ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား

အခန္း (၄)

ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား

မာ့က္စ္အယ္ဒီတာ လုပ္ေနတဲ့ သတင္းစာကို ပါရွန္းအစိုးရက ဖိႏွိပ္လာတာေၾကာင့္ ဟီဂယ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ဒႆနိကေဗဒကို ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ခ်က္ေတြ ျပဳလုပ္ဖို႕အတြက္ မာ့က္စ္မွာ အခ်ိန္ရသြားခဲ့ပါတယ္။ (၁၈၄၄) ခုႏွစ္ထုတ္ ဂ်ာမန္-ျပင္သစ္ စာေစာင္ထဲမွာ ဟီဂယ္ရဲ႕ အခြင့္အလမ္းဆိုင္ရာ ဒႆနိကေဗဒအား ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ေသာ မိတ္ဆက္ေဆာင္းပါးကို ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ေဆာင္းပါးထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြက မျပီးဆံုးပဲ၊ မိတ္ဆက္အျဖစ္ပဲ ရွိခဲ့ေပမယ့္၊ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ားဆိုင္ရာ ေမးခြန္းကေတာ့ မာ့က္စ္၀ါဒ ခရီးစဥ္ရဲ႕ ခရီးတေထာက္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးထဲမွာ အလုပ္သမားလူတန္းစားကို လူသား၀ါဒ ျပန္လည္ေပၚထြန္းေရးအတြက္ အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္တဲ့ လူတန္းစားအျဖစ္ မာ့က္စ္က ပထမဦးစြာ စတင္သတ္မွတ္ခဲ့တာေၾကာင့္ပါ။

မိတ္ဆက္စာတမ္းမွာ Bauer နဲ႕ Feuerbach တို႕ရဲ႕ ဘာသာေရးတိုက္ခိုက္မွဳ သေဘာတရားေတြကို အတိုခ်ံဳးျပီး ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုေဖာ္ျပထားရာမွာ ဘာသာေရးကို လူသားေတြအတြက္ ဘိန္းသဖြယ္ ေဖာ္ျပထားတာကလြဲလို ဘာမွ အသစ္အဆန္းေတြ မပါ၀င္ပါဘူး။ လူသားေတြရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ေသြဖည္မွဳ မ်က္ႏွာဖံုးေတြကို ခြာခ်ေရးဟာ ဒႆနိကေဗဒရဲ႕ လုပ္ငန္းတာ၀န္ျဖစ္ေၾကာင္း မာ့က္စ္က ဆိုထား ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ာမန္လူမ်ိဳးေတြ ကိုယ့္ကိုယ္ကို လွည့္စားမွဳ မရွိေစေရးအတြက္ ဂ်ာမန္ေတြရဲ႕ အေျခအေနနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး၊ ပိုမိုေ၀ဖန္ခ်က္ေတြ လုပ္သင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းထားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Bauer နဲ႕ Feuerbach တို႕နဲ႕ မတူညီတာကေတာ့ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ရံုနဲ႕ မလံုေလာက္ေၾကာင္း ပထမဦးစြာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ မာ့က္စ္ရဲ႕ ယူဆခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ "ေ၀ဖန္ေရးလက္နက္"က "လက္နက္မ်ားအား ေ၀ဖန္ေရး"ကို သိသာထင္ရွားစြာ အစားမထိုးႏိုင္တာေၾကာင့္ ရုပ္၀တၳဳအင္အားကို ရုပ္၀တၳဳအင္အားနဲ႕ပဲ ဖယ္ရွားပစ္ႏိုင္ေၾကာင္းနဲ႕ အမ်ားျပည္သူကို စည္းရံုးႏိုင္ခဲ့ရင္ သီအိုရီဆိုတာက ရုပ္၀တၳဳအင္အား ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း မာ့က္စ္က ယူဆခဲ့ပါတယ္။

အမ်ားျပည္သူရဲ႕ အခန္းက႑ကို ပထမဦးစြာ အသိအမွတ္ျပဳလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ မာ့က္စ္က ျပင္သစ္နဲ႕ မတူညီတဲ့ ဂ်ာမဏီရဲ႕ အေျခအေနကို ထူးျခားေသာ သြင္ျပင္လကၡဏာအျဖစ္ မီးေမာင္းထိုးျပ လိုက္ပါတယ္။ ျပင္သစ္မွာက တိုင္းျပည္ရဲ႕ လူတန္းစားအလႊာအသီးသီးမွာ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆမ်ားနဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳမ်ား ရွိၾကပါတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ေယဘုယ်လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳၾက ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂ်ာမဏီရဲ႕ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာေတာ့ လူအမ်ားစုဟာ စိတ္ပါ၀င္စားမွဳ မရွိၾကတဲ့အတြက္ အေရးေပၚအေျခအေန၊ ရုပ္၀တၳဳလိုအပ္ခ်က္နဲ႕ ဆက္ႏြယ္မွဳျဖစ္စဥ္မ်ားကသာ တြန္းအားမေပးခဲ့ရင္ ဘယ္လူတန္းစားမွ လြတ္ေျမာက္မွာ မဟုတ္ေၾကာင္း မာ့က္စ္က ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။

မာ့က္စ္က ဂ်ာမန္ေတြရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အျပဳသေဘာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ဟာ ဘယ္မွာလဲလို႕ စဥ္းစားအေျဖထုတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ လူတန္းစားတရပ္ကို ျပင္းထန္တဲ့ ဆက္ႏြယ္မွဳျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႕ တည္ေဆာက္ရာမွာ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ရပ္၀န္းမွာ humanity အျပီးအပိုင္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ redemption of humanity နဲ႕သာ ျပန္လည္အသက္သြင္းလို႕ရေၾကာင္း ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။ မာ့က္စ္က ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဟီဂယ္ဒႆနိကေဗဒရဲ႕ ေက်ာရိုးထဲမွာ ထည့္သြင္းထားခဲ့ပါတယ္။ ပစၥည္းမဲ့ လူတန္းစားထဲမွာ ဒႆနိကေဗဒရဲ႕ ရုပ္၀တၳဳလက္နက္မ်ား ရွာေဖြေတြ႕ရွိႏိုင္သလို၊ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားကလဲ ဒႆနိကေဗဒထဲမွာ ပညာတတ္ လက္နက္ေတြကို ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိေၾကာင္း ဆိုထားပါတယ္။ တိက်စြာဆိုရရင္ ပစၥည္းမဲ့ လူတန္းစား အေရးကို ေရွးမရွဳပဲ အေတြးအေခၚေတြ ထြန္းကားလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္လို႕ မရႏိုင္သလို၊ အေတြးအေခၚေတြကို ေဘးဖယ္ျပီးေတာ့လဲ ပစၥည္းမဲ့ လူတန္းစားအေရးကို ေရွးရွဳလို႕ မရေၾကာင္း ယူဆခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ လူသားေသြဖည္မွဳျပႆနာရဲ႕ အေျဖသစ္တခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ခ်က္ေတြ၊ ဒႆနိကအေတြးအေခၚေတြနဲ႕တင္ လူသားေသြဖည္မွဳေတြက အဆံုးသတ္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ လက္ေတြ႕တြန္းအားလိုပါတယ္။ ဒီလက္ေတြ႕တြန္းအားဟာ ပစၥည္းမဲ့ လူတန္းစားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းထဲမွာ ဖိႏွိပ္ခံထားရသူေတြဟာ အေတြးအေခၚေတြကို အသက္၀င္လာေအာင္ ပံုေဖာ္ေပး ႏိုင္ပါတယ္။ အေတြးအေခၚသစ္ေတြရဲ႕ ဦးေဆာင္မွဳနဲ႕အတူ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားေတြဟာ ႏိုးၾကားမွဳ၊ အမီွအခိုကင္းမွဳ၊ ေက်းကၽြန္ျပဳခံရမွဳေတြကေန ရုန္းထြက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပိုင္ဆိုင္မွဳရွိၾကတဲ့ လူလတ္ တန္းစားေတြဟာ သူတို႕ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ၊ အခြင့္အေရးေတြကို ရလာတာနဲ႕ တျပိဳင္နက္၊ တျခားလူေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြအတြက္ စိတ္ပါ၀င္စားေလ့ မရွိၾကေတာ့ပါဘူး။ ပစၥည္းမဲ့အလုပ္သမား လူတန္းစားမွာေတာ့ ဘာမွ ပိုင္ဆိုင္မွဳေတြ မရွိပါဘူး။ သူတို႕ပိုင္ဆိုင္တာက လူသားဘ၀ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပစၥည္းမဲ့ လူတန္းစားေတြကသာ လူသားအားလံုး လြတ္လပ္ခြင့္ရေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

မာ့က္စ္ရဲ႕ ေရးသားခ်က္ေတြကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ (၁၈၄၄) ခုႏွစ္ မတိုင္မီကာလက ေရးသားခ်က္ေတြထဲမွာ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား ဆိုတဲ့အေၾကာင္းေတြ မပါ၀င္ခဲ့ပါဘူး။ လူသားေတြရဲ႕ ေသြဖည္မွဳကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေရးအတြက္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားက အဓိကက်ေၾကာင္းကို အၾကံျပဳ ခ်က္ေတြ မျပဳလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ (၁၈၄၄) ခုႏွစ္မွာေတာ့ မာ့က္စ္က လူသားေတြရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရး၊ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္တာဟာ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား ျဖစ္ေၾကာင္း စတင္အဆိုျပဳ လိုက္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။

ေဘာဂေဗဒေလ့လာခ်က္ေတြေၾကာင့္ ဒီအျမင္ေတြ ေပၚထြက္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္ကာလမွာတုန္းက မာ့က္စ္ရဲ႕ ေဘာဂေဗဒေလ့လာမွဳေတြက ကနဦးအစပဲ ရွိပါေသးတယ္။ သမိုင္းနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေလ့လာေနဆဲျဖစ္ေပမယ့္၊ မာ့က္စ္က သူ႕အျမင္ေတြမွာ သမိုင္းေၾကာင္း အေထာက္အထားေတြကို ေဖာ္ျပျခင္း မရွိေသးပါဘူး။ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားရဲ႕ အေရးပါမွဳကို မီးေမာင္းထိုး ျပလာျခင္းဟာ ဒႆနိကေဗဒအေတြးအေခၚေတြေပၚမွာ အေၾကာင္းျပဳျပီး ေပၚထြက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူသားေသြဖည္မွဳဟာ လူတန္းစားတရပ္တည္းရဲ႕ ျပႆနာမဟုတ္ပါဘူး။ လူသားအားလံုးရဲ႕ ဘံုျပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘံုျပႆနာကို ေျဖရွင္းမွဳမွာ ဘံုသြင္ျပင္လကၡဏာ ရွိဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားေတြဟာ အလံုးစံုဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီလို ဘံုသြင္ျပင္လကၡဏာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားဟာ လူတန္းစားတခုတည္းကို ကိုယ္စားျပဳတာ မဟုတ္ပဲ၊ လူသား အားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳႏိုင္ေၾကာင္း မာ့က္စ္က ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။

အေျခအေနတခုမွာ ျပိဳလဲႏိုင္တဲ့ မ်ိဳးေစ့ကလဲ သူ႕ဘာသာသူ ပါ၀င္ေနျပီးသား ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေအာင္ပြဲမ်ားရဲ႕ ၾကီးျမတ္မွဳကလဲ depths of despair ကေန ေပၚထြက္လာသင့္ပါတယ္။ ဒီသေဘာ တရားေတြက ဟီဂယ္နဲ႕ ဟီဂယ္လီယန္ေတြအတြက္ေတာ့ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ေနျပီးသား သေဘာတရားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားက ဒီလိုျဖစ္စဥ္အတြက္ အက်ံဳး၀င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕က မာ့က္စ္ဟာ သူ႕ရဲ႕ အေတြးအေခၚ ရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ ဒီသေဘာတရားကို အသံုးျပဳခဲ့တယ္လို႕ သံသယရွိၾကပါတယ္။

ဒီလိုဆိုျခင္းအားျဖင့္ မာ့က္စ္က မိတ္ဆက္စာတမ္းကို ေရးသားခ်ိန္မွာ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားအေၾကာင္း မသိရွိေသးဘူးလို႕ မသတ္မွတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီအခ်ိန္ကာလမွာ သူက ပါရီျမိဳ႕ကို ေရာက္ေနပါျပီ။ ပါရီျမိဳ႕ရဲ႕ ဆိုရွယ္လစ္အေတြးအျမင္ေတြက ဂ်ာမဏီမွာထက္ ပိုျပီး ေရွ႕ေျပးပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာတုန္းက မာ့က္စ္ဟာ ပါရီက ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္းမ်ားနဲ႕ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ျပီး၊ အလုပ္သမားအဖြဲ႕တဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ တရားမွ်တမွဳအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္တဦးနဲ႕ တအိမ္တည္းမွာ အတူေနေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ စာေတြထဲမွာ ျပင္သစ္ဆိုရွယ္လစ္အလုပ္သမားေတြကို ေလးစားၾကည္ညိဳတဲ့ အရိပ္အေယာင္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ မာ့က္စ္က "လူသားရဲ႕ ျမင့္ျမတ္မွဳဟာ ႏြမ္းနယ္ပင္ပမ္းေနေသာ ရုပ္ခႏၶာမ်ားမွ ေတာက္ပစြာ ဆင္းသက္လာတယ္" လို႕ ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားရဲ႕ အခန္းက႑ကို ျမွင့္တင္ျခင္းအားျဖင့္ မိတ္ဆက္စာတမ္းဟာ ျဖစ္စဥ္တခုကို ထင္ဟပ္ေစခဲ့ပါတယ္။ မာ့က္စ္က သူ႕ရဲ႕ ဒႆနိကေဗဒနဲ႕ လိုက္ေလ်ာညီေထြဖို႕အတြက္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားသေဘာတရားကို ေပါင္းစပ္ခဲ့ျပီး၊ သူ႕ဒႆနိကေဗဒ အေတြးအေခၚေတြကိုလဲ အလုပ္သမားလူတန္းစားနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးအျမင္ေတြမွာ ေပါင္းစပ္ထား ခဲ့ပါတယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

မူရင္းစာအုပ္အမည္ - Marx: A Very Short Introduction

စာအုပ္ေရးသားသူ - Peter Singer

စာအုပ္ထုတ္ေ၀ႏွစ္ - ၁၉၈၀ (ပထမအၾကိမ္)၊ ၁၉၉၆ (ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ႏွစ္)

ဘာသာျပန္သူ - ခင္မမမ်ိဳး (၅၊ ၃၊ ၂၀၁၃)