အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရး

ေဒါသထြက္ေနေသာ (သို႕မဟုတ္) အလြန္အမင္း တက္ၾကြေနေသာ လူအုပ္ၾကီးတခုက ပစၥည္းမ်ား ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ မီးရွိဳ႕ျခင္း၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္ျခင္း စတာေတြ ျပဳလုပ္လာျပီ ဆိုရင္ ဒါဟာ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ ဆႏၵျပျခင္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ အဓိကရုဏ္းအဆင့္ ကို ေရာက္ရွိသြားပါတယ္။ ဒီလို အဓိကရုဏ္းေတြ ျဖစ္ပြားလာတဲ့အခါ လူစုလူေ၀း ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း (crowd control) ျပဳလုပ္ဖို႕ လိုအပ္လာပါတယ္။

လူစုလူေ၀းထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း ဆိုတာကို လူရွစ္ေယာက္ (သို႕မဟုတ္) လူရွစ္ေယာက္ထက္ပိုေသာ ေဒါသထြက္ေနျခင္း (သို႕မဟုတ္) အလြန္အမင္း တက္ၾကြျခင္း ျဖစ္ေနသည့္ လူအုပ္စုအား အဖ်က္လုပ္ရပ္မ်ား မလုပ္ေဆာင္ေစရန္ တားဆီးျခင္း၊ ကန္႕သတ္ျခင္းနဲ႕ ျဖိဳခြဲျခင္းလို႕ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းရာမွာ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရးတပ္၊ စုဖြဲ႕ႏွိမ္နင္းမွဳသ႑ာန္၊ အခ်က္ျပဆက္သြယ္ေရး၊ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားႏွင့္ ပစၥည္းကိရိယာမ်ား စတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရးတပ္ (riot squad)

အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရးတပ္ (riot squad) ကို လူစုလူေ၀းထိန္းခ်ဳပ္ေရးယူနစ္ (Crowd Control Unit) အျဖစ္လဲ သတ္မွတ္ေခၚတြင္ၾကပါတယ္။ ဒီယူနစ္တခုဟာ အဖြဲ႕၀င္ေလးဦးပါ၀င္တဲ့ အစုအဖြဲ႕ကေန အဖြဲ႕၀င္သံုးဆယ္ ပါ၀င္တဲ့ တပ္စု သ႑ာန္အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကန္႕သတ္ထားမွဳမရွိပါဘူး။ အေျခအေနေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ယူနစ္တခုတိုင္းမွာ commander နဲ႕ second-in-command (2iC) တို႕ ထားရွိဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

လက္နက္ခဲယမ္းႏွင့္ ကိရိယာမ်ား

လက္နက္ခဲယမ္းေတြမွာ တဦးခ်င္းကိုင္လက္နက္နဲ႕ အစုအဖြဲ႕လက္နက္ ဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳးကြဲျပားပါတယ္။ တဦးခ်င္းကိုင္လက္နက္ေတြမွာ သံုးေပအရွည္ရွိေသာ တုတ္ (Hanbo)၊ Pepper Spray စတာေတြ ပါ၀င္ျပီး၊ အစုအဖြဲ႕လက္နက္ေတြမွာ ဓာတုလက္နက္ပစၥည္းမ်ားျဖစ္တဲ့ CN (Chloroacetophenone)၊ CS စတဲ့ tear gas ေတြ နဲ႕ အိုစီလို႕ ေခၚေလ့ရွိတဲ့ Capsaicin ၊ အိုင္ယာလန္ေျမာက္ပိုင္း အဓိကရုဏ္းေတြကို ႏွိမ္နင္းေရးအတြက္ ျဗိတိသွ် လံုျခံဳေရးတပ္မ်ား ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ ARWEN၊ ရာဘာက်ည္ဆံနဲ႕ ပလပ္စတစ္က်ည္ဆံသံုး L6 Multi-Launcher၊ ရာဘာက်ည္ဆံသံုး ေသနတ္ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

ကိရိယာေတြမွာ တဦးခ်င္းသံုး ကိရိယာေတြအေနနဲ႕ သံခေမာက္၊ gas mask ၊ ယူနီေဖာင္း၊ လက္အိတ္နဲ႕ က်ည္ကာအက်ၤီ စတာေတြ ပါ၀င္ျပီး၊ အဖြဲ႕သံုးကိရိယာေတြအေနနဲ႕ ေရွးဦးသူနာျပဳေသတၱာ၊ အသံခ်ဲ႕စက္၊ မီးသတ္ေဆးဗူး၊ ဆက္သြယ္ေရး ေရဒီယို၊ လက္ထိပ္ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေတြတင္မကပဲ သံေခ်ာင္း၊ ၀ါယာၾကိဳး၊ တူ၊ screw driver စတာေတြ ပါ၀င္တဲ့ Tool Kit နဲ႕ concertinalbarbed wire ၊ ရာဘာတိုင္ယာမ်ား၊ ပုဆိန္၊ တူရြင္း စတာေတြ ပါ၀င္တဲ့ barricade kit စတာေတြကိုလဲ အဖြဲ႕သံုးကိရိယာ အေနနဲ႕ အသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။

လူစုလူေ၀း ဆိုင္ရာ စိတၱေဗဒ

လူစုလူေ၀း ဆိုရာမွာ စတင္စုေ၀းျခင္း၊ ၾကီးမားလာျခင္း၊ လွဳပ္ရွားျခင္းနဲ႕ လူစုကြဲသြားျခင္း စတဲ့သေဘာသဘာ၀ ရွိပါတယ္။ လူစုလူေ၀းေတြ ၾကာရွည္စုစည္းမိေနခ်ိန္မွာ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း၊ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း မျပဳလုပ္ဘူးဆိုရင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ လွဳပ္ရွားမွဳေတြ ေပၚထြက္လာတတ္ ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမွဳေရးဆိုင္ရာ အေျခအေနမ်ားနဲ႕ အရက္ေသစာေသာက္သံုးမွဳမ်ားဟာ လူစုလူေ၀း အေပၚ သက္ေရာက္မွဳရွိေစတတ္ျပီး၊ ေဒါသထြက္မွဳ၊ ရွဳပ္ေထြးမွဳ၊ တင္းမာမွဳနဲ႕ ပဋိပကၡေတြဆီကို ဦးတည္သြားေလ့ရွိပါတယ္။

အဓိကရုဏ္းျဖစ္ပြားခ်ိန္မွာ လူအုပ္ရဲ႕ ဆယ္ရာခိုင္ႏွဳန္းကသာ တက္ၾကြစြာ ပါ၀င္ေလ့ရွိျပီး၊ ေျခာက္ဆယ္ ရာခိုင္ႏွဳန္းက passive participants ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အျခား သံုးဆယ္ရာခိုင္ႏွဳန္းကေတာ့ ပြဲၾကည့္ ပရိသတ္ (spectators) ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုပြဲၾကည့္ပရိသတ္ေတြနဲ႕ passive participants ေတြက တက္ၾကြစြာ ပါ၀င္သူေတြကို အကာအကြယ္ေပးထားေလ့ရွိပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အတက္ၾကြဆံုး ဆယ္ရာခိုင္ႏွဳန္းဟာ ေရွ႕ဆံုးမွာ ရွိတတ္ပါတယ္။

ၾကီးမားတဲ့ လူအုပ္ဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ စနစ္တက် စုစည္းထားမွဳ မရွိပါဘူး။ ကိရိယာ တန္ဆာပလာ ေတြလဲ အျပည့္အစံု မပါ၀င္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စနစ္တက် စုစည္းေလ့က်င့္ထားျပီး၊ လက္နက္ကိရိယာ အျပည့္အစံု ပါ၀င္တဲ့ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရးတပ္ဟာ ၾကီးမားတဲ့ လူအုပ္ကို ေကာင္းမြန္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္ျပီး လူစုခြဲႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ လူအင္အား (၁၀၀) ပါ၀င္တဲ့ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရးတပ္ဟာ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႕ နည္းဗ်ဴဟာေကာင္းမ်ားကို အသံုးျပဳျပီး လူအင္အား ႏွစ္ေသာင္းသံုးေထာင္ေက်ာ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေဒါသနဲ႕ စိတ္ရွဳပ္ေထြးမွဳေတြဟာ အဓိကရုဏ္းကို ဦးတည္ေစႏိုင္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီလို ခံစားခ်က္ ေတြကို ဘယ္လို လမ္းလႊဲေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္မလဲဆိုတာကို နားလည္ထားမယ္ဆိုရင္ အင္အားသံုးျဖိဳခြဲရန္ မလိုပဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ လူစုကြဲသြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ ေဒါသနဲ႕ စိတ္ရွဳပ္ေထြးမွဳေတြကို လမ္းလႊဲေလွ်ာ့ခ်မွုေတြျပဳလုပ္ရာမွာ ေစ့စပ္ညွိႏွိဳင္းျခင္း (ဒိုင္ယာေလာ့ခ္) နဲ႕ အင္အားျပျခင္း (show of force) နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။

စုဖြဲ႕ႏွိမ္နင္းမွဳသ႑ာန္

ေကာ္လံသ႑ာန္၊ လိုင္းသ႑ာန္၊ ျမွားဦးသ႑ာန္နဲ႕ စက္၀ိုင္းသ႑ာန္ဆိုျပီး စုဖြဲ႕ႏွိမ္နင္းမွဳသ႑ာန္ ေလးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရးတပ္ကို တေနရာမွ တေနရာသို႕ ေရႊ႕ေျပာင္းခ်ိန္မွာ ေကာ္လံသ႑ာန္ကို အသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္။ ေကာ္လံသ႑ာန္ စုဖြဲ႕ရာမွာ ေဒါင္လိုက္ပံု rows ႏွစ္ခု ထားရွိသင့္ျပီး၊commander က ေရွ႕မွာ၊ 2iC က ေနာက္မွာ ေနသင့္ပါတယ္။ လိုင္းသ႑ာန္စုဖြဲ႕မွဳဆိုရာမွာ ေကာ္လံသ႑ာန္စုဖြဲ႕မွဳကေန တေယာက္ခ်င္းစီ ေရွ႕တိုးသြားျပီး အလ်ားလိုက္ လိုင္းတခုတည္းအျဖစ္ ျဖန္႕ခြဲေနရာယူျခင္းကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။ လူစုကို ေရွ႕ဆက္ သြားလို႕ မရေအာင္ ပိတ္ဆို႕ရာမွာ လိုင္းသ႑ာန္စုဖြဲ႕မွဳကို အသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္။

ျမားဦးသ႑ာန္ စုဖြဲ႕မွဳဆိုရာမွာ ေကာ္လံသ႑ာန္၊ လိုင္းသ႑ာန္ စုဖြဲ႕မွဳကေန ျမားဦးသ႑ာန္ ေျပာင္းလဲ စုဖြဲ႕မွဳျဖစ္ပါတယ္။ လူအုပ္ထဲသို႕ ၀င္ေရာက္ျခင္း၊ လူစုခြဲျခင္းနဲ႕ ႏွိမ္နင္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရာမွာ ျမားဦးသ႑ာန္ကို အသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္။ စက္၀ိုင္းသ႑ာန္ စုဖြဲ႕မွဳကိုေတာ့ stationary position မွာ ခံစစ္သ႑ာန္အေနနဲ႕ အသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္။ နံရံတခုခု ရွိေနမယ္ဆိုရင္ နံရံကို ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံထားျပီး စက္၀ိုင္းျပတ္သ႑ာန္ စုဖြဲ႕မွဳ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေျမျပင္ပကတိ အေျခအေန ဆန္းစစ္ခ်က္

အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရး မစတင္ခင္မွာ ေျမျပင္ပကတိအေျခအေန ဆန္းစစ္ခ်က္ကို ပဏာမ ျပဳလုပ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ လူအုပ္ရဲ႕ အရြယ္အစား (လူအင္အား၊ ထိေတြ႕မွဳလုပ္လာႏိုင္သည့္ လူအင္အား) ႏွင့္ အမ်ိဳးအစား (ငယ္ရြယ္ေသာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး၊ မိသားစုႏွင့္ ကေလးမ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ား စသည္)၊ လူစုလူေ၀းျဖစ္ေပၚလာေစေသာ လွံဳ႕ေဆာ္မွဳ အေၾကာင္းတရားမ်ား၊ လူအုပ္၏ ေရြ႕လ်ားမွဳသ႑ာန္မ်ား၊ လက္နက္မ်ား (တုတ္၊ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား၊ ဘက္တံမ်ား၊ ခ်ိန္းၾကိဳးမ်ား) ႏွင့္ လက္နက္အျဖစ္ အသံုးျပဳလာႏိုင္သည့္ ပစၥည္းမ်ား (ေက်ာက္ခဲမ်ား၊ အုတ္ခဲမ်ား) စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းရာမွာ လူအုပ္ထဲမွာရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္နဲ႕ လွံဳ႕ေဆာ္သူမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ ေဖာ္ထုတ္ျခင္းဟာ လူစုလူေ၀းထိန္းခ်ဳပ္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားနဲ႕ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ဖမ္းဆီးျခင္း၊ အခင္းျဖစ္ပြားရာေနရာမွာ ဖယ္ရွားျခင္း စတဲ့ နည္းလမ္းမ်ားကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ စည္းရံုးလွံဳ႕ေဆာ္သူမ်ားဟာ လူအုပ္ရဲ႕ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပံုအေပၚ ၾကီးမားစြာ သက္ေရာက္မွဳရွိပါတယ္။ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ စည္းရုံးလွံဳေဆာ္သူတေယာက္ဟာ စိတ္တက္ၾကြေနတဲ့ လူတစုကို ေဒါသထြက္ျပီး အဖ်က္လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္ေဆာင္လာတဲ့အထိ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မွဳ ရွိပါတယ္။ အဓိကရုဏ္းေတြမွာ ဒီလူေတြက အဓိကက်တဲ့အတြက္ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရး မစတင္ခင္မွာ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ လွံဳ႕ေဆာ္သူမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

ပိတ္ဆို႕ျခင္း (Containment) ႏွင့္ လူစုခြဲျခင္း (Dispersal)

အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းရာမွာ လူအုပ္စုရဲ႕ အဖ်က္လုပ္ရပ္မ်ား ပိုမိုဆိုး၀ါးသြားျခင္း မရွိေစရန္ ပိတ္ဆို႕ျခင္းနဲ႕ လူစုခြဲျခင္း ျပဳလုပ္ရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ပိတ္ဆို႕မွဳျပဳလုပ္ရာမွာ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရးတပ္ရဲ႕ အင္အား ၾကီးမားဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ လူအုပ္ကို နံရံေနာက္ခံနဲ႕ အျခားေနာက္ခံ အတားအဆီးမ်ားေရွ႕မွ ၀န္းရံျခင္းဟာ ပိတ္ဆို႕ျခင္းကို အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

ထိန္းခ်ဳပ္မွဳမ်ား လုပ္ျပီးခ်ိန္မွာ လူတဦးခ်င္းစီကို လူအုပ္ထဲမွ ခြဲထုတ္ျပီး လႊတ္ေပးျခင္း၊ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ လႊတ္ေပးလိုက္သူေတြက အခင္းျဖစ္ပြားရာေနရာမွ ခ်က္ခ်င္းထြက္ခြာသြားဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္နဲ႕ လွံဳ႕ေဆာ္သူမ်ားကိုေတာ့ ယာယီထိန္းသိမ္းျပီး ေမးခြန္းမ်ားေမးျခင္း၊ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မွဳမ်ားရွိပါက တရားစြဲဆို အေရးယူမွဳ ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ား ဆက္လက္ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

လူစုခြဲျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခ်ိန္မွာ လူတစုလံုးကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းရန္ မလိုအပ္ဘူးဆိုရင္ ထြက္ေျပးႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းအခ်ိဳ႕ကို ဟေပးဖို႕လိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အင္အားသံုးျဖိဳခြဲမွဳ လုပ္ခ်ိန္မွာ ထြက္ေပါက္ေတြ ထားရွိဖို႕က ပိုျပီးအေရးၾကီးပါတယ္။ လူအုပ္ကို ေထာက္ေခ်ာက္ထဲထည့္ျပီး ထြက္ေပါက္ပိတ္လိုက္တဲ့အခါ ခုခံတိုက္ခိုက္ေရးလုပ္ဖို႕ တြန္းအားေပးလိုက္သလို ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပိတ္ဆို႕ျခင္း ျပဳလုပ္ခ်ိန္မွာ ထြက္ေပါက္ေတြကိုလဲ ဖြင့္ေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

ႏွဳတ္သတိေပးျခင္းႏွင့္ ေနရာယူျခင္း

ပိတ္ဆို႕ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္း၊ အင္အားသံုးျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ခင္မွာ ႏွဳတ္သတိေပးျခင္း (verbal warning) ကို ျပဳလုပ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ႏွဳတ္သတိေပးျခင္း ျပဳလုပ္ရာမွာ အသံခ်ဲ႕စက္ကို အသံုးျပဳျပီး လူစုခြဲဖို႕ ႏွစ္မိနစ္မွ ေလးမိနစ္အထိ ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာၾကားရပါမယ္။ ဒီလိုႏွဳတ္သတိေပးျခင္းအားျဖင့္ လူအုပ္ထဲမွာရွိတဲ့ ေၾကာက္တတ္သူမ်ား၊ ပြဲၾကည့္ပရိသတ္အျဖစ္ လိုက္ပါလာသူမ်ား၊ passive participants မ်ား နဲ႕ တက္ၾကြစြာ ပါ၀င္ေနသူမ်ားကို ခြဲထုတ္လိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

ႏွဳတ္သတိေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ျပီးခ်ိန္မွာ လူစုခြဲေရးအတြက္ အဆင္သင့္ ေနရာယူျပင္ဆင္မွဳမ်ား ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ တပ္ဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြက အေျခအေနကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရွဳေနဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ လူအုပ္က စတင္လူစုခြဲလာခ်ိန္မွာ လူစုကြဲတဲ့ အရွိန္ကို ပိုေကာင္းလာေစမယ့္ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကိုသာ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ လူစုခြဲေနတဲ့ လူအုပ္ကို ေၾကာက္လန္႕ျပီး ဖရိုဖရဲနဲ႕ တုန္႕ျပန္တိုက္ခိုက္မွဳမ်ား မျဖစ္ပြားေစေအာင္ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း

ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕ငယ္မ်ားကို အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရးတပ္မ်ားမွာ သီးျခားတာ၀န္ေပး ဖြဲ႕စည္းထားသင့္ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႕ငယ္မ်ားမွာ အဖြဲ႕၀င္ ေလးဦးမွ ေျခာက္ဦးအထိ ပါ၀င္ျပီး၊ လူအုပ္ထဲမွ သတ္မွတ္လူအခ်ိဳ႕ကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းဖို႕ တာ၀န္ယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႕ငယ္ေတြက လိုင္းသ႑ာန္စုဖြဲ႕မွဳရဲ႕ ေနာက္မွာ ေနရာယူထားသင့္ျပီး၊ ဖမ္းဆီးရမယ့္ လူကို လူအုပ္ထဲမွာ ေဖာ္ထုတ္ေတြ႕ရွိခ်ိန္မွာ လိုင္းသ႑ာန္ကို အနည္းငယ္ငေပးရပါတယ္။ ဒီလို ဟထားတဲ့ေနရာကေန ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕ငယ္က ျဖတ္သန္း၀င္ေရာက္ရပါတယ္။

လူႏွစ္ေယာက္က အမွန္တကယ္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းေရးကို တာ၀န္ယူရျပီး၊ ဒီလူႏွစ္ေယာက္ဟာ လုယူဖို႕ လြယ္ကူေစမယ့္ လက္နက္မ်ားကို မကိုင္ေဆာင္ရပါဘူး။ လက္ထိပ္နဲ႕ ၾကိဳးမ်ားကိုသာ ကိုင္ေဆာင္သြား သင့္ပါတယ္။ အျခား လူႏွစ္ေယာက္ (သို႕မဟုတ္) ေလးေယာက္ကေတာ့ ဖမ္းဆီးမယ့္ လူႏွစ္ေယာက္ ေဘးကေန အရံအတားအျဖစ္ တာ၀န္ယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုတာ၀န္ယူသူေတြကေတာ့ နံပါတ္တုတ္မ်ားနဲ႕ pepper spray မ်ားကို ကိုင္ေဆာင္သြားသင့္ပါတယ္။ ဖမ္းဆီးရမယ့္လူကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျပီးတာနဲ႕ လိုင္းသ႑ာန္စုဖြဲ႕မွဳဆီကို ခ်က္ခ်င္းျပန္လည္ေခၚေဆာင္သြားျပီး၊ ဟထားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ျပန္ပိတ္လိုက္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

နိဂံုး

အဓိကရုဏ္းဆိုတာ ေဒါသ၊ စိတ္ရွဳပ္ေထြးမွဳေတြ ေရာျပြန္းရာက ေပၚထြက္လာတဲ့ စုေပါင္းစိတ္ခံစားမွဳ ေဖာ္ျပခ်က္ (collective expression) ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊ ဘာသာေရးနဲ႕ လူမွဳေရး အေၾကာင္း တရားေတြေၾကာင့္ လူေတြ စုေ၀းလာျပီး၊ အင္အားၾကီးထြားလာခ်ိန္မွာ အဖ်က္လုပ္ရပ္မ်ား လုပ္ေဆာင္ဖို႕ လွံဳ႕ေဆာ္သူေတြ ေပၚထြက္လာတဲ့အခါ အဓိကရုဏ္းေတြကို ဦးတည္သြားေစတတ္ပါတယ္။ အဓိကရုဏ္းေတြဟာ စီးပြားေရးအရ ဆံုးရွံဳးမွဳမ်ားနဲ႕ အုပ္စုမ်ားအၾကား တိုက္ခိုက္ေရးစိတ္မ်ား ရွင္သန္မွဳေတြကို ျဖစ္ပြားေစႏိုင္ျပီး၊ ပဋိပကၡမ်ား ၾကီးမားလာေစတတ္တဲ့အတြက္ အဓိကရုဏ္း ႏွိမ္နင္းေရးကို တာ၀န္ရွိသူမ်ားက စနစ္တက်ျပဳလုပ္သင့္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပအပ္ပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၅၊ ၄၊ ၂၀၁၃)