသည္။ ရန္ကုန္တိုင္းမွဴး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ မ်ိဳးညႊန္၊့ အျခားစစ္ အရာရွိၾကီးမ်ားနွင့္ အတူ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ ေပၚတီကို သို႕ေရာက္ရွိ လာသည္။ အသံခ်ဲ႕စက္မွ ေနျပီး လူစုခြဲရန္၊ မခြဲပါက စစ္သားမ်ားက ပစ္ခတ္လိမ့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္းမာစြာ ေျပာၾကားလိုက္သည္။ လမ္းတစ္ဖက္ရွိ ဝရန္တာ တစ္ခုတြင္ အသက္ ၂၅နွစ္ အရြယ္ရွိ မေမႊးေမႊး ရွိေနခဲ့သည္။
“ဒါေပမဲ့ စစ္တပ္က ေျပာသလို ဘယ္သူမွ မလုပ္ၾကဖူး။ လူအုပ္ၾကီးက ၾကီးသထက္ၾကီးလာတယ္။ မ်ိဳးညႊန့္က ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ထပ္ျပီး ျခိမ္းေျခာက္တယ္။ သူ႕အသံက တစ္ၾကိမ္ျပီး တစ္ၾကိမ္ ေပ်ာ့ေပ်ာ့လာတယ္။ လူထုက “ဒါဟာ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ဆႏၵျပပြဲ ျဖစ္တယ္။ စည္းကမ္းရွိၾက။ ညီညြတ္ၾက။ ရန္မစနွင့္” လို႕ တံု႕ျပန္ခဲ့ ၾကတယ္”

တစ္ေန့လံုး ေအာင္ပြဲ ခံေနၾကသည္။ ညေနပိုင္းတြင္ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ လူထုၾကီးက ေရႊတိဂံု ရင္ျပင္ စည္းေဝးပြဲကို တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ဘရင္းကယ္ရီယာမ်ား လက္နက္ကိုင္စစ္သား အျပည္႔ပါေသာ စစ္ကားၾကီးမ်ားကို ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ နွင့္ ဘားလမ္းတြင္ အသင့္ ရပ္ထားၾကသည္။ သို႕ေသာ္စစ္သားမ်ားကို အသံုးခ်လိမ္႕မည္ဟု မည္သူမွ် မထင္ၾကေခ်။
“ကၽြန္ေတာ္တို႕ နိုင္ျပီး အစိုးရ လက္ေလွ်ာ႕လိုက္ျပီလို႕ ထင္ခဲ့တာ” ဟု ကိုလင္းက ေျပာျပသည္။

ည ၁၀နာရီ အထိ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူမ်ား ဆူးေလဘုရားတစ္ဝိုက္တြင္ ရွိေနၾကေသးသည္။ ည ၁၁နာရီခြဲတြင္မူ စစ္ကားမ်ား ျမိဳ႕ေတာ္ ခန္းမ ေနာက္ဝင္းမွ အရွိန္ျပင္းစြာ ေမာင္းထြက္လာခဲ့ ၾကသည္။ စစ္ကားမ်ား ဆက္တိုက္ ထြက္လာၾကျပီး ဘရင္းကယ္ရီယာမ်ားမွာလည္း အသင့္ျပင္ကာ ေနာက္က လိုက္လာၾကသည္။ တစ္ျပိဳင္တည္းပင္ ဆႏၵျပသူမ်ားသည္ အမ်ိဳးသား သီခ်င္းကို သံျပိဳင္ သီဆိုခဲ့ ၾကသည္။ ပစၥတိုသံ နွစ္ခ်က္ ၾကားလိုက္ရျပီး စက္ေသနတ္သံတို႕မွာ အေမွာင္ထု ေအာက္ရွိ ဗႏၶဳလ ပန္းျခံ ဝန္းက်င္ အေဆာက္အအံုမ်ား ၾကားတြင္ ပဲ့တင္ ထပ္သြားသည္။ က်ည္ဆံ ထိျပီး လူမ်ား အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ လဲက်သြားၾကသည္။ လမ္းမ်ားလည္း ေသြးမ်ားျဖင့္ ခ်က္ခ်င္းနီရဲ သြားေတာ့သည္။ “လူေတြဟာ ေအာ္ဟစ္ျပီး အိမ္မ်ား လမ္းၾကားမ်ားထဲသို႕ ကစဥ္႕ကလ်ား ေျပးဝင္ ပုန္းေအာင္းၾကသည္။ ေရေျမာင္းမ်ားထဲသို႕ အျပံဳလိုက္ ပစ္လွဲ၍ လည္းေကာင္း၊ နံရံမ်ားေဘးတြင္ ဝပ္တြား၍ လည္းေကာင္း အကာအကြယ္ ယူၾကသည္။ ထိုမွ တစ္ဖန္ ထိတ္လန္႕စြာျဖင့္ အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ ထေျပးၾကျပန္သည္။” ဟု စက္မိုင္ဒန္ ( Seth Mydans ) က ၾသဂုတ္လ ၁၁ရက္ေန႕ထုတ္ နယူးေယာက္တိုင္းစ္ တြင္ ေရးသားခဲ့သည္။

တစ္ျပိဳင္တည္း၌ ေရႊဂံုတိုင္လမ္းတြင္ စုေဝးေနေသာ ၂၀၀၀ခန့္ ရွိသည့္ လူထုၾကီး အနီးသို႕ စစ္သားမ်ား အျပည္႕ပါေသာ စစ္ကားမ်ား ခ်ဥ္းကပ္လာခဲ့သည္။ လူအုပ္ထဲတြင္ ရွိေနေသာ ကိုလင္းက-----
“စစ္ကားေတြ ေပၚက စစ္သားတစ္ခ်ိဳ႕ ဆင္းလာျပီး လူထုကို ေသနတ္နဲ့ ခ်ိန္ထားတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ကားေပၚကေန ခ်ိန္ထားၾကတယ္။ သူတို႕ အားလံုးက လူအမ်ားဆံုးေနရာကို ေအာ္တိုမစ္တစ္ေသနတ္ေတြနဲ႕ ပစ္ထည့္လိုက္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေသေျပး ရွင္ေျပး ေျပးၾကရေတာ့တာပါဘဲ။

ကၽြန္ေတာ္႕ေရွ႕က ေက်ာင္းသား နွစ္ဦးဟာ ပြဲခ်င္းျပီး အသက္ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ေရွ႕ကေန ေျပးေနတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ သူငယ္ခ်င္းေျခေထာက္ကို မွန္လို႕ တြဲေခၚျပီး ေျပးခဲ့ရတယ္။ က်ည္ဆံ ေတြ တဝီဝီ ၾကားမွာ လူေတြက ဟိုေျပးဒီေျပးဘဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အထိအခိုက္ မရွိဘဲ အိမ္ျပန္ေရာက္လာ ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ သူငယ္ခ်င္းက ေဆးရံုသြားဖို႕ေၾကာက္လို့ အိမ္မွာဘဲ ၾကိတ္ကု ရတယ္။ သူကံေကာင္းလို့ မေသဘူး။”

ထိုၾကမၼာငင္ေသာ တနလၤာေန့တြင္ ရန္ကုန္၌ ရွိေနခဲ့သူ ရစ္ခ်ားဒ္ ေဂၚေလး (Richard Gourlay)က ဖိုင္နယ္ရွယ္ တိုင္းစ္ သတင္းစာ ၌ ဤသို႕ေရးသား ခဲ့သည္။
မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ား ေျပာဆိုခ်က္အရ သံခ်ပ္ကာ ကားမ်ားသည္ ဆႏၵျပသူ လူအုပ္မ်ား ထဲသို႕ ေမာင္းလာျပီး အဆီးအတား မရွိ ပစ္ခတ္ၾကသည္ကို ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရသည္။ ဤအခ်က္သည္ အင္အား အနည္းငယ္ ကိုသာ အသံုးျပဳခဲ့သည္ ဟူေသာ အစိုးရ၏ စကားကို စိန္ေခၚေနသည္။ လမ္းမမ်ားတြင္ လူအုပ္ၾကီးသည္ ေသဆံုးသူမ်ား အေလာင္း ကို ေခါင္းေပၚရြက္ျပီး ခ်ီတက္ေနၾကသည္ကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရေၾကာင္း မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားက သတင္းပို႔ၾကသည္။”

ထိုညတြင္ ေသဆံုးသူ အေရအတြက္ ကို မည္သူမွ် မေျပာနိုင္ၾကေပ။ နံနက္ ၃နာရီ အထိ စစ္တပ္က ပစ္ခတ္ေနခဲ့သည္။ ဇြန္လ ဆႏၵျပပြဲမ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ေဆးေက်ာင္းသား စစ္နိုင္ သည္ ဆႏၵျပသူမ်ားကို ပစ္ခတ္ေၾကာင္း သိရ၍ ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီးသို႕ လာေရာက္ခဲ့သည္။
“ကၽြန္ေတာ့္အထင္ကေတာ့ လုပ္အားေပး လူငယ္ေတြ လိုမယ္ထင္လို့ လာတာဘဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီညမွာ ဒဏ္ရာ ရသူ နွစ္ဦး ဘဲ ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီးကို ေရာက္လာၾကတယ္။ သူတို႕ဟာ ေရႊဂံုတိုင္က လာခဲ့ၾကျပီး အမႊာ ညီအစ္ကိုျဖစ္ၾကတယ္။ တစ္ေယာက္ကေတာ့ ေဆးရံု ေရာက္ျပီး မၾကာခင္မွာ ဘဲ ေသသြားတယ္။ ဆူးေလ ဘုရား ပတ္ဝန္းက်င္က လူေသအေလာင္းေတြကို စစ္တပ္က ေကာက္ယူသြားၾကတယ္။ ဘယ္ကုိ ယူသြားၾကမွန္း ကၽြန္ေတာ္ မေျပာတတ္ဖူး။”

ဆစ္ဒနီျမိဳ႕မွၾသစေၾတးလ်ား နယ္လွည္႔ ခရီးသည္ ဂ်ိမ္းစ္ကိုးလ္စ္ (James Coles)က ဘန္ေကာက္ျမိဳ႕ ရုိက္တာ သတင္းဌာနအား ဆႏၵျပလူငယ္တစ္ဦးကို သူငွားထားေသာ ကားနွင့္ တင္၍ လံုျခံဳရာသို႕ ပို႕ေပးခဲ့ေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့သည္။ မ်က္ရည္ လႊမ္းေနေသာ မ်က္လံုးမ်ားျဖင့္ ခါးပိုက္မွ က်ည္ဆန္ခြံ ၂ခုကို ထုတ္ျပကာ သူ႕သူငယ္ခ်င္းေလးဦးပစ္သတ္ခံရေသာ ေနရာမွ ေကာက္ယူလာသည္ဟု ေျပာျပသည္။ သူတို႕ အဖြဲ႕မွာ ျမိဳ့အတြင္း ပစ္ခံရေသာ ဆႏၵျပအဖြဲ႕ငယ္ မ်ားမွ တစ္ဖြဲ႕ ျဖစ္သည္။ ၾသဂုတ္လ ၈ရက္ေန့တြင္ စစ္ကိုင္းျမိဳ႕၌လည္း ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့ ၾကသည္။ ဆႏၵျပ လူအုပ္ ၾကီးကို ေဒသခံ ပုလိပ္မ်ား ပစ္ခတ္ ခ်ိန္တြင္ အခင္း ျဖစ္ပြားရာ၌ ရွိေသာ ဂ်ပန္ ၂ဦးက-

“အဲဒီေန႕က ေက်ာင္းသားေတြဟာ ရဲစခန္းမွာ ဖမ္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ သူတို႕သူငယ္ခ်င္းေတြကို ျပန္လြတ္ေပးဖို႕ ေတာင္းဆုိၾကျပီး ရဲစခန္းရွိရာကို ခ်ီတက္လာခဲ့ၾကတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္တစ္ဝိုက္မွာ ရွိတဲ့ ရြာေနလူထုကလည္း ဆႏၵျပေက်ာင္းသားေတြနဲ့ ပူးေပါင္း ခ်ီတက္လာခဲ့ ၾကတယ္။ ရဲစခန္းကို ေရာက္လာတဲ့ အခါ လူတစ္ေသာင္းေလာက္ ျဖစ္လာတယ္။”

ရဲစခန္းကို အေရာက္တြင္ လူအုပ္ၾကီး အထဲမွ အစိုးရ သူလွ်ိဳျဖစ္မည္ဟု ထင္ရသူ တစ္ဦးက ရဲမ်ားကို စတင္၍ ခဲျဖင့္ ပစ္ေပါက္ခဲ့သည္။ ရဲမ်ားကလည္း ေသနတ္ျဖင့္ စတင္၍ ပစ္ခတ္ေတာ့သည္။ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးက မတ္တပ္ရပ္ျပီး လူထုအား အၾကမ္းမဖက္ရန္ ေအာ္ဟစ္ ပန္ၾကားေနခ်ိန္တြင္ ရဲမ်ား၏ ပစ္သတ္ျခင္းကို ခံလိုက္ရသည္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီး တစ္ပါးကလည္း ထပ္မံ၍ လူထုအား အၾကမ္းမဖက္ရန္ ပန္ၾကားျပန္သည္။ ထို ဘုန္းေတာ္ၾကီး မွာ ရဲမ်ား၏ က်ည္ဆံ ငါးေတာင့္ ထိမွန္၍ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားခဲ့သည္။

“ဘုန္းေတာ္ၾကီး ပ်ံလြန္ေတာ္မူ အျပီး ေက်ာင္းသူတစ္ဦးက ‘တည္တည္ ျငိမ္ျငိမ္ ရွိၾကပါ။ ကၽြန္မတို႕ ေသရမွာ မေၾကာက္ပါဘူး’ လို့ ေအာ္ဟစ္ ေျပာလိုက္တယ္။ သူမလည္း ရဲေတြ ပစ္သတ္တာကို ခံလိုက္ရတယ္။ ခဏေလာက္ ျငိမ္သြားတယ္။ ျပီးေတာ့ ရဲေတြက လူအုပ္ၾကီးကို ေမာင္းျပန္ ေသနတ္ေတြနဲ့ ရက္ရက္စက္စက္ ပစ္ေတာ့တယ္။ ပစ္မိန့္ေပးသူက စစ္ကိုင္းတိုင္း ျပည္သူ႕ ေကာင္စီ ဥကၠ႒ သူရေက်ာ္စြာ ျဖစ္တယ္။ စက္ေသနတ္နဲ႕ မညွာမတာ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ရာနွင့္ ခ်ီတဲ့ ဆႏၵျပသူေတြ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္”

စစ္ကိုင္းတိုင္း လူသတ္ပြဲကို ကိုယ္ေတြ႕မ်က္ျမင္ေတြ႕သူ တစ္ဦးမွာ မႏၱေလးျမိဳ႕ ဆရာ အတတ္သင္ ေကာလိပ္တြင္ သင္တန္း ပို႕ခ်ေနသူ အဂၤလန္ နုိင္ငံ မန္ခ်န္စတာ ျမိဳ႕မွာ အသက္ ၅၃နွစ္ ရွိသူ တစ္ဦး ျဖစ္သည။္ စက္တင္ဘာလ ၂၃ရက္ေန႕တြင္ တိုင္းမ္ သတင္းစာနွင့္ ေတြ႕ဆံုရာတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ တစ္လက ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အေရးအခင္းကို ဤသို႕ေျပာျပခဲ့သည္။
“ပြဲခ်င္းျပီး ေသတာ ၂၀၀ နဲ့ ၃၀၀ ၾကားမွာ ရွိမယ္။ က်န္တဲ့ လူေတြက ေဆးရံုနဲ့ တစ္ျခားေနရာေတြမွာ ေသသြားၾကတယ္။ နွစ္ပတ္ အၾကာမွာ အေရးအခင္းမွာ ပါတဲ့ ဆရာဝန္ တစ္ေယာက္ကို ဒဏ္ရာ ရထားတဲ့ လူနာ ဘယ္နွစ္ေယာက္ ကုေနရေသးသလဲ လို့ ကၽြန္ေတာ္ ေမးၾကည့္တယ္။ သူက တစ္ရာေလာက္ ရွိတယ္လို့ ျပန္ေျဖတယ္။ အားလံုးလိုလို ဒဏ္ရာ ၾကီး ေတြနဲ့၊ ဒဏ္ရာေတြကလည္း သူတို့ ေနာက္ေက်ာေတြမွာဘဲ၊ ေျပးေနတုန္း ေနာက္ကေန ခံၾကရတယ္လို႕ သူက ေျပာတယ္”

ဂ်ပန္ျပည္မွ အလည္အပတ္ေရာက္ေနသူ နွစ္ဦး၏ ေျပာျပခ်က္ အရ ရဲမ်ားသည္ လူေသ အေလာင္းမ်ားကို အစ ေဖ်ာက္သည့္ အေနျဖင့္ အေလာင္းမ်ားကို ဧရာဝတီ ျမစ္ထဲသို႕ ပစ္ခ်ခဲ႕သည္ဟု ဆိုသည္။
“ေရကူးျပီး ျပန္လြတ္လာၾကတဲ့ ဒဏ္ရာရသူ တစ္ခ်ိဳ႕ဟာ အဲဒီ လူသတ္ပြဲ အေၾကာင္းကုိ ျပန္ေျပာျပတယ္။ မႏၱေလး ကမ္းက ပစ္ခ် ခံရတဲ့ လူေတြဟာ ေရစီးေၾကာင္းနဲ့ ေမ်ာပါသြားနိုင္ေပမဲ့ စစ္ကိုင္းဘက္ ကမ္းက ပစ္ခ်ခံရတဲ့ လူေတြမွာေတာ့ ျမစ္ေၾကာင္းက ေကာက္ေကြ႕ေနတဲ႕အတြက္ မိုင္ အနည္းငယ္သာ ေဝးတဲ့ ‘ေနာက္ခ်င္’ ကၽြန္းမွာ သြားတင္ေနမယ္ ဆိုတာ ေဒသခံေတြ သိထားၾကတယ္။

မၾကာခင္ ရဲစခန္းထဲမွာလဲ ဆိုးဝါးလွတဲ့ လူေသ အနံ့ေတြ ရလာတယ္။ လိုက္ရွာၾကည္႕ၾကေတာ့ စခန္းထဲက ေရတြင္းထဲမွာ လူေသအေလာင္း ၁၀ေလာင္းေတြ႕လိုက္ရတယ္”
ေက်ာ္စြာ အမည္ ေရွ႕က သူရဘြဲ႕ကို စစ္တပ္တြင္ ဗိုလ္ အဆင့္ျဖင့္ အမႈထမ္း ေနစဥ္က အထက္ ျမန္မာျပည္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားနွင့္ တိုက္ခိုက္ရာမွ ရရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူသည္ထိုအခ်ိန္ကလည္း ကေလးမ်ားကိုပင္ မခ်န္ အနာဂတ္၏ ကြန္ျမဴနစ္ မ်ိဳးေစ႕မ်ားဟု ဆိုကာ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

သူရေက်ာ္စြာသည္ နယ္မ်ားတြင္ မဆလ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရာထူးမ်ားကို ကိုင္တြယ္ထားေသာ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ျပီး အာဏာရွင္ဆန္သည့္ စစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ားအနက္ တစ္ဖက္စြန္းေရာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးဟု ဆိုရေပမည္။ ျမန္မာ့အသံမွာ ၾသဂုတ္လ ၈ရက္ ေန့က စစ္ကိုင္းျမိဳ႕၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အေရးအခင္းကို ဆႏၵျပသူ ၅၀၀ခန့္က ျမိဳ႕တြငး္ ရွိ ရဲစခန္းကို တိုက္ခိုက္ၾကေၾကာင္းျဖင့္ အသံလႊင့္ ခဲ့သည္။
“ဆူပူသူမ်ား လက္ထဲသို့ ရဲစခန္းက်ေရာက္မသြားေစရန္ ကာကြယ္သည့္ အေနျဖင့္ မလႊဲမေရွာင္သာ ပစ္ခတ္ ခဲ့ရသည္။ ထိုသို႕ ပစ္ခတ္ရာတြင္ ၃၁ဦး ေသဆံုးခဲ့ျပီး ၃၇ ဦး ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရွိ ရသည္ဟု ဆိုသည္”


**************

ၾသဂုတ္လ ၉ ရက္ အဂၤါေန႕တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၌ ဆႏၵျပပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားခဲ႕သည္။ သို႕ေသာ္ အင္အား မၾကီးမားလွေပ။ ယမန္ေန႕က ေပ်ာ္ရႊင္မႈတို႕သည္ ခါးသီးေသာ ေဒါသ အသြင္သို႕ ေျပာင္း သြားခဲ့သည္။ တနလၤာေန့တြင္ လမ္းမၾကီး တိုင္းကို ဘိလပ္ေျမ အုတ္ပိုင္းမ်ားနွင့္ နွစ္ပိုင္း ခြဲလိုက္သည္။ တစ္ပိုင္းမွာ စစ္တပ္ အတြက္ သီးသန့္ လံုျခံဳေရး လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ျပီး က်န္တစ္ပိုင္းမွာ ျပည္သူမ်ား သြားလာရန္ ျဖစ္သည္။ တစ္ျမိဳ႕လံုး လိုလို၌ ျပည္သူမ်ားက လမ္းမ်ားကို ပိတ္ဆို႕ထားၾကသည္။ ယင္း အုတ္ပိုင္းမ်ားကုိ ေျပာင္းျပန္လွန္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း စစ္သားမ်ားကို ပစ္ခတ္ရန္ အုတ္ပိုင္းမ်ားကို ခ်ိဳး၍ ေသာ္လည္းေကာင္း ျပဳလုပ္ထားၾကသည္။ လမ္းမေပၚတြင္ ပစ္ခတ္ ခံရသူမ်ား ေနရာကို အမွတ္အသား ျပဳ၍ အုတ္ပိုင္းမ်ားကို ပံု ထားၾကသည္။ မိုးကလည္း ေန့တုိင္းလိုလို သဲသဲမဲမဲ ရြာလ်က္ရွိသည္။

ပီတာေကာနားဒ္သည္ မနက္ပိုင္းတြင္ ေဟာ္တယ္မွ ထြက္ခြာလာခဲ့ရာ ေဒါသထြက္ေနေသာ အဖိုးၾကီး တစ္ဦးကို ေတြ႕လိုက္ရသည္။ “ဒီ အစိုးရဟာ လူသတ္ အစိုးရပဲ၊ ဒီ အစိုးရဟာ ဟစ္တလာလို လူစားမ်ိဳးေတြပဲ၊ ဗမာျပည္မွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာ ကမၻာက သိေအာင္ ေျပာျပေပးစမ္းပါ”ဟု အဖိုးၾကီးက ဆိုသည္။ ပီတာ ေကာနားဒ္သည္ ဆူးေလ ဘုရားအေနာက္ဘက္ရွိ အိႏိၵယ လူမ်ိဳးရွိရာ ရပ္ကြက္သို႕ ဆက္၍ ထြက္လာခဲ့သည္။ သူ ယူလာေသာ ကင္မရာကို သတိျပဳမိသူ တစ္ခ်ိဳ႕က သူ႕အား အိမ္ေနာက္ေဖး လမ္းၾကားတစ္ခုသို႕ ေခၚသြားခဲ့သည္။

“သူတို့ အသက္ ၁၅နွစ္သာ ရွိေသးတဲ့ မူဆလင္ ေယာက်္ားေလး တစ္ဦးရဲ့ အေလာင္းကို ဓာတ္ပံုရိုက္ဖို႕ လမး္မေပၚ ထုတ္ယူလာၾကတယ္။ သူတို့ အဲဒီအေလာင္းကို ဝွက္ထားၾကတယ္။ စစ္သားေတြက မူဆလင္ ဓေလ့နဲ့ ဆန့္က်င္ျပီး မီးသျဂိဳလ္ ပစ္မွာ စိုးလို့ ျဖစ္တယ္။ စစ္သားေတြ ခပ္လွမ္းလွမ္းက လမ္းဆံုတစ္ခုမွာ ရွိေနၾကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ သုတ္ေျခ တင္ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ အသက္ ၈ႏွစ္ ၉နွစ္ ေလာက္ ရွိတဲ့ ကေလး တစ္ေယာက္က စစ္သားေတြကို လက္ညိွဳးထိုးျပီး မတတ္တတတ္နဲ့ အဂၤလိပ္လို ေအာ္ဆဲလိုက္တာ ‘F__k Army’ တဲ့“
“စစ္ကားေတြ အျပင္းေမာင္းနွင္ သြားတယ္။ ကားေပၚမွာ ပါသြားတဲ့ စစ္သား ေတြဟာ လမ္းတဝို္က္ ကို ေသနတ္ ေတြနဲ့ ခ်ိန္ထားၾကတယ္။ အရပ္သား အက်ဥ္းသမားေတြ တင္ထားတဲ့ ကားကို အင္းစိန္ေထာင္ဘက္ ေမာင္းသြားတာ ေတြ႕လိုက္ရတယ္” ဟု ပီတာေကာနားဒ္က ဆိုသည္။ ထိုေန႕ ေထာင္ခ်ီ ဖမ္းဆီးခဲ့သူမ်ားအနက္ အမ်ားစုမွာ လံုးဝ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့သည္။

အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းသည္မွာ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဆႏၵျပသူမ်ား ဆက္လက္ ဆႏၵျပေနဆဲ ပင္ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ မေန့ကထက္ ပို၍ သတိၾကီးစြာျဖင့္ လႈပ္ရွားေနၾကသည္။ လမ္းေထာင့္ တစ္ခု၌ အလံမ်ား လႊင့္ထူကာ ေအာ္ဟစ္ ေၾကြးေၾကာ္ေနၾကေသာ လူတစ္စု ေပၚလာရာ ခ်က္ခ်င္းပင္ အသင့္ ျပင္ထားသည့္ စစ္သားအျပည့္ပါေသာ စစ္ကားတစ္စီး အျပင္းေမာင္းခ်သြားသည္။ ဆႏၵျပသူမ်ား မွာ လဲ ခ်က္ခ်င္းပင္ ေရွာင္တိမ္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားၾကသည္။

ရန္ကုန္ျမိဳ႕ လမ္းမ်ား ေပၚတြင္ ရွိေနခဲ့ေသာ အေနာက္တိုင္း သံတမန္တစ္ဦးက ဤသို့သတင္းပို႕ခဲ့သည္ “လူအုပ္ထဲကို ေမာင္းျပန္ ရိုင္ဖယ္ေတြနဲ့ အေသအခ်ာ ခ်ိန္ျပီး ပစ္တာဘဲ။ လက္ေျဖာင့္ တပ္သားေတြဟာ အလံကိုင္လာတဲ့ လူေတြ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဓာတ္ပံု ကိုင္လာတဲ့ လူေတြကို ေရြးျပီး ပစ္သတ္ခဲ့တယ္။ ယုန္ေတြကို ပစ္သတ္တာ ၾကေနတာပဲ။ ရြံစရာေကာင္းလြန္းပါတယ္။ ၉ရက္ေန့ ဆႏၵျပပြဲမွာ ပါခဲ့တဲ့ ၁၅နွစ္ အရြယ္ ကေလးတစ္ေယာက္ကို ကၽြန္ေတာ္သိတယ္။ သူ႕တို႕ စစ္သားေတြနဲ့ ရင္ဆိုင္တိုးေတာ့ လမ္းမေပၚ အကုန္ ပစ္ထုိင္လိုက္ၾကတယ္။

ဒီကေလး အေတာ္ ကံေကာင္းတယ္။ က်ည္ဆံက သူ႕ေျခေထာက္ နွစ္ခုၾကားက ျဖတ္သြားတယ္။ ျပီးေတာ့ စစ္သားေတြဟာ ကေလးေတြကို လွံစြပ္နဲ့ ထိုးသတ္ၾကတယ္။ သူ႔ကို စစ္သားတစ္ေယာက္က လွံစြပ္နဲ့ ထိုးမယ္ အလုပ္ ေနာက္စစ္သား တစ္ေယာက္က ‘မလုပ္နဲ့ ဒီကေလး ငယ္လြန္းေသးတယ္’ ဆိုလို႕ သူလြတ္သြားခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႕ သူငယ္ခ်င္းေတြ သူ႕ မ်က္စိေရွ့မွာ လွံစြပ္နဲ့ ထိုးသတ္ ခံၾကရတယ္”

ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ (ပင္မ) နိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ေက်ာင္းသားတစ္ဦး ျဖစ္ျပီး ဇြန္လ လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ဝင္းမိုးမွာ အဂၤါေန႕တြင္ သကၤန္းကၽြန္းမွ ခ်ီတက္လာေသာ လူနွစ္ေသာင္းခန့္ရွိ ဆႏၵျပပြဲတြင္လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ ယင္း ခ်ီတက္ပြဲကို ေခါင္းေဆာင္သူမွာ အသက္ ၂၀ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိေသာ ေက်ာင္းသား မိုးသီးဇြန္ ပင္ျဖစ္သည္။

“ကမၻာေအး ဘုရားလမ္းနဲ႕ ဂ်ပန္သံရံုးကို သြားတဲ့ လမ္းဆံုမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ အလံေတြ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဓာတ္ပံု ေတြကို ကိုင္လာၾကတဲ့ တျခား အုပ္စုနဲ့ ေပါင္းမိၾကတယ္” ဟု ဝင္းမိုးက ေျပာျပသည္။

ဘုန္းၾကီးေတြက ေရွ႕ဆံုးကေန ခ်ီတက္ၾကတယ္။ စစ္သားေတြဟာ ဘုန္းၾကီးေတြ ကိုေတာ့ ပစ္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ ကၽြန္ေတာ္တို့ ယူဆၾကလို႕ပဲ။ အဲဒီ အခိ်န္မွာ ပဲ တပ္မ ၂၂က စစ္သား ေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို့ကို ေရွ႕ကေရာ ေနာက္ကေရာ ပိတ္ဆို႕လာတာကို ေတြ႕ရတယ္။ သူတုိ့ ကၽြန္ေတာ္တို့ကို ပစ္ျပီး ဝင္စီးေတာ့တာပဲ။ လဲက် သူေတြ၊ မေျပးနိုင္တဲ့ သူေတြဟာ လွံစြပ္နဲ့ ထိုးသတ္ခံၾကရတယ္။ အနည္းဆံုး သံုးေလး ဆယ္ေလာက္ေတာ့ ပြဲခ်င္းျပီး ေသဆံုးခဲ့တယ္။ ရာ နဲ့ခ်ီ ျပီး အဖမ္းခံခဲ့ ၾကရတယ္။ မေသဘဲ က်န္တဲ့ လူေတြက အနီးအနားမွာ ရွိတဲ့ အိမ္ေတြ အထဲ ဝင္ေျပးၾကတယ္။ အိမ္ေတြကလည္း ကၽြန္ေတာ္တို့ကို ဝွက္ထားေပးပါတယ္”

တနလၤာေန့ည ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ျမိဳ႕လယ္ တစ္ဝိုက္မွာ ရွင္းသြားခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ အဂၤါေန့၌ လည္းေကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဟူးေန့၌ လည္းေကာင္း ဆႏၵျပပြဲမ်ားမွာ ပုန္းေရွာင္ရန္ လြယ္ကူေသာ ျမိဳ႕ျပင္ ရပ္ကြက္မ်ားတြင္သာ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ အလုပ္သမား လူတန္းစား ရပ္ကြက္ျဖစ္ေသာ ေတာင္ဥကၠလာပ၊ ေျမာက္ဥကၠလာပနွင့္ သာေကတ တို့မွာ အတက္ၾကြဆံုးျဖစ္သည္။ ဤျမိဳ႕သစ္မ်ားတြင္ ယင္းကို တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ၁၉၅၈-၆၀ ခုနွစ္ အိမ္ေစာင့္ အစိုးရ လက္ထက္မွ စျပီး စစ္တပ္အေပၚ မေက်နပ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနွင့္ ညမထြက္ရ အမိန့္မ်ား ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ကာလမ်ားအတြင္း ထိုးတက္လာခဲ့ေသာ ကုန္ေစ်းနႈန္းမ်ားေၾကာင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၏ ဆင္းရဲသား ရပ္ကြက္ မ်ားတြင္ မေက်နပ္မႈမ်ား ပိုမို ၾကီးထြားလာခဲ့သည္။

ဧျပီလ ေမလမ်ား အတြင္း ဆန္တစ္ျပည္ ဝယ္ျပီးသည့္ေနာက္ လက္ထဲတြင္ တစ္က်ပ္၊ နွစ္က်ပ္ခန့္ က်န္ခဲ့သည့္ အေျခအေနမွ ကင္းကြာေသာ တစ္ေန့ ၆က်ပ္ ျပား ၅၀ရေသာ ေန့စား အလုပ္သမား တစ္ဦးသည္ ၃ရက္ အလုပ္လုပ္မွ ဆန္တစ္ျပည္ ဝယ္နိုင္သည့္ ဒုကၡနွင့္ ၾကံဳေတြ႕ေနရသည္။
“၈ရက္ေန့က ကၽြန္ေတာ္ အပါအဝင္ လူတစ္ခ်ိဳ႕ ျမိဳ႕ေတာ္ ခန္းမကို ခ်ီတက္ ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ည ၈နာရီ မွာေတာ့ ေျမာက္ဥကၠလာပ ရပ္ကြက္ တိုင္းက လူေတြဟာ လမ္းေတြ ေပၚမွာ စုရံုးျပီး ရပ္ကြက္ ထဲမွာဘဲ ဆႏၵျပၾကတယ္။ လူတန္း ရွည္ၾကီး ေတြဟာ လမ္းမၾကီးေတြမွာ အစုန္အဆန္ ခ်ီတက္ျပီး တစ္ညလံဳး အစိုးရ ဆန့္က်င္ေရး ေၾကြးေၾကာ္သံ ေတြ ဟစ္ေအာ္ၾကတယ္။

အလုပ္သမားေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြ၊ အိမ္ရွင္မေတြ၊ ဘုန္းၾကီးေတြ ေျပာရရင္ လူတိုင္း လိုလိုပါပဲ။ စစ္သားေတြက ကၽြန္ေတာ္တို့ ျမိဳ႕ကို ဝိုင္းျပီး ပိတ္ဆို႕ထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခ်ိဳ႕ ဆႏၵျပ လူတန္းၾကီးေတြက ေဖာက္ထြက္ျပီး ရန္ကုန္ျမိဳ႕ထဲသို႕ ခ်ီတက္သြားၾကတယ္” ဟု ေျမာက္ဥကၠလာပ ျမိဳ႕သား တစ္ဦးက ျပန္ေျပာျပသည္။
အဂၤါေန့ နံနက္ပိုင္းတြင္ တံတားေလး အနီး ေျမာက္ဥကၠလာပ သဇင္ ရုပ္ရွင္ရံု ေရွ႕တြင္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူထုၾကီး စုေဝးေရာက္ရွိလာသည္။ စစ္သားမ်ားက လမ္းကို ပိတ္ဆို့ကာ နံနက္ ၇နာရီ တြင္ ပစ္ခတ္၍ ဆႏၵျပသူ ၄ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္။ လူအုပ္ၾကီးသည္ တပ္ဆုတ္လာခဲ့ကာ ျပီးစလြယ္ ေဆာက္လုပ္လိုက္ၾကေသာ စင္ျမင့္မ်ားမွာ မိန့္ခြန္းမ်ား ေျပာၾကားၾကသည္။

ေျမာက္ဥကၠလာပသား တစ္ဦးက “နံနက္ ၁၁နာရီခြဲမွာ ဗိုလ္မွဴးတစ္ဦးက စစ္သား တစ္ေယာက္ကို လူအုပ္ထဲ ပစ္ခိုင္းတယ္။ စစ္သားက ပစ္ဖို့ ျငင္းဆန္ေနေတာ့ သူ႕ကို တစ္ေနရာကို ေခၚသြားၾကတယ္။ အဲဒီ အရာရွိက အိမ္တစ္အိမ္ ကေနျပီး တယ္လီဖုနး္ ဆက္တယ္။ အိမ္ရွင္က ၾကားေနရတာေပါ့။ ဆႏၵျပသူေတြကို ပစ္ဖို႕ အမိန့္ေပးေနတာေလ” ဟု ေျပာျပသည္။
လူသတ္ပြဲ ၾကီးမွာ ခ်က္ခ်င္း စတင္ေလေတာ့သည္။ ပထမဆံုး ထိသူမ်ားမွာ ပဥၥင္းပ်ိဳ တစ္ပါးနွင့္ ၁၈နွစ္ အရြယ္ မိန္းကေလး တစ္ဦးတို့ ျဖစ္ၾကသည္။ သူမမွာ လမ္းေပၚ လဲက် ေသဆံုးသည့္တိုင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဓာတ္ပံုကို ခိုင္ခိုင္ျမဲျမဲ ဆုတ္ကိုင္ ထားတုန္းပင္ျဖစ္သည္။ စစ္သားမ်ားနွင့္ ဘရင္းကယ္ရီယာမ်ားသည္ ေျမာက္ဥကၠလာပ၏ ေျမြလိမ္ေျမြေကာက္ ေနာက္ေဖး လမ္းၾကားမ်ားသို႕ ဝင္ေရာက္ကာ လူအုပ္ထူေသာ ေစ်းမ်ား လက္ဘက္ရည္ဆိုင္မ်ား အိမ္အိုအိမ္ျပိဳမ်ား မေရွာင္ အတားအဆီး မရွိ ပစ္ခတ္ေတာ့သည္။

လူထုမွာလည္း ဂ်င္ဂလိမ်ား၊ ဓားလြယ္မ်ား၊ ဝါးရင္းတုတ္မ်ား၊ ဓာတ္ဆီပံုးမ်ား စသည္ျဖင့္ ရရာ ဆြဲျပီး ခုခံ တိုက္ခိုက္ၾကသည္။ ေျမာက္ဥကၠလာပ လူထုသည္ ဘရင္း ကယ္ရီယာ တစ္စီးကို လူအုပ္ျဖင့္ ဝင္စီးျပီး ေမာင္းသူကို ဂ်င္ဂလိျဖင့္ ပစ္သတ္လိုက္ၾကသည္။ သို႕ရာတြင္ စက္ေသနတ္ မပစ္တတ္ဘဲ ျဖစ္ေနရာ ယင္း သံခ်ပ္ကားကို မီးရႈိ႕ ပစ္လိုက္ၾကသည္။ ဘုန္းၾကီးမ်ားလည္း ခုခံတိုက္ခိုက္ရာတြင္ ပါဝင္လာခဲ့ၾကရာ Yellow Army ဟု အမည္ ရလာေတာ့သည္။ စစ္သားမ်ားက လူအုပ္ၾကီးထဲသို႕ လည္းေကာင္း၊ အနီး ပတ္ဝန္းက်င္သို့ လည္းေကာင္း ပစ္ခတ္စဥ္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားလည္း ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။

“ ကၽြန္ေတာ္ဟာ လမ္းေဘးမွာ ရပ္ျပီး ဝိပႆနာ ပြားမ်ားေနတဲ့ ဘုန္းၾကီးတစ္ပါးကို ျမင္မိတယ္။ သူ႕ေခါင္းကို လက္ေျဖာင့္တပ္သား တစ္ဦးက ပစ္ထည့္လိုက္ရာ ပြဲခ်င္းျပီး ေသတာပဲ။ အဲဒီ အခ်ိန္က ဘုန္းၾကီး ၄ပါးနဲ့ လူ ၅ေယာက္ ေသဆံုး ၾကတယ္။ လူေတြက က်ည္ဆံ မထိေအာင္ ေတာင္ေျပး၊ ေျမာက္ေျပးပဲ”ဟု ေျမာက္္ဥကၠလာပမွ ေအာင္ေက်ာ္က
ေျပာျပသည္။

စစ္တပ္၏ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေၾကာင့္ ျမင့္မားေသာ စိတ္ဓာတ္တို႕ ထိုးက်ခဲ့ေလျပီ။ ျမိဳ႕တစ္ခြင္တြင္ အာဏာပိုင္မ်ား အေပၚ မုန္းတီးမႈနွင့္ အမ်က္ေဒါသတို့ ေပါက္ကြဲ ခဲ့ေတာ့သည္။ ၉ရက္ ေန့ ညေနပိုင္းတြင္ အေသခံ ဆႏၵျပသူ တစ္စုသည္ မီးသတ္ကား တစ္စီးကို ေျမာက္ဥကၠလာပ လံုထိန္း ဌာနခ်ဳပ္သို့ ေမာင္းယူသြားၾကသည္။ ထိုလံုထိန္း စခန္းမွာ ျဖိဳခ်ျပီး မီးရႈိ႕ခံလိုက္ရသည္။ ဗုဒၶဟူးေန႕ နံနက္တြင္ ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္စီးလာေသာ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး တစ္ဦးကို ျမိဳ႕ေဆးရံု အနီး၌ ေတြ႕ျမင္ၾကရသည္။ တင္းမာေသာ မ်က္နွာထားနွင့္ ေနကာမ်က္မွန္ တပ္ထားရာ အမ္အိုင္ မွန္းသိသာလွသည္။ “အမ္အိုင္- အမ္အိုင္” ဟု ေအာ္ဟစ္ကာ ပစ္ေပါက္လို္က္ေသာ ခဲလံုးၾကီး တစ္လံုးက သူ႔အား ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ေပၚမွ လြင့္က် သြားေစခဲ့သည္။ ေဒါသၾကီးစြာ ထြက္ေနေသာ လူထုက ရိုက္သတ္ျပီး အေလာင္းနွင့္ ဆိုင္ကယ္ကို မီးရႈိ႕ပစ္လိုက္ၾကသည္။

ပစ္ခတ္မႈမ်ားမွာ ဗုဒၶဟူးေန့တြင္လည္း ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနခဲ့သည္။ လူအုပ္ၾကီးသည္ မ်က္ကန္း ေဒါသျဖင့္ ထိန္းမရေသာ ဆင္ရိုင္းအုပ္ သဖြယ္ ျဖစ္လာသည္။ ေျမာက္ဥကၠလာပတြင္ ေဒါသမီး ေလာင္ကၽြမ္း ေနၾကေသာ ရာနွင့္ ခ်ီသည့္ လူအုပ္ၾကီးသည္ ရပ္ကြက္ ရဲစခန္း တစ္ခုကို ဝင္စီးျပီး မီး ရႈိ႕လိုက္ၾကသည္။ ပုလိပ္ ၄ဦးကို လမ္းမေပၚသို့ ဒရြတ္တိုက္ ဆြဲထုတ္လာၾကသည္။ လူငယ္တစ္ဦးသည္ သံေခ်းတက္ ဓားတစ္လက္ ယူလာျပီး ပုလိပ္မ်ားကို တစ္ေယာက္တစ္လွည့္ လည္လွီး ျဖတ္ၾကရာ လူထုၾကီးက ၾသဘာေပးခဲ့ၾကသည္။ စခန္းမွ လက္နက္မ်ားကို သယ္လာျပီး ဝွက္ထားၾကသည္။ ေျမာက္ဥကၠလာပတြင္ သစ္ပင္မ်ား ခုတ္ျပီး ျမိဳ႕အဝင္ လမ္းမ်ားကို ပိတ္ဆို႕ကာ လူေနထူထပ္ေသာ ျမိဳ႕တြင္းသို့ စစ္ကားမ်ားနွင့္ ဘရင္းကယ္ရီမ်ား ဝင္မလာနိုင္ေအာင္ တားဆီး ထားၾကသည္။

“ကၽြန္ေတာ္တို့ ျမိဳ႕ရဲ့ ပါတီ ယူနစ္ ရံုးထဲက စစ္သားေတြကို လူအုပ္ၾကီး ပတ္လည္ ဝိုင္းျပီး ပိတ္ဆို႕ထားလိုက္ၾကတယ္။ စစ္သားေတြဟာ သူတို႕ရဲ့ ဌာနခ်ဳပ္ကို ေရဒီယိုနဲ့ ဆက္သြယ္ စကားေျပာျပီး အကူအညီေတာင္းၾကတယ္။ ညေန ၅နာရီမွာ စစ္ေလယာဥ္ ၃စီး နိမ့္နိမ့္ ကေလး ပ်ံေနတာ ၁နာရီေလာက္ၾကာတယ္။

လူေတြက ေအာ္ဆဲ၊ ဓားေတြကို မိုးေပၚေထာင္ျပနဲ့ မေၾကာက္ဘူး၊ ခ်ဲမယ္ ဆိုျပီး သတိၱ ျပၾကတာ” ဟု ေအာင္ေက်ာ္က ေျပာျပသည္။ “ေလယာဥ္ပ်ံေတြက စာၾကဲ ခ်လိုက္တယ္။ ပိတ္ဆို႕မႈေတြ ရွင္းလင္းျပီး လူစုခြဲ ၾကဖို႕ အမိန့္ေပးစာ ျဖစ္တယ္။ အမိန့္ကို မနာခံရင္ ေျမာက္ဥကၠလာပ ကို ဗံုးၾကဲမယ္လို႕လဲ ဆိုတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို့ ပိုျပီး ေအာ္ဆဲၾကတာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေလယာဥ္ပ်ံေတြ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ဒီညမွာဘဲ စစ္သားေတြ ထြက္ေျပး သြားၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို့က အဓိက ျမိဳ႕အဝင္ လမ္းေတြ အားလံုးမွာ ကင္းခ်ထားၾကတယ္။ တစ္ညလံုး သတိနဲ့ ေနေနၾကတယ္။ ရဲေတြလည္း ၾကက္ေပ်ာက္ ငွက္ေပ်ာက္ ေပ်ာက္သြားၾကတယ္။ သူတို့စခန္းေတြက ရိုင္ဖယ္ေတြ တစ္ပံုၾကီးပဲ ကၽြန္ေတာ္တို့ သိမ္းယူလိုက္ၾကတယ္။ စစ္တပ္က ေျမာက္ဥကၠလာပကို ဝင္လာရဲရင္ ကၽြန္ေတာ္တို့ ခုခံ တိုက္ခို္က္ ဖို့ အသင့္ ျပင္ထားၾကတယ္” ဟု ေအာင္ေက်ာ္က ဆိုသည္။အသက္ ၂၈နွစ္ အရြယ္ရွိ ကခ်င္ အမ်ိဳးသား အဆိုေတာ္ မြန္းေအာင္ အင္းစိန္ျမိဳ႕ ဆႏၵျပပြဲမ်ား၌ ပါဝင္ခဲ့သည္။

“စစ္တပ္က လမ္းပိတ္လိုက္လို့ ရန္ကုန္ျမိဳ႔လယ္ကို ေရာက္လာတာ၊ ကၽြန္ေတာ္တို့ လူအုပ္ နည္းနည္းေလး ရယ္။ ဒါေပမဲ့ အင္းစိန္ ကားဂိတ္မွာ ဆႏၵျပပြဲ ေန့တိုင္း ရွိေနတာပဲ။ ေအာင္လံေတြ လႊင့္၊ ဆိုင္းဘုတ္ေတြ ကိုင္၊ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ ဟစ္နဲ႕ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပၾကတယ္။ လူေထာင္နွင့္ ခ်ီျပီး ဆႏၵျပ ေပ်ာ္ရႊင္ေနၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၀ရက္ ဗုဒၶဟူးေန့ မြန္းလြဲ ၃နာရီမွာ စစ္တပ္က ပစ္ေတာ့တာပဲ။ ဆႏၵျပသူေတြေရာ ေစ်းဝယ္သူေတြပါ ေသဆံုးၾကရတယ္။ စစ္သားေတြဟာ အေတာ္ငယ္ၾကတယ္။ အရပ္သားေတြကိုလည္း ရန္သူလို သေဘာထားပံုရတယ္။ လူစုျမင္ရင္ ဝန္မေလးဘဲ ပစ္သတ္ၾကတယ္။ ဒဏ္ရာရသူေတြ ေသဆံုးသူေတြ အားလံုးကို စစ္ကားၾကီး ေတြနဲ့ သယ္ယူသြားၾကတယ္”
ယင္း တစ္ပတ္လံုးပင္ စစ္နိုင္မွာ ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီး၌ လုပ္အားေပးေနခဲ့သည္။

စစ္တပ္မွ ေဆးရံု ဝင္းတြင္ ပစ္ခ် ထားခဲ့ ၾကေသာ ဒဏ္ရာရသူမ်ားကို ခြဲစိတ္ကုသရာ၌ သူသည္ ဆရာဝန္မ်ား၊ သူနာျပဳ ဆရာမမ်ားကို ကူညီေနခဲ့သည္။
“ေဆးရံု အမႈထမ္းေတြက ဒဏ္ရာရလာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ၊ ကေလးေတြကို ျမင္ေတာ့ ငိုၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို့ရဲ့ တာဝန္ကို ေက်ျပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ၾကတယ္။ သူတို့ဟာ စစ္တပ္ကို ေဒါသထြက္လြန္းလို့ ဒဏ္ရာရလာတဲ့ စစ္သားေတြကို ကုေပးဖို့ ျငင္းဆိုၾကတယ္။ ေဆးရံုတိုင္းဟာ ငိုယို ညည္းညဴ ေနၾကတဲ့ လူငယ္ေတြနဲ့ ျပည့္ၾကပ္ေနတာပဲ”

၉ရက္ေန့ တြင္ ဒဏ္ရာရခဲ့ေသာ ဆႏၵျပသူ တစ္ရာေက်ာ္ကို ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီး သို႕ ယူေဆာင္ခဲ့ၾကသည္ဟု စစ္နိုင္က ေျပာသည္။ အမ်ားစုမွာ အလုပ္သမား ရပ္ကြက္မ်ား ျဖစ္ေသာ ေျမာက္ဥကၠလာပ၊ ေတာင္ဥကၠလာပ၊ သဃၤန္းကၽြန္း၊ သာေကတ တို့မွာ ျဖစ္ၾကသည္။ သာေကတ တံတားကို ျဖတ္ကူးရန္ ၾကိဳးစားၾကေသာ ဆႏၵျပသူမ်ားကို ေရတပ္မွ စစ္သားမ်ားက ပစ္ခတ္ခဲ့သည္။ ေသဆံုးၾကသူ အမ်ားစုမွာ အသက္ ၁၆နွစ္ နွင့္ ၂၂နွစ္ၾကား လူငယ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ စစ္နိုင္ ျမင္ခဲ့ရသည့္ အငယ္ဆံုးမွာ ကာကြယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာန၌ တစ္ေနကုန္ ပစ္ထားျခင္း ခံခဲ့ရေသာ ၁၅နွစ္ အရြယ္ ကေလးငယ္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ထို ကေလးအား စစ္ကား တစ္စီး ျဖင့္ ရန္ကုန္ ေဆးရံုၾကီးသို့ ေရာက္ရွိလာခ်ိန္တြင္ အလြန္ေနာက္က် ခဲ့ေလျပီ။ တစ္နာရီ အၾကာတြင္ ေသြးလြန္၍ ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။

၉ရက္ေန့တြင္ သဃၤန္းကၽြန္း ျမိဳ႕မွ အထက္တန္းေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား တစ္စု ခ်ီတက္ခဲ့ၾကေလသည္။ ခ်ီမတက္မီ ဆရာ ဆရာမမ်ားက စစ္သားမ်ားနွင့္ ေတြ႕လွ်င္ မိမိတို့နွင့္ ပူးေပါင္းပါရန္ စည္းရံုး ၾကပါဟု မွာၾကားလိုက္သည္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ကေလးမ်ားသည္ လမ္းပိတ္ထားေသာ လမ္းပိတ္ထားေသာ စစ္သားမ်ားနွင့္ ရင္ဆိုင္တိုးေသာ အခါ မွာၾကားလိုက္သည့္ အတိုင္းပင္ တေသြမတိမ္း ျပဳလုပ္ၾကေလသည္။ ယင္း ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္မ်ားကို စစ္သားမ်ားက လမ္းမေပၚတြင္ ဒူးေထာက္၍ ေခါင္းေပၚသို့ လက္တင္ခိုင္းၾကသည္။ ထို့ေနာက္တြင္ ရိုင္ဖယ္အသံမ်ား ဆူညံသြားေတာ့သည္။ လူငယ္မ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့၍ က်န္သူမ်ား ထြက္ေျပးသြား ၾကသည္။ ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီးသို့ ထြက္ေျပး ေရာက္ရွိ လာသူ ဒဏ္ရာမ်ားနွင့္ ကေလး တစ္ဦးက ေဒါသျဖစ္ေနၾကေသာ ဆရာဝန္မ်ား သူနာျပဳမ်ားအား ယင္း ျဖစ္ရပ္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာျပခဲ့သည္။

“အဆိုးဆံုးေန့ကေတာ့ ၁၀ရက္ (ဗုဒၶဟူးေန့)ပဲ။ စစ္ကားေတြဟာ ရန္ကုန္တစ္ဝိုက္က လူေသ ေတြေရာ ဒဏ္ရာရသူေတြ ကိုပါ သယ္ယူလာျပီး ေဆးရံုၾကီးမွာ ပစ္ခ်လိုက္တယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေလးေတြ ဆုိရင္ ေျခေတြ၊ လက္ေတြမွာ ေသနတ္ ဒဏ္ရာ၊ ရင္ဘတ္နဲ့ လည္ပင္းေတြမွာ လွံစြပ္ ဒဏ္ရာေတြနဲ့ ပြင့္ထြက္ေနၾကတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို ပံုပ်က္ပန္းပ်က္ပဲ။ အေလာင္း အမ်ားအျပား ကေတာ့ ကိုယ္တံုးလံုးနဲ့ ေယာက်္ားေတြ၊ ျပီးေတာ့ ဘုန္းၾကီးအေလာင္း ေတြ ျဖစ္တယ္။ စစ္သားေတြက ဒီအေလာင္းေတြကို ေဆးရံုၾကီးမွာ ပစ္မခ်ခင္ သကၤန္းေတြကို ခၽြတ္ပစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေရတြက္ၾကည့္ေတာ့ အေလာင္း ၁၆၀ေလာက္ ရွိတယ္။ ဒဏ္ရာရသူေတြက ရာနဲ့ ခ်ီေနတာပဲ။ ဒါက ေဆးရံုၾကီးမွာပဲ ရွိေသးတယ္။

ရန္ကုန္ အျခား ေဆးရံုေတြမွာလည္း အမ်ားၾကီး ရွိေသးတယ္။ ဒီၾသဂုတ္လ ၁၀ ရက္နဲ့ ၁၂ရက္ ၾကားမွာ စစ္တပ္က ပစ္လို႕ ေသတဲ့လူ ၁၀၀၀ ထက္မနဲဘူး”
အဆိုးဆံုးေသာ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုမွာ၁၀ရက္ေန့တြင္ရန္ကုန္ ေဆးရံုၾကီး ေရွ႕၌ ျဖစ္ပြားခဲ့
သည္။ မြန္းလြဲ တစ္နာရီ ခန့္တြင္ အသက္ ၂၂နွစ္ရွိ ေဆးေက်ာင္းသား ကိုကို ေဆးရံုၾကီး သို့ ေရာက္လာရာ အေရးေပၚ ဌာနေရွ႕တြင္ လူအုပ္ၾကီးကို ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။

“လူတစ္ခ်ိဳ႕က ‘ဒဏ္ရာရသူမ်ားကို ကုသေနၾကေသာ ဆရာဝန္မ်ား၊ သူနာျပဳမ်ား၊ ေဆးရံု အလုပ္သမားမ်ားက အပစ္အခတ္ ရပ္စဲရန္ တိုက္တြန္းပါ၏’ ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ၾကီး တစ္ခုကို ေသြးနဲ့ ေရးေနၾကတယ္။ ဒဏ္ရာရသမွ် လူေတြကို ၾကည့္ဖို့ လူမေလာက္ဘူး။ ေဆးရံုမွာ ေသြး၊ ေမ့ေဆး၊ ပတ္တီးေတြ ကုန္ေနျပီ၊ ခဏၾကေတာ့ ေဆးရံုထဲက သူနာျပဳ ဆရာမ တစ္စု ထြက္လာၾကတယ္။ အမ်ိဳးသားေအာင္လံကို ကိုင္ေဆာင္ထားျပီး ခုနက ဆိုင္းဘုတ္ကိုလည္း သယ္လာၾကတယ္။ သူနာျပဳ ဆရာ ဆရာမေတြနဲ့ ေရာျပီး ခ်ီတက္ရတာ လံုျခံဳလိမ့္မယ္ထင္ျပီး ကၽြန္ေတာလည္း သူတို့နဲ့ အတူ လိုက္သြားခဲ့တယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို့ သူနာျပဳ ဆရာမ အေဆာင္ဖက္ အေကြ႕မွာ စစ္ကားတစ္စီး လာေနတာကို ျမင္ရတယ္။ ပစ္လိမ့္မယ္လို႕ မထင္ခဲ့မိဘူး။ ေဒါသထြက္ေနၾကတဲ့ လူတစ္ခ်ိဳ႕က ေဆးရံုဝင္း တံတိုင္းကို ေက်ာ္ျပီး စစ္သားေတြကို ဆဲၾကတယ္။ ျပီးေတာ့ ေသနတ္သံ တစ္ခ်က္ ၾကားလိုက္ရတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္။ ဒီေနာက္ ေအာ္တို မစ္တစ္ ရိုင္ဖယ္ သံေတြ ဆူညံသြားတာပဲ။ ေဆးရံု အမႈထမ္း လူတန္းၾကီး ထဲကို ပစ္ထည့္လို့ ေဆးရံုၾကီး ေရွ႕ ေသြးအိုင္ေတြ ထဲမွာ ေသတဲ့ သူေတြ လူးလိွမ့္ ေနၾကတဲ့ သူေတြ ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ ေဆးရံုထဲ ကူသယ္ေပးခဲ့တယ္။ သူတို့ရဲ့ ေဆးရံု ဝတ္စံု အျဖဴမွာ ေသြးေတြ ရဲေနတာ ျမင္ရေတာ့ လူေတြ ငိုၾကတယ္”

သူနာျပဳ ဆရာမ ႏွစ္ဦးနွင့္ ဆရာ တစ္ဦး ျပင္းထန္စြာ ဒဏ္ရာ ရရွိျပီး က်န္နွစ္ဦး၏ ဒဏ္ရာတို့မွာမၾကီးလွေခ်။ ေဆးရံုၾကီးတြင္ ေသြးလွဴ ေနၾကသူမ်ား၊ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားကို ရွာေဖြေနၾကသူမ်ား အမ်ားအျပား ေသဆံုးခဲ့ၾကသည္။ ပစ္ခတ္သည့္ အခ်ိန္မွာ မြန္းလြဲ ၁နာရီခြဲခန့္ ျဖစ္သည္။ နာရီဝက္ အၾကာတြင္ စစ္သားမ်ား ျပန္လွည့္လာျပီး ေဆးရံုကို ပစ္ခတ္ၾကျပန္သည္။ ဤတစ္ၾကိမ္တြင္ အထိအခိုက္ မရွိေခ်။ ထိုေန့တြင္ပင္ ေဆးရံုဝန္ထမ္းမ်ားနွင့္ လူအခ်ိဳ႕သည္ ေဆးရံုၾကီး ေရွ႕၌ ပန္းမ်ား၊ ပန္းေခြမ်ား ဘုန္းၾကီးထီးမ်ားျဖင့္ ျဖစ္သလို လြမ္းသူ ဗိမာန္မ်ား ေဆာက္လုပ္ လိုက္ၾကသည္။ ေဆးရံုၾကီး ပစ္ခတ္မႈမွာ ရန္ကုန္ တစ္ခြင္ ျပန့္နွံ့ ခဲ့သည္။ လူတိုင္း၏ အသက္ကို ကယ္ဆယ္ရန္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ေနၾကသည့္ ေဆးရံု ဝန္ထမ္းမ်ားကို ပစ္ခတ္သည္ ဟူေသာ အေတြးျဖင့္ စစ္တပ္ကို စက္ဆုတ္ ရြံရွာျပီး ေဒါသမီး အရွိန္မွာ ပိုျပင္းလာခဲ့သည္။

“ေဆးရံုၾကီး ပစ္ခတ္မႈဟာ လူထုနဲ့ စစ္တပ္ၾကား လမ္းခြဲတဲ့ အေကြ႕ တစ္ခု ျဖစ္တယ္။ စစ္တပ္မွာ အမႈထမ္း တာဟာ ဂုဏ္ထူး တစ္ခု ျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ ေန႕ရက္ ေတြကို ျပန္ရဖို႕ ဆိုတာ လံုးဝ မျဖစ္နုိင္ ေတာ့ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို့ ေန့ေရာ ညပါ အလုပ္လုပ္ ၾကတယ္။ ေနရာ မေရြး အခ်ိန္မေရြး ၾကံဳသလိုပဲ အိပ္ ၾကတယ္။ လူတိုင္းက စိတ္မွ မရႊင္ၾကတာ။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို အူလိႈက္ သဲလႈိက္ ငိုၾကတယ္။ စစ္သားေတြ ကၽြန္ေတာ္တို့ ဘက္ ပါလာလိမ့္မယ္လို့ ထင္ခဲ့ၾကတာ။ ကိုယ့္ ျပည္သူေတြကို ဘာေၾကာင့္ ဒီလို ပစ္သတ္ရက္တယ္ ဆိုတာ နားမလည္ နိုင္ဘူး” ဟု စစ္နိုင္က ေျပာျပသည္။

၁၁ရက္ေန့တြင္ ရန္ကုန္ ေဆးရံုၾကီးသို့ သြားေရာက္ခဲ့သည့္ ပီတာေကာနားဒ္က “လူတိုင္း ေဒါသထြက္ေနၾကတယ္။ ေဆးရံု နံရံ ေပၚက က်ည္ဆံရာေတြကို အမႈထမ္းေတြက ေသေသခ်ာခ်ာ ေျမျဖဴနဲ့ ဝိုင္းျပထားတယ္။ ကပ္ထားတဲ့ ပိုစတာ ေတြလဲ အမ်ားၾကီးပဲ။အစိုးရက ပစ္သတ္တာေတြကို ရႈတ္ခ်ၾကတယ္။ ေဆးရံု အခန္းေတြမွာေတာ့ ဒဏ္ရာရသူေတြနဲ့ ျပည့္ၾကပ္ေနတာပဲ။ သူတို့ကို မရွိတဲ့ ၾကားက ရသမွ် ေဆးဝါးေတြနဲ့ ကုသ ၾကတယ္။ ဒီ့ အျပင္ ဒဏ္ရာရတဲ့ လူေတြကို ေဆးရံု ေခၚမလာၾကဘူး ဆိုပဲ။ စစ္တပ္က မွတ္တမ္း ယူမွာနဲ့ ဖမ္းသြားမွာ ေၾကာက္တယ္လို့ မိဘ ေဆြမ်ိဳးေတြက ေျပာၾကတယ္။ ေဆးဝါး ကုသမႈ မရွိဘဲ အိမ္မွာ ေသတဲ့ လူေတြလည္း အမ်ားၾကီးပဲ” ဟု ဆိုသည္။

ထို ေၾကာက္ရြ႕ံမႈ မ်ားမွာ အေၾကာင္းမဲ့ မဟုတ္ေခ်။ ပစ္သတ္မႈ မ်ားသည္ ညမ်ားတြင္ အေမရိကန္ သံရံုးမွ ကားမ်ား ဒဏ္ရာရသူမ်ားကို ေကာက္ယူကာ ေဆးရံုသို႕ ပို႕ေပးေနသည္ ဟူေသာ ေကာလာဟလ သတင္းမ်ား ထြက္ခဲ့သည္။ တစ္ခါတစ္ေလ မွန္ေသာ္လည္း စစ္နိုင္သည္ ထူးဆန္းေသာ ၾကံဳၾကိဳက္မႈ တစ္ခုကို ရန္ကုန္ ေဆးရံုၾကီးတြင္ လုပ္အားေပးေနခဲ့ေသာ ည တစ္ညတြင္ ၾကံဳေတြ႕ ခဲ့ရသည္။
“ဗန္ အျဖဴ ၄စီး ဟာ ေဆးရံုကို ေရာက္လာျပီး လူေသ အေလာင္းေတြ ဒဏ္ရာရသူေတြကို လာယူၾကတယ္။ ဒရိုင္ဘာ ေတြက သူတို့ အေမရိကန္ သံရံုးက လာတာ။ အေမရိကန္ ေတြက ဒဏ္ရာ ရသူေတြကို သူတို့ သံရံုးမွာ ေဆးကု ေပးမယ္လို႕ ေျပာတယ္။ ဒါေတြ အားလံုးဟာ ထူးဆန္းေနလို႕ ကားနွစ္စီးရဲ့ နံပါတ္ေတြကို မွတ္ထားလိုက္တယ္”

ကားနံပါတ္မ်ားမွာ ဇ/၁၄၄၈ နွင့္ဇ ၄၂၂၇ တို့ ျဖစ္ၾကသည္။ ေနာင္တြင္ အေမရိကန္ သံရံုးကို ေမးၾကည့္ေသာ အခါ သံရံုး၌ ဤကား နံပါတ္ မရွိေၾကာင္း အတိအက် ျပန္ေျပာသည္။ မည္သို့ပင္ ဆိုေစ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ လူထု မွတ္မိသည္မွာ သူရဲ သူဘက္ စီးေသာ ရက္သတၱပတ္၏ ညတိုင္းတြင္ ၾကံေတာ သုသာန္ မီးသျဂၤိဳလ္ စက္မွာ ညလံုးေပါက္ မီးခိုးမ်ား အူထြက္ ေနျပီး ေနရာတစ္ခုလံုးကို စစ္သားမ်ားက ပိတ္ဆို့ ထားျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။


**********


ျမန္မာ့ အသံမွ ေသာၾကာေန့ ညတြင္ လူသတ္ပြဲမ်ား လမ္းေပၚ တိုက္ပြဲမ်ား ျပီးဆံုးခဲ့ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာသည္။ သတင္း ေၾကညာသူသည္ နိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ထင္ လက္မွတ္ ထိုးထားေသာ ေၾကညာခ်က္ တစ္ခု ကို ဖတ္ၾကားလိုက္သည္။

“ဦးစိန္လြင္ သည္ နိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီ ဥကၠ႒ ရာထူးမွ လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ရာထူးမွ လည္းေကာင္း၊ မြန္ျပည္နယ္ မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ (၂) ျပည္သူ႕ လြတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္မွ လည္းေကာင္း နႈတ္ထြက္ခြင့္ ျပဳပါရန္ တင္သြင္းခဲ့သည္။ ရာထူးမွ နႈတ္ထြက္ျခင္း၊ အစားထိုးျခင္း၊ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ျခင္း ဆိုင္ရာ အခန္း ၄ ၏ စည္းမ်ဥ္းမ်ား အရ ဦးစိန္လြင္အား နိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီ ဥကၠ႒ ရာထူးမွ လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ရာထူးမွ လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္မွ လည္းေကာင္း ယေန့ ၁၉၈၈ခု ၾသဂုတ္လ ၁၂ ရက္ေန့မွ စ၍ နႈတ္ထြက္ခြင့္ ျပဳလိုက္သည္”

မိနစ္ပိုင္း အတြင္းမွာပင္ အိမ္တိုင္းမွ လူမ်ား တစ္ဦးျပီး တစ္ဦး ထြက္လာျပီး အခ်င္းခ်င္း ဖက္လွဲတကင္း ျပဳကာ မ်က္ရည္ ရႊမ္းေသာ မ်က္လံုးမ်ားျဖင့္ ရယ္ေမာလ်က္ လမ္းတေလွ်ာက္ အစံုအဆန္ ကခုန္ၾကသည္။ အိမ္ရွင္မမ်ားသည္ မီးဖိုေခ်ာင္တြင္ အိုးခြက္ ပုဂံမ်ားကို တီးကာ ေအာင္ပြဲ ခံၾကသည္။ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုးရံႈးခဲ့ရေသာ ေသြးပင္လယ္ထြန္းသည့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၏ ၅ ရက္တာ ကာလ နိဂံုးသည္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ လႊမ္းေသာ ညတစ္ည ျဖစ္ခဲ့သည္။

*********

မူရင္း-ဘာတီးလင့္တနာ Bertil Lintner- "Outrage Burma struggle for Democracy" first Burmese edition published in the UK in 1990 by Peacock press, Edinburgh. Scotland စာအုပ္ကို စံဝင္းေမာင္ ႏွင့္ မင္းမ်ိဳးႏိုင္ တုိ့ ဘာသာျပန္ထားေသာ “ေဒါမာန္ဟုန္- ဗမာျပည္ ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲ” အခန္း(၄) “သားသတ္သမား” အား မူရင္းအတိုင္း မွ်ေဝပါသည္။
ဓာတ္ပံု- ၈.၈.၈၈ ရန္ကုန္ျမိဳ႕လမ္းမေပၚတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားက စစ္သားမ်ားအား မပစ္ခတ္ရန္ ေတာင္းပန္ ေနစဥ္

ေနာက္ထပ္ အခန္းဆက္မ်ားအား ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမည္။
ေလးစားစြာျဖင့္
Kyaw Naing
July/18/2013