ေအဒီ ၁၀ ရာစုႏွင့္ ၁၁ ရာစုလက္ရာ ၾကာပန္းပြင့္ ပံုသ႑န္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းေတာ္တစ္ခု ဘဂၤလာေဒခ်္႕တြင္ တူးေဖၚေတြ႕ရွိ

(နိရဥၥရာ- ၂၇ ဇြန္ ၂၀၁၃) / ယဥ္ေက်းမူ

ေအဒီ ၁၀ ရာစုနဲ႕ ၁၁ ရာစု အၾကား ပါလ မင္းဆက္က တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ့တယ္လို႕ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာရွင္ေတြက ယူဆထားတဲ့ ၾကာပန္းပြင့္ သ႑န္ေက်ာင္းေတာ္ တစ္ခုကို ဘဂၤလာေဒခ်္႕ ႏိုင္ငံမွာ ရွာေဖြ တူးေဖၚ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။

ဘဂၤလာေဒခ်္႕ ႏိုင္ငံမွာ ေရွးေခတ္က တည္ေဆာက္ ကိုးကြယ္ထားခဲ့တဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း အမ်ားအျပားကို ရွာေဖြ တူးေဖၚခဲ့ရာမွာ ေက်ာင္းေတာ္ေတြအားလံုးဟာ ေလးေထာင့္ စတုရန္း (မဟုတ္ရင္) သံုးေထာင့္ (မဟုတ္ရင္) ေထာင့္မွန္ စတုဂံပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ၾကာပန္းပြင့္ပံုသ႑ာန္ အုတ္ေတြနဲ႕ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဒီေက်ာင္းေတာ္ဟာ ပထမဆံုး ဘဂၤလာေဒခ်္႕ႏိုင္ငံမွာ တူးေဖၚေတြ႕ရွိတာ ျဖစ္ျပီး အလြန္ထူးျခားတယ္လို႕ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာန အရာရွိေတြက ေျပာပါတယ္။

ဒီေက်ာင္းေတာ္ထဲက ေၾကးသြန္း ဘုရား ဆင္းထုေတာ္ (၁၄) ဆူကိုလည္း တစ္ျခား ေရွးေခတ္ အႏုပညာလက္ရာေတြနဲ႕ အတူ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

အခု တူးေဖၚေတြ႕ရွိတဲ့ ေက်ာင္းေတာ္ဟာ ဂ်ာဂါေဒလ္ ဗုဒၶ ၀ိဟာ ( Jagaddal Buddhist Bihar) ျဖစ္ျပီး Naogaon ခရိုင္ ျမိဳ႕ကေန ၆၅ မိုင္ အကြာ အိႏၵိယနယ္စပ္နဲ႕ ကပ္ေနတဲ့ ေဒသအအတြင္းမွာ တည္ရွိပါတယ္။

ေက်ာင္းေတာ္ တူးေဖၚရာ ေရွးေဟာင္း သုေတသန အဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦးလည္းျဖစ္၊ ပါဟာပူရ္ ဗုဒၶ ေရွးေဟာင္းျပတိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးလည္း ျဖစ္တဲ့ မစၥတာ Mahbub UL Alam ေျပာတာကေတာ့ ဂ်ာဂါေဒလ္ ေက်ာင္းေတာ္ တူးေဖၚရာကေန အထူးရွားပါးတဲ့ ဗုဒၶ ပန္းပု လက္ရာ ဆင္းထုေတာ္ေတြကို ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိတယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေရွးေခတ္ အုတ္ခဲေတြ၊ ႏွမ္းဖတ္ေက်ာက္ အပါအ၀င္ Black Stone ေတြနဲ႕ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦးပံုေတြနဲ႕ အတူ အခန္း ၄ ခန္းပါတဲ့ ေက်ာင္းေတာ္ကိုလည္း အဲဒီေနရာမွာ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိတယ္လို႕ သူက ေျပာပါတယ္။

တန္ဖိုး မျဖတ္ႏိုင္တဲ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြ၊ အလွဆင္ယင္ထားးတဲ့ ေက်ာက္တံုး အပိုင္းအစေတြ၊ ေျမအိုးခြက္ အက်ိဳးအပိုင္းေတြကိုလည္း ေတြ႕ရွိတယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။

ဒီေက်ာင္းေတာ္ကို ပါလမင္းဆက္က ေအဒီ ၁၀ ရာစုနဲ႕ ၁၁ ရာစုမွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႕ ခန္႕မွန္းထားျပီး ဒီေက်ာင္းေတာ္ဟာ ၾကာပန္းပြင့္ သ႑န္ တည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဂ်ာဂါေဒလ္ ေက်ာင္းေတာ္ အစစ္ျဖစ္တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။

ဒီေက်ာင္းေတာ္ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇဘၤာလ ၁ ရက္ေန႕က စတင္ တူးေဖၚခဲ့ျပီး ဒီႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလထိ တူးေဖၚခဲ့တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။ ၁၉၉၆နဲ႕ ၁၉၉၇ အၾကားမွာ တစ္ၾကိမ္နဲ႕ ၁၉၉၇ ကေန ၁၉၉၈ အၾကားမွာ တစ္ၾကိမ္ တူးေဖၚခဲ့တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီ တူးေဖၚတုန္းကလည္း တန္ဖိုးၾကီးမားတဲ့ ေရွးေဟာင္း အႏုပညာ လက္ရာေတြ အေေျမာက္အမ်ားကို ရွာေဖြ ရရွိခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

ဂ်ာဂါေဒလ္ မဟာ၀ိရေက်ာင္းေတာ္ဟာ ပါလ ေနာက္ဆံုးမင္းဆက္ထဲက မင္းတစ္ပါး ျဖစ္တဲ့ ရမ္ပါလ မင္းက ေအဒီ (၁၀၇၇ နဲ႕ ၁၁၂၀) အၾကားမွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လုိ႕ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာရွင္ေတြက ခန္႕မွန္ထားပါတယ္။

ဘဂၤလာေဒခ်္႕ႏုိင္ငံမွာ ေရွးေဟာင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြ အမ်ားအျပားကို ေျမၾကီးထဲကေန အခုအခါ ရွာေဖြ တူးေဖၚ ေတြ႕ရွိေနတဲ့ အတြက္ ဒီႏိုင္ငံဟာ တခ်ိန္က ဗုဒၶ ဘာသာ အၾကီးအက်ယ္ ထြန္းကားခဲ့ရာ ေဒသ တစ္ခု ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႕ ေရွးေဟာင္းသုေတသီေတြက ခန္႕မွန္းထားၾကပါတယ္။

ဒီသတင္းကုိ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၆ ရက္ေန႕ထုတ္ The Daily Star သတင္းစာမွာ Ancient artifacts found in Naogaon ေရးသားထားပါတယ္။