အမွန္တရား ေဖာ္ထုတ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဒက္စမြန္တူးတူး ေျပာ

“လြတ္လပ္မႈဆုိတာ ဖိႏွိပ္မႈထက္ ေစ်းခ်ိဳပါတယ္” (ဒက္စမြန္တူးတူး)

လင္းသန္႔(ဧရာ၀တီ) 
ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ခရီးစဥ္အျဖစ္ ေရာက္ရွိေနေသာ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏုိ ဗဲလ္ဆုရွင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒက္စမြန္ တူးတူးက ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ အေတြ႔ အႀကံဳႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ကာ “အမွန္ တရား ေဖာ္ထုတ္ေရး” ႏွင့္ “အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး” (Truth and Reconciliation) ကို ေျပာၾကားေၾကာင္း သိရသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အေမရိကန္သံ႐ံုး၏ စီစဥ္မႈျဖင့္ အေမရိကန္ စင္တာတြင္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂၀ ခန္႔ႏွင့္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆံုပြဲတြင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒက္စမြန္ တူးတူးက ထိုသို႔ ေျပာ ဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အသားအေရာင္ခြဲျခားေရးစနစ္ က်င့္သုံးခဲ့သည့္ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံတြင္ လူျဖဴအစိုးရဘက္တြင္ေရာ လူမည္းအတိုက္အခံဘက္တြင္ပါ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားစြာ ရွိခဲ့ သည္။ လူျဖဴ လူမည္း ခြဲျခားေရး တစခန္းရပ္ရန္ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕ေပါင္းစံု သေဘာတူျပီးေနာက္ ၁၉၉၅ ခုတြင္ “အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးႏွင့္ ရင္ၾကားေစ့ေရး ျမႇင့္တင္မႈ ဥပေဒ”အရ အမွန္တရားေဖာ္ထုတ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရး ေကာ္ မတီကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။

လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားႏွင့္ ခံရသူမ်ားကို ေကာ္မတီမွ ဖိတ္ေခၚျပီး အျဖစ္အပ်က္ကို ၾကားနာျပီး မွတ္တမ္းျပဳသည္။ ၾကားနာစစ္ေဆးျပီးသမွ် ရာဇဝတ္မႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ ခ်က္ျဖင့္ ျပဳ မူလုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္ပါက ေကာ္မတီက က်ဴးလြန္ခဲ့သူကို လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးရန္ တရား႐ုံးမ်ားသို႕ ေဆာ္ဩတိုက္တြန္းသည္။
ယင္းေကာ္မတီ၏ အလုပ္သည္ ေတာင္အာဖရိက ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအျဖစ္ တည္ေဆာက္ေရးတြင္ အခရာ က်သည္ဟု ႏိုင္ငံေရးသိပံၸပညာရွင္မ်ားက အသိအမွတ္ျပဳ ခ်ီးမြမ္းခဲ့ၾကသည္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဒက္စမြန္ တူးတူးက ယင္းေကာ္မတီတြင္ ဥကၠဌအျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။
ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ျဖစ္စဥ္ႏွင့္အမွန္တရား ေပၚေပါက္ေရး      လုပ္ ငန္းစဥ္တုိ႔တြင္ က်ဴးလြန္ခဲ့သူမ်ားထဲမွ အထူးသျဖင့္ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႔အစည္းမွ လူမ်ား၊ ရာထူး ငယ္သူမ်ားသာ လာေရာက္ ၀န္ခံေၾကာင္း၊ စစ္တပ္ႏွင့္ ရာထူးႀကီးသူမ်ားက ၀န္ခံမႈ မရွိခဲ့သည္ကို ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒက္စမြန္ တူးတူးက ပြင့္လင္းစြာ ရွင္းလင္းျပခဲ့သည္။
ေဆြးေႏြးပြဲ တက္ေရာက္ခဲ့သူ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ား အဖြဲ႔မွ ဦးေဇာ္ရဲ၀င္းက ဧရာ၀တီ ကို ျပန္ေျပာျပရာ “သူတုိ႔ႏိုင္ငံ အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး အဲဒီကိစၥ ေျပာျဖစ္ေတာ့ တခ်ဳိ႕အပိုင္းေတြမွာ က်ဴး လြန္ခဲ့တဲ့သူေတြက လာၿပီး ၀န္ခံၾကတယ္၊ အဲဒီအတြက္ အမ်ားႀကီး မွတ္တမ္းေတြ ရခဲ့တယ္ေပါ့။ တကယ္ တမ္းက်ေတာ့ ခံခဲ့ရတဲ့သူေတြကလည္း အဲဒီလုိ ၀န္ခံလာတဲ့သူေတြကို ျပန္လုပ္ဖုိ႔ဆုိတာ ဘာအက်ိဳးမွ မထူးဘူးဆုိၿပီး ကလဲ့စားေျခတာမ်ိဳးလည္း မလုပ္ျဖစ္ၾကဘူးလုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္” ဟု ဆုိသည္။
ထို႕ျပင္ “ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔လည္း ခြင့္လႊတ္ဖုိ႔နဲ႔ ေရွ႕ဆက္သြားဖို႔ပဲ စဥ္းစားမိခဲ့ၾကတယ္ လို႔ ေျပာပါ တယ္။   ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူက ဒါမ်ိဳးလုပ္ပါ၊ မလုပ္ပါနဲ႔ ဆုိၿပီးေတာ့ အႀကံမေပးခ်င္ပါဘူးတဲ့” ဟု ဦးေဇာ္ရဲ၀င္းက ဆုိသည္။
ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမွ သင္ခန္းစာမ်ား ရယူၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း အမွန္တရား ေဖာ္ထုတ္ေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္တရပ္ ရွိသင့္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေရာက္ရွိေနေသာ ထိုင္းအေျခစိုုက္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္း (AAPP) တြဲဖက္ အတြင္းေရး မႉး ဦးဘုိၾကည္က ေျပာသည္။
ထုိသို႔ လုပ္ေဆာင္မည္ ဆုိပါက မည္သူက ဦးေဆာင္သည္ ဆုိသည္ထက္ လုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု ယူ ဆ သူမ်ားက စုစုစည္းစည္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကေစလုိေၾကာင္း၊ ဥပမာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား မ်ား ျပန္ လည္ ျပဳစု ပ်ဳိးေထာင္ေရး လုပ္ငန္းသည္ အဆုိပါ အမွန္တရား ေဖာ္ထုတ္ေရး၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ တုိက္႐ိုက္ဆက္စပ္ၿပီး အသိအမွတ္ျပဳမႈ၊ တရား၀င္မႈသည္ အဓိကအက်ဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးဘုိၾကည္က ဆုိသည္။
“ဒါက အစုိးရကိုယ္တုိင္က အသိအမွတ္ျပဳဖုိ႔ လုိတယ္။ အစိုးရကိုယ္တုိင္က ကမကထ ျပဳဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ႏိုင္တဲ့ အစိုးရမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳးစားသြားဖုိ႔ လုိတယ္”ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားကလည္း လႊတ္ေတာ္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လူမႈေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ စစ္ဘက္၊ အရပ္ဘက္ အာဏာပုိင္အဆင့္ အသီးသီးတုိ႔ကပါ အဆုိပါ လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ လက္တြဲ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မည္ ဆုိပါက ေအာင္ျမင္မည္ဟု ေျပာၾကသည္။
“အသက္ ဆံုးရႈံးခဲ့တာေတြ၊ ခႏၵကိုယ္နဲ႔ က်န္းမာေရး ထိခိုက္သြားသူေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ဒါေတြကို ျပန္လည္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ အက်ိဳးရွိရွိ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ဖုိ႔ အစုိးရက ဦးေဆာင္ရင္ အေကာင္းဆံုးပဲ။ အခုေတာ့ ကိုယ္အသိစိတ္နဲ႔ကုိယ္ က်ေနာ္တုိ႔က အခ်င္းခ်င္း ႏွစ္သိမ့္ ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနၾကပါတယ္” ဟု ဦးေဇာ္ရဲ၀င္းကလည္း ဆုိသည္။
ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒက္စမြန္ တူးတူးက ထုိေတြ႔ဆံုမႈတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္ေနမႈမ်ား၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ေဖာ္ေဆာင္ေနမႈမ်ားကိုလည္း အသိ အမွတ္ျပဳ ေျပာဆုိေၾကာင္း သိရသည္။
သို႕ရာတြင္ “႐ိုဟင္ဂ်ာ” မြတ္စလင္မ်ားအေပၚ မုန္းတီးခြဲျခားေနမႈႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေဒသမ်ားတြင္ စစ္ပြဲမ်ား ဆင္ႏႊဲေနျခင္းသည္ “ခြဲျခားကန္႕သတ္မႈ သစ္” အႏၲရာယ္က ျမန္မာႏိုင္ ငံ ကို ျခိမ္းေျခာက္ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဒက္စမြန္တူးတူးက ေျပာဆိုသည္။
“ခင္ဗ်ားတို႕ဟာ တကယ့္လြတ္လပ္မႈကို လိုလားတယ္ဆိုရင္ ခင္ဗ်ားတို႕ အားလုံး အတူ တကြ ျဖစ္ တည္ရ မယ္” ဟု ဒက္စမြန္တူးတူးက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ၂၀၀၇ ေရႊ ဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးအပါအဝင္ ဗုဒၶဘာသာ ဦးေဆာင္ သံဃာမ်ားပါဝင္ေသာ ပရိသတ္ ၁၀၀ ေက်ာ္ ေရွ႕တြင္ ေျပာဆိုသည္။
“လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ခရီးေပးမထြက္ႏိုင္သူေတြ ရွိေနတယ္လို႕ မေျပာပါနဲ႕။ ဒီေနရာဟာ မင္းတို႕နဲ႕ မဆိုင္ ဘူးလို႕ မေျပာပါနဲ႕။ ဘာျဖစ္လို႕လည္းဆိုေတာ့ ကမၻာက ေျပာလာၾကလိမ့္မယ္၊ ၾကည့္ ဒါ ခြဲျခားကန္႕ သတ္ မႈ ပံုစံ သစ္လို႕ ေျပာလာၾကလိမ့္မယ္။ ေတာင္အာဖရိက ခြဲျခားကန္႕သတ္မႈေခတ္တုန္းကလည္း ကမၻာက ဒီလိုပဲ ေျပာခဲ့ၾကတာ က်ေနာ္တို႕ သိၾကပါတယ္” ဟုလည္း ဆိုသည္။
ထုိ႔အျပင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒက္စမြန္တူးတူးက “လြတ္လပ္မႈဆုိတာ ဖိႏွိပ္မႈထက္ ေစ်းခ်ိဳပါတယ္” ဟု ေျပာ ၾကား သြားသည္။
တက္ေရာက္ လာသူမ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားလည္း ပါ ၀င္ေၾကာင္း သိရသည္။
http://burma.irrawaddy.org/archives/34732#.UTA5k-DRA94.facebook